Friday, January 20, 2017

សង្គម​ស៊ីវិល​ស្នើ​ឲ្យ​មាន​វិធានការ​ធ្ងន់ធ្ងរ​លើ​អាជីវករ​ដែល​ដាក់​សារធាតុ​គីមី​រក្សា​ទំនិញ


អនុប្រធាន​សាខា​កាំកុងត្រូល​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ លោក ជា ប៉ិច (រូប​កំពុង​សរសេរ) ដឹកនាំ​ក្រុម​ការងារ​ជំនាញ​ចុះ​ពិនិត្យ​ម្ហូប​អាហារ ចំណី​ត្រី​សាច់ បន្លែ​ផ្លែ​ឈើ និង​មុខ​សមុទ្រ​ស្រស់​នៅ​ផ្សារ​វាលរេញ កាល​ពី​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​១៧ ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០១៧។ RFA/Den Ayuthyea



មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល​ក្នុង​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ ស្នើ​ដល់​មន្ត្រី​ជំនាញ ត្រូវ​មាន​វិធានការ​ផ្លូវច្បាប់​ឲ្យ​បាន​ធ្ងន់ធ្ងរ ទៅលើ​ក្រុម​អាជីវករ​ទាំងឡាយ​ណា ដែល​មុខ​ទំនិញ​របស់​ពួកគេ ត្រូវ​មន្ត្រី​ជំនាញ​រក​ឃើញ​មាន​សារធាតុ​គីមី ដាក់​លក់​នៅ​លើ​ទីផ្សារ ដែល​នាំ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​សុខភាព​អ្នកប្រើប្រាស់។

មន្ត្រី​សាខា​កាំកុងត្រូល​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ ធ្វើ​ពិសោធន៍​រក​ឃើញ​សារធាតុ​គីមី នៅ​លើ​គ្រឿង​សមុទ្រ​ស្រស់​មួយ​ចំនួន ដែល​អាជីវករ​ដាក់​លក់​នៅ​លើ​ទីផ្សារ​វាលរេញ និង​ផ្សារ​លើ។​

អនុប្រធាន​សាខា​កាំកុងត្រូល​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ លោក ជា ប៉ិច បញ្ជាក់​ថា មន្ត្រី​ជំនាញ​បាន​ដុត​បំផ្លាញ បង្គា និង​មឹក​ស្រស់​សរុប​មាន​ចំនួន​ជាង ៥០​គីឡូក្រាម ដែល​មន្ត្រី​ជំនាញ​កាំកុងត្រូល​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ ចាប់ និង​ដកហូត ពី​ក្រុម​អាជីវករ នៅ​ផ្សារ​វាលរេញ និង​ផ្សារ​លើ។

មន្ត្រី​ជំនាញ​រូប​នេះ ព្រួយបារម្ភ​អំពី​ខុស​ភាព របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ នៅ​គ្រា​ស្ថាប័ន​នេះ បាន​នាំ​យក​មន្ទីរ​ពិសោធន៍​ចល័ត​ពី​អគ្គនាយកដ្ឋាន​កាំកុងត្រូល មក​ពិសោធន៍​គ្រឿង​សមុទ្រ ឬ​ម្ហូប​សមុទ្រ​ស្រស់ៗ រយៈពេល ៣​ថ្ងៃ ចាប់ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៧ ដល់​ថ្ងៃ​ទី​១៩ ខែ​មករា ហើយ​បាន​រក​ឃើញ បង្គារ និង​មឹក​ស្រស់ ព្រមទាំង​ស្ពៃ​ជ្រក់ មាន​មាន​ផ្ទុក​សារធាតុ​គីមី ដែល​ត្រូវ​ហាមឃាត់​មិន​ឲ្យ​ប្រើប្រាស់​ទៅលើ​ចំណីអាហារ។

លោក ជា ប៉ិច រៀបរាប់​ថា គ្រឿង​សមុទ្រ​ស្រស់ ដែល​អាជីវករ​ដាក់​លក់ នៅ​តាម​ចិញ្ចើម​ផ្លូវជាតិ​លេខ ៤ នៅ​ទល់មុខ​ផ្សារ​វាលរេញ ស្រុក​ព្រៃនប់ មន្ត្រី​ជំនាញ​ត្រួតពិនិត្យ​មុខទំនិញ ២០​ប្រភេទ​ផ្សេងគ្នា បាន​រក​ឃើញ​ស្តង់​លក់​គ្រឿង​សមុទ្រ​ស្រស់ ២​តូប មាន​ផ្ទុក​សារធាតុ​គីមី ទៅលើ​បង្គារ​ស្រស់​ប្រមាណ ១៤​គីឡូក្រាម។ ចំណែក​នៅ​ផ្សារ​លើ ការ​ត្រួតពិនិត្យ ទៅលើ​ស្តង់ ឬ​តូប​អាជីវករ​លក់ដូរ នៅ​ក្នុង​ផ្សារ​នេះ​ចំនួន ៥៣​តូប រក​ឃើញ​តូប​លក់ដូរ​ចំនួន ១១ តូប ដាក់​លក់​គ្រឿង​សមុទ្រ​ស្រស់ គឺ​ប្រភេទ​បង្គារ និង​មឹក​ស្រស់​ជិត ៤០​គីឡូក្រាម មាន​ដាក់​សារធាតុ​គីមី ដែល​មន្ត្រី​ជំនាញ​ហាមឃាត់។


