Tebthida: 01/03/17

Tuesday, January 3, 2017

អាជ្ញាធរបំបែកអតីតអ្នកបុរីកីឡាដែលចូលរស់នៅក្នុងអគារចាស់ឡើងវិញ

អាជ្ញាធរបំបែកអតីតអ្នកបុរីកីឡា ដែលចូលទៅរស់នៅក្នុងអគារបុរីកីឡាចាស់ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧។ RFA/Phann Yasy

អាជ្ញាធរខណ្ឌ៧មករា នៅព្រឹកថ្ងៃទី៣ ខែមករា បំបែកពលរដ្ឋអតីតអ្នកបុរីកីឡា ដែលចូលទៅរស់នៅក្នុងអគារចាស់នេះឡើងវិញ បន្ទាប់ពីពួកគេធ្វើពិធីរំលឹកខួបលើកទី៥ នៃការបណ្ដេញចេញដោយបង្ខំ។ ការបំបែកនោះ ឈានដល់ការប្រើហិង្សាបណ្ដាលឲ្យស្ត្រីមួយចំនួនរងរបួស។ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សយល់ថា ការដែលពលរដ្ឋបន្តតវ៉ារហូតនោះ គឺដោយសារក្រុមហ៊ុនមិនបានគោរពកិច្ចសន្យាក្នុងការផ្ដល់សំណងសមរម្យជូនពលរដ្ឋ។

អ្នកបុរីកីឡាជាច្រើនគ្រួសារដែលមិនព្រមចាកចេញ និងមួយចំនួនទៀតកំពុងរស់នៅភ្នំបាត សរុបប្រមាណជាង ៣០នាក់ បាននាំគ្នាធ្វើពិធីរំលឹកខួប៥ឆ្នាំនៃការបណ្ដេញចេញដោយបង្ខំ នៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារ ទី៣ ខែមករា នៅអគារចាស់ក្នុងតំបន់បុរីកីឡា ស្ថិតក្នុងសង្កាត់វាលវង់ ខណ្ឌ៧មករា។

ក្រោយពិធីរំលឹកខួបអតីតអ្នកបុរីកីឡា ដែលសុទ្ធតែស្ត្រី និងកុមារ បាននាំគ្នាឡើងទៅរស់នៅក្នុងអគារចាស់នេះឡើងវិញ ក្រោយពីពួកគេត្រូវបានជម្លៀសចេញកាលពីជាង ៥ឆ្នាំមុន ទៅរស់នៅតំបន់ភ្នំបាត ឋិតក្នុងភូមិស្រះពោធិ៍ ឃុំផ្សារដែក ស្រុកពញាឮ ខេត្តកណ្ដាល។

ក្រោយពីពលរដ្ឋរងគ្រោះដីធ្លីទាំងនោះ វេចសម្ពាយមានខោអាវ ចានឆ្នាំងឡើងទៅលើអគារចាស់ មិនបានប៉ុន្មាននាទីផង ស្រាប់តែខាងក្រុមសន្តិសុខខណ្ឌ៧មករា បានមកដល់ ហើយពួកគេឡើងទៅចាប់ទាញ និងរុញច្រានពលរដ្ឋចេញពីលើអគារចាស់មកខាងក្រោម ហើយពលរដ្ឋក៏បានប្រតាយប្រតប់ជាមួយអាជ្ញាធរ ប៉ុន្តែមិនមានរបួសធ្ងន់ធ្ងរឡើយ។
ក្រោយប្រឈមមុខដាក់គ្នានោះ អាជ្ញាធរបានបន្ថែមកម្លាំងទាហានប្រមាណជាង ៣០នាក់បន្ថែមទៀត ប្រដាប់ដោយកាំភ្លើង និងខែល ដឹកនាំដោយគណៈអភិបាលខណ្ឌ៧មករា ដើម្បីត្រៀមទប់ទល់ជាមួយស្ត្រីបុរីកីឡា ដែលជម្នះឡើងទៅរស់នៅលើអគារចាស់នោះ។

កម្លាំងសមត្ថកិច្ចចុះបំបែកអតីតអ្នកបុរីកីឡា ដែលព្យាយាមចូលទៅរស់នៅអគារចាស់ឡើងវិញ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧។ RFA/Phann Yasy

ការស្ងប់ស្ងាត់មិនបានប៉ុន្មានផង ការប៉ះទង្គិចគ្នាផ្ទុះឡើងជាថ្មី ក្រោយក្រុមគ្រួសារស្ត្រីរងគ្រោះបានព្យាយាមឡើងទៅលើអគារម្ដងទៀត។ អាជ្ញាធរចាប់ផ្ដើមប្រើហិង្សាធ្ងន់ដៃជាងមុន ដោយរុញច្រានស្ត្រីទាំងនោះឲ្យចាកចេញពីតំបន់បុរីកីឡា ហើយស្ត្រីទាំងនោះដួលច្រងាប់ច្រងិល ដោយសារមិនមានកម្លាំងគ្រប់គ្រាន់ទប់ទល់ជាមួយក្រុមសន្តិសុខពេញកម្លាំង។ ហេតុការណ៍ប៉ះទង្គិចគ្នានេះបណ្ដាលឲ្យស្ត្រីទើបសម្រាលកូនម្នាក់រងរបួសថ្លោះដៃ និងខ្លះទៀតគ្រេចជើង ចំណែកប្រធានសន្តិសុខម្នាក់ត្រូវស្ត្រីទាំងនោះខ្វាចដាច់សាច់កញ្ចឹងក ដោយសារព្យាយាមសម្រុករុញស្ត្រីយ៉ាងសាហាវ។

ស្ត្រីរងគ្រោះដីធ្លីម្នាក់ឈ្មោះ តឹង វិច្ឆិកា បានថ្កោលទោសចំពោះទង្វើរបស់អាជ្ញាធរដែលព្យាយាមរារាំងពួកគាត់រហូតឈានដល់ប្រើអំពើហិង្សាលើស្ត្រី។ អ្នកស្រីបន្ថែមថា ទោះបីត្រូវស្លាប់ ឬត្រូវប្រឈមមុខយ៉ាងណាក្តី ក៏ពួកគាត់មិនព្រមចាក់ចេញទៅទីណាឡើយ គឺត្រូវប្ដូរស្លាប់ប្ដូររស់នៅលើតំបន់បុរីកីឡា៖ «ខ្ញុំយល់ថា អាជ្ញាធរគ្មានច្បាប់គ្មានទម្លាប់ទេ! ខ្ញុំប្រជាពលរដ្ឋមិនចេះច្បាប់ ខ្ញុំធម្មតា តែអ្នកឯងធ្វើដល់អាជ្ញាធរដឹងច្បាប់ ហេតុអីក៏មកអូសប្រជាពលរដ្ឋទាំងទទឹងទទែង»។

អាជ្ញាធរខណ្ឌ៧មករា ហាក់មិនចង់និយាយដោះស្រាយជាមួយប្រជាពលរដ្ឋឡើយ ពោលគឺតួនាទីរបស់ពួកគេសំខាន់បំផុតក្នុងពេលនោះ គឺត្រូវតែបំបែកពលរដ្ឋឲ្យខាងតែបាន ដើម្បីកុំឲ្យឡើងទៅលើ អគារចាស់ ក្រោមហេតុផលថា អគារនោះគឺជាកម្មសិទ្ធិរបស់ក្រុមហ៊ុនផានអ៊ីម៉ិច (Phan Imex)។

អ្នកដឹកនាំក្រុមសន្តិសុខខណ្ឌ៧មករា លោក ប្រាក់ ហាក់ បដិសេធថា លោកមិនមែនជាអ្នកចាប់ផ្ដើមប្រើហិង្សាទេ គឺប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះនិយាយមិនស្ដាប់គ្នា ហើយថែមជេរប្រទេចលោក និងបានប្រតាយប្រតប់ជាមួយរហូតបណ្ដាលឲ្យលោករងរបួសត្រង់ក។ លោកបញ្ជាក់ថា អ្វីដែលលោកកំពុងធ្វើនោះ គឺតាមបញ្ជារបស់អភិបាលខណ្ឌដើម្បីការពារក្រុមហ៊ុន៖ «រឿងអាជ្ញាធរដោះស្រាយមិនដោះស្រាយជារឿងរបស់គាត់ តែចំពោះខ្ញុំរឿងរបស់ខ្ញុំ គឺខ្ញុំការពារទីតាំង មានន័យថា អភិបាលមិនអនុញ្ញាតអោយគាត់ឡើងទេ តែគាត់នៅតែចចេស អ៊ីចឹងភារកិច្ចខ្ញុំមានតែប៉ុណ្ណឹង»។

តំណាងពលរដ្ឋនៅសហគមន៍ភ្នំបាត អ្នកស្រី ខៀវ ឡៃ លើកឡើងថា ការសម្រេចរបស់ពលរដ្ឋអតីតអ្នកបុរីកីឡា ទៅរស់នៅក្នុងអគារចាស់ដែលមិនចាក់សោនេះ គឺដើម្បីទាមទារសំណងពីក្រុមហ៊ុនផានអ៊ីមិច (Phan Imex) ចំពោះការជម្លៀសពួកគេទៅរស់នៅក្នុងតំបន់ដាច់ស្រយាលដែលគ្មានទាំងទឹកប្រើប្រាស់ គ្មានទីផ្សារសាលារៀននៅឆ្ងាយ និងគ្មានមន្ទីរពេទ្យជាដើម។ អ្នកស្រីបន្ថែមថា ក្រុមហ៊ុនបានយកពួកគាត់ទៅចាក់ចោលដោយគ្មានទទួលខុសត្រូវអ្វីឡើយ ពោលគឺពួកគាត់ត្រូវរស់នៅយ៉ាងវេទនា អ្នកខ្លះធ្លាក់ខ្លួនសុំទាន រួមទាំងកុមារតូចៗផង ពេលត្រឡប់ពីសុំទានកុមារ ទាំងនោះ នាំគ្នាសុំបាយលោកនៅវត្តយកមកបរិភោគចិញ្ចឹមក្រពះដើម្បីឲ្យរស់មួយគ្រាៗ។

អ្នកស្រីបន្ថែមថា រហូតមកដល់ពេលនេះមានមនុស្សចំនួន ១៣នាក់ហើយ បានស្លាប់ដោយសារឈឺគ្មានលុយព្យាបាល និងដាច់បាយ ហើយចំណែកមនុស្សពីរនាក់ទៀតកំពុងធ្លាក់ខ្លួនឈឺធ្ងន់ ប្រឈមនឹងបាត់បង់ជីវិតដែរ ប្រសិនបើគ្មានជំនួយសង្គ្រោះពីសប្បុរសជន៖ «សូមជួយពួកខ្ញុំផង ខ្ញុំអស់ជម្រើសហើយ! នេះជាទឹកចុងក្រោយហើយ ទោះបីជាក្រុមសមត្ថកិច្ចមកដេញ វាយដំច្រំធាក់ ឬចាប់ខ្ញុំដាក់គុក ក៏ពួកខ្ញុំស៊ូស្លាប់នៅទីនេះដែរ។ អ្វីដែលទាមទារនោះ ខ្ញុំចង់បានទៅភូមិអណ្ដូង និងប្រាក់ ៥ពាន់ដុល្លារទេ ហើយបើអោយនៅភ្នំបាត ខ្ញុំសុំប្រាក់ ១ម៉ឺនដុល្លារ និងប្លង់រឹង»។

