ប្រជាពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចកួយ នៅឃុំងន ស្រុកសណ្ដាន់ ខេត្តកំពង់ធំ លើកឡើងអំពីផលប៉ះពាល់ជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ ដោយសារកង្វះដីសម្រាប់ធ្វើកសិកម្ម។ បញ្ហានេះ កើតឡើងបន្ទាប់ពីពួកគាត់ មិនអាចចូលទៅបង្កបង្កើនផលលើដីព្រៃសហគមន៍មួយចំនួន ហើយមួយចំនួនកំពុងមានទំនាស់ជាមួយក្រុមហ៊ុននៅឡើយ។ អភិបាលស្រុកលើកឡើងថា នឹងស្រាវជ្រាវអំពីបញ្ហានេះ ហើយខិតខំដោះស្រាយទៅតាមលទ្ធភាពដែលធ្វើទៅបាន។
មុខរបរប្រពៃណីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋាន ជាពិសេសជនជាតិដើមភាគតិចកួយ នៅឃុំងន ដូចជារកវល្លិ ជ័រ ផ្ដៅ រកឃ្មុំ និងមុខរបរដាំដំណាំជាចម្ការវិលជុំរបស់ពួកគាត់ ត្រូវបានបាត់បង់បន្តិចម្តងៗ ក្រោយពេលមានវត្តមានក្រុមហ៊ុនវិនិយោគមួយចំនួននៅតំបន់នោះ។
ដីចម្ការវិលជុំដែលអ្នកភូមិធ្លាប់អាស្រ័យផលពីមុន ចាប់ផ្តើមបាត់បង់ ដោយសារក្រុមហ៊ុនហាមឃាត់មិនឲ្យពលរដ្ឋចូលទៅអាស្រ័យផល ក្រោមហេតុផលថាជាដីរបស់ក្រុមហ៊ុនដែលទទួលបានសិទ្ធិវិនិយោគពីរដ្ឋ។ តំបន់ព្រៃស្រោងបានប្រែក្លាយបន្តិចម្តងៗទៅជាទីវាល ឬក្លាយជាចម្ការកៅស៊ូរបស់ក្រុមហ៊ុនវិញ។
តំណាងជនជាតិដើមភាគតិចកួយ នៅភូមិរវៀង លោក ពៅ ខូយ មានប្រសាសន៍ថា ចាប់តាំងពីមានវត្តមានក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនកាលពីឆ្នាំ២០១០ មក ព្រៃឈើដែលពលរដ្ឋធ្លាប់អាស្រ័យផល គឺរងការបំផ្លិចបំផ្លាញ។ លោកបញ្ជាក់ថា ប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋាន ពិសេសជនជាតិដើមភាគតិចកួយ ត្រូវប្រឈមការបាត់បង់មុខរបរប្រចាំថ្ងៃ និងបាត់បង់ដីចម្ការវិលជុំរបស់ពួកគាត់ ពីព្រោះតែការវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ គឺប៉ះពាល់ដីព្រៃសហគមន៍របស់ម្ចាស់ស្រុក៖ «ដោយសារក្រុមហ៊ុនវាឈូសឆាយអស់ព្រៃឈើ ហើយមុខរបរផ្សេងៗក៏អាចបាត់បង់អស់រលីង»។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១០ រាជរដ្ឋាភិបាលបានផ្តល់សិទ្ធិវិនិយោគដល់ក្រុមហ៊ុនដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចមួយចំនួន ដូចជាក្រុមហ៊ុន អាន ម៉ារាឌី ក្រុមហ៊ុន សល់ សុភា ក្រុមហ៊ុន ស៊ី.អេ.ឌី.អាយ (CADI) និងក្រុមហ៊ុន អានពីអាក្រូ ជាដើម។ ចំណែកផ្ទៃដីដែលក្រុមហ៊ុនទាំងនោះទទួលបានសម្រាប់វិនិយោគ ដោយគិតតែនៅក្នុងទឹកដីស្រុកសណ្ដាន់ គឺមានទំហំជិត ១ម៉ឺនហិកតារ។
ស្របពេលក្រុមហ៊ុនទាំងនេះចាប់ផ្ដើមមានវត្តមាននៅឃុំងន រួចមក ដីព្រៃសហគមន៍មួយឈ្មោះសហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិជាំថ្លក ដែលបង្កើតឡើងតាំងពីឆ្នាំ២០០៩ ហើយទទួលស្គាល់ដោយក្រសួងបរិស្ថាន នៅឆ្នាំ២០១០ មានទំហំជាង ១ម៉ឺនហិកតារ ចាប់ផ្ដើមបាត់បង់បន្តិចម្តងៗ។ បច្ចុប្បន្ន ផ្ទៃដីព្រៃសហគមន៍មួយនេះ គឺនៅសល់ជាង ៧ពាន់ហិកតារ (៧.៣៩១ហិកតារ) ប៉ុណ្ណោះ។