លោក ជា ប៉ិច បាន​អំពាវនាវ​ដល់​ក្រុម​អាជីវករ​លក់ដូរ​ចំណីអាហារ​ទូទៅ ត្រូវ​មាន​ភាព​ស្មោះត្រង់ ដោយ​មិន​ត្រូវ​លួច​ដាក់​សារធាតុ​គីមី ទៅលើ​ចំណីអាហារ ដើម្បី​ទុក​លក់ដូរ​បាន​យូរ នាំ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ ជា​អ្នក​ទទួលទាន​នោះ​ទេ ៖ «ខ្ញុំ​ស្នើសុំ​ទៅដល់​អាជីវករ​លក់ដូរ​ម្ហូប​អាហារ និង​ចំណីអាហារ​គ្រប់​ប្រភេទ ទាំង​អ្នក​បោះ​ដុះ​លក់ និង​អ្នក​លក់រាយ នៅ​លើ​ទីផ្សារ សូម​មេត្តា បញ្ឈប់​នូវ​ការប្រើប្រាស់​សារធាតុ​គីមី ហាមឃាត់​ទៅលើ​គ្រឿង​សមុទ្រ និង​មុខម្ហូប​គ្រប់​ប្រភេទ​ជា​បន្ត​ទៅ​ទៀត»។

មន្ត្រី​ជំនាញ​ចំណីអាហារ លោក ជា ប៉ិច ស្នើ ឲ្យ​ក្រុម​អាជីវករ​លក់ដូរ​បន្លែ​ត្រី​សាច់​នានា​ទូទាំង​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ ត្រូវ​ចូលរួម​សហការ​ជាមួយ​មន្ត្រី​ជំនាញ​កាំកុងត្រូល ក្នុង​សកម្មភាព​ចុះ​ត្រួតពិនិត្យ​រក​សារធាតុគីមី នៅ​លើ​ចំណីអាហារ នៅ​តាម​ទីតាំង​ផ្សេងៗ មាន​ទីផ្សារ​ជាដើម ឲ្យ​បាន​ទាំងអស់​គ្នា ព្រោះ​អាច​នឹង​ត្រូវ​ប្រឈមមុខ​ច្បាប់ បើ​ក្រុម​អាជីវករ​រូប​ណា​រឹងទទឹង មិន​សហការ​ជាមួយ​មន្ត្រី​ជំនាញ។

មន្ត្រី​ឃ្លាំមើល​ការ​អភិវឌ្ឍ​សង្គម និង​សាធារណៈ​ជន​ទូទៅ បាន​គាំទ្រ​សកម្មភាព របស់​មន្ត្រី​ស្ថាប័ន​កាំកុងត្រូល​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ ក្នុង​ការងារ​ចុះ​ត្រួតពិនិត្យ​រក​សារ​ធាតុគីមី​ជា​បន្តបន្ទាប់ ទៅលើ​ចំណីអាហារ និង​បន្លែ​ផ្លែឈើ​ជាដើម ដើម្បី​ចូលរួម​ថែរក្សា​សុខភាព​ពលរដ្ឋ​។​

អ្នក​សម្របសម្រួល​សមាគម​អាដហុក (Adhoc) ប្រចាំ​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ អ្នកស្រី ជៀប សុធារី បាន​ស្នើ​ដល់​មន្ត្រី ជំនាញ​កាំកុងត្រូល ឲ្យ​បង្កើន​សកម្ម​ភាព​ចុះ​ត្រួតពិនិត្យ​ចំណីអាហារ​នេះ ឲ្យ​បាន​ញឹកញាប់​ជាប្រចាំ​ថ្ងៃ ឬ​យ៉ាង​ហោច​ឲ្យ​បាន ១​សប្ដាហ៍​ម្ដង។

អ្នកស្រី សុធារី ដែល​ជា​ស្ត្រី​មេផ្ទះ និង​មាន​កូនស្រី​ក្នុង​បន្ទុក មាន​ជំងឺ​ក្រពះ​ពោះវៀន​ប្រចាំ​កាយ​រ៉ាំរ៉ៃ​ធ្ងន់ធ្ងរ ត្រូវ​បញ្ជូន​ទៅ​ព្យាបាល​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស ទៅតាម​វេជ្ជបញ្ជា ជាប្រចាំ​ផង​នោះ​។