ជម្លោះដីធ្លីរវាងប្រជាពលរដ្ឋសហគមន៍បុរីកីឡា កណ្ដាលទីក្រុងភ្នំពេញ ជាមួយក្រុមហ៊ុនផានអ៊ីម៉ិច មានរយៈពេល ៥ឆ្នាំគត់ គិតមកដល់ថ្ងៃទី៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧ នេះ។ កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០១២ ក្រុមហ៊ុនផានអ៊ីម៉ិច និងអាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញ បានដាក់កម្លាំងសមត្ថកិច្ច និងសន្តិសុខក្រុមហ៊ុនទៅឈូសឆាយផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋនៅតំបន់បុរីកីឡា ចំនួន ៣៨៤គ្រួសារ។ អាជ្ញាធរបានដឹកអ្នកបុរីកីឡាខ្លះ ទៅទម្លាក់ចោលនៅទួលសំបូរ និងភ្នំបាត ដែលមានចម្ងាយប្រមាណ ៤០គីឡូម៉ែត្រពីក្រុងភ្នំពេញ ដោយអ្នកខ្លះបានទទួលសំណងដី ៤ម៉ែត្រ គុណ ៥ម៉ែត្រ។

ប្រធានគ្រប់គ្រងផ្នែកអង្កេតនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត ដែលបានទៅឃ្លាំមើលករណីនេះ មានប្រសាសន៍ថា លោកសោកស្ដាយចំពោះព្រឹត្តិការណ៍ហិង្សាដែលបានកើតឡើង។ ម្យ៉ាងវិញទៀត លោកថា ករណីពលរដ្ឋតវ៉ានេះ មិនមែនជាកំហុសរបស់ពលរដ្ឋឡើយ គឺផ្ដើមពីក្រុមហ៊ុនដែលមិនបានគោរពកិច្ចសន្យាដែលដំបូងឡើយថា នឹងសាងសង់អគារចំនួន ១០សម្រាប់ពលរដ្ឋស្នាក់នៅ ដើម្បីដោះដូរដីធ្វើការអភិវឌ្ឍ ប៉ុន្តែទីបំផុតទៅ ក្រុមហ៊ុនបានសាងសង់អគារបានតែ ៨អគារប៉ុណ្ណោះ ហើយក៏ប្រកាសថាក្ស័យធន ដែលនាំឲ្យជម្លោះដីធ្លីនេះបន្តរ៉ាំរ៉ៃមកដល់បច្ចុប្បន្ន៖ «បើតាមផ្លូវច្បាប់ វាត្រូវចាប់បង្ខំ ព្រោះក្រុមហ៊ុនខ្លួនឯងជាអ្នកចុះហត្ថលេខាដែលមានអភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ សម័យនោះ គាត់ធ្វើជាសាក្សីទៀត នៅក្នុងកិច្ចសន្យារវាងអគារ១០ ហើយនិងប្រជាពលរដ្ឋជាង ១ពាន់គ្រួសារ។ ហេតុអ្វីមកដល់ពេលនេះ ក្រុមហ៊ុនអត់សាងសង់ ២អគារទៀត ហើយបង្កទុកអោយបញ្ហានេះរ៉ាំរ៉ៃ ទុកដោះស្រាយអត់ចេញដល់បច្ចុប្បន្ន»។

មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះលើកឡើងថា គោលការណ៍នៃការអភិវឌ្ឍនោះ គឺដើម្បីភាពរីកចម្រើននៃប្រទេសជាតិ និងកត្តាធំបំផុតដើម្បីជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋឲ្យកាន់តែល្អប្រសើរ ពោលគឺមិនមែនអភិវឌ្ឍឲ្យពលរដ្ឋកាន់តែក្រីក្រនោះទេ ព្រោះខុសពីគោលការណ៍អភិវឌ្ឍរបស់រដ្ឋាភិបាល។

មកដល់ពេលនេះ អតីតស្ត្រីបុរីកីឡាទាំងនោះ នៅតែមិនព្រមចាកចេញពីអគារចាស់បុរីកីឡាឡើយ ដោយពួកគាត់នៅតែបន្តដាំបាយ និងស្នាក់នៅទីនោះជាន់ជាប់ដី ចំណែកអាជ្ញាធរវិញ ក៏បណ្ដាក់គ្នារង់ចាំទប់ស្កាត់ពលរដ្ឋមិនឲ្យឡើងទៅលើដែរ៕

ពលរដ្ឋរាប់រយគ្រួសារនៅក្រុងប៉ោយប៉ែតចោទក្រុមហ៊ុនអានកូថាលុបទ្វារទឹកបុរាណ

ប្រជាពលរដ្ឋរាប់រយគ្រួសារនៅក្រុងប៉ោយប៉ែត ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ស្នើឲ្យអាជ្ញាធរខេត្ត ទប់ស្កាត់ក្រុមហ៊ុន អានកូ (ANCO) ឲ្យបញ្ឈប់ចាក់ដីលុបទ្វារទឹកបុរាណ ដើម្បីទប់យកទឹកនៅរមណីយដ្ឋានអូរខៃដន ធ្វើអាជីវកម្មជាប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនបន្តទៀត។ មេភូមិកូនដំរី អះអាងថា ប្រសិនបើក្រុមហ៊ុនបន្តបិទប្រឡាយទឹកនោះ នឹងធ្វើឲ្យពលរដ្ឋនៅតំបន់នោះគ្មានទឹកធ្វើស្រែចម្ការដោះស្រាយជីវភាពប្រចាំថ្ងៃឡើយ។

ប្រជាពលរដ្ឋនៅតំបន់រមណីយដ្ឋានអូរខៃដន ក្រុងប៉ោយប៉ែត កំពុងព្រួយបារម្ភខ្លាចដាច់ពោះស្លាប់ ដោយសារមិនអាចធ្វើស្រែដោះស្រាយជីវភាពគ្រួសារបាន។

មេភូមិកូនដំរី សង្កាត់និមិត្ត ក្រុងប៉ោយប៉ែត លោក អម វ៉ន ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី៣ មករា ថា ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងភូមិ រួមទាំងលោកផង ប្រឆាំងដាច់ខាតមិនឲ្យក្រុមហ៊ុនអានកូន (ANCO) របស់លោកឧកញ៉ា កុក អាន ចាក់ដីលុបទ្វារទឹកបុរាណនៅរមណីយដ្ឋានអូរខៃដន នោះឡើយ។ លោកអះអាងថា មូលហេតុដែលហាមឃាត់ ដោយសារប្រឡាយទឹកនោះជាប្រភពសំខាន់សម្រាប់បង្ហូរទឹកស្រោចស្រពផលដំណាំរបស់ពលរដ្ឋ៖ «គេទាមទារចង់បានឲ្យក្រុមហ៊ុនកាយសំណង់ឡើងវិញ ហើយធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យប៉ះពាល់ទៅដល់ការធ្វើស្រែចម្ការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ»។

អាស៊ីសេរី ពុំអាចទាក់ទងតំណាងក្រុមហ៊ុន អានកូន និងអភិបាលក្រុងប៉ោយប៉ែត ដើម្បីសុំអត្ថាធិប្បាយជុំវិញបញ្ហានេះបានទេនៅថ្ងៃទី៣ មករា។

ចៅសង្កាត់និមិត្ត លោក ប៉ាល់ សេដ្ឋា ទទួលស្គាល់ថា ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅសង្កាត់និមិត្ត រាប់ពាន់គ្រួសារ ពិតជាជួបការលំបាកខ្វះទឹកធ្វើស្រែ ដោយសារក្រុមហ៊ុន អានកូ (ANCO) បិទទ្វារបង្ហូរទឹកនៅអូរខៃដន ប្រាកដមែន។ លោកបន្ថែមថា បញ្ហានេះកន្លងមក លោកធ្លាប់ស្នើទៅអាជ្ញាធរក្រុងប៉ោយប៉ែត ឲ្យជួយអន្តរាគមន៍ទៅខាងក្រុមហ៊ុនមួយនេះ ដើម្បីបើកទ្វារទឹកឡើងវិញដែរ ប៉ុន្តែគ្មានដំណោះស្រាយ៖ «ខ្ញុំចង់ឲ្យក្រុមហ៊ុននោះដោះស្រាយ ឬក៏ធ្វើប្រព័ន្ធទឹកត្រង់ណាកុំឲ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីឲ្យពួកគាត់យកទឹកប្រើប្រាស់សម្រាប់បង្កបង្កើនផល»។

កាលពីថ្ងៃទី១ មករា កន្លងទៅ មេភូមិកូនដំរី និងប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅសង្កាត់និមិត្ត ប្រមាណ ៧០នាក់ បានលើកគ្នាតវ៉ានៅទីតាំងទ្វារបង្ហូរទឹកនោះ ដើម្បីទទូចឲ្យក្រុមហ៊ុន អានកូន បើកទ្វារទឹកឡើងវិញ តែពុំទទួលបានលទ្ធផលនោះទេ។

មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC) ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ លោក ស៊ុំ ច័ន្ទគា កត់សម្គាល់ថា ក្រុមហ៊ុន អានកូន បិទទ្វារទឹកអូរខៃដន ដើម្បីយកទឹកទៅផ្គត់ផ្គង់ក្រុងប៉ោយប៉ែត ហើយបានផលចំណេញជាប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។ លោកបន្ថែមថា ប្រសិនបើក្រុមហ៊ុនមួយនេះនៅតែបន្តបិទទ្វារទឹកនោះទៀត នឹងប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់របរធ្វើស្រែចម្ការរបស់ពលរដ្ឋនៅតំបន់នោះ៖ «ក្រុមហ៊ុននេះធ្វើហាក់ដូចជាមានអំណាចខ្លាំង ហើយមិនគិតពីផលរស់រានមានជីវិតរបស់ពលរដ្ឋទេ។ អ៊ីចឹងខ្ញុំគិតថា អភិបាលខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ប្រហែលជាលោកបានដឹងបញ្ហានេះ នឹងយកទៅដោះស្រាយឲ្យបានទាន់ពេលវេលាជូនប្រជាពលរដ្ឋ ព្រោះក្រុមហ៊ុនដើម្បីតែប្រយោជន៍មនុស្សម្នាក់ ប៉ុន្តែពលរដ្ឋក្រីក្ររាប់ម៉ឺននាក់ដែលត្រូវការទឹក គឺពួកគាត់នឹងក្លាយទៅជាអ្នកក្រកាន់តែខ្លាំង»។

សាក្សីថាយុវជន ខឹម សូផាត ត្រូវឡានដឹកចេញពីកន្លែងបង្ក្រាបនៅផ្លូវវ៉េងស្រេងបន្ទាប់ពីរបួស

ក្រុមកម្មកររត់គេចខ្លួនពេលសមត្ថកិច្ចប្រើហិង្សាបង្ក្រាបតាមបណ្ដោយផ្លូវវ៉េងស្រេង នៅថ្ងៃទី៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៤។ Photo: RFA

ក្រុមអ្នកដែលត្រូវបានកម្លាំងសមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបនៅផ្លូវវ៉េងស្រេង អះអាងថា ពួកគេនៅតែពុំទាន់ទទួលបានយុត្តិធម៌ដោយអំពើហិង្សានៅឡើយទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ ក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស អង្គការសមាគម និងកម្មករដែលស្ថិតក្នុងព្រឹត្តិការណ៍បាញ់បង្ក្រាបពេលនោះ បែរក្លាយទៅជាអ្នកប្រព្រឹត្តិបទល្មើស ហើយត្រូវជាប់បណ្ដឹងនៅតុលាការទល់សព្វថ្ងៃនេះទៅវិញ។

