Monday, January 16, 2017

ពលរដ្ឋ​សង្កាត់​អូរចារ​ក្រុង​បាត់ដំបង​​តវ៉ា​ប្រឆាំង​នឹង​ការ​កាត់​ដី​សាលា​ឲ្យ​ឯកជន

ពលរដ្ឋ​សង្កាត់​អូរចារ ក្រុង​បាត់ដំបង​តវ៉ា​ប្រឆាំង​នឹង​ការ​ចាក់​រំលោភ​យក​ដី​ក្នុង​បរិវេណ​អតីត​សាលា​មត្តេយ្យ មុខ​សាលាសង្កាត់​អូរចារ នៃ​ខេត្ត​បាត់ដំបង នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៦ ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០១៧។ RFA/Hum Chamroeun



ពលរដ្ឋ​សង្កាត់​អូរចារ ក្រុង​បាត់ដំបង​ប្រមាណ​៥០​នាក់ នៅ​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​១៦ មករា តវ៉ា​ប្រឆាំង​នឹង​ការ​ចាក់​រំលោភ​យក​ដី​ក្នុង​បរិវេណ​អតីត​សាលា​មត្តេយ្យ​ក្នុង​មូលដ្ឋាន​របស់​ពួកគេ។ ការ​តវ៉ា​នេះ ធ្វើ​ឡើង​ភ្លាមៗ​ក្រោយ​ពី​ការ​ចាក់​ដី​ដោយ​ម្ចាស់​កម្មសិទ្ធិ​ឯកជន ដែល​មាន​ការ​អនុញ្ញាត​ពី​តុលាការ។

ពលរដ្ឋ​តវ៉ា​បញ្ជាក់​ថា ខ្លួន​មិន​ចង់​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ​ប្រគល់​ដី​សាធារណៈ​នេះ ទៅ​ឯកជន​ទេ ទោះបីជា​ម្ចាស់​កម្មសិទ្ធិ​ដី​នេះ មាន​ដីកា​អនុញ្ញាត​កម្មសិទ្ធិ​ពី​តុលាការ​ក្ដី។ ពួកគេ​នៅ​ទាមទារ​ឲ្យ​រក្សា​ដី​នេះ ទុក​ជាសម្បត្តិ​សាធារណៈ ដូចជា​សាលារៀន ឬ​មន្ទីរពេទ្យ​ជាដើម។

យ៉ាងណាក៏ដោយ ចៅ​សង្កាត់​អូរចារ លោក ហោ ឃឿន ដែល​ចុះ​សម្របសម្រួល​នៅ​ពេល​តវ៉ា​នោះ បញ្ជាក់​ថា លោក​ពុំ​បាន​ដឹង​ពី​សាច់​រឿង ដែល​ដី​ក្នុង​បរិវេណ​អតីត​សាលា​មត្តេយ្យ​អូរចារ ទំហំ​៤០​ម៉ែត្រ គុណ​៤០​ម៉ែត្រ ជា​កម្មសិទ្ធិ​របស់​អតីត​មន្ត្រី​ប៉ូលិស​ក្នុង​សង្កាត់​នេះ​ពី​មុខ​ទេ។ តែ​លោក​ថា នឹង​ហៅ​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​មក​ជួប​ដោះស្រាយ​ជាមួយ​ពលរដ្ឋ។

ពលរដ្ឋ​ខេត្ត​បាត់ដំបង​ចោទ​សមត្ថកិច្ច​ថា​មិន​ទប់ស្កាត់​បទល្មើស​នេសាទ

                                                                                                                                                                                             ប្រជា​នេសាទ​នៅ​ខេត្ត​បាត់ដំបង អះអាង​ថា បទល្មើស​នេសាទ​ដោយ​ប្រើ​ឧបករណ៍​ឆក់ និង​កាប់​ព្រៃ​ឈើ​លិច​ទឹក​ដាក់​សម្រាស់​ទ្រង់ទ្រាយ​ធំ ដើម្បី​ចាប់​យក​ត្រី​នៅ​តំបន់​ឡូ​នេសាទ​ស្រុក​ឯកភ្នំ កំពុង​កើត​មាន​ពេញ​បន្ទុក ដោយ​ពុំ​មាន​សមត្ថកិច្ច​ណា​ទប់ស្កាត់​នៅ​ឡើយ។ អ្នក​ភូមិ​មាន​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​យ៉ាង​ខ្លាំង ខ្លាច​ក្រែង​ហិនហោច​មច្ឆជាតិ​នៅ​ពេល​ខាង​មុខ ហើយ​ប៉ះពាល់​ដល់​របរ​ធ្វើ​នេសាទ​ជា​លក្ខណៈ​គ្រួសារ​ដោះស្រាយ​ជីវភាព​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​របស់​ពលរដ្ឋ។

ប្រជា​នេសាទ​នៅ​ខេត្ត​បាត់ដំបង លើក​ឡើង​ថា បញ្ហា​ការ​ធ្វើ​នេសាទ​ខុស​ច្បាប់​ទាំងអស់​នេះ នឹង​មិន​កើត​មាន​ដោយ​ងាយ​ស្រួល​ឡើយ ប្រសិន​បើ​អាជ្ញាធរ​ពាក់ព័ន្ធ​ចាត់​វិធានការ​តឹងរ៉ឹង​ទៅ​លើ​អ្នក​ដែល​ប្រព្រឹត្ត​ខុស​នោះ។

ប្រជា​នេសាទ​នៅ​ភូមិ​អណ្ដូងចេញ សង្កាត់​អូរចារ ក្រុង​បាត់ដំបង លោក ឈុន សារ៉ន អះអាង​ថា ក្រុម​អ្នក​មាន​លុយ​ជាច្រើន​នាក់​បាន​ឃុបឃិត​គ្នា​ជាមួយ​សមត្ថកិច្ច​ជំនាញ​ពាក់ព័ន្ធ​ក្នុង​មូលដ្ឋាន កាប់​ដើម​ឈើ​ព្រៃ​លិច​ទឹក​នៅ​តំបន់​ឃុំ​ព្រៃចាស់ ស្រុក​ឯកភ្នំ ខេត្ត​បាត់ដំបង យក​ទៅ​ដាក់​សម្រាស់​ក្នុង​ព្រែក​នន់ និង​បឹង​អាប្រា​តូច អាប្រា​ធំ និង​បឹង​ក្បាល​ដំរី ជាដើម ដើម្បី​ឲ្យ​ត្រី​ចូល​ទៅ​នៅ​ច្រើន រួច​យក​អួន​ទៅ​ហ៊ុម​ចាប់​យក​ត្រី​ទាំង​តូច​ធំ​គ្មាន​សល់។ លោក​បន្ថែម​ថា ក្រៅ​អំពី​នេះ ពួក​គេ​ក៏​បាន​យក​ឧបករណ៍​ឆក់​ត្រី​នៅ​តំបន់​នោះ​យ៉ាង​គគ្រឹកគគ្រេង​រៀង​រាល់​ថ្ងៃ គ្មាន​អាជ្ញាធរ​ទប់ស្កាត់​នោះ​ទេ៖ «ក្នុង​មួយ​បឹង​យ៉ាង​តិច​គេ​ដាក់​សម្រាស់​ពី ៥ ទៅ ៦​កន្លែង ហើយ​មិន​អាច​ធ្វើ​នេសាទ​បាន​ទេ ហើយ​ពេល​យើង​យក​សំណាញ់​បង់​ត្រី​គ្នា​កាន់​តែ​ច្រើន ត្រី​រត់​ចូល​សម្រាស់​គេ​អស់ ហើយ​ម្ចាស់​គេ​មក​ហ៊ុម​ចាប់​ត្រី​ភ្លាម​មួយ​រំពេច»។

