Tebthida: 12/06/16

Tuesday, December 6, 2016

លោក ហ៊ុន សែន ផ្ដល់ទីតាំងរមណីយដ្ឋានវត្តភ្នំឲ្យក្រុមតន្ត្រីជនពិការសម្ដែងសិល្បៈ

ក្រុមតន្ត្រីមូលនិធិជនពិការប្រគំតន្ត្រីនៅចំណុចស្តុបអាងទឹកអូឡាំពិក នៅថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៦។ RFA/Um Raingsy

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជំរុញស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ឲ្យផ្ដល់អាទិភាព និងសិទ្ធិអំណាចដល់ជនពិការ ដើម្បីបង្ហាញពីការយកចិត្តទុកដាក់ និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិជនពិការកម្ពុជា។ ទន្ទឹមគ្នានេះ លោកបានសម្រេចផ្តល់ទីតាំងរមណីយដ្ឋាន «វត្តភ្នំ» ដើម្បីផ្តល់ឱកាសឲ្យជនពិការសម្ដែងសិល្បៈនៅទីនោះ ល្អជាងសម្ដែងនៅតាមដងផ្លូវ ឬស្ដុបមួយចំនួនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា ការទុកឲ្យជនពិការសម្ដែងសិល្បៈនៅតាមផ្លូវ ឬស្ដុបក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ គឺអាចបង្កបញ្ហាសណ្ដាប់ធ្នាប់ និងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ផ្សេងៗ។

ការលើកឡើងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ធ្វើឡើងនៅក្នុងទិវាជនពិការកម្ពុជា លើកទី១៨ និងទិវាជនពិការអន្តរជាតិលើកទី៣៤ ក្រោមប្រធានបទ «ផ្តល់អាទិភាព និងសិទ្ធិអំណាចដល់ជនពិការក្នុងគ្រប់វិស័យ ដើម្បីសង្គមមួយគ្មានពិការភាព» ដែលរៀបចំឡើងនៅមជ្ឈមណ្ឌលកោះពេជ្រ នៅថ្ងៃទី៦ ខែធ្នូ។

លោក ហ៊ុន សែន អំពាវនាវឲ្យជនពិការកុំទៅសម្ដែងនៅតាមដងផ្លូវ ឬនៅក្នុងទីផ្សារតូចចង្អៀត ដែលអាចបង្កបញ្ហាសណ្ដាប់ធ្នាប់ និងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ផ្សេងៗ។ ជាងនេះទៀត លោក ហ៊ុន សែន ក៏ជំរុញឲ្យជនពិការមិនត្រូវបណ្តោយខ្លួនឲ្យក្លាយជាឧបករណ៍អាជីវកម្មរបស់អ្នកនៅពីក្រោយខ្នងឡើយ។

លោក ហ៊ុន សែន ប្រកាសជួយទំនុកបម្រុងឧបករណ៍តន្ត្រីឲ្យបានល្អសមរម្យដល់ជនពិការ សម្រាប់សម្ដែង។
បន្ថែមពីនេះទៀត លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានស្នើឲ្យជនពិការដែលសម្ដែងតាមស្តុបដែលបំបែកជាក្រុមតូច មករួមបញ្ចូលគ្នាជាក្រុមធំ ដើម្បីយកទីតាំងវត្តភ្នំសម្ដែងរួមគ្នា។ លោកថា លោកនឹងបន្តតាមដានរឿងនេះជាមួយក្រសួងសង្គមកិច្ច និងសាលារាជធានីភ្នំពេញ៖ «»។

ប្រធានអង្គការជនពិការកម្ពុជា លោក ងិន សៅរ័ត្ន គាំទ្រចំពោះចំណាត់ការនេះ ព្រោះបង្ហាញពីការយកចិត្តទុកដាក់ដល់ជនពិការ ប៉ុន្តែលោកចង់ឃើញក្រសួងសង្គមកិច្ច និងសាលារាជធានីភ្នំពេញ ពន្លឿនវិធានការនេះ និងត្រូវមានយន្តការច្បាស់លាស់ ទើបវិធានការនេះមានប្រសិទ្ធភាព៖ «»។