លោក ខឹម សឿន ដែលត្រូវជាឪពុករបស់យុវជន ខឹម សូផាត ឲ្យដឹងថា អស់ពេល ៣ឆ្នាំមកហើយ កូនរបស់លោកដែលស្ថិតក្នុងព្រឹត្តិការណ៍កាលណោះ នៅបន្តបាត់ដំណឹងសូន្យឈឹងនៅឡើយ។

មិត្តភ័ក្ដិដែលរួមការងារជាមួយយុវជន ខឹម សូផាត អះអាងថា ពួកគាត់បានឃើញកម្លាំងបង្ក្រាបរបស់រដ្ឋាភិបាល បាញ់ឲ្យ ខឹម សូផាត ដេកដួលលើដី មុនពេលមានរថយន្តមួយគ្រឿងដឹកចេញទៅ ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍បង្ក្រាបបង្ហូរឈាមកាលដើមខែមករា ឆ្នាំ២០១៤ ប្រឆាំងការតវ៉ារបស់ក្រុមកម្មករដែលទាមទារដំឡើងប្រាក់ឈ្នួល ១៦០ដុល្លារក្នុងមួយខែនៅពេលនោះ។

ជាកម្មកររោងចក្រមួយក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ លោក ស្រី រី ឲ្យដឹងថា ក្នុងពេលកម្លាំងចម្រុះឡោមព័ទ្ធក្រុមអ្នកតវ៉ា ដែលពេលនោះភាគច្រើនជាកម្លាំងបុរសនោះ យុវជន ខឹម សូផាត ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចបាញ់ដួលភ្លាមៗ។ លោកបន្តថា ក្នុងពេលនគរបាលបាញ់បង្ក្រាបប្រឆាំងក្រុមអ្នកតវ៉ា គឺយុវជន ខឹម សូផាត នៅក្បែរខ្លួនដែលមានគម្លាតប្រមាណ ១ម៉ែត្រ ដែលអាចមើលឃើញពីការដេកដួលនៅលើដី ហើយភ្លាមៗនោះឃើញរថយន្តមួយគ្រឿងដឹកយុវជន ខឹម សូផាត ចេញភ្លាមមួយរំពេចដែរ។ លោកបន្តថា «ពេលនោះខ្ញុំបានឃើញហេតុការណ៍ គឺគេបាញ់វាត្រូវ។ ពេលនោះវាត្រូវមុនខ្ញុំមួយគ្រាប់ និងមួយក្រោយ។ ពេលអ៊ីចឹងខ្ញុំឥតបាននៅជួយវាទេ ងាកទៅក្រោយឃើញទាហាន ហើយដេញចាប់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំរត់គេចរកផ្ទះជួលជ្រក ហើយមិនបានជួយ ខឹម សូផាត ទេ។ ខ្ញុំពឹងពាក់ឲ្យមិត្តភ័ក្ដិឲ្យជួយមើល គេថាឃើញឡានក្រហមលើកបោះដាក់ឡានហើយដឹកយកទៅ»។

នៅថ្ងៃទី៣ ខែមករា នេះ គឺជាខួប ៣ឆ្នាំហើយនៃព្រឹត្តិការណ៍បាញ់បង្ក្រាបបង្ហូរឈាមមួយកាលពីដើមខែមករា ឆ្នាំ២០១៤ នៅផ្លូវវ៉េងស្រេង។ របាយការណ៍របស់អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ឲ្យដឹងថា យ៉ាងហោចណាស់មានកម្មករ ៤នាក់ត្រូវនគរបាលបាញ់សម្លាប់ និងមួយចំនួនទៀតរងរបួស ហើយអ្នកខ្លះក្នុងចំណោមនោះ ត្រូវប្រឈមមុខបាត់បង់កាយសម្បទា។ ក្រៅពីនេះ យុវជន ខឹម សូផាត ត្រូវបាត់ខ្លួនរហូតទល់សព្វថ្ងៃនេះ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ មានអង្គការ សមាគម និងកម្មករចំនួន ២៣នាក់ផ្សេងទៀត ត្រូវបានតុលាការផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារចន្លោះពី ៤ឆ្នាំទៅ ៤ឆ្នាំ និង ៦ខែ។ ប៉ុន្តែដោយមានការសម្របសម្រួលផ្នែកនយោបាយ អ្នកទាំង ២៣នាក់ត្រូវដោះលែងវិញដោយអនុវត្តទោសក្នុងពន្ធនាគារប្រមាណ ៥ខែ ហើយទោសដែលនៅសល់ត្រូវព្យួរ។

សង្គមស៊ីវិល និងគ្រួសារជនរងគ្រោះ ធ្វើពិធីរំឭកព្រឹត្តិការណ៍បាញ់សម្លាប់កម្មករនៅផ្លូវវ៉េងស្រេង កាលពី៣ឆ្នាំមុន នាផ្ទះសាមគ្គី ស្ថិតនៅភូមិត្រពាំងឈូក សង្កាត់ទឹកថ្លា ខណ្ឌសែនសុខ នៅថ្ងៃទី៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧។ RFA/Morm Moniroth

ថ្វីបើបែបនេះក៏ដោយចុះ លោក វន់ ពៅ ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ យល់ឃើញថា អ្នកដែលរងគ្រោះដោយការបង្ក្រាបទាំងនៅមុខរោងចក្រ យ៉ាកជីន កាលពីថ្ងៃទី២ មករា ដោយកងទ័ពឆត្រយោង៩១១ និងនៅផ្លូវវ៉េងស្រេង កាលពីថ្ងៃទី៣ មករា នៅតែជាជនរងគ្រោះ ហើយយុត្តិធម៌នៅតែកប់បាត់ស្រមោលនៅឡើយ។ លោកបន្តថា អ្វីដែលខ្លោចផ្សាបំផុតនោះ គឺពួកគាត់ពុំបានប្រព្រឹត្តបទល្មើសដូចការចោទប្រកាន់នោះទេ។ ហេតុការណ៍ដែលកើតឡើងនៅពេលនោះ គឺក្រុមសមាគម និងបុគ្គលិកដទៃទៀតចូលរួមឃ្លាំមើលការតវ៉ារបស់ក្រុមកម្មករ ដែលទាមទារប្រាក់ឈ្នួលប៉ុណ្ណោះ។ លោកបន្តថា «ខ្ញុំមានការឈឺចាប់។ ទី១ ឲ្យតែដល់ថ្ងៃទី២ និងថ្ងៃទី៣ មករា នឹកឃើញពីការឈឺចាប់ដែលទាហានឆត្រយោង៩១១ វាយធ្វើបាបខ្ញុំ ហើយបន្ទាប់មកឈឺចាប់បន្ទាប់ទៀត គឺតុលាការបញ្ជូនខ្ញុំទៅដាក់គុកត្រពាំងផ្លុង។ ឈឺចាប់ទី៣ គឺការធ្វើទារុណកម្មមកលើរូបខ្ញុំនៅក្នុងពន្ធនាគារ គេឲ្យហូបបាយត្រីស្អុយ ហើយគេវាស់កន្លែងឲ្យដេកក្បាលផ្ទុយគ្នា»។

បើទោះជាបែបណា នៅឆ្នាំនេះដែលជាខួប ៣ឆ្នាំនៃការបង្ក្រាបបង្ហូរឈាមនៅផ្លូវវ៉េងស្រេង ក៏មិនខុសពីឆ្នាំមុនៗប៉ុន្មានទេ គឺមិនត្រូវបានអាជ្ញាធរបើកសិទ្ធិឲ្យជួបជុំជាសាធារណៈឡើយ។ ក្រុមអ្នកតស៊ូមតិ និងសាច់ញាតិដែលរងគ្រោះដោយការបង្ក្រាបកាលពី ៣ឆ្នាំមុននោះ បានត្រឹមជួបជុំគ្នានៅទីស្នាក់ការផ្ទះសាមគ្គី ដែលស្ថិតនៅជិតអូរបែកក្អមប៉ុណ្ណោះ មុននឹងត្រូវរំសាយក្នុងថ្ងៃដដែលវិញ។

ស្របពេលខួបព្រឹត្តិការណ៍ ៣ឆ្នាំនេះដែរ នៅលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក ដែលមានឈ្មោះថា គ្លីនិកឯករាជ្យនៅម្ដុំផ្លូវវ៉េងស្រេង ក៏បានបង្ហោះសារអំពាវនាវឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ជួយអន្តរាគមន៍ ក្នុងពេលដែលមន្ទីរព្យាបាលឯកជនមួយនេះធ្លាប់រងការខូចខាតក្នុងព្រឹត្តិការណ៍បង្ក្រាបកាលពីដើមខែមករា ឆ្នាំ២០១៤ ដែរនោះ។

ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកសម្របសម្រួលលេខាធិការដ្ឋានសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា លោក ថេង សាវឿន ឲ្យដឹងថា ពួកគេធ្វើការក្នុងវិស័យការពារសិទ្ធិមនុស្ស ត្រូវរងគ្រោះដោយការរំលោភអំណាចមួយជាន់ហើយ ថែមទាំងមិនទាន់អាចរកយុត្តិធម៌បានដោយការចោទប្រកាន់តាមផ្លូវតុលាការ ក្នុងអំពើហិង្សាកាលពី ៣ឆ្នាំមុននេះទៀតមកទល់សព្វថ្ងៃនេះ។ មន្ត្រីសមាគមរូបនេះ នៅតែអះអាងថា ខ្លួននឹងប្ដឹងសើរើចំពោះក្រុមអ្នកប្រើហិង្សានៅមុខរោងចក្រ យ៉ាកជីន នៅពេលណាដែលតុលាការនៅកម្ពុជា អាចជឿទុកចិត្តបាន៕

មានការនាំខ្សាច់ទៅឥណ្ឌា ខណៈកម្ពុជាមិនមានទិន្នន័យ

ភ្នំពេញៈ កម្ពុជាបាននាំចេញខ្សាច់ជាង ១០៨ ០០០ តោនទៅប្រទេសឥណ្ឌាជាមួយការដឹកចេញចំនួន ៣៦ លើកផ្សេងគ្នាក្នុងចន្លោះឆ្នាំ ២០១៣ ដល់ឆ្នាំ ២០១៥។ នេះបើតាមទិន្នន័យគយឥណ្ឌាដែលកាសែតទទួលបានពីថ្ងៃអាទិត្យជាទិន្នន័យមានលក្ខណៈផ្ទុយនឹងទិន្នន័យគយកម្ពុជាដែលមិនមានបង្ហាញអ្វីទាល់តែសោះពីការនាំចេញខ្សាច់ទៅឥណ្ឌានោះ។

ភាពខុសគ្នាខ្លាំងនៃទិន្នន័យចុងក្រោយបានកើតមានឡើងហើយក្រសួងរ៉ែបានព្យាយាមពន្យល់មូលហេតុដែលប្រទេសសិង្ហបុរីបានកត់ត្រាការនាំចូលខ្សាច់ជិត ៧០ លានតោនពីប្រទេសកម្ពុជាចន្លោះពីឆ្នាំ ២០០៧ ដល់ឆ្នាំ ២០១៥ ខណៈកម្ពុជាមិនមានការកត់ត្រាស៊ីចង្វាក់គ្នា។