លោក ឈុន សារ៉ន បន្ត​ថា សមត្ថកិច្ច​ជំនាញ​ពាក់ព័ន្ធ​នៅ​ក្នុង​មូលដ្ឋាន​ស្រុក​នេះ គិត​តែ​ពី​ប្រយោជន៍​ផ្ទាល់​ខ្លួន ហើយ​មិន​អើពើ​ទប់ស្កាត់​ការ​ធ្វើ​នេសាទ​នេះ ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​ពួក​គាត់​ជា​ប្រជាពលរដ្ឋ​ក្រីក្រ​គ្មាន​ដី​ធ្វើ​ស្រែ ហើយ​ពឹង​ផ្អែក​ទៅ​លើ​របរ​ធ្វើ​នេសាទ មិន​អាច​ទៅ​ធ្វើ​នេសាទ​រក​ប្រាក់​ចំណូល​ដោះស្រាយ​ជីវភាព​គ្រួសារ​បាន៖ «ខ្ញុំ​អំពាវនាវ​សុំ​ឲ្យ​ថ្នាក់​លើ​ចាត់​វិធានការ​ផង ព្រោះ​យើង​ខ្លាច​បាត់បង់​ពូជ​ត្រី ព្រោះ​គេ​ឆក់​ផង ដាក់​ថ្នាំ​ដេញ​ត្រី​ឲ្យ​ចូល​សម្រាស់​គេ​ផង ព្រោះ​ត្រី​មួយ​ចំនួន​ជិត​ផុត​ពូជ​អស់​ហើយ»។

ឆ្លើយតប​នឹង​បញ្ហា​នេះ នាយ​ខណ្ឌ​រដ្ឋបាល​ជលផល​ខេត្ត​បាត់ដំបង លោក ជួង សុភា មាន​ប្រសាសន៍​ថា លោក​មិន​ទាន់​ទទួល​ព័ត៌មាន​ពី​ការ​កាប់​ព្រៃ​ដាក់​សម្រាស់​យក​ត្រី និង​ការ​ធ្វើ​នេសាទ​ខុស​ច្បាប់​នៅ​ឃុំ​ព្រៃចាស់ នោះ​នៅ​ឡើយ​ទេ។ ទោះ​ជា​យ៉ាង​នេះ​ក្ដី លោក​ទទួល​ស្គាល់​ថា នៅ​តំបន់​ព្រៃ​លិច​ទឹក​ស្រុក​ឯកភ្នំ ពិត​ជា​មាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ប្រើ​ឧបករណ៍​ឆក់​ត្រី និង​ការ​ធ្វើ​នេសាទ​ខុស​ច្បាប់​ផ្សេងៗ​មែន ប៉ុន្តែ​លោក​អះអាង​ថា សមត្ថកិច្ច​ពាក់ព័ន្ធ​មិន​បាន​ឃុបឃិត​ជាមួយ​ពលរដ្ឋ ដើម្បី​ទាញ​យក​ប្រយោជន៍​ពី​ការ​ធ្វើ​នេសាទ​នេះ​ដូច​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​នោះ​ឡើយ៖ «ជាពិសេស​នៅ​ខែ​ប្រាំង​នេះ វា​មាន​តែ​បូម និង​បាច ហើយ​និង​ឆក់​ទេ ចំពោះ​ការ​បរ​ណររ៉ាវ វា​សឹង​មិន​មាន​ទេ ព្រោះ​វា​គោក​ទឹក​អស់​ហើយ។ ហើយ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​មុន ខ្ញុំ​ក៏​បាន​ប្រជុំ​រួច​មក​ហើយ​ដែរ។ ទី​មួយ​ការ​ឆក់​បូម និង​កាប់​រាន​ព្រៃ​លិច​ទឹក គឺ​បើ​ពួក​គាត់​ធ្វើ​ជា​លក្ខណៈ​ជា​អាជីវកម្ម យើង​ត្រូវ​ហាមឃាត់​ហើយ»។
លោក ជួង សុភា ស្នើ​ឲ្យ​ប្រជា​នេសាទ ប្រសិន​បើ​ឃើញ​ការ​ធ្វើ​នេសាទ​ខុស​ច្បាប់​នៅ​តំបន់​ណា​មួយ​ក្នុង​ស្រុក​ឯកភ្នំ នេះ ត្រូវ​ប្រញាប់​រាយការណ៍​ទៅ​សមត្ថកិច្ច​ក្នុង​មូលដ្ឋាន ឬ​ទាក់ទង​លោក​ផ្ទាល់​តាម​លេខ​ទូរស័ព្ទ ០៩៧ ៧៦ ៦០៣ ១៦០ ដើម្បី​ទប់ស្កាត់​បាន​ទាន់​ពេល​វេលា។

ទោះ​ជា​យ៉ាង​នេះ​ក្ដី ពលរដ្ឋ​ហាក់​គ្មាន​ជំនឿ​ចំពោះ​វិធានការ​របស់​សមត្ថកិច្ច​ឡើយ ពីព្រោះ​កន្លង​មក បទល្មើស​នេសាទ​កើត​មាន​ច្រើន ហើយ​ពួក​គាត់​ក៏​ធ្លាប់​ប្ដឹង​ទៅ​សមត្ថកិច្ច​ឲ្យ​ទប់ស្កាត់​ដែរ ក៏ប៉ុន្តែ​ភាគច្រើន​ធ្វើ​ឡើង​បែប​គោះ​ទឹក​បង្អើល​ត្រី ហើយ​គ្មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ឡើយ។

មន្ត្រី​សម្របសម្រួល​អង្គការ​សម្ព័ន្ធភាព​ដើម្បី​អភិរក្ស​ធនធាន​ជលផល​ជុំវិញ​បឹង​ទន្លេសាប អ្នកស្រី នូ សារឹម មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការ​កាប់​ព្រៃ​រនាម​ដាក់​សម្រាស់​ឲ្យ​ត្រី​ចូល គឺ​ជា​ការ​ធ្វើ​នេសាទ​ខុស​ច្បាប់​ធ្ងន់ធ្ងរ ព្រោះ​ធ្វើ​ឲ្យ​បាត់បង់​ព្រៃ​លិច​ទឹក​ដែល​ជា​ជម្រក​ត្រី​ពង ហើយ​ធ្វើ​ឲ្យ​ទឹក​បឹង​ដង​អូរ​តំបន់​នេសាទ​នោះ​កាន់​តែ​រាក់ ដោយសារ​កាក​សំណល់​ពី​មែក​សម្រាស់​ជាដើម។ អ្នកស្រី​សង្កត់​ធ្ងន់​ថា អាជ្ញាធរ​ត្រូវ​ចាត់​វិធានការ​បញ្ហា​នេះ​ជា​បន្ទាន់ និង​ឲ្យ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព ដើម្បី​ថែ​រក្សា​សម្បត្តិ​ធនធាន​មច្ឆជាតិ និង​ព្រៃ​ឈើ​នៅ​តំបន់​នោះ ទុក​ឲ្យ​កូន​ចៅ​ជំនាន់​ក្រោយ​បាន​ឃើញ និង​ប្រើប្រាស់​ជា​សម្បត្តិ​រួម​នៅ​ថ្ងៃ​ខាង​មុខ៖ «ខ្ញុំ​សំណូមពរ​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​បាន​ប្រគល់​តួនាទី​មក​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​ជា​អ្នក​គ្រប់គ្រង​ការពារ​អភិរក្ស​ធនធាន​ជលផល ក៏ដូចជា​មន្ទីរ​ពាក់ព័ន្ធ​មួយ​ចំនួន ជាពិសេស​មន្ទីរ​កសិកម្ម​តែ​ម្ដង ដូច​ជលផល​យើង​អាច​អនុវត្ត​ទាំងអស់​គ្នា។ ម្យ៉ាង​ទៀត ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្លួន​ឯង​សូម​កុំ​បំផ្លាញ​ធនធាន​ជលផល​ដោយ​ខ្លួន​ឯង​ទៀត»។

កន្លង​មក លោក​ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ស ខេង ធ្លាប់​មាន​ប្រសាសន៍​ថា បញ្ហា​ត្រី​នៅ​បឹង​ទន្លេសាប ប្រឈម​នឹង​ការ​បាត់បង់​ធ្ងន់ធ្ងរ​នៅ​ថ្ងៃ​ខាង​មុខ ដែល​បញ្ហា​នេះ​ផ្ដើម​ចេញ​ពី​ការ​ធ្វើ​នេសាទ​ខុស​ច្បាប់។ លោក ស ខេង ក៏​បាន​ព្រមាន​ដក​អភិបាល​ខេត្ត​នៅ​តំបន់​ជុំវិញ​បឹង​ទន្លេសាប​ចេញ​ពី​តំណែង ប្រសិន​បទល្មើស​នេសាទ​នៅ​តែ​បន្ត​កើត​មាន​ធ្ងន់ធ្ងរ​ទៅ​មុខ​ទៀត។