ប្រធានគណៈកម្មការព្រៃសហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិជាំថ្លក និងជាតំណាងក្រុមជនជាតិដើមភាគតិច លោក គង់ ឈៀង មានប្រសាសន៍ថា ដោយសារការវិនិយោគរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលមិនបានពិគ្រោះយោបល់ជាមួយពលរដ្ឋមូលដ្ឋាន ទើបបណ្ដាលឲ្យពួកគាត់ត្រូវរងគ្រោះយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ពីព្រោះត្រូវបាត់បង់មុខរបររបស់ខ្លួន។ បន្ថែមពីនេះ ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវបាត់បង់ដីធ្លី ឬដីចម្ការវិលជុំរបស់ពួកគេទៀតផង៖ «បញ្ហាប្រឈម គឺដីរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចយើងដែលមានស្រាប់ ដែលធ្លាប់ប្រើប្រាស់អាស្រ័យផលកន្លងមក ទាំងដីចម្ការជាក់ស្តែង ទាំងដីបម្រុងទុករបស់គាត់ហ្នឹង ក៏ត្រូវបាត់បង់ដែរ»។
ប្រភពដដែលបញ្ជាក់ថា ដីព្រៃសហគមន៍មួយនេះ គឺផ្តល់ប្រយោជន៍ដល់ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងឃុំប្រមាណ ២ពាន់គ្រួសារ ក្នុងនោះមានជាង ១ពាន់គ្រួសារទទួលផលដោយផ្ទាល់ ដោយមានពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចកួយ ចំនួន ៣០០គ្រួសារ។ លោក គង់ ឈៀង និយាយថា បច្ចុប្បន្ន ដីព្រៃសហគមន៍នៅមិនទាន់បោះបង្គោលកំណត់ព្រំច្បាស់លាស់នៅឡើយ ហើយដីដែលកំពុងមានវិវាទជាមួយក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ គឺមានទំហំជាង ១ពាន់ហិកតារ ក្នុងនោះដីចម្ការវិលជុំរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចកួយ មានទំហំជាង ២០០ហិកតារ។ លោកបន្ថែមថា ក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុនដែលមានដីប៉ះពាល់ជាមួយប្រជាសហគមន៍ គឺមានតែក្រុមហ៊ុន សម្បត្តិ ផ្លាទីនឹម មួយប៉ុណ្ណោះដែលបានដោះស្រាយចប់ ក្រៅពីនោះនៅមិនទាន់ដោះស្រាយទេ។
លោកមើលឃើញថា ប្រសិនបើបញ្ហាដីព្រៃសហគមន៍នៅមិនទាន់ដោះស្រាយបាន ហើយការរារាំងពលរដ្ឋមិនឲ្យចូលទៅបង្កបង្កើនផលនៅតែកើតមាន គឺធ្វើឲ្យអ្នកភូមិ ពិសេសជនជាតិដើមភាគតិចកាន់តែប្រឈមបញ្ហាជីវភាពរស់នៅជាក់ជាមិនខាន៖ «ខ្ញុំចង់ឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាលពិនិត្យឲ្យបានច្បាស់លាស់ពីការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចនៅតំបន់ព្រៃឈើធំៗ មិនមែនជាព្រៃរិចរិល»។
អាស៊ីសេរី នៅមិនទាន់អាចទាក់ទងភាគីក្រុមហ៊ុនទាំងនោះបានទេ នៅថ្ងៃទី១២ ធ្នូ ដោយសារក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនបានរួមបញ្ចូលគ្នា ហើយមានមួយចំនួនបានប្ដូរឈ្មោះថ្មី ជាដើម។
យ៉ាងនេះក្តី ប្រជាសហគមន៍នឹងរៀបចំពាក្យបណ្ដឹង ឬលិខិតអន្តរាគមន៍ដាក់ទៅអាជ្ញាធរខេត្ត ឬស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនៅពេលខាងមុខ ដើម្បីស្នើឲ្យពន្លឿនការដោះស្រាយបញ្ហារបស់ពួកគាត់។