ទិន្នន័យខុសគ្នាយ៉ាងខ្លាំងនេះបានធ្វើឲ្យមានក្តីបារម្ភពីក្រុមអ្នកការពារបរិស្ថានដែលថាមនុស្សមួយចំនួនកំពុងមានទ្រព្យសម្បត្តិកាន់តែច្រើនដោយការនាំខ្សាច់ខុសច្បាប់ពីកម្ពុជាខណៈវាកំពុងប៉ះពាល់ជម្រកសត្វក្នុងទឹក និងបង្កឲ្យមានការសឹកដីកាន់តែខ្លាំងឡើងនាំឲ្យមានការបាក់ផ្ទះចូលទៅក្នុងទន្លេដែលទើបកើតមាននាពេលថ្មីៗកន្លងទៅនេះ។

ទិន្នន័យគយរបស់ប្រទេសឥណ្ឌាទទួលបានដោយអង្គការមាតាធម្មជាតិដែលជាអង្គការបរិស្ថានបានកត់ត្រាការនាំចេញខ្សាច់ចំនួន ៣៦ ដងចេញពីប្រទេសកម្ពុជាពីឆ្នាំ ២០១៣ ដល់ឆ្នាំ ២០១៥ ដែលសរុបទៅមានចំនួន ១០៨៦៥៨ តោន និងតម្លៃ ២,៦ លានដុល្លារ។

ផ្ទុយទៅវិញទិន្នន័យគយពីប្រទេសកម្ពុជាបានកត់ត្រាតែការនាំចេញខ្សាច់ទៅប្រទេសសិង្ហបុរី ថៃ ត៉ៃវ៉ាន់ វៀតណាម និងកូរ៉េខាងត្បូងប៉ុណ្ណោះដែលសរុបទៅមាន ៤៥៥០០០ តោន និងតម្លៃ ២,៤៧ លានដុល្លារ។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្មលោកស្រី សឹង សុផារី បានថ្លែងថាក្រសួងគ្រាន់តែចងក្រងទិន្នន័យដែលផ្តល់ឲ្យដោយមន្រ្តីគយអំពីការនាំចូល និងនាំចេញ និងមិនអាចធ្វើអត្ថាធិប្បាយអំពីថា តើមូលហេតុអ្វីបានជាមានភាពខុសគ្នាជាមួយទិន្នន័យគយឥណ្ឌាទេ។
លោកស្រីបានថ្លែងថា៖«យើងយកទិន្នន័យពីគយ និងសិក្សាលើទំនិញអ្វីដែលនាំចេញ និងនាំចូលទៅក្នុងប្រទេស»។ លោកស្រីបានបង្វែរសំណួរនេះទៅគយដែលស្ថិតនៅក្រោមក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ។

លោកស្រីបានបន្តថា៖ «គយជាអ្នកទទួលបន្ទុកលើការនាំចូល និងនាំចេញទំនិញ...ចំពោះករណីខ្សាច់ អ្នកដែលចេញអាជ្ញាប័ណ្ណឲ្យលក់ក្នុងស្រុក និងនាំចេញទៅប្រទេសដទៃៗគឺក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល»។

លោក ប៊ូ ប៊ុនណារី ប្រធានទំនាក់ទំនងសាធារណៈរបស់គយបានបដិសេធធ្វើអត្ថាធិប្បាយកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ។

អ្នកនាំពាក្យរបស់ក្រសួងរ៉ែលោក ឌិត ទីណា ដែលបានការពារក្រសួងរបស់លោកប្រឆាំងនឹងការអះអាងថាធ្វើឲ្យមានការរត់ពន្ធខ្សាច់បានថ្លែងថាលោកជឿថាខ្សាច់មួយចំនួនដែលនាំចេញទៅប្រទេសសិង្ហបុរីអាចនឹងក្រោយមកបង្វែរទៅប្រទេសដទៃៗវិញដូចជាប្រទេសឥណ្ឌា។

លោក ទីណា បានបន្តថា៖ «ប្រសិនបើពួកគេនាំចេញទៅប្រទេសសិង្ហបុរី ឬប្រទេសដទៃៗនេះគឺជាផ្នែកមួយនៃរឿងរបស់ពួកគេ។ សូមសួរខ្លួនឯងថាប្រសិនបើពួកគេនាំចេញខ្សាច់ទៅប្រទេសសិង្ហបុរីហើយបន្ទាប់មកពួកគេនាំខ្សាច់នោះទៅកន្លែងផ្សេង តើនេះជាកំហុសរបស់យើងឬអត់?»។

ទោះយ៉ាងណាក្តីលោកបានថ្លែងថាក្រសួងរបស់លោកមិនទទួលបន្ទុកក្នុងការធានាថាមិនមានការរត់ពន្ធខ្សាច់ទេ។

លោកបានថ្លែងថា៖ «យើងសូមបំភ្លឺថាក្រសួងរ៉ែ និងថាមពលរបស់យើងទទួលបន្ទុកកត់ត្រាការនាំចេញខ្សាច់ និងពន្ធ។ អ្នកដែលអនុញ្ញាតឲ្យនាំចេញគឺគយ និងស្ថាប័នដទៃៗទៀត»។

ការបូមខ្សាច់ត្រូវបានហាមឃាត់ក្នុងរដ្ឋជាច្រើននៅឥណ្ឌាដោយសារផលប៉ះពាល់របស់វាទៅលើផ្លូវទឹក និងសក្តានុពលនៃការបង្កឲ្យមានការសឹករេចរឹល។ សូម្បីក្នុងរដ្ឋមួយចំនួននៅប្រទេសឥណ្ឌាដែលការបូមខ្សាច់មានលក្ខណៈស្របច្បាប់ក៏ដោយ ក៏តម្រូវការលើសការផ្គត់ផ្គង់ហេតុដូច្នេះត្រូវការការនាំចូល។ នេះបើតាមរបាយការណ៍ព័ត៌មានរបស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឥណ្ឌា។

ឧទាហរណ៍ក្នុងអត្ថបទមួយកាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ ២០១២ ចុះនៅក្នុងកាសែត The Hindu បានកត់សម្គាល់ពីតម្រូវការខ្សាច់កើនឡើងខ្លាំងដើម្បីប្រើក្នុងវិស័យសំណង់នៅទីក្រុងកំពង់ផែខាងកើតនៃរដ្ឋ Chennai បានបង្ខំឲ្យក្រុមហ៊ុនសំណង់នាំចូលខ្សាច់ពីទន្លេមេគង្គកម្ពុជា។

ទោះយ៉ាងណាក្តីក្នុងចំណោមខ្សាច់ជាច្រើនដែលបាននាំចេញពីប្រទេសកម្ពុជាក៏ត្រូវបានបូមពីខេត្តកោះកុងផងដែរហើយកាលពីខែមេសា ឆ្នាំ ២០១៣ ខ្សាច់ចំនួន ១,៥ លានតោនត្រូវបាននាំចេញទៅរដ្ឋ Cochin ភាគខាងត្បូងអស់រយៈពេល ៦ ខែ។

លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានហាមប្រាមការបូមខ្សាច់ទន្លេនាំចេញកាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ ២០០៩ លើកលែងតែកន្លែងណាដែលបាំងផ្លូវទឹកប៉ុន្តែស្ថានភាពនៃការហាមប្រាមនោះចាប់តាំងពីពេលនោះមកគឺមានលក្ខណៈមិនច្បាស់ខណៈក្រុមហ៊ុន ៦ បច្ចុប្បន្នកាន់អាជ្ញាប័ណ្ណបូមខ្សាច់ដើម្បីនាំចេញ។

ក្រសួងរ៉ែបានកត់ត្រាផងដែរនូវក្រុមហ៊ុនចំនួន ១៤ ដែលមានឈ្មោះដូចជាក្រុមហ៊ុន International Rainbow Co. Ltd. និងក្រុមហ៊ុន Diamond Sun Co. Ltd. ជាអ្នកនាំចេញខ្សាច់សមុទ្រចន្លោះពីឆ្នាំ ២០០៧ រហូតដល់ឆ្នាំ ២០១៥ និងក្រុមហ៊ុនចំនួន ១៤ ជាអ្នកនាំចេញខ្សាច់ទន្លេនៅក្នុងអំឡុងរយៈពេលនោះបើទោះបីជាមានការហាមប្រាមក្តី។

លោក Alex Gonzalez-Davidson ស្ថាបនិកនៃអង្គការមាតាធម្មជាតិដែលត្រូវបាននិរទេសចេញពីប្រទេសកម្ពុជានៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ ដោយសារភាពសកម្មរបស់លោកបានថ្លែងកាលពីថ្ងៃអាទិត្យថាលោកជឿថាភាពខុសគ្នានៃទិន្នន័យសិង្ហបុរី និងឥណ្ឌាបង្ហាញរឿងតែមួយប៉ុណ្ណោះ។

លោកបានបន្តថា៖ «ចំពោះខ្ញុំតួលេខទាំងនេះបង្ហាញអំពីការពិតគួរឲ្យរន្ធត់មនុស្សដែលមានអំណាចនៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលបានចូលរួមនៅក្នុងការរត់ពន្ធខ្សាច់កម្ពុជាទៅប្រទេសដូចជាប្រទេសឥណ្ឌាអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំតាមរយៈការក្លែងឯកសារ អំពើពុករលួយ និងការបំពានអំណាច»។ «ពួកគេអាចមានអំណាច និងឥទ្ធិពល និងមន្តអាគមក្នុងការធ្វើឲ្យខ្សាច់បាត់ចេញពីទិន្នន័យផ្លូវការរបស់កម្ពុជាប៉ុន្តែមិនអាចបាត់ពីការកត់ត្រារបស់ប្រទេសដែលនាំចូលខ្សាច់ពីកម្ពុជាបានទេ»៕

ខួប ៣ ឆ្នាំនៃការបង្ក្រាបដោយអំពើហិង្សាលើដងផ្លូវវេងស្រេង

ភ្នំពេញ: លោក ខែម សឿន អាយុ ៤២ ឆ្នាំបានឲ្យដឹងកាលពីម្សិលមិញថាកូនប្រុសរបស់លោកត្រូវបានគេសម្លាប់ដូចសត្វឆ្កែប្រហែលជាអាក្រក់ជាងសត្វឆ្កែទៅទៀតពីព្រោះក្រុមគ្រួសាមិនអាចរកសាកសពរបស់កូនឃើញនោះទេ។

កូនប្រុសរបស់លោក សឿន ឈ្មោះ ខែម សុផាត គឺជាម្នាក់ក្នុងចំណោមកម្មករកាត់ដេរចំនួនប្រាំនាក់ដែលត្រូវបានបាញ់សម្លាប់ដោយកងកម្លាំងសន្តិសុខកាលពីបីឆ្នាំមុនខណៈដែលមានការតវ៉ាឲ្យមានការដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលនៅតាមបណ្តោយផ្លូវវេងស្រេងក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។

ការបង្ក្រាបដោយហិង្សាត្រូវបានធ្វើឡើងដោយកងសន្តិសុខដែលបានបង្ក្រាបទៅលើអ្នកតវ៉ាដោយសន្តិវិធីដែលមកពីសួនឧស្សាហកម្មកាណាឌីយ៉ានៅផ្លូវវេងស្រេង តែប៉ុន្មានថ្ងៃបន្ទាប់ពីមានការតវ៉ាបិទផ្លូវ និងមានដុតកង់ឡាននៅលើផ្លូវនោះផងដែរ។

នៅថ្ងៃទី ៣ ខែមករាឆ្នាំ ២០១៤ កងកម្លាំងយោធា និងប៉ូលីសជាច្រើននាក់ដែលប្រដាប់ដោយអាវុធជាច្រើនរួមជាមួយនឹងគ្រាប់ពិតផងដែរនោះបានចូលមកដើម្បីបោសសម្អាតនឹងបំបែកបាតុកម្មដែលកម្មករបិទផ្លូវអស់រយៈពេលប្រហែល ១០ ថ្ងៃបន្ទាប់ពីពួកគេច្រានចោលការដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាពី ៨០ ដុល្លារទៅ ៩០ ដុល្លារជាចំនួនដែលពួកគេនិយាយថាមានចំនួនខុសគ្នាឆ្ងាយពីចំនួន ១៦០ ដុល្លារដែលពួកគេបានទាមទារ។