ច្បាប់​ជលផល​ឆ្នាំ​២០០៦ មាត្រា​៩៨ ចែង​ថា ត្រូវ​ផ្ដន្ទាទោស​បទល្មើស​ជលផល​ថ្នាក់​ទី​១ ដាក់​ពន្ធនាគារ​ពី ៣​ឆ្នាំ​ទៅ ៥​ឆ្នាំ និង​រឹប​អូស​យក​វត្ថុ​តាង​ទាំងអស់​ដាក់​ជា​សម្បត្តិ​រដ្ឋ ឬ​បំផ្លាញ​ចោល។ បទល្មើស​ទាំងនោះ​រួម​មាន នេសាទ​ដោយ​ឧបករណ៍​ឆក់ គ្រឿង​ផ្ទុះ និង​សារធាតុ​ពុល​គ្រប់​ប្រភេទ​ក្នុង​ដែន​នេសាទ។ នេសាទ​ដោយ​ឧបករណ៍​ទំនើប ឬ​ឧបករណ៍​ដែល​បង្កើត​ឡើង​ថ្មី ឬ​របៀប​នេសាទ​បែប​ថ្មី ដែល​នាំ​មក​នូវ​ការ​បំផ្លាញ​មច្ឆជាតិ ឬ​ធនធាន​ជលផល និង​ប្រព័ន្ធ​អេកូឡូស៊ី​ជីវចម្រុះ ជាដើម៕

ពលរដ្ឋ​រស់នៅ​តំបន់​ក្បាល​ឆាយ​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ​ស្នើ​លោក ហ៊ុន សែន ជួយ​អន្តរាគមន៍

                                                                                                                                                                                     ប្រជាពលរដ្ឋ​មួយ​ចំនួន​រស់នៅ​តំបន់​ក្បាល​ឆាយ​ក្នុង​បរិវេណ​ដី ៥៥​ហិកតារ​ដែល​ត្រូវ​អាជ្ញាធរ​រដ្ឋបាល​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ រុះរើ​ផ្ទះ​ចេញ​ពី​ទីតាំង​ចាស់ បង្ខំ​ឲ្យ​ផ្លាស់​ទៅ​រស់នៅ​ទីតាំង​ថ្មី បន្ត​ស្នើសុំ​កិច្ច​អន្តរាគមន៍​ពី​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និង​ភរិយា ឲ្យ​ជួយ​អន្តរាគមន៍​ឲ្យ​ពួក​គេ​បាន​រស់នៅ​លើ​ទីតាំង​ដើម​វិញ។

អ្នក​ឃ្លាំ​មើល​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ប្រចាំ​ខេត្ត​នេះ ក៏​ស្នើ​ដល់​រដ្ឋបាល​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ ជួយ​ពិចារណា​ទៅ​លើ​សំណូមពរ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​នៅ​សេសសល់ ដើម្បី​ឈាន​ដល់​ដោះស្រាយ​ទំនាស់​ដីធ្លី​នៅ​តំបន់​នេះ​ដោយ​សន្តិវិធី ស្រប​តាម​គោល​នយោបាយ​របស់​ប្រមុខ​ដឹកនាំ​រដ្ឋាភិបាល​បាន​ដាក់​ឲ្យ​មន្ត្រី​ក្រោម​ឱវាទ​អនុវត្ត។

ពលរដ្ឋ​ខេត្ត​កណ្ដាល​និង​ខេត្ត​កំពង់ស្ពឺ​ស្នើ​រដ្ឋាភិបាល​ពន្លឿន​ធ្វើ​ផ្លូវ​លេខ​៥១

                                                                                                                                                                                     ពលរដ្ឋ​ខេត្ត​កណ្ដាល និង​ខេត្ត​កំពង់ស្ពឺ រស់នៅ​តាម​បណ្ដោយ​ផ្លូវ​ជាតិ​លេខ​៥១ ស្នើ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល ឬ​ក្រុមហ៊ុន​ចិន ដែល​ទទួល​បាន​សិទ្ធិ​ស្ដារ​ឡើង​វិញ​លើ​កំណាត់​ផ្លូវ​ជាតិ​មួយ​ខ្សែ​នេះ ពន្លឿន​ការ​ស្ថាបនា​ផ្លូវ និង​ធានា​គុណភាព​ផ្លូវ​ជាប់​ប្រើ​បាន​យូរ។

ពលរដ្ឋ និង​អ្នក​ដំណើរ​ត្អូញត្អែរ​ថា ស្ថានភាព​ផ្លូវ​កាន់​តែ​យ៉ាប់​ខ្លាំង ដោយ​មាន​ជង្ហុក​ជ្រៅៗ និង​ធូលី​ដី​ហុយ​ខ្លាំង​នៅ​រដូវ​ប្រាំង ធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​ការ​រស់នៅ។

កម្ពុជា-ថៃ​កំពុង​ពិភាក្សា​លើ​ការ​បញ្ឈប់​លក់​សំបុត្រ​ចូល​ផ្សារ​រ៉ុងក្លឿ​ប្រទេស​ថៃ

                                                                                                                                                                          អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា និង​ថៃ មិន​ទាន់​សម្រេច​ជា​ផ្លូវ​ការ​លើ​ការ​បញ្ឈប់​លក់​លិខិត​អនុញ្ញាត​បណ្ដោះអាសន្ន​តម្លៃ ១​ពាន់​រៀល ឬ​ស្មើ​ប្រហែល ១០​បាត​លុយ​ថៃ ដើម្បី​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ទូទៅ​អាច​ចេញ​ចូល​ផ្សារ​រ៉ុងក្លឿ ប្រទេស​ថៃ ដោយ​មិន​បាច់​ចំណាយ​លុយ​នៅ​ឡើយ​ទេ។

កម្ពុជា បាន​សម្រេច​ឯកតោ​ភាគី​ជា​មុន​ថា ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ទូទៅ​ដែល​ចូល​ផ្សារ​រ៉ុងក្លឿ ប្រទេស​ថៃ មិន​បាច់​ចំណាយ​លុយ​ទិញ​សំបុត្រ​ទៀត​ទេ។

មាន​ការ​រាយការណ៍​ថា ​មន្ត្រី​​ជួប​ឃាតករ​ មុន​ពេល​សម្លាប់​ កែម ​ឡី

                                                                                                                                                                                          ភ្នំពេញៈ អឿត អាង អតីត​ទាហាន​​ និង​ធ្លាប់​បួស​ជា​​សង្ឃ​ដែល​​​ត្រូវ​បាន​ចោទប្រកាន់​​​​ពី​បទ​ធ្វើ​ឃាត​​​អ្នក​វិភាគ​នយោបាយ​​ លោក កែម ឡី បាន​​ជួប​ជាមួយ​មន្រ្តី​​​ខណ្ឌ​​ និង​មន្រ្តី​យោធា​ប្រហែល​មួយ​សប្តាហ៍​ពី​មុន​​ពេល​ឃាតកម្ម​។ នេះ​បើ​តាម​ការ​រាយការណ៍​របស់​សារព័ត៌មាន Al Jazeera។

នៅក្នុង​របាយការណ៍​វីដេអូ​មួយ​ចេញ​ផ្សាយ​កាលពី​ថ្ងៃ​សុក្រ​សារព័ត៌មាន Al Jazeera បាន​និយាយ​ថា​ខ្លួន​បាន​និយាយ​ទៅ​កាន់​ប្រភព​ជាច្រើន​នៅក្នុង​ខេត្ត​​សៀមរាប​ដែល​ជា​ទីកន្លែង​កំណើត​របស់ អឿត អាង ​ដែល​បាន​និយាយ​ថា​ជនសង្ស័យ​ត្រូវ​បាន​ហៅ​​ឲ្យ​ទៅ​ជួប​ជាមួយ​​មន្រ្តី​ «ស្រុក​​ និង​មន្រ្តី​យោធា​ជាន់ខ្ពស់​» ​ប្រហែល​មួយ​សប្តាហ៍​ពី​មុន​ពេល​លោក កែម ឡី ត្រូវ​បាន​​បាញ់​សម្លាប់​​នៅ​ក្នុង​ការ៉ាស់សំាង​​កាល់តិច​បូកគោ​ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​​កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​ ១០ ខែ​កក្កដា។ ​