អ្នកស្រី បាន​ទទូច​ដល់​មន្ត្រី​កាំ​កុង សាខា​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ បើ​រក​ឃើញ​អាជីវករ និង​អ្នក​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​រូប​ណា បាន​ដាក់​សារធាតុ​គីមី ម្ហូបអាហារ និង​មុខទំនិញ​គ្រប់​ប្រភេទ ដើម្បី​អាច​រក្សាទុក​លក់ដូរ​បា​ន​យូរ ត្រូវតែ​នាំ​ជន​ប្រព្រឹត្តិ​ល្មើស​ទាំងនោះ ទៅ​ផ្ដន្ទាទោស​តាមច្បាប់ ឬ​ដាក់​ពិន័យ ឲ្យ​បាន​ធ្ងន់ធ្ងរ ទើប​ពួកគេ​រាងចាល៖ «សូម​ឲ្យ​មន្ត្រី​ជំនាញ​កាំកុងត្រូល​ចុះ​ពិនិត្យ​ទំនិញ និង​ម្ហូបអាហារ​ដាក់​លក់​នៅ​លើ​ទីផ្សារ ឲ្យ​បាន​ញឹកញាប់ ហើយ​បើសិនជា​រក​ឃើញ​គួរ​តែ​មាន​ការ​ផាក​ពិន័យ និង​គួរ​មាន​បម្រាម​បិទ​ដាក់​នៅ​តាម​ទីតាំង​នីមួយៗ​ដើម្បី​ជា​ការ​ពញាក់​ស្មារតី ដល់​សាមី​ខ្លួន​ផង និង​ប្រាប់​ទៅដល់​អតិថិជន​ផង។ ប៉ុន្តែ​បើ​មន្ត្រី​យើង​គ្រាន់តែ​ទៅ​ដក​ហូត​យក​គ្រឿង​សមុទ្រ ឬ​មុខទំនិញ​ទាំងនោះ​យក​មក ដុត​កម្ទេច​ចោល ដោយ​មិនបាន​អប់រំ និង​ផ្សព្វផ្សាយ ឲ្យ​បាន​ទូលំទូលាយ នៅ​ពេល​ភ្លេចត្រចៀក​នឹង​ទំនិញ​មាន​ដាក់​សារធាតុ​គីមី​ទាំងនោះ នឹង​វិល​ត្រឡប់មកវិញ​។ សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ មនុស្ស​យើង​ភាគច្រើន​ចង់​មាន​ចង់​បាន ដោយ​លែង​ខ្វល់ខ្វាយ​ពី​សុខភាព​អ្នកណា​ទាំងអស់ ដោយសារតែ​ផលប្រយោជន៍​ផ្ទាល់ខ្លួន​ម្នាក់ៗ»។

យ៉ាងណា​ក៏​ដោយ​ចុះ អនុប្រធាន​សាខា​កាំកុងត្រូល​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ លោក ជា ប៉ិច បាន​ប្រកាស​លេខ​ទូរស័ព្ទ ជូន​ដល់​សាធារណជន ឬ​ប្រជាពលរដ្ឋ បើ​មាន​ព័ត៌មាន​សង្ស័យ​ថា ទីតាំង​ណាមួយ​មាន​លក់​អាហារ​ស្រស់ ឬ​ចំណីអាហារ​ទាំង​ភេសជ្ជៈ​កំប៉ុង ឬ​ដប​គ្រប់​ប្រភេទ មាន​ដាក់​សារធាតុ​គីមី និង​ហួស​កាលបរិច្ឆេទ​ប្រើប្រាស់​ជាដើម ត្រូវ​ផ្ដល់​ព័ត៌មាន ឲ្យ​បាន​ឆាប់ មកកាន់​មន្ត្រី​កាំកុងត្រូល​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ តាមរយៈ​លេខ​៖ ០៩៨ ៥៥៥ ៦៦៦- ០១៧ ៤៤ ៣៧ ៣៧ និង ០១២ ៩៤៦ ០៤៦៕

ពលរដ្ឋ​ថា​ឈ្មួញ​បន្ត​ដាក់​តាំង​លក់​សត្វ​ព្រៃ​នៅ​ផ្សារ​ខែត្រ​ស្ទឹងត្រែង​ជា​សាធារណៈ

សត្វ​ស្វា​ព្រៃ​ដែល​អ្នក​ភូមិ​ក្នុង​ឃុំ​ស្រែឫស្សី ស្រុក​ថាឡាបរិវ៉ាត់ ខេត្ត​ស្ទឹងត្រែង បាញ់​បាន​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៥ ខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ​២០១៦។ RFA/Men Sothyr