យ៉ាងហោចណាស់មានមនុស្សចំនួនបួននាក់ត្រូវបានសម្លាប់នៅក្នុងអំពើហិង្សានាពេលនោះជាកន្លែងដែលសាកសពរបស់យុវជនសុផាតមិនមានឃើញនៅទីនោះទេ ប៉ុន្តែមានសាក្សីម្នាក់បាននិយាយថាគាត់បានឃើញយុវជនសុផាតត្រូវបានគេបាញ់ចំដើមទ្រូង និងត្រូវបានកម្លាំងសន្តិសុខយកចេញទៅបាត់។

លោក វន់ ពៅ ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យ ឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធបានឲ្យដឹងថាការតវ៉ានេះត្រូវបានគេសម្គាល់ឃើញថាជាផ្នែកមួយនៃអំពើហិង្សាដ៏ខ្លាំងបំផុតមួយរបស់ប្រទេសកម្ពុជាដែលធ្វើឲ្យមានការភ័យខ្លាចនៅក្នុងចំណោមកម្មករ។

លោកបានថ្លែងថា៖ «ផ្លូវវេងស្រេងបានបង្កើតឲ្យមានការបំភិតបំភ័យផ្នែកផ្លូវចិត្តប្រឆាំងទៅនឹងសកម្មភាពសហជីព និងការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់កម្មករក្នុងការតវ៉ា»។

លោក ពៅ ត្រូវបានគេវាយដំយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៅថ្ងៃទី ២ ខែមករានឹងត្រូវបាននាំទៅឃុំឃាំងដោយរងការចោទប្រកាន់ពីបទបង្ករហិង្សាដោយចេតនាបន្ទាប់ពីលោកប៉ុនប៉ងបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹងរវាងកម្មករ និងកងកម្លាំងសន្តិសុខនៅខាងក្រៅរោងចក្រកាត់ដេរ Yak Jin តាមផ្លូវជាតិលេខ ៤ នៅក្នុងការតវ៉ាដាច់ដោយឡែកមួយទៀតទាក់ទងទៅនឹងការដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលនេះដែរ។ ដោយពេលនេះភាពចលាចលនៅក្នុងឧស្សាហកម្មនេះត្រូវបានដាក់បញ្ចូលជាមួយនឹងការធ្វើបាតុកម្មក្រោយការបោះឆ្នោតរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលមេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក សមរង្ស៊ី បានបោះទម្ងន់នៃការប្រឆាំងនៅពីក្រោយកម្មករដែលបានស្នើឲ្យពួកគេទាមទារនូវប្រាក់ឈ្នួលចំនួន ១៦០ ដុល្លារ។

លោក ពៅ បន្ថែមថា៖ «អំពើហិង្សានេះមិនមែនជាការញុះញង់ដោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឬដោយសហជីពនោះទេ។ គឺរដ្ឋាភិបាលដែលបានជ្រើសរើសការបាញ់ប្រហារមកលើកម្មករ»។

ការលើកឡើងរបស់លោក ពៅ ត្រូវបានបន្ទរដោយលោក អាត់ ធន់ ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជាដែលបាននិយាយថាអំពើហិង្សាដ៏ឃោរឃៅនេះធ្វើឱ្យមានការថយចុះនូវការចូលរួមពីកម្មករនៅក្នុងការតវ៉ាផ្សេងទៀត។

លោក ធន់ គឺជាមេដឹកនាំម្នាក់ក្នុងចំណោមមេដឹកនាំសហជីពចំនួនប្រាំនាក់ដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់នៅប្រាំបីខែបន្ទាប់ពីការតវ៉ាចំពោះអំពើហិង្សាដោយចេតនាពីបទញុះញង់ និងការបង្ករភាពវឹកវរដល់សន្តិសុខសាធារណៈដែលករណីនេះនៅមិនទាន់យកទៅកាត់ទោសនៅឡើយ។

ខណៈដែលសហជីពពិបាកនឹងទម្លាក់ចោលនូវស្រមោលពីហេតុការណ៍ក្នុងផ្លូវវេងស្រេងនោះលោក មឿន តុលា ប្រធានអង្គការតស៊ូមតិការងារបានឲ្យដឹងថាសហជីពត្រូវបានគេបង្ខំឲ្យប្រើប្រាស់មធ្យោបាយផ្សេង។

លោក មឿន តុលា បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំគិតថាវាមិនត្រឹមតែរឿងនៅផ្លូវវេងស្រេងនោះទេ។ ករណីទាំងនោះគឺតុលាការយកទៅប្រឆាំងនឹងមេដឹកនាំសហជីព និងច្បាប់ស្តីពីសហជីពគឺជាសមាសធាតុដែលបានផ្លាស់ប្តូរសហជីពនេះ»។

បីឆ្នាំក្រោយមកលោក តុលា បានប្រាប់ឲ្យដឹងថាសហជីពនៅតែ «ជាប់គាំងនៅក្នុងការតវ៉ាតាមចិញ្ចើមផ្លូវ» ជាប្រភេទនៃយុទ្ធសាស្ត្រដើម្បីដោះស្រាយការព្រួយបារម្ភនៅក្នុងរោងចក្ររបស់ពួកគេហើយជាចាំបាច់ត្រូវចៀសវាងនឹងទប់ស្កាត់ការបង្ក្រាបដូចនៅផ្លូវវេងស្រេងទៀត។

លោក តុលា បានបញ្ជាក់ថា៖ «ពួកគេត្រូវធ្វើយុទ្ធសាស្ត្រផ្សេងពីព្រោះនៅពេលដែលយើងនិយាយអំពីការតស៊ូគឺមិនត្រឹមតែនៅតាមដងផ្លូវនោះទេ។ ពួកគេត្រូវតែស្វែងរកវិធីផ្សេងទៀតផងដែរដើម្បីដាក់សម្ពាធដល់ក្រុមហ៊ុនផលិតដើម្បីបំពេញតម្រូវការរបស់ពួកគេ»។

ក្រុមសហជីព និងក្រុមគ្រួសាររបស់អ្នកស្លាប់នឹងរៀបចំពិធីរំឭកខួបនៅថ្ងៃនេះដើម្បីសម្គាល់ពីការសម្លាប់នេះ។ ស្រដៀងគ្នាទៅនឹងឆ្នាំមុនដែរសាលារាជធានីភ្នំពេញកាលពីម្សិលមិញបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយបដិសេធមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានការប្រារព្ធពិធីណាមួយនៅលើផ្លូវវេងស្រេងនោះទេដោយបន្ថែមថាវានឹងធ្វើឲ្យមាន «ការកកស្ទះចរាចរណ៍ និងប៉ះពាល់ដល់សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ»៕ NS

Scissors pulled from Vietnam man's stomach 18 years after surgery

A Vietnamese man has had scissors removed from his abdomen which were left behind during surgery 18 years ago, after reporting a stomachache that was nearly two decades in the making.

Ma Van Nhat, now 54, underwent surgery in 1998 after a car accident and only recently discovered that doctors had left an unwelcome gift behind when they closed him up.

Doctors discovered the 15-centimetre (six-inch) scissors near his colon after a recent ultrasound.

He had a three-hour operation at the weekend to remove the scissors, according to Ngo Trung Thang, deputy head of general affairs at Gang Thep Thai Nguyen hospital, 80 kilometres (50 miles) north of Hanoi.

"He is recovering well," Thang told AFP Tuesday.

Nhat had spent nearly two decades "eating, drinking and having a pretty normal life", according to Suc Khoe va Doi Song news site, the official mouthpiece of Vietnam's health ministry.

The ultrasound that discovered the scissors only came about after Nhat reported stomach pains.

Officials said they were searching for the doctors who performed surgery in Bac Kan province in 1998, but have not yet tracked down any culprits.

ស្ថានភាពរស់នៅរបស់មេឃុំ ស៊ាង ចែត និងគ្រួសារក្រោយពេលចេញពីពន្ធនាគារ

មេឃុំស្រក ស្រុកកំពង់សៀម ខេត្តកំពង់ចាម មកពីគណបក្ស សម រង្ស៊ី លោក ស៊ាង ចែត ផ្តល់បទសម្ភាសន៍កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦។ RFA/Saut Sokprathna

រយៈពេលជិត ១ខែមកហើយ ដែលមេឃុំស្រក ស្រុកកំពង់សៀម ខេត្តកំពង់ចាម មកពីគណបក្សប្រឆាំង ត្រូវបានព្រះមហាក្សត្រព្រះរាជទានការលើកលែងទោស និងបានរស់នៅមានសេរីភាពឡើងវិញ។

ក្រោយពេលព្រះមហាក្សត្រ ព្រះរាជទានការលើកលែងទោសដល់ខ្លួន កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦ រួចមក លោក ស៊ាង ចែត មិនបានបង្អែបង្អង់យូរឡើយ ដោយគ្រាន់តែទទួលបានមុខតំណែងវិញភ្លាម លោកខិតខំជួយសម្រាលការងារនៅក្នុងឃុំជូនពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនបានមួយចំនួន។

លោក ស៊ាង ចែត បានបំពេញការងាររបស់ខ្លួនបានដូចកាលពីមុនវិញ ក្រោយពីលោកបានចេញពីពន្ធនាគារ។ ការងារសំខាន់ដែលលោកត្រូវធ្វើចំពោះមុខនោះ គឺការផ្ដល់សេវាសាធារណៈជូនពលរដ្ឋ ដូចជាធ្វើសំបុត្របញ្ជាក់កំណើត លក់ ឬទិញដី ធ្វើឯកសារយកប្រាក់ពីធនាគារ ប្រឹក្សាយោបល់ដល់ពលរដ្ឋ ដឹកនាំកម្លាំងជួសជុលផ្លូវនៅក្នុងឃុំដែលរងការខូចខាតកន្លងទៅជាដើម។

ក្រៅពីការងាររបស់ឃុំហើយ លោក ស៊ាង ចែត ក៏បានបំពេញតួនាទីជាមេគ្រួសារដ៏ល្អរបស់ខ្លួនទៀតផង។ ការងារក្នុងគ្រួសារដែលសេសសល់ពីថ្ងៃសម្រាក រួមមានជួយការងារក្នុងផ្ទះ មើលថែកូនៗ និងឪពុកម្ដាយចាស់ជរា ផ្ដល់ជាគំនិតដល់កូនៗ ក្នុងការរកស៊ី ឬទៅមើលចម្ការជាដើម។ ប៉ុន្តែថ្ងៃសម្រាកខ្លះ លោកនៅតែរវល់នឹងការងារផ្តល់សេវាជូនពលរដ្ឋដដែល។