របាយការណ៍​នេះ​ដែល​និយាយ​ថា​ ប្រភព​​នានា​បាន​បដិសេធ​មិន​​បង្ហាញ​ខ្លួន​នៅ​ក្នុង​កាមេរ៉ា​បាន​រាយការណ៍​ថា​៖ «​​បន្ទាប់ពី​​ការ​ជួប​​នោះ​ [អឿត អាង]​ ត្រូវ​បាន​ដាក់​ចូល​ក្នុង​ឡាន​​​ និង​ដឹក​​ចេញ​ពី​តំបន់​នោះ​​»។

បើ​ទោះបី​ជា​មាន​ការ​ស៊ើបអង្កេត​អស់​រយៈពេល​ ៦ ​ខែ​ដែល​បាន​បិទ​ការ​ស៊ើបអង្កេត​កាលពី​ខែ​ធ្នូ​មក​នោះ​ក្តី​នគរបាល​បរាជ័យ​មិន​អាច​ផ្តល់​នូវ​ការ​បំភ្លឺ​ណា​មួយ​​​អំពី​ស្ថានភាព​ជុំវិញ​ករណី​ឃាតកម្ម​នេះ​រួម​ទាំង​របៀប​ដែល​ អឿត​ អាង ​បាន​ធ្វើ​ដំណើរ​ចេញ​ពី​ផ្ទះ​នៅ​ក្នុង​​ឃុំ​​នគរ​ភៀស ស្រុក​អង្គរជុំ ខេត្ត​សៀមរាប​​មក​រាជធានី​ភ្នំពេញ​។

សារព័ត៌មាន Al Jazeera បាន​និយាយ​​​ជាមួយ​អ្នក​បើក​តាក់ស៊ី​ដែល​​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ចំណោម​មនុស្ស​ចុងក្រោយ​ដែល​​បាន​ឃើញ​ អឿត​ អាង ​​នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​សៀមរាប​។ បុរស​ម្នាក់​នេះ​ដែល​ត្រូវ​បាន​កំណត់​អត្តសញ្ញាណ​​ថា​ឈ្មោះ ឌឹក ឌៀន បាន​ថ្លែង​ថា​គាត់​បាន​ដឹក​ជនសង្ស័យ​​​ទៅ​បេនឡាន​នៅ​ជាយ​ក្រុង​សៀមរាប​ពី​កន្លែង​ដែល​គាត់​​បាន​​ចុះ​​ពី​​​​ឡាន​ឡិចស៊ីស​។ ​អ្នក​បើក​តាក់ស៊ី​ម្នាក់​នេះ​​ថ្លែង​​ថា​៖ ​«​​គាត់​ស្ថិត​​ក្នុង​ស្ថានភាព​ប្រញាប់​ប្រញាល់​គាត់​ថែម​ទាំង​មិន​បាន​​​ឲ្យ​ថ្លៃ​តាក់ស៊ី​​​របស់​ខ្ញុំ​ផង​»។
អឿត អាង ត្រូវ​បាន​ចាប់​ខ្លួន​ប្រហែល ១,៥ គីឡូម៉ែត្រ​ពី​កន្លែង​ឃាតកម្ម​។ ​នគរបាល​ភ្លាមៗ​​នោះ​បាន​​បញ្ចេញ​នូវ​វីដេអូ​សារភាព​របស់​​ឃាតករ​ដែល​ក្នុង​នោះ​ឃាតករ​​បាន​អះអាង​ថា​ខ្លួន​បាន​​សម្លាប់​លោក កែម ឡី​ ដោយសារ​​តែ​ជំពាក់​ប្រាក់ ៣០០០ ​ដុល្លារ​​។

ការ​សារភាព​បែប​នេះ​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​​ការ​សង្ស័យ​​​ពី​មជ្ឈដ្ឋាន​ជាច្រើន​​។ អ្នក​ដែល​នៅ​ជិតស្និទ្ធ​​នឹង​លោក កែម ឡី ​និង​​​ឃាតករ​​បាន​និយាយ​ថា​ពួកគេ​មិន​ដែល​បាន​ជួបគ្នា​ពី​មុន​​មក​ទេ​ហើយ​មជ្ឈដ្ឋាន​ជាច្រើន​បាន​អះអាង​ថា អឿត អាង ជា​មនុស្ស​​​ក្រីក្រ​មាន​លុយ​តិចតួច​ហើយ​មជ្ឈដ្ឋាន​ជាច្រើន​ជឿ​ថា​​ករណី​ឃាតកម្ម​របស់​លោក កែម ឡី ជា​​​ករណី​ឃាតកម្ម​នយោបាយ​។

នៅពេល​ទាក់ទង​កាលពី​ម្សិលមិញ​​អធិការ​នគរបាល​ស្រុក​អង្គរជុំ លោក ម៉ាន់ សុខាត់ បាន​បដិសេធ​ថា​មិន​មាន​ការ​ជួប​ណា​មួយ​​​រវាង​ អឿត អាង និង​មន្រ្តី​យោធា​ ឬ​មន្រ្តី​រដ្ឋាភិបាល​នោះ​ទេ​។

លោក សុខាត់ បាន​ថ្លែង​ថា​ក្នុង​នាម​ជា​លោក សង្ឃ អឿត អាង ​កាលពី​មុន​ធ្លាប់​ធ្វើ​ដំណើរ​​ទៅ​រាជធានី​​ភ្នំពេញ​​​ដើម្បី​យក​បច្ច័យ​​ជួសជុល​វត្ត​​ ​ប៉ុន្តែ​លោក​មិន​បាន​ដឹង​ថា​តើ​នរណា​ជា​អ្នក​​ឧបត្ថម្ភ​បច័្ចយ​នោះ​ទេ​។

លោក​ សុខាត់ បាន​ថ្លែង​បន្ត​​ទៀត​ថា​៖ «​យើង​គ្រាន់​តែ​ដឹង​ថា​គាត់​បាន​ទៅ​​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ហើយ​បាន​ក្លាយ​ជា​ឃាតករ​»៕ 

គ.ជ.ប សម្រេច​លុប​ឈ្មោះ​វៀតណាម​២​នាក់​ក្នុង​ចំណោម​បណ្ដឹង​សុំ​លុប​ឈ្មោះ​១៨១​នាក់

                                                                                                                                                                              ក្រុម​ប្រឹក្សា​ជំនុំ​ជម្រះ​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) សម្រេច​លុប​ឈ្មោះ​ជនជាតិ​វៀតណាម ២​នាក់​ចេញ​ពី​បញ្ជី​ចុះ​ឈ្មោះ​បោះឆ្នោត​ថ្មី ក្នុង​ចំណោម​បណ្ដឹង​តវ៉ា​សុំ​លុប​ឈ្មោះ ១៨១​នាក់។

ប្រធាន​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) និង​ជា​ប្រធាន​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ជំនុំ​ជម្រះ លោក ស៊ិក ប៊ុនហុក ថ្លែង​ក្នុង​សន្និសីទ​កាសែត​នៅ​យប់​ថ្ងៃ​ទី​១៦ មករា ថា ក្នុង​ចំណោម​បណ្ដឹង​តវ៉ា​សុំ​លុប​ឈ្មោះ​ជន​បរទេស ១៨១​នាក់ ក្រុម​ប្រឹក្សា​ជំនុំ​ជម្រះ គ.ជ.ប សម្រេច​លុប​ឈ្មោះ​ជនជាតិ​វៀតណាម ២​នាក់​ចេញ​ពី​បញ្ជី​ចុះ​ឈ្មោះ​បោះឆ្នោត​ថ្មី​ឆ្នាំ​២០១៦។