ទាក់ទងករណីនេះ អភិបាលស្រុកសណ្ដាន់ លោក ឡង គីសឺង មានប្រសាសន៍ថា ក្នុងរយៈពេលលោកកាន់តំណែងជាអភិបាលស្រុក លោកនៅមិនទាន់ទទួលបានពាក្យបណ្ដឹងពីសហគមន៍ជាផ្លូវការឡើយ។ លោកបញ្ជាក់ថា ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះជាក្រុមហ៊ុនស្របច្បាប់ដែលទទួលបានសិទ្ធិវិនិយោគដីសម្បទានពីរាជរដ្ឋាភិបាល ប៉ុន្តែមុនពេលលោកធ្វើអភិបាលស្រុកសណ្ដាន់ ក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនបានរួមបញ្ចូលគ្នា និងប្ដូរឈ្មោះថ្មី។ ជាក់ស្តែង ក្រុមហ៊ុន អាន ម៉ារាឌី ត្រូវបានប្ដូរឈ្មោះជាក្រុមហ៊ុន សម្បត្តិ ផ្លាទីនឹម ទៅឲ្យថៅកែផ្សេងវិញ។ ចំណែកក្រុមហ៊ុន សល់ សុភា បានផ្ទេរសិទ្ធិកាន់កាប់ទៅឲ្យក្រុមហ៊ុន ស៊ី.អេ.ឌី.អាយ ជាដើម។
លោកបញ្ជាក់ថា ដីដែលមានជម្លោះ គឺមិនដល់ជាង ១ពាន់ហិកតារទេ ពីព្រោះកាលពីពេលកន្លងទៅ ប្រធានសហគមន៍បានយកលិខិតឲ្យលោកចុះហត្ថលេខាដើម្បីស្នើសុំទៅក្រសួងកសិកម្ម កាន់កាប់ដីបន្ថែម គឺមានចំនួនជាង ២០០ហិកតារប៉ុណ្ណោះ។ យ៉ាងនេះក្តី លោកថានឹងចុះពិនិត្យមើលភាពជាក់ស្តែង ដើម្បីឈានទៅរកដំណោះស្រាយនៅពេលបន្តបន្ទាប់៖ «ហើយនឹងចុះទៅពិនិត្យមើលផ្ទាល់អំពីផលប៉ះពាល់រវាងប្រជាពលរដ្ឋនៅសហគមន៍ជាមួយក្រុមហ៊ុនហ្នឹង ថាតើរវាងបញ្ហាប្រឈមគ្នានេះ តើមានបញ្ហាអ្វីខ្លះ?»។
កាលពីខែកក្កដា ប្រជាសហគមន៍តំបន់ព្រៃការពារធម្មជាតិជាំថ្លក បានស្នើទៅក្រសួងកសិកម្ម ដើម្បីសុំគ្រប់គ្រងដីបន្ថែមទៀត ពីព្រោះពួកគេយល់ថា ដីព្រៃសហគមន៍កាន់តែរួញតូច ហើយពលរដ្ឋចេះតែកើនឡើង។ ប្រធានសហគមន៍ដដែលបញ្ជាក់ថា ការស្នើសុំកាន់កាប់ដីបន្ថែមទៀតនោះ គឺមិនពាក់ព័ន្ធនឹងដីដែលមានជម្លោះជាមួយក្រុមហ៊ុនឡើយ។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) ខេត្តកំពង់ធំ លោក ញូង សាមឿន មើលឃើញថា ការស្នើរបស់ពលរដ្ឋឲ្យពន្លឿនការដោះស្រាយ និងកាន់កាប់ដីបន្ថែមទៀតនោះ គឺជារឿងត្រឹមត្រូវ។ លោកបន្តថា ដោយសារការដោះស្រាយមិនអាចបញ្ចប់បាន ម្យ៉ាងការផ្តល់សិទ្ធិវិនិយោគឲ្យក្រុមហ៊ុនមិនបានពិគ្រោះយោបល់ជាមួយពលរដ្ឋមូលដ្ឋាន ទើបបណ្ដាលឲ្យប្រជាសហគមន៍រងគ្រោះជាបន្តបន្ទាប់៖ «រាជរដ្ឋាភិបាលយើងគួរតែចុះវាយតម្លៃតាមរយៈអាជ្ញាធរគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ហ្នឹង ត្រូវសិក្សាអំពីផលប៉ះពាល់របស់ពួកគាត់សិន មុននឹងធ្វើការវិនិយោគទៅឲ្យក្រុមហ៊ុន»។
ច្បាប់ព្រៃឈើឆ្នាំ២០០២ មាត្រា៤០ ចែងថា សហគមន៍មូលដ្ឋានរស់នៅក្នុង ឬក្បែរដែនព្រៃបម្រុងទុកអចិន្ត្រៃយ៍ រដ្ឋត្រូវទទួលស្គាល់ និងធានាសិទ្ធិប្រើប្រាស់ជាប្រពៃណីរបស់សហគមន៍ ក្នុងគោលបំណងទំនៀមទម្លាប់ ជំនឿ សាសនា និងការរស់នៅ។
ចំណែកមាត្រា៤១ ចែងថា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម មានសិទ្ធិប្រគល់ផ្នែកណាមួយនៃព្រៃបម្រុងទុកអចិន្ត្រៃយ៍ ឲ្យទៅសហគមន៍ដែលរស់នៅក្នុង ឬជិតតំបន់ព្រៃឈើ ក្រោមរូបភាពជាព្រៃសហគមន៍៕
No comments:
Post a Comment