ពលរដ្ឋ និង​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល អំពាវនាវ​ជា​ថ្មី​ទៀត ដល់​រដ្ឋាភិបាល​ឲ្យ​លប់​បំបាត់​ការ​ជួញ​ដូរ​សត្វព្រៃ​ខុសច្បាប់ ដ្បិត​ឈ្មួញ​នៅតែ​បន្ត​ដាក់​លក់​ជា​សាធារណៈ​នៅ​ផ្សារ​ខែត្រ​ស្ទឹងត្រែង បើទោះបីជា មន្ត្រី​ជំនាញ​ធ្លាប់​បាន​បង្ក្រាប​ច្រើន​សា​ក្ដី។ សង្គម​ស៊ីវិល​ចាត់​ទុក​ការ​បណ្ដោយ​ឲ្យ​ឈ្មួញ​លក់​សត្វព្រៃ និង​ការអនុវត្ត​ច្បាប់​ធូររលុង គឺជា ការ​រួម​ចំណែក​បំផ្លាញ​សត្វព្រៃ​ដ៏​កម្រ​នៅ​កម្ពុជា។

មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល​រក​ឃើញ​ថា ការ​ជួញ​ដូរ​សត្វព្រៃ​នៅ​ផ្សារ​ខែត្រ​ស្ទឹងត្រែង​កំពុង​បើក​ទូលាយ​ជា​សាធារណៈ និង​លក់​ជាប្រចាំ​ថ្ងៃ ដូចជា​សត្វ​ឈ្លូស ប្រើស ត្រកូត និង ជ្រូកព្រៃ​ជាដើម ពុំ​ឃើញ​មាន​ស្ថាប័ន​ណា បង្ហាញ​ជំហរ​ច្បាស់លាស់​ទប់ស្កាត់​ឲ្យ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ឡើយ​។

មន្ត្រី​សម្របសម្រួល​សមាគម​អាដហុក(ADHOC) ខែត្រ​ស្ទឹងត្រែង លោក ហូ សំអុល ឲ្យ​ដឹង​នៅ​ថ្ងៃ​ទី ១៩ មករា​ថា ឈ្មួញ​មុខ​ដដែលៗ​បាន​លក់​សត្វព្រៃ​នៅ​ផ្សារ​ខែត្រ​ស្ទឹងត្រែង​ចំនួន ៤ ទៅ ៥ ទីតាំង​ច្រើន​ឆ្នាំ​មក​ហើយ កម្រ​ឃើញ​សមត្ថកិច្ច​ឃាត់​ជនល្មើស​ឲ្យ​ទទួលខុសត្រូវ​ទណ្ឌកម្ម​ច្បាប់​ឡើយ គឺ​ឃើញ​តែ​រឹបអូស​សត្វព្រៃ និង​វត្ថុ​តាង​ដុត​បំផ្លាញ​ចោល​។

ក្រៅពី​នេះ​នៅ​ភោជនីយដ្ឋាន​មួយ​ចំនួន នៅ​ខែត្រ​ស្ទឹងត្រែង ក៏​មាន​ដាក់​លក់​សត្វព្រៃ​ដែរ។ លោក​រិះគន់ អាជ្ញាធរ​រដ្ឋាភិបាល​ថា គ្មាន​ឆន្ទៈ​លប់​បំបាត់​ការ​ជួញដូរ​សត្វព្រៃ​នោះ​ទេ បែរជា​បណ្ដោយ​ឲ្យ​ករណី​នេះ​កើតឡើង​ដដែលៗ ធ្វើ​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​កាន់តែ​អស់​ជំនឿ ការអនុវត្ត​ច្បាប់​របស់​សមត្ថកិច្ច​ពាក់ព័ន្ធ​៖ «គ្រាន់តែ​ធ្វើ​លំៗ​កន្ទេល​ធំ​ប្រ​ឡំ​ដេក​ដែរ​ហ្នឹង រហូតដល់​ពេលខ្លះ​ទាល់តែ​អាជ្ញាធរ​ថ្នាក់​ជាតិ​ដូចជា​ក្រសួង​ចុះ​មក​ធ្វើការ​បង្ក្រាប​អីចឹង​ទៅ ប៉ុន្តែ​ដោយឡែក​ជំនាញ​នៅ​ក្នុង​ខែត្រ​នេះ​ដូចជា មិន​​បាន​ធ្វើ​អី​ទេ​ទាំង​បទល្មើស​សត្វព្រៃ ទាំង​បទល្មើស​ព្រៃឈើ​ទាំង​បរិស្ថាន​អី​យើង​ឃើញ​ថា ដូចជា​មិន​មាន​ចំណាត់​ការ​អី​ឲ្យ​ធំដុំ»។
កាលពី​ចុង​ឆ្នាំ ២០១៦ មន្ត្រី​រដ្ឋបាល​ព្រៃឈើ មន្ត្រី​អាវុធហត្ថ​និង​អង្គការ​មិនមែន​រដ្ឋាភិបាល បាន​ចុះ​បង្ក្រាប​ការ​ជួញដូរ​សត្វព្រៃ នៅ​ផ្សារ​ខេត្ត​ស្ទឹងត្រែង​រឹបអូស​បាន​សាច់​សត្វ​ព្រៃ​រាប់​រយ​គីឡូក្រាម ព្រមទាំង​ឃាត់ខ្លួន​ជនល្មើស​បាន ៣​នាក់ និង​ត្រូវ​បាន​ដោះលែង​វិញ។ សត្វព្រៃ​ដែល​អាជ្ញាធរ​ជំនាញ​បង្ក្រាប​នោះ​មាន​ដូចជា​ឈ្លូស​ប្រើស ស្វា​អណ្ដើក​ជ្រូកព្រៃ ត្រកួត​និង​រញី​ជាដើម។ ក្រោយពី​ការ​បង្ក្រាប​បាន ៤​ថ្ងៃ​មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល​និង​ពលរដ្ឋ​នៅតែ​ប្រទះឃើញ​ឈ្មួញ​ដាក់​លក់​សត្វព្រៃ​ដដែល។