និយាយដោយទឹកមុខស្រស់បស់ លោក ស៊ាង ចែត មានប្រសាសន៍ថា លោកត្រេកអរដែលបានវិលត្រឡប់មកជួបជុំប្រពន្ធកូន និងឪពុកម្តាយចាស់ជរានៅស្រុកកំណើតវិញ។ លើសពីនេះ លោកកាន់តែរីករាយ ព្រោះបានជួបប្រជាពលរដ្ឋ និងជួយបម្រើការងារជូនពួកគាត់៖ «ពេលខ្ញុំចេញពីថ្ងៃទី៨ រហូតដល់ថ្ងៃទី១២ នេះ អភិបាលស្រុកប្រកាសឱ្យខ្ញុំចូលកាន់តំណែងជាមេឃុំវិញនេះ។ អ៊ីចឹងខ្ញុំសប្បាយចិត្តបម្រើប្រជាពលរដ្ឋ»។
លោក ស៊ាង ចែត ត្រូវបានអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយនាំខ្លួនដើម្បីសាកសួរជុំវិញរឿងទឹកប្រាក់ ២លានរៀល ឬស្មើប្រមាណ ៥០០ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក បម្រុងនឹងប្រគល់ឱ្យក្រុមគ្រួសារអ្នកនាង ខុម ចាន់តារាទី ហៅស្រីមុំ កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា។ នៅថ្ងៃទី២៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៦ សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានសម្រេចបញ្ជូនលោក ស៊ាង ចែត ទៅឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្ននៅពន្ធនាគារព្រៃស ពាក់ព័ន្ធនឹងបទចោទសូកប៉ាន់សាក្សីតាមមាត្រា ៥៤៨ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ។

ក្រោយមក តុលាការបានផ្ដន្ទាទោសលោកឱ្យជាប់ពន្ធនាគារចំនួន ៥ឆ្នាំ។ តុលាការបានចេញសាលក្រមផ្ដន្ទាទោសមេឃុំរូបនេះ មិនបានប៉ុន្មានថ្ងៃផង លោក ស៊ាង ចែត ក៏ត្រូវបានព្រះមហាក្សត្រព្រះរាជទានការលើកលែងទោសកាលពីថ្ងៃទី៧ ខែធ្នូ។

លោក ស៊ាង ចែត មានអាយុជាង ៤០ឆ្នាំ និងមានកូនប្រុសចំនួន ៥នាក់ ព្រមទាំងមានឪពុកម្ដាយចាស់ជរានៅក្នុងបន្ទុកផង។ មេឃុំរូបនេះ គឺជាមនុស្សមានប្រជាប្រិយភាពម្នាក់នៅក្នុងឃុំ និងជាគ្រួសារមួយមានជីវភាពមធ្យម ហើយគាត់បានប្រឡូកក្នុងវិស័យនយោបាយតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៤ ជាមួយគណបក្សជាតិខ្មែររបស់លោក សម រង្ស៊ី។ នៅឆ្នាំ២០០៧ លោកបានជាប់ជាជំទប់ទី២ ឃុំស្រក និងនៅឆ្នាំ២០១២ លោកបានជាប់ជាមេឃុំមកពីគណបក្ស សម រង្ស៊ី តែម្ដង។

ថ្វីត្បិតតែជាគ្រួសារដែលមានជីវភាពសមរម្យក្នុងភូមិក៏ដោយចុះ ប៉ុន្តែក្នុងរយៈពេលលោកជាប់គុកជាង ៧ខែ ដោយរឿងក្តីអយុត្តិធម៌នោះ គ្រួសារលោកត្រូវប្រឈមបញ្ហាផ្សេងៗ ក្នុងជីវភាពរស់នៅ។ បញ្ហាទាំងនោះ រួមមានការចំណាយច្រើន ប៉ុន្តែមិនមានចំណូលដូចកាលពីមុន។ ប្រាក់ខែជាមេឃុំ ត្រូវបានគេកាត់ផ្ដាច់កូនប្រុសម្នាក់សម្រេចបោះបង់ចោលការសិក្សា និងត្រូវរកប្រាក់ដោះបំណុលគេជាដើម៖ «បញ្ហាបន្តរបស់ខ្ញុំ ដូចខ្ញុំបានជម្រាបជូនខាងដើមថា ខ្ញុំសប្បាយចិត្តណាស់ដែលបានបម្រើប្រជាពលរដ្ឋ និងបានមកនៅផ្ទះជួបជុំប្រពន្ធកូន ហើយនិងបានណែនាំកូនឱ្យរកស៊ីអីៗ»។

ប្រពន្ធលោក ស៊ាង ចែត គឺអ្នកស្រី ស្រេង សុខឃឿន មានប្រសាសន៍ថា នៅពេលតុលាការចេញសាលក្រមផ្ដន្ទាទោសប្ដីគាត់ឱ្យជាប់គុក ៥ឆ្នាំ គឺអ្នកស្រីអស់សង្ឃឹមតែម្ដង។ អ្នកស្រីថា គ្រាដែលមិនមានវត្តមានប្ដីនៅជាមួយ អ្នកស្រីត្រូវដើរតួនាទីជាប្ដីផង និងប្រពន្ធផង ហើយសម្រាន្តមិនសូវលក់ឡើយ ពីព្រោះចេះតែបារម្ភពីសុខភាពប្ដី និងអនាគតក្រុមគ្រួសារ។ ប៉ុន្តែក្ដីសោកសៅទាំងឡាយប្រែជាប្រសើរឡើងវិញ បន្ទាប់ពីព្រះមហាក្សត្របានព្រះរាជទានការលើកលែងទោសប្ដីអ្នកស្រី ឱ្យមានសេរីភាពមុនថ្ងៃកំណត់៖ «ធ្វើអី គឺមានតែកូនហ្នឹង វាដើររកស៊ីទៅបានដោះ (ដោះបំណុល) គេ បើដំឡូងដាំបានតិចតួច ហើយរបរវាថោកទៀត ហើយដឹងសងគេរួចមិនរួច។ ឥឡូវបានកក់ក្ដៅ បានប្ដីមកជិត មិនដូចពីមុនប្ដីនៅក្នុងពន្ធនាគារ»។

ការលើកលែងទោសដល់លោក ស៊ាង ចែត គឺមិនត្រឹមតែផ្ដល់ភាពកក់ក្ដៅដល់ក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែប្រជាពលរដ្ឋនៅឃុំស្រក ភាគច្រើន ព្រមទាំងមិត្តភ័ក្ដិរួមការងារជាមួយលោកផង ក៏សម្ដែងក្ដីត្រេកអរចំពោះការដោះលែងមេឃុំ រូបនេះដែរ។

ពលរដ្ឋនៅភូមិស្រក មួយរូប លោក វ័រ សុខវ័ន្ត ឱ្យដឹងថា គ្រាដែលមេឃុំ របស់ពួកគាត់ជាប់ឃុំអ្នកស្រុកភាគច្រើនមិនសប្បាយចិត្តឡើយ ដោយចេះតែនឹករលឹកដល់លោក ស៊ាង ចែត ជាប់ជានិច្ច។ ពលរដ្ឋរូបនេះបន្តថា គ្រាន់តែដឹងថា ព្រះមហាក្សត្រលើកលែងទោសដល់មេឃុំរបស់ខ្លួនហើយ អ្នកភូមិនាំគ្នារៃអង្គាសប្រាក់ រៀបចំពិធីជប់លៀងទទួលស្វាគមន៍លោកមេឃុំទៀតផង៖ «រៃអង្គាសមកទិញបានគោពីរ ជ្រូកមួយដើម្បីស្វាគមន៍គាត់ដល់ពេលគាត់ចេញ។ ដល់ពេលគាត់មកដល់អ៊ីចឹងគាត់ធ្វើសំបុត្រស្នាមអីគឺទាន់ចិត្តយើងតែម្ដង»។

ក្រៅពីជួយបម្រើសេវារដ្ឋបាលក្នុងឃុំជូនពលរដ្ឋហើយនោះ ពលរដ្ឋដដែលបញ្ជាក់ថា មេឃុំរបស់ខ្លួនតែងយកចិត្តទុកដាក់ជួយដល់ពលរដ្ឋក្រីក្រ តាមលទ្ធភាពដែលខ្លួនមាន ដូចជាជួយជាសម្ភារៈ ឬប្រាក់ខ្លះ ដល់គ្រួសារអ្នកស្រុកដែលមានសមាជិកស្លាប់ ឬទីទាល់ក្រទៀតផង។

សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំស្រក មួយរូបមកពីគណបក្ស សម រង្ស៊ី លោក តេន ឃឿន រៀបរាប់ថា ក្រោយពេលមេឃុំត្រូវបានគេចាប់ និងឃុំខ្លួនជាច្រើនខែនោះ ការងារនៅក្នុងឃុំមិនសូវរលូនប៉ុន្មានទេ។ លោកថា ក្រោយពេលមេឃុំចេញពីពន្ធនាគារវិញ គឺកាន់តែធ្វើឱ្យពួកគាត់កក់ក្ដៅក្នុងការបំពេញការងារ៖ «នៅក្នុងនេះ ខ្ញុំលំបាកដែរ តាំងពីគាត់ចេញទៅ! គឺមានការលំបាកនៅក្នុងក្ដីក្ដាំប្រជាពលរដ្ឋដែលគាត់ទាស់គំនិតគ្នា ខ្ញុំទៅដោះ (ដោះស្រាយ) គឺមិនដូចគាត់នៅទេ»។

ក្នុងវិថីនយោបាយរបស់លោក ស៊ាង ចែត ជាមួយបក្សប្រឆាំងជាង ២០ឆ្នាំមកនេះ គឺធ្លាប់មានការគំរាមកំហែង ការប្រមាថដល់អាយុជីវិត និងចុងក្រោយគឺជាប់ពន្ធនាគារជាង ៧ខែ។

ទោះបីជាមានបញ្ហាប្រឈមក្នុងជីវិតនយោបាយរបស់ខ្លួនយ៉ាងនេះក្ដី ប៉ុន្តែក្រុមគ្រួសារលោក ស៊ាង ចែត និងលោក ស៊ាង ចែត ផ្ទាល់ នៅតែបន្តដំណើរលើផ្លូវនយោបាយរបស់ខ្លួនជាមួយគណបក្សប្រឆាំងដដែល ដរាបណាប្រជាពលរដ្ឋនៅតែគាំទ្រខ្លួន។

លោក ស៊ាង ចែត ចង់ឱ្យគណបក្សធំៗ ទាំងពីរ គិតគូរប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិជាធំ និងបញ្ឈប់ការឈ្លោះគ្នា ព្រមទាំងស្នើឱ្យដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ ពិសេសមន្ត្រីសមាគមអាដហុក (ADHOC) បួនរូប និងមន្ត្រី គ.ជ.ប មួយរូបឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ៕

៣ឆ្នាំក្រោយព្រឹត្តិការណ៍បង្ក្រាបនៅផ្លូវវេងស្រេង ជនរងគ្រោះអំពាវនាវរកយុត្តិធម៌ និងទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់

រូបភាព៖ កងកម្លាំងអាជ្ញាធរចុះបង្ក្រាប ក្រុមបាតុករនៅសួនឧស្សាហកម្មកាណាឌីណា ផ្លូវវេងស្រេង នៅថ្ងៃទីសុក្រ ទី ៣មករាឆ្នាំ ២០១៤។ RFI/ siv channa

ជនរងគ្រោះពីការបង្ក្រាបនៅក្នុងបាតុកម្មនៅមុខរោងចក្រយាកជីននិងនៅតាមបណ្តោយផ្លូវវេងស្រេងបានជួបជុំគ្នានៅថ្ងៃនេះដើម្បីប្រារព្ធខួប ៣ឆ្នាំនៃការបង្ក្រាប។ នៅថ្ងៃនេះ អតីតអ្នកចូលរួមធ្វើបាតុកម្ម និងសាច់ញាតិរបស់ជនរងគ្រោះកាលពីឆ្នាំ២០១៤ បានរៀបរាប់ពីការឈឺចាប់ និងបន្តអំពាវនាវស្វែងរកយុត្តិធម៌សម្រាប់ពួកគេ។