ទន្ទឹមគ្នានេះ ប្រធានសមាគមតន្ត្រីចម្រៀងជនពិការ លោក ចាប់ តួ ស្វាគមន៍ចំពោះវិធានការរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ព្រោះធ្វើឲ្យជនពិការមានទំនុកចិត្ត និងបង្ហាញពីការលើកកម្ពស់សិទ្ធិជនពិការ ប៉ុន្តែលោកបារម្ភដែរថា ទីតាំងនោះអាចនឹងមិនសូវមានសាធារណជនទៅមើល៖ «»។

ចំណែកឯប្រធានអង្គការសកម្មភាពលើជនពិការដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ កញ្ញា នូ វ៉ានី បារម្ភថា វិធានការរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន អាចនឹងគ្មានប្រសិទ្ធភាព ហើយអាចនឹងជំរុញឲ្យជនពិការកាន់តែមានជីវភាពខ្វះខាត ព្រោះទីតាំងសម្ដែងនោះជាកន្លែងសក្ការៈ មិនមែនជាទីប្រមូលផ្តុំរបស់មនុស្ស ដូចការសម្ដែងនៅតាមផ្លូវស្តុបដែលមានប្រជាពលរដ្ឋធ្វើចរាចរទៅមកនោះឡើយ៖ «»។

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មិនទាន់បញ្ជាក់ច្បាស់ពីពេលវេលាជាក់លាក់ ដើម្បីឲ្យជនពិការចាប់ផ្ដើមសម្ដែងសិល្បៈនៅទីតាំងរមណីយដ្ឋានវត្តភ្នំ នៅពេលណាប្រាកដនៅឡើយទេ។ លោកថា លោកនឹងបន្តតាមដានការងារនេះជាមួយក្រសួងសង្គមកិច្ច និងសាលារាជធានីភ្នំពេញ។

ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ជនពិការដែលតែងធ្វើសកម្មភាពដើរច្រៀងតាមទីសាធារណៈ ដើម្បីរៃអង្គាសថវិកាចិញ្ចឹមជីវិត នៅតែព្រួយបារម្ភថា ដំណោះស្រាយរបស់រដ្ឋាភិបាលនឹងមិនមានប្រសិទ្ធភាព ប្រសិនបើវិធានការនេះមិនបានពិគ្រោះយោបល់ជាមុន ដើម្បីដឹងពីតម្រូវការចាំបាច់ និងស្ថានភាពជាក់ស្តែងរបស់ជនពិការដែលប្រកបរបរច្រៀងតាមទីសាធារណៈនោះ៕

ពលរដ្ឋខេត្តសៀមរាបប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សលើកទី៦៨ទាមទារដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លី

ប្រជាពលរដ្ឋមកពីស្រុកផ្សេងៗចូលមកទីរួមខេត្តសៀមរាប ដើម្បីប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦។ RFA/Hang Savyouth

ប្រជាពលរដ្ឋមកពីតាមបណ្ដាស្រុកជាច្រើននៃខេត្តសៀមរាប បានប្រមូលផ្ដុំគ្នាប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ១០ធ្នូ នៅកណ្ដាលវាល កាលពីព្រឹកថ្ងៃអង្គារ ទី៦ ខែធ្នូ ដោយសារតែអាជ្ញាធរខេត្ត ចេញលិខិតអនុញ្ញាតយឺតយ៉ាវ ជាហេតុធ្វើឲ្យពួកគេមិនអាចសង់រោង និងរៀបចំតុកៅអីឲ្យបានសមគួរ។

ទិវាសិទ្ធិមនុស្សលើកទី៦៨ ដែលពួកគេប្រារព្ធធ្វើពេលនេះ គឺក្រោមប្រធានបទយុត្តិធម៌ ២០១៦។

សហគមន៍ទំនាស់ដីធ្លីចំនួន១១ ព្រមទាំងសមាជិកសមាគមអ្នករត់រ៉ឺម៉កម៉ូតូដឹកភ្ញៀវទេសចរ និងសហព័ន្ធសហជីពចំណីអាហារប្រមាណ ៥០០នាក់ បានប្រមូលផ្ដុំគ្នាប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សលើកទី៦៨ នៅទីរួមខេត្តសៀមរាប យ៉ាងសោះកក្រោះកាលពីព្រឹកថ្ងៃអង្គារ ទី៦ ខែធ្នូ។