អាស៊ីសេរី មិន​អាច​ទាក់ទង​នាយ​ខណ្ឌ​រដ្ឋបាល​ព្រៃឈើ​ខេត្ត​ស្ទឹងត្រែង លោក ឈៀង តុលា ដើម្បី​សុំ​ការ​បំភ្លឺ​ករណី​នេះ​បានទេ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី ១៩ មករា ព្រោះ​ទូរស័ព្ទ​ហៅ​ចូល​គ្មាន​អ្នកទទួល។

ប្រធាន​កម្មវិធី​ប្រចាំ​កម្ពុជា​នៃ​អង្គការ​អភិរក្ស​សត្វ​ស្លាប​អន្តរជាតិ (Birth Life international) លោក ប៊ូ វីរសក្ស សម្ដែង​ក្តី​បារម្ភ​យ៉ាង​ខ្លាំង ខណៈ​ការ​ចរាចរ​លក់​សត្វព្រៃ​នៅតែ​កើតមាន​គគ្រឹក​គគ្រេង។

បញ្ហា​នេះ​អង្គការ​លោក​កំពុង​ជួយ​ដល់​មន្ទីរ​បរិស្ថាន ក្នុង​កិច្ច​ការងារ​គ្រប់គ្រង​អនុវត្ត​ច្បាប់ គ្រប់គ្រង​ដែន​ជម្រក​សត្វព្រៃ​សៀម​ប៉ាង​ខាងលិច នៅ​គ្រា​ដែល​បទល្មើស​បរបាញ់​ដោយ​កាំភ្លើង​ច្នៃ និង​ការ​ដាក់​អន្ទាក់​កើន​ឡើង។

លោក​ថា ការប្រើប្រាស់​កាំភ្លើង​កែច្នៃ និង​ការ​ដាក់​អន្ទាក់​គឺជា​មូលហេតុ​ដែល​ឈ្មួញ​ប្រើប្រាស់​សម្រាប់​ចាប់​សត្វព្រៃ​ធ្វើ​អាជីវកម្ម ហេតុនេះ​លោក​ចង់​ឃើញ អាជ្ញាធរ​ជំនាញ​ទទួលខុសត្រូវ​ក្នុង​ការ​បង្ក្រាប និង​គ្រប់គ្រង​អាវុធ​កែច្នៃ​គ្រប់​ប្រភេទ​៖ «ជា​សំណូមពរ​សុំ​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ​ខែត្រ​ដែរ​គាត់​នៅ​ជិត​ទីផ្សារ​ជាងគេ​ហ្នឹង ទាំង​រដ្ឋបាល​ព្រៃឈើ​ទាំង​មន្ទីរ​បរិស្ថាន​ខែត្រ សួ​ម​ជួយ​ផង​ក្នុង​ការ​ពិនិត្យមើល​ពី​លទ្ធភាព​ក្នុង​ការ​ទប់ស្កាត់​ការ​ជួញដូរ​សត្វព្រៃ​ហ្នឹង»។

ពលរដ្ឋ​រស់នៅ​ឃុំ​សំអាង​ស្រុក​ថាឡាបរិវ៉ាត់ ខែត្រ​ស្ទឹងត្រែង លោក អ៊ុក ម៉ៅ ទទូច​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​លប់​បំបាត់​ការប្រើប្រាស់​កាំភ្លើង​ច្នៃ​គ្រប់​ប្រភេទ នៅ​គ្រា​ដែល​អ្នកភូមិ​មួយ​ចំនួន​នៅ​ជនបទ​ភាគច្រើន​ប្រើប្រាស់​ដើម្បី​បាញ់​សត្វព្រៃ។ លោក​ចាត់​ទុក​កាំភ្លើង​ទាំងនេះ ជា​ប្រភព​វិនាសកម្ម​សត្វព្រៃ និង ប៉ះពាល់​សុវត្ថិភាព​រស់នៅ​របស់​ពលរដ្ឋ​ផង​៖ «បើ​ថា​កាំភ្លើង​ខ្យល់​ហ្នឹង​ឃើញ ៥​បាន ៥ បើ​ឃើញ​១០​គឺ​បាន​ទាំង ១០ គិត​ទៅ​វា​ចង់​ខ្លាំង​ជាង​កាំភ្លើង​មែនទែន​ផង​។ បើ​កាំភ្លើង​មែនទែន​បាញ់​ទៅ​អាច​ឮ​ដល់​ប៉ូលិស​គេ​ទៅ​ដក​យក​ទៅ​ខាន​ទៅ។ បើ​កាំភ្លើង​ខ្យល់​ឆ្ងាយ​ពី​គ្នា ប្រហែល​២០​ទៅ ៣០​ម៉ែត្រ​ក៏​អត់​ដឹង​ដែរ»។

មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល​រក​ឃើញ​ថា សត្វព្រៃ​ដែល​ឈ្មួញ​ដាក់​លក់ ទំនងជា​ត្រូវ​បាន​ចរាចរ​ពី តំបន់​ព្រៃ​ការងារ​សៀម​ប៉ាង​ខាងលិច តំបន់​ព្រៃ​ឡង់ ស្រុក​ថាឡាបរិវ៉ាត់ តំបន់​ឧទ្យាន​ជាតិ​វីរៈជ័យ ក្នុងស្រុក​សៀម​ប៉ាង និង​តំបន់​ព្រៃស្រោង​មួយ​ចំនួន​ទៀត​នៃ​ស្រុក​សេសា​ន និង​ស្រុក​សៀម​បូក ខែត្រ​ស្ទឹងត្រែង។

ច្បាប់​ស្ដីពី​ព្រៃឈើ​ឆ្នាំ​២០០២ មាត្រា​៤៩ ចែងថា ហាមឃាត់​ដាច់ខាត​រាល់​សកម្មភាព​បរបាញ់ យាយី​បំផ្លាញ​សត្វព្រៃ​គ្រប់​ប្រភេទ ជាពិសេស​ការ​ដឹក​ជញ្ជូន ការ​ធ្វើ​ពាណិជ្ជកម្ម និង​ការនាំចេញ​នាំចូល៕

ទស្សនៈ​ជុំវិញ​គម្រោង​ផ្លាស់ប្ដូរ​ទីតាំង​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ

កម្លាំង​អាជ្ញាធរ​ក្រុង​ភ្នំពេញ ចាប់​ខ្លួន​បេក្ខជន​តំណាងរាស្ត្រ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ និង​លោក កែវ ភីរម្យ យក​ចូល​ទៅ​ក្នុង​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ នៅ​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​១៥ កក្កដា ឆ្នាំ​២០១៤។ RFA/Uon Chhin
 

សាលា​រាជធានី​ភ្នំពេញ កំពុង​រៀបចំ​គម្រោង​កែ​លម្អ​ទីតាំង​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​ថ្មី មុន​នឹង​បើក​សម្ពោធ​ឲ្យ​ប្រើប្រាស់ បន្ទាប់​ពី​​ទទួល​បាន​គោលការណ៍​សម្រេច​ពី​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ កាលពី​​​ដើម​ខែ​មករា។ ពលរដ្ឋ​មួយ​ចំនួន​ ​មិន​ជំទាស់​នឹង​គម្រោង​ផ្លាស់ប្ដូរ​ទីតាំង​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​នោះ​ទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ ពលរដ្ឋ​ខ្លះ​ យល់​ថា ទីតាំង​ថ្មី​នេះ មិន​សក្ដិសម​សម្រាប់​ធ្វើ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​នោះ​ទេ។ សម្រាប់​តំណាងរាស្ត្រ​បក្ស​ប្រឆាំង​វិញ ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​ចាស់​នៅ​ក្បែរ​វត្ត​ភ្នំ ជា​និមិត្ត​រូប​នៃ​សេរីភាព និង​ការ​តស៊ូ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​កម្ពុជា ដែល​ក្រោក​ឡើង​ទាមទារ​ស្វែង​រក​យុត្តិធម៌ និង​សមភាព​ សម្រាប់​ការ​រស់នៅ ដែល​គួរ​រក្សា​ទុក​ជា​អនុស្សាវរីយ៍។

មាន​ផ្ទៃ​២ម៉ឺន​ម៉ែត្រ​ការ៉េ សួនច្បារ​គីឡូម៉ែត្រ​លេខ​៦ ជា​កន្លែង​ហាត់ប្រាណ កន្លែង​សម្រាក​កម្សាន្ត​ និង​កន្លែង​លក់​អាហារ​ ភេសជ្ជៈ​ របស់​ពលរដ្ឋ​នៅ​តំបន់​នេះ។ វា​ស្ថិត​នៅ​មុខ​ស្ថានីយ​​ស្តុក​ប្រេង​ឥន្ធនៈ​សូគីម៉ិច (Sokimex) អម​ផ្លូវ​ជាតិ​លេខ​៥ ស្ថិត​ក្នុង​ខណ្ឌ​ឫស្សីកែវ រាជធានី​ភ្នំពេញ។ ក៏ប៉ុន្តែ នៅ​ក្នុង​ពេល​ដ៏​ខ្លី​ខាង​មុខ​ទិដ្ឋភាព​នៃ​សួន​​​នេះ នឹង​ប្រែប្រួល។