មុនពេលចាប់ផ្តើមពិធីកាលពីព្រឹកមិញ អ្នកចូលរួមទាំងអស់ ដែលជាជនរងគ្រោះ និងក្រុមគ្រួសាររបស់ពូកគេ បានដើរមើលរូបថតជាច្រើនសន្លឹក ដែលត្រូវបានគេបិទភ្ជាប់ទៅនឹងជញ្ជាំងរបងផ្ទះ ដែលបានពិពណ៌នាពីទិដ្ឋភាពនៃការបង្ក្រាបប្រកបដោយឈាមក្រហមច្រាលនៅលើផ្ទៃមុខ និងសំលៀកបំពាក់របស់បាតុករកាលពី៣ឆ្នាំមុន។ ក្រៅពីនេះ អ្នកចូលរួមក៏បានទស្សនាខ្សែវីដេអូ ដែលបានរៀបរាបបន្ថែមទៀត ពីព្រឹត្តិការណ៍នៃការបង្ក្រាបរយៈពេលពីរថ្ងៃ នៅមុខរោងចក្រយាកជីនក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសភ្នំពេញដោយកងទ័ពឆ័ត្រយោង ៩១១ និងការបង្ក្រាបកាលពីថ្ងៃទី៣មករានៅផ្លូវវេងស្រេង ដោយកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។

ដោយឡែក សាច់ញាតិរបស់ជនរងគ្រោះ និងជនរងគ្រោះផ្ទាល់នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍កាលពី ៣ឆ្នាំមុននោះ បានឡើងរៀបរាប់ម្តងម្នាក់ៗ ពីព្រឹត្តិការណ៍ដែលកាលណោះ បានបណ្តាលឲ្យមនុស្ស ៤នាក់ស្លាប់ ម្នាក់បាត់ខ្លួន របួសធ្ងន់ ៣៩នាក់ និងមនុស្ស ២៣នាក់ត្រូវបានចោទប្រកាន់តាមផ្លូវតុលាការ។ កាលណោះ គឺជាមហាបាតុកម្មដែលផ្តើមផ្ទុះនៅតាមរោងចក្រនានានៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ក្នុងបុព្វហេតុដើម្បីទាមទារការតំឡើងប្រាក់ខែគោលអប្បបរមា ១៦០ដុល្លារ ជូនដល់កម្មករ-កម្មការិនីកម្ពុជា។ ជាបាតុកម្មដែលធ្វើឡើងចំពេលមានភាពរំជើបរំជួលខាងផ្នែកនយោបាយ ក្រោយពីការបោះឆ្នោតជាតិនៅឆ្នាំ ២០១៣ ហើយដែលគណបក្សប្រឆាំងកាលណោះ មិនព្រមចូលប្រជុំសភា និងបានដឹកនាំចលនាបាតុកម្មប្រចាំខែនៅលើទីលានប្រជាធិបតេយ្យ។

លោក វន ពៅ ប្រធានសមាគមសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធហៅកាត់ថា (IDEA) ដែលរងការវាយដុំ និងត្រូវបានតុលាការកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ៤ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ ៨លានរៀលនោះ បានរៀបរាប់ពីការឈឺចាប់ក្នុងកំឡុងពេលបង្ក្រាប ការចាប់ខ្លួន និងការឃុំខ្លួននៅឯពន្ធនាគារត្រពាំងថ្លុង ក្នុងខេត្តកំពង់ចាម ដោយអះអាងថា លោកស្ទើរតែគ្មានជីវិតរស់នៅផង។

សូមបញ្ជាក់ថា តាមគម្រោង ក្រុមជនរងគ្រោះពីព្រឹត្តិការណ៍បង្ក្រាបបាតុកម្មនៅតាមបណ្តោយផ្លូវវេងស្រេងក្នុងសង្កាត់ស្ទឹងមានជ័យ និងបាតុកម្មនៅមុខរោងចក្រយាកជីនក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសក្រុងភ្នំពេញ កាលពីឆ្នាំ ២០១៤នោះ គ្រោងជួបជុំគ្នានៅលើកំណាត់ផ្លូវវេងស្រេង។ ប៉ុន្តែបានបង្វែរមកប្រារព្ធពិធីនៅក្នុងទីស្នាក់ការសមាគមសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA) របស់លោក វន ពៅ ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅសង្កាត់ទឹកល្អក់១ រាជធានីភ្នំពេញទៅវិញ។ មូលហេតុ គឺអាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញ មិនអនុញ្ញាតិ។ អ្វីដែលជាការកត់សំគាល់ដែរ ការប្រារព្ធខួប៣ឆ្នាំនៃការបង្ក្រាបបាតុកម្មកាលពីឆ្នាំ២០១៤នៅថ្ងៃនេះ មិនមានការចូលរួមពីតំណាងសហជីពធំៗនៅកម្ពុជា ពិសេសតំណាងពីគណបក្សប្រឆាំងនោះទេ។

គួរជម្រាបជូនដែរថា ការប្រារព្ធខួបនៅថ្ងៃនេះ ក្រៅតែពីការរំលឹកពីការឈឺចាប់ ជនរងគ្រោះក៏បានអំពាវនាវឲ្យតុលាការកម្ពុជា ទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់តាមផ្លូវតុលាការ និងបានអំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនដល់ពួកគេផងដែរ៕

អតីតអ្នកភូមិបុរីកីឡាប៉ះទង្គិចជាមួយអាជ្ញាធរ ក្នុងពេលប្រារព្ធខួប៥ឆ្នាំនៃការបណ្ដេញចេញដោយបង្ខំ

ក្រុមសន្តិសុខខណ្ឌ៧មករា ដេញអតីតអ្នករស់នៅក្នុងបុរីកីឡាចេញពីអគារ ក្នុងថ្ងៃដែលពួកគេប្រារព្ធខួប៥ឆ្នាំនៃការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ កាលពីថ្ងៃអង្គារ ទី៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧។ (កាន់ វិច្ឆិកា/VOA)

ការរុញច្រានរហូតឈានដល់មានការប្រតាយប្រតប់គ្នានេះ ដោយសារមានការចោទប្រកាន់ទៅវិញទៅមកថា ប្រធានសន្តិសុខ និងអតីតអ្នកបុរីកីឡាទាំងនោះបានជេរគ្នាទៅវិញទៅមក។

ភ្នំពេញ — អតីតអ្នកភូមិបុរីកីឡាដែលមិនទាន់ទទួលបានសំណងគ្រប់គ្រាន់ ក្រោយពីត្រូវបានបណ្ដេញចេញពីលំនៅដ្ឋានដោយបង្ខំបានប៉ះទង្គិចជាមួយក្រុមសន្តិសុខខណ្ឌ៧មករា ក្នុងថ្ងៃដែលពួកគេប្រារព្ធខួប៥ឆ្នាំនៃការបណ្ដេញចេញដោយបង្ខំនោះ។

ការប៉ះទង្គិចគ្នានេះកើតមានឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារ ទី៣ ខែមករា ខណៈពេលអតីតអ្នកភូមិបុរីកីឡាជាង៣០នាក់ដែលត្រូវបានបណ្ដេញចេញឲ្យទៅរស់នៅតំបន់ជាយក្រុង គ្រោងចូលរស់នៅក្នុងអគារបុរីកីឡាចាស់វិញ ដើម្បីទាមទារសំណងបន្ថែម។

ក្រុមអ្នកភូមិទាំងនេះបានប្រមូលផ្ដុំគ្នានៅខាងមុខអគារបុរីកីឡាចាស់ ក្នុងសង្កាត់វាលវង់ ខណ្ឌ៧មករា ដើម្បីប្រារព្ធខួប៥ឆ្នាំនៃការបណ្ដេញចេញដោយបង្ខំ កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០១២។

ក្រោយបញ្ចប់ការប្រារព្ធខួប ពួកគេបាននាំគ្នាចូលទៅរស់នៅអគារចាស់ដែលមិនមានចាក់សោ ដើម្បីទាមទារសំណងបន្ថែមពីក្រុមហ៊ុនផានអ៊ីម៉ិច ដែលបានបណ្ដេញពួកគេឲ្យទៅរស់នៅក្នុងតំបន់ជាយក្រុង ដែលគ្មានទឹកប្រើប្រាស់ គ្មានសាលារៀន គ្មានមន្ទីរពេទ្យ និងគ្មានហេដ្ឋារចនាសម្ពន្ធផ្លូវថ្នល់សមស្របជាដើម។

ក្រោយពេលអតីតអ្នកភូមិបុរីកីឡាយកសម្ភារៈមួយចំនួនចូលទៅនៅក្នុងអគារនោះបានបន្តិច ក្រុមសន្តិសុខដែលដឹកនាំដោយលោក ប្រាក់ ហាក់ ជាប្រធាន បានបំបែក និងបណ្ដេញពួកគេ ដោយចាប់ទាញ និងរុញច្រានពួកគេចេញពីអគារចាស់មកខាងក្រោម។

ការរុញច្រានរហូតឈានដល់មានការប្រតាយប្រតប់គ្នានេះ ដោយសារមានការចោទប្រកាន់ទៅវិញទៅមកថា ប្រធានសន្តិសុខ និងអតីតអ្នកបុរីកីឡាទាំងនោះបានជេរគ្នាទៅវិញទៅមក។

ទោះជាយ៉ាងណា ការប្រតាយប្រតប់គ្នារវាងអតីតអ្នកបុរីកីឡា និងកងសន្តិសុខទាំងនោះ មិនបណ្ដាលឲ្យមានអ្នករងរបួសធ្ងន់ធ្ងរនោះទេ។

អ្នកស្រី គឹម សារ៉ាន់ អតីតអ្នកបុរីកីឡាម្នាក់ទៀតដែលត្រូវបានសន្តិសុខខណ្ឌរុញច្រានឲ្យចេញពីអគារ ប្រាប់ថា អ្នកស្រីត្រូវបានប្រធានកងសន្តិសុខវាយ ក្រោយពីរងការចោទប្រកាន់ថា អ្នកស្រីបានជេរប្រធានកងសន្តិសុខរូបនោះ។

អ្នកស្រីបានអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលរកដំណោះស្រាយផ្ដល់ជាសំណងបន្ថែម និងបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់កងកម្លាំងដើម្បីបង្ក្រាបលើប្រជាពលរដ្ឋ។

«គ្រាន់តែទាមទារសំណងបន្ថែម ភូមិអណ្ដូងផ្ទះមួយ ប្រាក់៥ពាន់ ឬក៏បន្តការរស់នៅភ្នំបាត១ម៉ឺនដុល្លារតែប៉ុណ្ណោះ បែរជាប្រើអាជ្ញាធរមកវាយ ដាក់កងកម្លាំងគំរាមកំហែងសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ តើយុត្តិធម៌ស្ថិតនៅកន្លែងណា? តើលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យស្ថិតនៅកន្លែងណា? តើគោរពច្បាប់ថ្ងៃ២៣តុលា នៅកន្លែងណា?»។

លោក ប្រាក់ ហាក់ ប្រធានកងសន្តិសុខខណ្ឌ៧មករា លើកឡើងថា លោកបានដឹកនាំកងសន្តិសុខទៅតាមការបញ្ជាពីអភិបាលខណ្ឌ ដើម្បីបណ្ដេញអតីតអ្នកភូមិបុរីកីឡាចេញពីអគារចាស់នោះ ប៉ុន្តែលោកថា អតីតអ្នកភូមិទាំងនេះរឹងរូសមិនព្រមចាកចេញ ទើបបណ្ដាលឲ្យមានការចាប់ទាញ និងរុញច្រានដូច្នេះ។