លោក​ថា ដោយឡែក គ.ជ.ប សម្រេច​ដក​ឈ្មោះ ១៤​នាក់​ផ្សេង​ទៀត​ដែល​ដើម​បណ្ដឹង​ប្ដឹង ដោយសារ គ.ជ.ប រក​ឃើញ​នៅ​ក្នុង​បញ្ជី​ចុះ​ឈ្មោះ។ លោក ស៊ិក ប៊ុនហុក បញ្ជាក់​ទៀត​ថា គ.ជ.ប ទុក​ពេលវេលា ៥​ថ្ងៃ ដើម្បី​ផ្ដល់​សិទ្ធិ​ឲ្យ​ដើម​បណ្ដឹង​ប្ដឹង​ទាស់​ទៅ​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ​ចំពោះ​សេចក្ដី​សម្រេច​នេះ។

បណ្ដឹង​ចំនួន​៧ ទាក់ទង​នឹង​ការ​សុំ​លុប​ឈ្មោះ​ជន​បរទេស ដែល​គេ​សំដៅ​ទៅ​ជនជាតិ​វៀតណាម ចេញ​ពី​បញ្ជី​ចុះ​ឈ្មោះ​បោះឆ្នោត​ថ្មី​ឆ្នាំ​២០១៦ មាន ៦​បណ្ដឹង​ពី​ភ្នាក់ងារ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ និង ១​បណ្ដឹង​ប្ដឹង​ដោយ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា។

ពី​តំណាង​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ ប្ដឹង​សុំ​លុប​ឈ្មោះ​ជន​បរទេស​ចេញ​ពី​បញ្ជី​ចុះ​ឈ្មោះ​ថ្មី និង​ស្នើ​ឲ្យ​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ ធ្វើ​ការ​ស៊ើប​អង្កេត​លើ​ការ​ប្រើប្រាស់​ឯកសារ​អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ​មិន​ត្រឹមត្រូវ។

ជុំវិញ​ការ​ប្រកាស​លទ្ធផល​នេះ នៅ​មិន​ទាន់​ដឹង​ថា តំណាង​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ នឹង​ប្ដឹង​ទាស់ ឬ​យ៉ាង​ណា​នៅ​ឡើយ៕

គ្រូពេទ្យ​ឯកទេស​ផ្តល់​សេវា​ព្យាបាល​ជំងឺ​ភ្នែក​នៅ​ស្រុក​មេមត់​ដោយ​ឥត​គិត​ថ្លៃ

                                                                                                                                                                                  កម្មវិធី​ជាតិ​សុខភាព​ភ្នែក​នៃ​ក្រសួង​សុខាភិបាល សហការ​ជាមួយ​មូលនិធិ​សេវា (SEVA Foundation) ផ្តល់​ការ​ព្យាបាល និង​វះ​កាត់​ជំងឺ​ភ្នែក​ដោយ​ឥត​គិត​ថ្លៃ​នៅ​មន្ទីរពេទ្យ​បង្អែក​ស្រុក​មេមត់ ខេត្ត​ត្បូងឃ្មុំ ចាប់​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៦ ដល់​ទី​២០ ខែ​មករា។

សមាជិក​កម្មវិធី​ជាតិ​សុខភាព​ភ្នែក វេជ្ជបណ្ឌិត យូ ពិសិដ្ឋ បញ្ជាក់​ប្រាប់​អាស៊ីសេរី​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៦ មករា ថា ថ្ងៃ​ផ្តល់​សេវា​ព្យាបាល​ដំបូង​មាន​ពលរដ្ឋ​ប្រមាណ ៨០​នាក់ បាន​ទៅ​ទទួល​យក​ការ​ពិនិត្យ និង​ព្យាបាល។ លោក​លើក​ឡើង​ពី​ហានិភ័យ​នៃ​ជំងឺ​ភ្នែក និង​ជំរុញ​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​ដែល​មាន​ជំងឺ​ភ្នែក អញ្ជើញ​ទៅ​ទទួល​សេវា​នេះ​ដោយ​មិន​ចាំបាច់​បង់​ប្រាក់៖ «បើ​សិន​ជា​គាត់​ចាស់​ជរា អាយុ ៦០ ដល់ ៨០​ឆ្នាំ មាន​ន័យ​ថា​ភ្នែក​ឡើង​បាយ។ បញ្ហា​ភ្នែក​នោះ គឺ​ស្រវាំង ហើយ​បើ​គាត់​ទុក​យូរ​អាច​មាន​ហានិភ័យ​ជំងឺ​ទឹក​ដក់ អាច​លទ្ធផល​ការ​វះ​កាត់​មិន​សូវ​ល្អ ពិបាក​ដែរ​ក្នុង​ការ​វះ​កាត់​បាយ​ភ្នែក​ដែល​វា​ទុំ​ជ្រុល។ គាត់​នឹង​ប្រឈម​នឹង​ជំងឺ​ផ្សេង​ទៀត ដូចជា​ជំងឺ​ទឹក​ដក់ ឬ​ជំងឺ​រលាក​ប្រស្រី​ភ្នែក។ អ៊ីចឹង​គាត់​មាន​បញ្ហា​ឈឺ​ចាប់។ គាត់​ព្យាបាល​មិន​ទាន់​ពេល អាច​ខូច​ភ្នែក»។

បន្ទាប់​ពី​ពិនិត្យ និង​ព្យាបាល​រួច ក្រុម​គ្រូពេទ្យ​ឯកទេស​នឹង​ត្រឡប់​មក​តាមដាន​អាការៈ​ជំងឺ​របស់​ពលរដ្ឋ​ម្តង​ទៀត​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២ ខែ​កុម្ភៈ ខាង​មុខ៕

Parasites common in kids: study

Students studying in a classroom of Dong Plet Primary School at Preah Vihear province. Hong Menea



Half of children in Battambang schools were found to have intestinal parasites that could impact their health, according to a recent study. Of 308 students tested, over 50 percent were found to have a parasite, with 58 having multiple parasitic infections.

“Schoolchildren are the most vulnerable population at greatest risk of intestinal parasitic infections-related morbidity, causing poor growth, vitamin deficiencies, iron-deficiency anemia, and poor educational performance,” report author Chia-Kwung Fan said yesterday.

Though such parasites are rarely fatal, he said, studies showed children with multiple parasites could be more susceptible to infections like tuberculosis, and they “may have worse cognitive outcomes than those infected by a single parasite alone”.

The report examined two primary schools in Mong Russey district, with results published in The American Journal of Tropical Medicine and Hygiene last week. A total of nine different parasites were detected, with the most common symptoms being headaches, recurrent coughing and abdominal pain.

Children who raised animals at home were almost four times more likely to have a parasitic infection than those who did not, while other key risk factors included eating raw or undercooked meat, eating raw vegetables, drinking untreated water and a lack of personal hygiene.

Huy Rekol, director of the National Centre for Parasitology Entomology and Malaria Control, said health centres routinely provided hygiene education but stressed it also came down to individual responsibility.

Though the report pointed out health centres “lacked diagnostic facilities”, Rekol said “the hospital has the capacity to detect intestinal infection and parasites”.

សាច់ញាតិ​ជន​រង​គ្រោះ​ការបាញ់​សម្លាប់​អំពាវនាវ​ឲ្យ​មាន​ការ​​ទាមទារ​រក​យុត្តិធម៌​រួមគ្នា

                                                                                                                                                                             ការ​ប្រកាស​របស់​លោក​​ជា​ មុន្នី​បាន​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​មុន​ពេល​ខួប​លើក​ទី​១៣​ឆ្នាំ​នៃ​ការ​បាញ់​សម្លាប់​លោក​​ជា វិជ្ជា​ ប្រធាន​សហជីព​សេរីកម្មករ​ដ៏​ល្បី​ល្បាញ​ដែល​គ្រោង​ប្រារព្ធ​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២២​ ខែ​មករា​ខាង​មុខ​នេះ។​​

ភ្នំពេញ — ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​ការ​រួម​កម្លាំងដើម្បី​ទាមទារ​រក​យុត្តិធម៌​ជូន​ជន​រងគ្រោះ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ឃាដករ​បាញ់​សម្លាប់​កាល​ពី​ជាង​១០​ឆ្នាំ​មុននិង​កាល​ពី​ពេល​ថ្មីៗ​នេះ​ ​លោក​ជា មុន្នី អតីត​ប្រធាន​ និងជាទី​ប្រឹក្សា​សហជីព​សេរី​កម្មករ​នៃ​ព្រះ​រាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​ បាន​ប្រកាស​កៀង​គ​ក្រុម​គ្រួសារ​ជន​រង​គ្រោះ​ទាំង​អស់​មក​ប្រមូល​ផ្តុំ​គ្នា​ដើម្បី​ស្វែង​រក​យុត្តិធម៌​ប្រឆាំងអំពើ​ឃាដកម្ម​ទាំង​នេះ។

