 |
| ស្ត្រីសម្ដែងសិល្បៈនៅក្នុងកម្មវិធីវេទិកាសិល្បៈស្ត្រី ក្រោមប្រធានបទ វីរភាពស្ត្រីក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច នាសាលមហោស្រពចេនឡា ថ្ងៃទី១៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦។ RFA/Rach Vingur |
ស្ត្រីប្រកបរបរផ្លូវភេទ សេវាកម្សាន្ត និងស្ត្រីបម្រើការតាមរោងចក្រ អំពាវនាវឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិស្ត្រីបន្ថែមទៀត ស្របពេលពួកគាត់នៅតែប្រឈមនឹងបញ្ហារើសអើងនៅក្នុងសង្គម និងត្រូវគេជេរប្រមាថ។ ការលើកឡើងនេះ នៅក្នុងកម្មវិធីវេទិកាសិល្បៈស្ត្រី ក្រោមប្រធានបទ «វីរភាពស្ត្រីក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច»។ ក្រុមស្ត្រីក៏បញ្ជាក់ថា ការឲ្យតម្លៃចំពោះស្ត្រីប្រកបមុខរបររកស៊ីផ្លូវភេទ និងបម្រើសេវាកម្សាន្ត ហើយស្ត្រីកម្មការិនីរោងចក្រ ព្រោះពួកគាត់ជាអ្នករួមចំណែកក្នុងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងជាឆ្អឹងខ្នងនៃសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។
បើទោះជារដ្ឋាភិបាលបានចាត់ទុកស្ត្រីជាឆ្អឹងខ្នងសេដ្ឋកិច្ចជាតិយ៉ាងណាក៏ដោយ ប៉ុន្តែស្ត្រីដែលប្រកបមុខរបរផ្លូវភេទ និងស្ត្រីដែលបម្រើការតាមរោងចក្រ នៅតែទទួលរងអំពើហិង្សាផ្សេងៗ ដូចជាត្រូវបានគេរើសអើង និងត្រូវបានគេជេរប្រមាថដដែល។
អ្នកតំណាងកម្មវិធីចងក្រងស្ត្រីប្រកបរបរផ្លូវភេទ និងបម្រើសេវាកម្សាន្តប្រចាំនៅរាជធានីភ្នំពេញ និង ៨ខេត្ត-ក្រុង ថ្លែងមិនបញ្ចេញឈ្មោះថា ពួកគាត់មិនត្រឹមតែត្រូវបានគេរំលោភបំពានផ្លូវភេទ ដូចជារំលោភបូក និងអំពើហិង្សាវាយធ្វើបាបរាងកាយប៉ុណ្ណោះទេ តែត្រូវប្រឈមនឹងការរើសអើងនៅក្នុងសង្គមថែមទៀត៖ «ការប្រកបរបរផ្លូវភេទ ដូចជាត្រូវភ្ញៀវរំលោភបូក វាយធ្វើបាប និងវាយយកលុយ ជាដើម»។
អ្នកតំណាងរូបនេះបញ្ជាក់ថា មូលហេតុដែលស្ត្រីខ្លះជ្រើសរើសប្រកបមុខរបរផ្លូវភេទ និងសេវាកម្សាន្ត ដោយសារអ្នកខ្លះមានវិបត្តិផ្លូវចិត្តបែកបាក់គ្រួសារ ពុំមានការអប់រំជ្រៅជ្រះ ហើយការងារផ្សេងមិនទទួលបានប្រាក់កម្រៃច្រើន ជាដើម។ បច្ចុប្បន្ន នៅកម្ពុជា ស្ត្រីដែលប្រកបមុខរបរផ្លូវភេទ និងបម្រើសេវាកម្សាន្តមានចំនួនប្រហែល ៤ម៉ឺននាក់។ ក្រុមស្ត្រីទាំងនេះ ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាផ្នែកមួយយ៉ាងសំខាន់នៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ ព្រោះប្រាក់ខែជាមធ្យមចំនួន ១៦៥ដុល្លារក្នុងមួយខែ គឺពួកគាត់បានចំណាយលើសម្លៀកបំពាក់ ៣៧% ផ្ញើប្រាក់ទៅគ្រួសារ ២៧% ការស្នាក់នៅ និងប្រើប្រាស់ផ្សេងៗ ២៧% និងការចំណាយលើសុខភាព ៩%។