«គាត់មករំខានពួកខ្ញុំ។ បានន័យថាខ្ញុំចុះសណ្ដាប់ធ្នាប់ ហើយគាត់យកឥវ៉ាន់ឡើងអគារដែលគេទទួលបានផ្ទះហើយ បានន័យថាអគារនេះមានម្ចាស់ហើយ តែគាត់មកចូលនៅ។ តាមបញ្ជាលោកអភិបាលគឺឲ្យខ្ញុំចុះឲ្យគាត់អញ្ជើញទៅវិញ។ ខ្ញុំគ្រាន់តែធ្វើតាមបញ្ជា ឲ្យគាត់អញ្ជើញចុះ អញ្ជើញដោយមាត់ ហើយបើមិននេះទេ មានតែលើកឥវ៉ាន់គាត់ចុះ។ បើគាត់មិនចុះ មានតែរុញឲ្យគាត់ចុះ»។

អ្នកស្រី ខៀវ ឡៃ អតីតអ្នកបុរីកីឡាដែលរងការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ ឲ្យទៅរស់នៅសហគមន៍ភ្នំបាត ក្នុងស្រុកពញាឮ ខេត្តកណ្ដាល ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា អ្នកស្រីបានមករស់នៅបុរីកីឡាតាំងពីឆ្នាំ១៩៨០ ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំ២០១២ អ្នកស្រី និងពលរដ្ឋជាង១៤០គ្រួសារទៀត ត្រូវបានក្រុមហ៊ុន និងអាជ្ញាធរបណ្ដេញចេញដោយផ្ដល់សំណងតិចតួចប៉ុណ្ណោះ។

អ្នកស្រីបន្តថា ការរស់នៅតំបន់ភ្នំបាតធ្វើឲ្យគ្រួសាររបស់អ្នកស្រី និងគ្រួសារដែលត្រូវបានបណ្ដេញចេញផ្សេងទៀត រងនូវបញ្ហាប្រឈមជាច្រើន ទាំងសុវត្ថិភាពក្នុងការរស់នៅ និងគ្មានចំណូលសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារ។

អ្នកស្រី ខៀវ ឡៃ បន្ថែមថា ប្រជាពលរដ្ឋទាំង១៤០គ្រួសារដែលត្រូវបានបណ្ដេញចេញដោយបង្ខំ នឹងប្រមូលគ្នាមករស់នៅក្នុងអគារបុរីកីឡាចាស់វិញ ប្រសិនបើក្រុមហ៊ុនមិនផ្ដល់សំណងបន្ថែមក្នុងមួយគ្រួសារពី៥ពាន់ ទៅ១ម៉ឺនដុល្លារ ដើម្បីឲ្យពួកគេដោះស្រាយជីវភាពទេនោះ។

«នៅហ្នឹង អត់មានទឹកស្អាត រចនាសម្ព័ន្ធអីទាំងអស់ ហើយឈឺថ្កាត់។ ហើយរាល់ថ្ងៃរស់ដោយសារសប្បុរសជន។ បើសប្បុរសជនមានជំនួយមក ពួកខ្ញុំបានហូប។ បើសប្បុរសជនអត់ជំនួយមក ពួកខ្ញុំអត់អីហូបទេ ដើរសុំទានគេអស់ហើយកូនៗនៅវត្ត សុំទានគេទាំងអស់»។

គោលនយោបាយសំណងសម្រាប់ទំនាស់ដីធ្លី និងផ្ទះសម្បែងរបស់ប្រជាសហគមន៍បុរីកីឡាគឺ៣.០០០ដុល្លារ ៥.០០០ដុល្លារ ឬផ្ទះល្វែងតូចមួយនៅភូមិអណ្ដូង ភ្នំបាត និងភូមិសំបុកចាប ស្ថិតនៅជាយរាជធានីភ្នំពេញ។

អ្នកស្រី គឹម សារ៉ាន់ អតីតអ្នករស់នៅក្នុងបុរីកីឡាម្នាក់ទៀតដែលត្រូវបានសន្តិសុខខណ្ឌរុញច្រានឲ្យចេញពីអគារ ផ្តល់បទសម្ភាសន៍ឲ្យអ្នកសារព័ត៌មាន កាលពីថ្ងៃអង្គារ ទី៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧។ (កាន់ វិច្ឆិកា/VOA)

គ្រួសារខ្លះចាប់ឆ្នោតបានផ្ទះល្វែងនៅបុរីកីឡា ដោយតម្រូវតាមចំនួនបន្ទប់ដែលនៅសល់នៅអគារទី៨ ហើយនៅជាន់លើគេ។

ក្រុមហ៊ុន ផានអ៊ីម៉ិច របស់អ្នកស្រី ស៊ុយ សុផាន បានសន្យាថា សង់អគារចំនួន១០នៅហ្នឹងកន្លែងសម្រាប់ជាសំណង ប៉ុន្តែអ្នកស្រីសង់បានតែចំនួន៨អគារប៉ុណ្ណោះ ក៏ប្រកាសក្ស័យធន។

លោក អំ សំអាត ប្រធានផ្នែកការិយាល័យស៊ើបអង្កេតនៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ ដែលបានឃ្លាំមើលសកម្មភាពនៃការប្រារព្ធខួប និងការរុញច្រាននោះ លើកឡើងថា ការបន្តការតវ៉ារបស់អតីតអ្នកភូមិបុរីកីឡា កើតឡើងដោយសារក្រុមហ៊ុនផានអ៊ីមិច មិនបានគោរពតាមកិច្ចសន្យា ហើយរដ្ឋាភិបាលមិនបានយកចិត្តទុកដាក់លើការរស់នៅរបស់ពួកគេ។

លោកបន្តថា គោលការណ៍នៃការអភិវឌ្ឍគឺធ្វើឡើងដើម្បីឲ្យជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋបានប្រសើរ មិនមែនអភិវឌ្ឍន៍ឲ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋនោះទេ។

«ជាកាតព្វកិច្ចរបស់អាជ្ញាធរ និងរដ្ឋាភិបាលដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍កន្លែងដែលគាត់រស់នៅហ្នឹងឲ្យមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគ្រប់គ្រាន់ ឲ្យមានមុខរបរសម្រាប់គាត់ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ ឬក៏ដើម្បីកូនរបស់គាត់ហ្នឹងបានរៀនសូត្រ។ បើសិនជាមិនមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ មិនមានមុខរបរទេ ដូចពួកគាត់លើកឡើងអញ្ចឹង កូនត្រូវបាត់បង់ការសិក្សា។ គាត់ត្រូវដើររើសអេតចាយ ឬក៏ដើរស៊ីឈ្នួលគេ ឬក៏ធ្វើចំណាកស្រុកដើម្បីជីវភាព។ អាហ្នឹងផ្ទុយពីការអភិវឌ្ឍហើយ។ បើសិនជាការអភិវឌ្ឍដើម្បីធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រ អញ្ចឹងគេមិនហៅការអភិវឌ្ឍទេ គឺជាការធ្វើបាបរាស្ត្រ»។

កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០១២ ក្រុមហ៊ុនផានអ៊ីម៉ិច និងអាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញ បានដាក់កម្លាំងមានសមត្ថកិច្ច និងសន្តិសុខក្រុមហ៊ុន ទៅឈូសឆាយផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋនៅតំបន់បុរីកីឡាចំនួន៣៨៧គ្រួសារ។

អ្នកបុរីកីឡាមួយចំនួន ត្រូវបានអាជ្ញាធរដឹកទៅទម្លាក់ចោលនៅតំបន់ទួលសំបូរ និងភ្នំបាត ដែលមានចម្ងាយប្រមាណ៤០គីឡូម៉ែត្រពីរាជធានីភ្នំពេញ ដោយអ្នកខ្លះបានទទួលសំណងដី៤គុណ៥ម៉ែត្រ។

បច្ចុប្បន្នមានពលរដ្ឋបុរីកីឡាជាច្រើនគ្រួសារដែលមិនទាន់ទទួលសំណង បន្តរស់នៅលើគំនរសំរាម ក្រោមកៅស៊ូតង់ហាលថ្ងៃ ហាលភ្លៀង និងក្រោមជណ្ដើរអគារនៅបុរីកីឡា ដើម្បីទាមទារឲ្យក្រុមហ៊ុន ផានអ៊ីម៉ិច សង់អគារស្នាក់នៅពីរបន្ថែមទៀតទៅតាមកិច្ចសន្យាដែលក្រុមហ៊ុននេះបានព្រមព្រៀងជាមួយរដ្ឋាភិបាល៕

Cambodian Evictees Attempt to Return Home to Borei Keila

Security forces clash with Borei Keila evictees who attempted to reoccupy buildings in their former home, Dec. 3, 2017. RFA

More than two-dozen residents violently evicted from their homes in Borei Keila neighborhood in the Cambodiam capital of Phnom Penh five years ago met the same fate on Tuesday when they attempted to reoccupy their old homes.

Several of the former residents suffered minor injuries when authorities from Phnom Penh’s 7 Makara district violently dispersed them from the old buildings left unlocked in the Borei Keila neighborhood.
The local authorities were reinforced by about 30 armed soldiers, who were sent to the area to prevent the mostly female former residents from occupying the Borei Keila buildings.

“I think the authorities do not employ any law,” Toeung Vichheka, one of the former residents, told RFA’s Khmer Service. “As a normal citizen, I don’t understand the laws … but if they are the authorities who understand the laws, why did they disperse us like this?”

District security chief Prak Hak blamed the former residents for the violence.

“My business is to protect this area, meaning that the [district] governor does not allow any of them to move in,” he said. “But they were persistent.”

Borei Keila is the scene of a notorious “land grab” by Cambodian authorities who violently evicted 384 families from the Phnom Penh neighborhood so the politically-connected firm Phanimex could build a commercial development.

‘I would rather die here’

The seizure of land for development—often without due process or fair compensation for displaced residents—has been a major cause of unrest in Cambodia and other authoritarian Asian countries, including China and Myanmar.

As part of a much ballyhooed slum upgrade program, Hun Sen granted the rights to develop Borei Keila to Phanimex in 2003 in exchange for building ten new apartment blocks to accommodate the 1,776 families who would be displaced.

Phanimex constructed only eight of the buildings, and on Jan 3, 2012 the homes of the 384 Borei Keila families were razed and the people were sent to Tuol Sambo and Phnom Bat, settlements that lie nearly 40 kilometers (25 miles) outside of Phnom Penh.

Each evicted family was given a 4 meter by 5 meter plot of land but little else, and a life that is never easy for the poor in Cambodia became almost unbearable.

Khieu Lay, an evictee moved to the Phnom Bat community, told RFA that the evictees were sent to an area that lacks running water, markets, schools and hospitals.

She told RFA that 13 evictees died of diseases or starvation and two more are gravely ill. Many of the remaining evictees are destitute, with some forced to beg for a living, she added.

Khieu Lay said the Cambodian government can solve the issue by giving the evictees proper compensation so they can start a new life. She estimated that it would take $10,000 in cash and a proper land title to make a new start in Phnom Bat.

“Please help me! I have no choice! This is our last resort,” she said. “Even if I am being dispersed, fought or assaulted, or even being sent to jail, I would rather die here.”
Reported by Thai Tha for RFA’s Khmer Service. Translated by Sovannarith Keo. Written in English by Brooks Boliek.

Tebthida