ការ​ប្រកាស​របស់​លោកជា​ មុន្នី​បាន​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​មុន​ពេល​ខួប​លើក​ទី​១៣​ឆ្នាំ​នៃ​ការ​បាញ់​សម្លាប់​លោកជា វិជ្ជា​ ប្រធាន​សហជីព​សេរីកម្មករ​ដ៏​ល្បី​ល្បាញ​ដែល​គ្រោង​ប្រារព្ធ​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២២​ ខែ​មករា​ខាង​មុខ​នេះ។

លោកជា មុន្នី​មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ ក្រុម​គ្រួសារ​ជន​រង​គ្រោះ​ទាំង​អស់​ដែល​ត្រូវ​បាន​ឃាដករ​បាញ់​សម្លាប់​ ដែល​រួម​មាន​លោកបណ្ឌិត​ កែម ឡី​ លោកឈុត វទ្ធី ​លោករស់ សុវណ្ណារ៉េត​ លោកជា វិជ្ជា​ និង​ព្រះតេជ​ព្រះ​គុណ​សំ ប៊ុនធឿនអាច​មក​រួប​រួម​គ្នា​ជា​កម្លាំងដើម្បី​ទាមទារ​រក​យុត្តិធម៌​ទាំង​អស់​គ្នា​នៅ​ថ្ងៃ​ខួប​១៣​ឆ្នាំ​នៃ​ការ​បាញ់​សម្លាប់​លោក​ជា វិជ្ជា។​

រូបឯកសារ៖ សមាជិក​សហជីព​មួយ​រូប​យំ​នៅ​ក្បែរ​កម្រង​ផ្កាដែល​មាន​រូបថត​លោក ជា វិជ្ជា ប្រធាន​សហជីព​សេរី​កម្មករ ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ពិធី​បុណ្យ​សព​របស់​លោក​កាល​ពី​ថ្ងៃ​អាទិត្យ​ទី​២៥ ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០០៤ នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ។ លោក ជា​ វិជ្ជា ត្រូវ​បានរូបឯកសារ៖ ​សម្លាប់កាល​ពី​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍​ខណៈ​ដែល​លោក​កំពុង​អាន​នៅ​តូប​កាសែត​មួយ​នៅ​ក្រុង​ភ្នំពេញ។ (AP Photo/Andy Eames)

រូបឯកសារ៖ សមាជិក​សហជីព​មួយ​រូប​យំ​នៅ​ក្បែរ​កម្រង​ផ្កាដែល​មាន​រូបថត​លោក ជា វិជ្ជា ប្រធាន​សហជីព​សេរី​កម្មករ ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ពិធី​បុណ្យ​សព​របស់​លោក​កាល​ពី​ថ្ងៃ​អាទិត្យ​ទី​២៥ ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០០៤ នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ។ លោក ជា​ វិជ្ជា ត្រូវ​បានរូបឯកសារ៖ ​សម្លាប់កាល​ពី​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍​ខណៈ​ដែល​លោក​កំពុង​អាន​នៅ​តូប​កាសែត​មួយ​នៅ​ក្រុង​ភ្នំពេញ។ (AP Photo/Andy Eames)

សហជីព​សេរីកម្មករ​គ្រោង​នឹង​ប្រារព្ធ​ពិធី​ខួប​លើកទី​១៣​ឆ្នាំ​នៃ​ការ​បាញ់​សម្លាប់​លោកជា វិជ្ជា​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២២​ខែ​មករា​ខាង​មុខ​នេះ ​ដោយ​មិន​មាន​ការ​ហែក្បួន​ទេ​គឺអ្នក​ចូល​រួម​និង​ជួប​ជុំគ្នា​នៅកន្លែង​រូប​សំណាក​លោកជា វិជ្ជា​ ក្បែរ​គេហដ្ឋានរបស់លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ហ៊ុន សែន​ជិត​វិមាន​ឯករាជ្យ។​

លោកជា​ មុន្នី​ អតីត​ប្រធាន​ និង​ជាទី​ប្រឹក្សា​សហជីព​សេរី​កម្មករ​ មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ កាល​ណា​យើង​ធ្វើ​ការ​រួម​គ្នា​ជា​កម្លាំង វា​ជា​សម្ពាធ​មួយ​ដល់​រដ្ឋា​ភិបាល​ដើម្បី​បន្ត​ការ​ខិតខំ​របស់​ខ្លួន​ក្នុង​ការ​ស្វែង​រក​យុត្តិ​ធម៌​ជូន​ជន​រង​គ្រោះ។​

លោក​ជា មុន្នី​បញ្ជាក់​ថា៖

«អំពាវ​នាវ​ឲ្យ​មាន​ការ​ចូល​រួម​ទាំង​អស់​គ្នា​ដើម្បី​ធ្វើ​ចលនា​នេះ​ឲ្យ​រដ្ឋា​ភិបាល​ស្វែង​រក​ឃាដករ។ ​យើងដឹង​ថា​ អ្នក​ណា​ជា​អ្នក​នៅ​ពី​ក្រោយ​ខ្នង​ហើយ​ ​ប៉ុន្តែ​យើង​ចង់​ដឹង​ថា ​រដ្ឋា​ភិបាល​ហ៊ាន​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ដែរ​ ឬ​ទេ​ ​ក្នុង​ការ​ចាប់​ជន​ដៃ​ដល់​នោះ»។​

មាន​សកម្ម​ជន​គណបក្ស​នយោ​បាយ​ ​សកម្មជន​បរិស្ថាន​ អ្នក​វិភាគ​នយោបាយ​ ព្រះសង្ឃ​ សហជីព​ និង​អ្នក​កាសែត​ជា​ច្រើន​ត្រូវ​បាន​ឃាដករ​បាញ់​សម្លាប់​កាលពី​ជិត​២០​ឆ្នាំ​កន្លង​មក​នេះ។ ក៏​ប៉ុន្តែ​ក្រុម​អ្នក​រិះ​គន់​បាន​និយាយ​ថា​ មិន​មាន​ឃាដករ​ពិត​ប្រាកដ​ណា​ម្នាក់​ត្រូវ​បាន​អាជ្ញាធរ​ខ្មែរ​ចាប់​ខ្លួន​យក​មក​កាត់​ទោស​តាម​ច្បាប់​ទេ។​

កាលពី​ថ្ងៃ​ទី១០​ ខែ​កក្កដា​ឆ្នាំ​២០១៦​ លោក​បណ្ឌិតកែម​ ឡី​ អ្នក​វិភាគ​ឯក​រាជ្យ​ ត្រូវ​បាន​ខ្មាន់​កាំភ្លើង​បាញ់​ចំនួន​ពីរ​គ្រាប់ បណ្ដាល​ឲ្យ​ស្លាប់​ភា្លមៗ​នៅ​ក្នុង​ហាង​លក់​ទំនិញ​មួយ​កន្លែងក្នុងស្ថានីយ៍​ប្រេង​ឥន្ធនៈ​កាល​តិច ​(Caltex)​ នៅ​ក្នុង​ខណ្ឌ​ចំការមន ​រាជធានី​ភ្នំពេញ។

វីអូអេ​បានព្យាយាម​ទាក់​ទង​សុំ​ការ​អធិប្បាយ​ពី​លោក​ស្រី​ប៊ូ រចនា​ អាយុ​៣៦​ ឆ្នាំ​ភរិយា​របស់​លោក​កែម ឡី តែ​មិន​អាច​ទាក់​ទង​បាន​ទេ​នៅ​ថ្ងៃ​ច័ន្ទនេះ។​លោក​ស្រី​ និង​កូនៗ​ទាំង​៥​នាក់​ពេល​នេះ​កំពុង​ភៀស​ខ្លួន​នៅ​ឯ​ក្រៅ​ប្រទេស​ដោយ​ហេតុ​ផល​សុវត្តិភាព។