កាលពី​ដើម​ខែ​ធ្នូ ២០១៦ លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រកាស​ផ្លាស់ប្ដូរ​ទីតាំង​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​ នៅ​ក្បែរ​រមណីយដ្ឋាន​វត្តភ្នំ ទៅ​ជាយ​ក្រុង​ភ្នំពេញ​វិញ ដើម្បី​រៀបចំ​កន្លែង​ពាណិជ្ជកម្ម និង​សួន​ច្បារ​សាធារណៈ។

ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ ជា​កន្លែង​សម្រាប់​ជួប​ជុំ​ បញ្ចេញ​មតិ តវ៉ា​អហិង្សា។ វាមាន ទំហំ​ទទឹង ៥៥​ម៉ែត្រ និង​បណ្ដោយ ១៩៨​ម៉ែត្រ។ ទីលាន​នេះ​ត្រូវ​បាន​ប្រកាស​ឲ្យ​ប្រើប្រាស់​ កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១០ ដោយ​អតីត​អភិបាល​ក្រុង លោក កែប ជុតិមា។

ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​តែង​ទៅ​អង្គុយ​ជ្រក​ម្លប់ រត់​ហាត់​ប្រាណ និង​លក់​ភេសជ្ជៈ នៅ​សួន​ច្បារ​គីឡូម៉ែត្រ​លេខ​៦​ មួយ​ចំនួន​ ដែល​អាស៊ីសេរី​បាន​ជួប​សម្ភាស ថ្លែង​ថា ពួកគេ​មិន​បាន​ដឹង​ពី​គម្រោង​ប្រែក្លាយ​សួន​ច្បារ​នេះ ជា​ទីតាំង​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​នោះ​ឡើយ។

ក្រោយ​ពី​ដឹង​ពី​គម្រោង​នេះ​ហើយ អ្នក​ខ្លះ មិន​ជំទាស់​នឹង​គម្រោង​នេះ​ទេ។ «»

​ទោះយ៉ាងណា អ្នក​ខ្លះ​ទៀត យល់​ថា ទីតាំង​សួន​ច្បារ​នេះ មិន​សក្ដិសម​សម្រាប់​ធ្វើ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​ទេ។«»

អ្នកនាំពាក្យ​សាលារាជធានី​ភ្នំពេញ លោក ម៉េត មាសភក្ដី ប្រាប់​អាស៊ី​សេរី​តាម​ទូរស័ព្ទ​ថា បច្ចុប្បន្ន សាលារាជធានី​ភ្នំពេញ កំពុង​សិក្សា​​គម្រោង​ប្រែ​ក្លាយ​ទីតាំង​សួនច្បារ​នេះ ទៅ​ទីតាំង​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ។«»

លោក​បន្ថែម​ទៀត​ថា បើ​ទោះ​ជា​សួន​នេះ ត្រូវ​​រៀបចំ​ហើយ​សម្រាប់​ការ​ប្រមូល​ផ្ដុំ​តវ៉ា ប្រជាពលរដ្ឋ នៅ​អាច​មក​កម្សាន្ត និង​ហាត់​កីឡា បាន​ធម្មតា។

ប្រសិន​បើ​ពលរដ្ឋ ចង់​ស្នើ​សុំ​ទីតាំង​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បី​តវ៉ា លោក ភក្តី​ ឲ្យ​ដឹង​ថា ពលរដ្ឋ​អាច​ប្រើ​ទីតាំង​ចាស់​បាន នៅ​ពេល​សួនច្បារ​មិន​ទាន់​រៀបចំ​ហើយ។

ត្រឹម​ថ្ងៃ​ទី​១៩ មករា នៅ​ទីតាំង​សួនច្បារ​គីឡូម៉ែត្រ​លេខ​៦ អាស៊ីសេរី​មិន​ឃើញ​មាន​សកម្មភាព​រៀបចំ ឬ​កែលំអ​ ដើម្បី​ប្រែក្លាយ​សួន​ច្បារ​ទៅ​ជា​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​ឡើយ។

សាលារាជធានី​ភ្នំពេញ មិន​បាន​បញ្ជាក់​កាលបរិច្ឆេទ​ពិតប្រាកដ​ ថា​ពេល​ណា ការ​រៀបចំ​នេះ នឹង​ត្រូវ​បញ្ចប់​នោះ​ទេ តែ​នឹង​ព្យាយាម​ធ្វើឲ្យ​កាន់​តែ​ឆាប់​ចប់។

តំណាង​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ ប្រចាំ​មណ្ឌល​បាត់ដំបង អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៨ មករា ២០១៧ បាន​ឈរ​​ជាមួយ​អាស៊ីសេរី នៅ​លើ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​ និយាយ​រំលឹក​ពី​ពេល​ដែល​អ្នកស្រី​រៀបចំ​​បាតុកម្ម​កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១៤ កន្លង​ទៅ។

ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​ ធ្លាប់​ត្រូវ​ក្រុម​សហជីព អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល និង​បក្ស​ប្រឆាំង យក​ជា​កន្លែង​ប្រមូល​ផ្ដុំ​គ្នា ស្រែក​តវ៉ា។ ក្នុង​ពេល​ភាព​ជាប់​គាំង​នយោបាយ ក្រោយ​ការ​បោះឆ្នោត​ឆ្នាំ​២០១៣ គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ ក៏​បាន​បោះតង់​ ធ្វើ​ឆាក ដើម្បី​តវ៉ា​ទាក់​ទង​នឹង​លទ្ធផល​បោះឆ្នោត និង​ស្នើសុំ​ឲ្យ​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ចុះ​ចេញ​ពី​តំណែង។​

ក៏ប៉ុន្តែ ការ​តវ៉ា​ត្រូវ​បាន​អាជ្ញាធរ​បំបែក។ សព្វថ្ងៃ មន្ត្រី និង​សកម្មជន​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​ ជាង​១០​នាក់ ត្រូវ​តុលាការ កាត់ទោស​ដាក់​ពន្ធនាគារ ​ទាក់ទង​នឹង​ការ​រឿង​ធ្វើ​បាតុកម្ម​នៅ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ។

ចង្អុល​ទៅ​ទី​ចំណុច​មួយ​នៅ​ខាង​លិច​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ អ្នកស្រី​ មូរ សុខហួរ បញ្ជាក់​ថា ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ ជា​និមិត្ត​រូប​នៃ​ការ​តស៊ូ​ព្យាយាម នៃ​ការ​​បញ្ចេញ​មតិ​របស់​ពលរដ្ឋ ដើម្បី​ស្វែង​រក​យុត្តិធម៌ និង​ការ​រស់នៅ​ប្រសើរ​ឡើង។«»

អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ មិន​ចង់​ឃើញ​ការ​បំបាត់​ទីតាំង​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​នោះ​ទេ បើ​ទោះជា​នឹង​មាន​កន្លែង​ថ្មី សម្រាប់​ការ​ប្រមូល​ផ្តុំ​ក៏ដោយ។«»

ប្រជាពលរដ្ឋ​មួយ​ចំនួន ដែល​លក់​ដូរ​នៅ​ជុំ​វិញ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ ដែល​ហ៊ុម​ព័ន្ធ​ទៅ​ដោយ​អាគារ​ពាណិជ្ជកម្ម​រាប់​សិប​ជាន់ និង​ការដ្ឋាន​សំណង់​ផ្សេង​ៗ​ទៀត ថ្លែង​ថា ការ​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​ ជា​សិទ្ធិ​សម្រេច​របស់​អាជ្ញាធរ។

ក៏ប៉ុន្តែ អ្នក​តាម​ស្ថានការណ៍​កម្ពុជា យល់​ថា ទីតាំង​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ ដែល​ស្ថិត​ក្នុង​សង្កាត់​ពាណិជ្ជកម្ម​បែប​នេះ អាច​នឹង​ត្រូវ​ធ្វើ​ទៅ​ធ្វើ​អាគារ​ពាណិជ្ជកម្ម ខណៈ​តម្លៃ​អចលនទ្រព្យ​នៅ​រាជធានី​ កំពុង​ហក់​ឡើង​ខ្លាំង។

អ្នក​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិ​មនុស្ស មើល​ឃើញ​ថា ការ​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ ទៅ​ជាយ​ក្រុង នឹង​កាត់​បន្ថយ​ប្រសិទ្ធិ​ភាព​នៃ​ការ​តវ៉ា ដែល​ក្រសួង​ ឬ​ស្ថាប័ន​រដ្ឋ មិន​អើពើ ចំពោះ​ការ​ទាមទារ ហើយ​នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​បញ្ហា​កាន់តែ​ស្មុគស្មាញ​ ដែល​នឹង​ពិបាក​ដោះស្រាយ។

មាត្រា​២៨ នៃ​ច្បាប់​ស្ដីពី​បាតុកម្ម​ដោយ​សន្តិវិធី ដែល​ប្រកាស​ឲ្យ​អនុវត្ត​កាល​ពី​ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ​២០០៩ បាន​ចែង​ថា អាជ្ញាធរ​រាជធានី និង​ខេត្ត​នីមួយៗ ត្រូវ​បង្កើត​កន្លែង​បញ្ចេញ​មតិ​ជា​សាធារណៈ។ រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ ក្រៅ​ពី​នៅ​​រាជធានី​ភ្នំពេញ អាជ្ញាធរ​នៅ​បណ្ដា​ខេត្ត​ផ្សេងៗ​ទៀត ​មិន​ទាន់​ឃើញ​បង្កើត​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​សម្រាប់​ដែន​ដី​ខ្លួន​នៅ​ឡើយ​ទេ៕