ការលើកឡើងនេះ នៅក្នុងកម្មវិធីវេទិកាសិល្បៈស្ត្រីក្រោមប្រធានបទ «វីរភាពស្ត្រីក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច» ដែលប្រារព្ធនៅសាលមហោស្រពចេនឡា រាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី១៨ ធ្នូ។ កម្មវិធីដែលមានអ្នកចូលរួមប្រហែល ៥០០នាក់ គឺមានអ្នកតំណាងក្រសួងកិច្ចការនារី អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន សិស្ស និស្សិត សិល្បករ កម្មការិនី និងស្ត្រីប្រកបរបរផ្លូវភេទ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាដើម មានគោលបំណងឆ្លុះបញ្ចាំងពីវីរភាព ការតស៊ូ សាមគ្គីភាព និងការចូលរួមចំណែកយ៉ាងសកម្មរបស់ស្ត្រីប្រកបរបរផ្លូវភេទ និងបម្រើសេវាកម្សាន្ត ព្រមទាំងស្ត្រីកម្មការិនីរោងចក្រដែលបានដើរតួនាទីក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ទាំងក្នុង និងក្រៅប្រព័ន្ធ។
ចំណែកអ្នកតំណាងកម្មការិនីរោងចក្រម្នាក់ កញ្ញា ព្រឿង សុខអ៊ាន់ លើកឡើងថា ក្រុមកម្មការិនីខ្លះនៅតែត្រូវបានថៅកែរោងចក្រប្រើប្រាស់ពាក្យអសុរោះ និងជេរប្រមាថ ជាពិសេសត្រូវគេបង្ខំឲ្យធ្វើការងារហួសម៉ោងជាដើម។ កញ្ញាបញ្ជាក់ថា ទោះជាត្រូវបង្ខំឲ្យធ្វើការហួសម៉ោងក្ដី ក៏មិនអាចទទួលបានប្រាក់ខែគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីបង់ថ្លៃទឹក ភ្លើង និងផ្ទះជួលនោះដែរ ហើយសល់ប្រាក់តិចតួចប៉ុណ្ណោះ ត្រូវផ្ញើទៅឲ្យឪពុកម្ដាយនៅស្រុកកំណើត៖ «បើសិនកម្មករដេរអត់គ្រប់ចំនួនដែលគេកំណត់ទេ ពួកគាត់ត្រូវបានគេជេរ និងគំរាមបញ្ឈប់ពីការងារជាដើម»។
អ្នកតំណាងកម្មការិនីរូបនេះ អំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងក្រសួងការងារ គួរចុះទៅពិនិត្យផ្ទាល់អំពីទុក្ខលំបាកនៃការប្រឈមរបស់ពួកគាត់ ជាពិសេសត្រូវចុះទៅណែនាំដល់ម្ចាស់រោងចក្រ ឲ្យឈប់រំលោភសិទ្ធិកម្មករ និងឈប់ប្រើប្រាស់ពាក្យអសុរោះតទៅទៀត។
ក្រុមស្ត្រីបម្រើការតាមរោងចក្រអះអាងថា ការយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះពួកគាត់ គឺជារឿងចាំបាច់មួយ ព្រោះស្ត្រីកំពុងបម្រើការងារក្នុងវិស័យនេះមានប្រហែល ៧សែននាក់ គឺបានរួមចំណែកធ្វើឲ្យមានកំណើនផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបចំនួនប្រមាណ ២ភាគរយជារៀងរាល់ឆ្នាំ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៥។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលសម្ព័ន្ធបងប្អូនស្ត្រី អ្នកស្រី អុល ពុទ្ធាវី បញ្ជាក់ថា នាពេលបច្ចុប្បន្ន ស្ត្រីប្រកបរបរផ្លូវភេទ និងសេវាកម្សាន្ត ព្រមទាំងកម្មការិនីរោងចក្រ នៅតែប្រឈមនឹងការមិនផ្ដល់តម្លៃ បើទោះជាពួកគាត់បានចូលរួមចំណែកក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងណាក្ដី៖ «ភាគច្រើនស្ត្រីបម្រើផ្លូវភេទ បម្រើសេវាកម្សាន្ត កម្មការិនីរោងចក្រ និងស្ត្រីមេផ្ទះ ត្រូវបានគេមិនផ្ដល់តម្លៃ»។
ក្រុមស្ត្រីទាំងនេះបញ្ជាក់ថា ការគោរពសិទ្ធិស្ត្រីមានលក្ខណៈល្អតិចតួចប៉ុណ្ណោះ ក្រោយពីរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញគោលនយោបាយ និងច្បាប់នានាមក។ ជាមួយគ្នានោះ ការផ្ដល់ឱកាសឲ្យស្ត្រីអាចបម្រើការងារក្នុងជួររាជរដ្ឋាភិបាល ក៏នៅតែតិចតួចនៅឡើយ។ ពួកគាត់អំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាល គួរតែដាក់ចេញវិធានការបន្ថែមទៀត ធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីផ្ដល់តម្លៃដល់ស្ត្រី និងការគោរពសិទ្ធិស្ត្រី៕