លោកឆើយ ឧត្តម​រស្មី​ កូន​ប្រុស​លោកឈុត វទ្ធី​ អតីត​សកម្មជន​ការ​ពារ​បរិស្ថាន​ដែល​ត្រូវ​បាន​ខ្មាន់​កាំភ្លើង​បាន​បាញ់​សម្លាប់​ក្នុង​ខេត្ត​កោះកុង​កាល​ពី​ខែ​មេសា​ឆ្នាំ​២០១២​ បាន​ឲ្យដឹងថា ​លោក​នឹង​ចូលរួម​ពិធី​នោះ​ ពីព្រោះ​វា​ជា​ឱកាសដ៏​ល្អមួយ​ដែល​យើង​ទាំង​អស់​គ្នា​ចាំ​បាច់​ត្រូវ​ទាមទារ​រក​យុត្តិធម៌។​

លោក​និយាយ​ថា៖​

«វា​ពិត​ជា​មាន​សារៈ​សំខាន់​ខ្លាំង​មែន​ទែន​ ​បើមាន​សង្គម​ស៊ីវិល​ និង​អ្នក​សារ​ព័ត៌មាន​ចូល​រួម។​ យើង​នឹង​បញ្ចេញ​មតិ​ អ្វី​ដែល​យើង​ចង់​បញ្ចេញ​ ​ហើយ​យើង​នឹង​ធ្វើ​ការ​គោរព​ខួប​លោក​ជា វិជ្ជា​ ហើយ​លោកឪពុក​ខ្ញុំ​ លោកបណ្ឌិត​ កែម ឡី​ ដើម្បី​ទាម​ទារ​រក​យុត្តិធម៌​ ​ ពី​ព្រោះ​យើង​ជា​អ្នក​រង​គ្រោះ​ដូចគ្នា»។​

លោកអំ សំអាត​ ប្រធាន​ការិយាល័យ​បច្ចេក​ទេស​ស៊ើប​អង្កេត​របស់​អង្គការ​លីកាដូ​ មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ វា​ជា​គំរូ​ដ៏​ល្អមួយ​ដែល​ក្រុម​គ្រួសារ​ជន​រង​គ្រោះ​ប្រមូល​ផ្តុំ​គ្នា​តែ​មួយ​ដើម្បី​ទាម​ទារ​រក​យុត្តិធម៌។​ លោក​បញ្ជាក់​ថា៖

«ខ្ញុំ​គិត​ថា​ ល្មម​ដល់​ពេល​ហើយ​ដែល​រដ្ឋា​ភិបាល​ត្រូវ​តែ​បង្ហាញ​នូវ​ស្នាដៃ​របស់​ខ្លួន​ដើម្បី​ស្វែង​រក​យុត្តិ​ធម៌​សម្រាប់សម្មជន​ទាំង​ឡាយ​ដែល​បាន​បាត់​បង់ជីវិត​ទៅ​ហើយ។ បើ​យើង​បណ្តោយ​ឲ្យ​ភាព​និទណ្ឌភាព​នេះ​នៅ​តែ​បន្ត​ ​នោះ​អំពើ​ហិង្សា​នៃ​ការ​បាញ់​សម្លាប់​វា​អាច​នឹង​កើត​ឡើង​បន្ត​ទៀត»។​

លោក​នាយ​ឧត្តម​សេនីយ៍​ ខៀវ សុភ័គ​ អ្នក​នាំពាក្យ​ក្រសួង​មហា​ផ្ទៃ​ បាន​បញ្ជាក់​ថា​ គ្រប់​ឃាដកម្ម​ដែល​បាន​កើត​មាន​ឡើង​សម្ថកិច្ច​មិន​ព្រងើយ​កន្តើយ​នោះ​ទេ ​ហើយ​មាន​ករណី​ខ្លះ​រក​ឃើញ​ និង​មាន​ករណី​ខ្លះ​រក​មិន​ឃើញ​ផង​ដែរ។​

លោក​មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ ចំពោះសំណុំ​រឿង​ណា​ដែល​មិន​ទាន់​បិទ​បញ្ចប់​សម្ថកិច្ច​សម្ថកិច្ច​នៅ​បន្ត​ធ្វើ​ការ​ស៊ើប​អង្កេត​របស់​ខ្លួន​នៅ​ឡើយ ​បើ​ទោះ​បី​សំណុំ​រឿង​នោះ​បាន​កើត​មាន​ឡើង​យូរ​ឆ្នាំរួច​ហើយ​ក៏​ដោយ៕

A more direct path for mango exports

A farmer collects harvested mangoes in Kandal province in 2013. Heng Chivoan



Sweet and juicy mangoes grown in Cambodia have been finding their way into top Asian markets for years, but until now only through Thai and Vietnamese brokers, and often repackaged or processed into juices and jams to disguise their Khmer origin.

Local producers’ lack of modern processing and packaging equipment meant the only way to access the lucrative Chinese, Japanese and South Korean markets – where the value of Cambodian-grown mangoes can jump by 6,000 percent – was indirectly through middlemen, who raked off most of the profit. But a number of companies are looking to change this supply chain model, and investing accordingly.

A local subsidiary of Hyundai Corporation, the South Korean conglomerate best known for producing cars and SUVs, is sinking $4 million into developing a processing and distribution centre in Cambodia for mangoes and other fruits. Last November, Hyundai CNF Inc inked a deal with local mango producer Mao Legacy Co Ltd to establish the facility in Kampong Speu province.

“We invested $4 million into an exporting system and facility to produce high-quality mangoes for export to the global market,” Lee Changhoon, representative for Hyundai Corporation (Cambodia) Co Ltd, said yesterday.

The commercial facility will wash, process and package mangoes grown on Hyundai’s 400-hectare plantation, as well as Mao Legacy’s 2,000 hectares of mango farms. A planned expansion will add processing lines.

“To add value, we plan in the next step to set up another facility for drying and freezing mangoes to produce juice, jams, etc,” Lee said.

He added that the synergies of the two companies – Mao Legacy’s network of farms producing high-quality mangoes and Hyundai’s global presence – should readily open new markets in Europe, Asia and the Middle East for premium Cambodian mangoes. The first shipments are expected by the end of the year.

“Firstly we will focus on the Korean and Japanese markets,” he said, adding that the government signed a memorandum of understanding (MoU) with South Korea in December 2015 to begin official exports, while Japanese market regulations were similar to those of South Korea.

Lee said Hyundai’s investment in modern processing and packaging equipment will give local mango farmers an alternative to selling their crop to Thai and Vietnamese brokers. This will not only ensure higher earnings for the farmers, but will protect them from market vicissitudes, such as border closures and temporary import bans by Thai or Vietnamese authorities.

“We will teach farmers and local communities how to produce good-quality mangoes,” he said. “Farmers will no longer have to worry about buyers or price, because we will contract to buy from them.”

Agro-industrial conglomerate Mong Reththy Group (MRG), the first Cambodian company to officially export mangoes, already has a three-year lead on Hyundai.

Since 2013 it has been working with a Singaporean partner to develop a mango processing plant in Preah Sihanouk province. The company is investing in washing and grading machinery, and recently ordered EPE foam-net machines, which envelop individual mangoes in soft packaging material for long-haul shipments.

MRG chairman Mong Reththy said last year his company delivered some 60 tonnes of mangoes to Europe. This year it is looking to crack into the Chinese market.

Reththy compared Cambodia’s mango production potential to that of China’s top mango producing area, Hainan Island, but noted discrepancies in price, volume and quality. Mango farmers in Cambodia can earn between $8,000 and $10,000 per hectare a year, while those in Hainan pull in $25,000 to $30,000 per hectare.

“Cambodia has the potential to grow mangoes much the same as Hainan in China, but the price and quality are different, which limits our farmers’ living standards,” he said.

“We have to learn the technical aspects from them and bring packaging systems here in order to add value to our mango products, especially direct exports to China, which is a huge market.”

A third commercial mango processing facility appeared on the horizon recently. A joint venture between locally incorporated Blooming Pka and Singapore’s InfraCo Asia has commissioned a feasibility study on establishing a mango processing plant in Cambodia.

The project envisions a washing and cleansing facility for fresh mangoes, as well as a processing plant for value-added products such as dried mango and juice. The mangoes would be sourced from local smallholder farmers or cooperatives.

In Chayvan, president of the Kampong Speu Mango Association, which comprises 135 members with 10,000 hectares of mango farms, said direct exports have traditionally been blocked by hygiene-related issues, including critical sanitary and phytosanitary (SPS) certification.

“Our mangoes in Kampong Speu province are recognised as high quality by buyers, but our legal system has proven a barrier to direct exports and our pest control capacity is still limited,” he said.

Chayvan said the absence of SPS certification has resulted in Cambodian farmers having to sell their mangoes to Thai and Vietnamese brokers for as little as 800 riel ($0.20) per kilo.

According to Yin Chansothy, deputy director of the industrial crop department at the Ministry of Agriculture, Cambodia has about 65,000 hectares of mango farms, producing over 1 million tonnes per year.

He said top-tiered mangoes like the ones that farmers sell for just 2,000 riel ($0.50) per kilo in Cambodia can fetch up to $30 per kilo at supermarkets in Europe and South Korea

លោក​ហ៊ុន សែន​​ស្នើ​​ឲ្យ​​លុប​ចោល​​ប្រធាន​​ក្រុម​​ភាគ​តិច​​នៅ​​រដ្ឋសភា​​កុំ​​ឲ្យ​​ពិបាក​​រឿង​​ចរចា​​ដោះលែង​​អ្នកទោស​




លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ហ៊ុន សែន​នៅ​រសៀល​នេះ បាន​បញ្ជាក់ថា បើ​យន្ត​ការដែល​ទើប​បង្កើតឡើង​តាមរយៈ​ប្រការ៤៨ថ្មី(បី)នៃ​បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង​រដ្ឋសភា​ធ្វើ​ឲ្យ​ពិបាក​ក្នុងការ​ធ្វើការ​ដោយ​រួមទាំង​ការប៉ុនប៉ង​ប្រើប្រាស់​វា ដើម្បី​ចរចា​ដោះលែង​អ្នកទោស​នោះ លោក​ស្នើ​ឲ្យ​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​ប្រការ​ថ្មី​នេះ​តែម្តង។ ការធ្វើ​វិសោធនកម្ម​ប្រការ​ថ្មី​នេះ មានន័យ​ស្មើនឹង​លុបចោល​ប្រធាន​ក្រុម​មតិ​ភាគតិច និង​ប្រធាន​ក្រុម​ថ្នាក់ដឹកនាំ​តំណាងរាស្ត្រ​នៅក្នុង​រដ្ឋសភា។

ពី​ប្រទេស​ស្វី​ស​តាមរយៈ​សារព័ត៌មាន​អន​ឡាញ​Fresh News លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ហ៊ុន សែន​បានបញ្ជាក់​យ៉ាង​ដូច្នេះ​ថា «បើ​យន្ត​ការដែល​ទើប​បង្កើតឡើង​តាមរយៈ​ប្រការ៤៨ថ្មី (បី) វា​ពិបាក​ធ្វើការ​ដោយ​រួមទាំង​ការប៉ុនប៉ង​ប្រើប្រាស់​វា ដើម្បី​ចរចា​ដោះលែង​អ្នកទោស​ដែល​បំពាន​ដល់​អំណាចតុលាការ​ផង​នោះ យើង​ត្រូវតែ​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​ប្រការ៤៨ថ្មី (បី) ហើយ​វិល​ទៅប្រើ​ប្រការ ៤៨ (ពីរ) នៃ​បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង​នៃ​រដ្ឋសភា​វិញ។ ដោយសារ​ប្រការ ៤៨ថ្មី (បី) ជា​គំនិត​ផ្តួចផ្តើម​របស់ខ្ញុំ ទើប​ខ្ញុំ​ស្នើសុំ​ឲ្យ​ធ្វើការ​កែប្រែ​តាមរយៈ​សមាជិក​សភាគ​ណ​បក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា និង​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​វិញ»។

បើតាម​ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ការធ្វើ​ដូច្នេះ គឺ​ដើម្បី​ឆាប់​ចប់​រឿង​ព្រោះ​មិនចាំបាច់​ពិបាក​រៀបចំ​របៀបវារៈ​នៃ​ការប្រជុំ​ទៀត​ទេ ព្រោះថា យន្តការ​នោះ​វា​រលាយបាត់​តាមរយៈ​វិសោធនកម្ម​ដែល​នឹង​ត្រូវធ្វើ​រួចទៅហើយ។ សូមបញ្ជាក់ថា ប្រសិនបើ​ប្រការ​ថ្មី​នោះ ត្រូវបានធ្វើ​វិសោធនកម្ម​តាម​ការលើកឡើង​របស់​លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ហ៊ុន សែន មែន​នោះ គឺ​មានន័យថា​លោក​កឹម សុខា ប្រធានស្តីទី​គណបក្ស​ស​ង្គ្រោះ​ជាតិ​នឹង​ត្រូវបាន​បាត់បង់​តំណែង​ជា​ប្រធាន​ក្រុម​មតិ​ភាគតិចនិង​ប្រធាន​ក្រុម​ថ្នាក់ដឹកនាំ​តំណាងរាស្ត្រ​គណ​ប្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ ដែល​ទើបនឹង​ទទួលបាន​កាលពីដើម​ធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦ កន្លងទៅ។

លោក​យឹម សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​បាន​បដិសេធ​មិន​ធ្វើ​អត្ថាធិប្បាយ​ទេ​ជុំវិញ​ការលើកឡើង​របស់លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ហ៊ុន សែន​នេះ ដោយ​លោក​បញ្ជាក់ថា មាន​បញ្ហា​ជាតិ​ជាច្រើន​ទៀត​ដែល​គណបក្ស​ត្រូវ​ដោះស្រាយ។

យ៉ាងណាក៏ដោយ សម្រាប់​លោក​សូរ ចន្ថា សាស្ត្រាចារ្យ​ផ្នែក​វិទ្យាសាស្ត្រ​នយោបាយ លោក​យល់ថា ប្រសិនបើ​មានការ​ដកដំណែង​ប្រធាន​ក្រុម​មតិ​ភាគតិច​ពី​លោក​កឹម សុខា​មែន​នោះ បានន័យថា​ការលើកលែងទោស​លោក​កឹម សុខា និង​ការផ្តល់​តួនាទី​ជា​ប្រធាន​ក្រុម​មតិ​ភាគតិច​នៅក្នុង​រដ្ឋសភា​នាពេល​កន្លងមក​គឺ​គ្រាន់តែ​ជា​យុទ្ធសាស្ត្រ​ឫ​ជា​ល្បែង​នយោបាយ​បំបែកបំបាក់​គណបក្សប្រឆាំង។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ លោក​បាន​បញ្ជាក់ដែរថា ការដកតំណែង​ដែល​នឹង​កើតឡើង​នេះ នឹងធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​បរិយាកាស​ន​យោ​បាយ​មុន​ការបោះឆ្នោត​នាពេលខាងមុខ​នេះ។

ផ្ទុយ​ពី​ការលើកឡើង​របស់លោក​សូរ ចន្ថា លោក​អ៊ូ វីរៈ​ប្រធាន​វេទិកា​អនាគត​និង​ជា​អ្នកវិភាគ​ស្ថាន​ការ​នយោបាយ​កម្ពុជា​បាន​បញ្ជាក់ថា ការចង់​លុបចោល​តំណែង​ជា​ប្រធាន​មតិ​ភាគតិច​នៅក្នុង​រដ្ឋសភា​នេះ មិន​ប៉ះពាល់​អ្វី​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​វប្បធម៌​សន្ទនា​រវាង​គណបក្ស​ទាំងពីរ​ឡើយ ព្រោះថា ការជជែក​គ្នា​មិនចាំបាច់​មាន​តួនាទី​នៅក្នុង​រដ្ឋសភា​ក៏​អាចធ្វើ​បានដែរ។ បើតាម​លោក​អ៊ូ វីរៈ ការចរចា​គ្នា​អាច​នឹង​កើតមានឡើង សំខាន់​ឲ្យ​តែ​ភាគីនីមួយៗមាន​ឆន្ទៈ​ពិតប្រាកដ​ក្នុងការ​ជជែក​គ្នា៕