ក្រុមសហគមន៍ទំនាស់ដីធ្លីដែលមកពីសហគមន៍ភូមិតាពេន សហគមន៍រុនតាឯក នៃស្រុកបន្ទាយស្រី សហគមន៍ស្នាសង្គ្រាម នៃស្រុកប្រាសាទបាគង សហគមន៍ជីក្រែង នៃស្រុកជីក្រែង សហគមន៍សែនជ័យ នៃស្រុកវ៉ារិន សហគមន៍ដូនឪ នៃស្រុកអង្គរធំ និងសហគមន៍ភ្នំក្រោមនៃក្រុងសៀមរាប ជាដើម បានយកឱកាសនៃទិវាសិទ្ធិមនុស្ស ដើម្បីទាមទារឲ្យអាជ្ញាធរខេត្តសៀមរាប ត្រូវតែដោះស្រាយបញ្ហាទំនាស់ដីធ្លីជូនពួកគេឲ្យបានឆាប់រហ័ស។

តំណាងសហគមន៍ភូមិតាពេន នៃស្រុកបន្ទាយស្រី គឺអ្នកស្រី កែវ សុភី។ អ្នកស្រីថ្លែងទៅកាន់មនុស្សជាច្រើននៅកណ្ដាលវាល នៅព្រឹកថ្ងៃទី៦ ខែធ្នូ ថាជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ រូបគាត់ និងអ្នកភូមិចំនួន ៩០គ្រួសារ បានកើតមានទំនាស់ដីធ្លី ១៨៣ហិកតារជាមួយរដ្ឋបាលព្រៃឈើ និងទាហាន។ រហូតមកដល់ឆ្នាំ២០១៤ អាជ្ញាធរខេត្តសៀមរាប បានទទួលស្គាល់ ហើយសម្រេចថានឹងប្រគល់ដីទាំងនោះឲ្យអ្នកភូមិវិញ ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ អ្នកភូមិនៅតែរង់ចាំ៖ «តាំងពីឆ្នាំ២០១៤ អាជ្ញាធរបានចេញសលាកបត្រឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះនៅតែបណ្ដោះអាសន្ន មិនព្រមចេញប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិឲ្យពិតប្រាកដទេ»។

ប្រជាពលរដ្ឋដែលធ្វើដំណើរតាមគោយន្តជាច្រើនគ្រឿងចេញពីស្រុកផ្សេងៗចូលមកទីរួមខេត្តសៀមរាប ដើម្បីប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦។ RFA/Hang Savyouth

ចំណែកតំណាងសហគមន៍ជីក្រែង អ្នកស្រី យី វង មានប្រសាសន៍ថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៩ គឺអ្នកភូមិរបស់គាត់ចំនួន ១៧៥គ្រួសារ បានកើតមានទំនាស់ដីស្រែប្រាំងជាមួយប្រជាពលរដ្ឋនៅឃុំអន្លង់សំណរ រហូតដល់អាជ្ញាធរប្រើអាវុធបង្ក្រាបបាញ់អ្នកភូមិឲ្យរបួសចំនួន ៤នាក់ ព្រមទាំងចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារជាច្រើនទៀត ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ អាជ្ញាធរនៅមិនទាន់ដោះស្រាយរកដីស្រែមកឲ្យអ្នកភូមិបានធ្វើកសិកម្មចិញ្ចឹមជីវិតវិញនៅឡើយទេ៖ «សូមឲ្យអាជ្ញាធរប្រញាប់ដោះស្រាយរឿងដីធ្លីជូនប្រជាពលរដ្ឋនៅឃុំជីក្រែង ចំនួន ១៧៥គ្រួសារផង»។

ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA) លោក វន់ ពៅ ដែលចូលរួមប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្ស ១០ធ្នូ នៅខេត្តសៀមរាប ដែរនោះមានប្រសាសន៍ថា បច្ចុប្បន្ននៅខេត្តសៀមរាប គឺនៅមានការរំលោភដីធ្លីជាច្រើនកន្លែង ព្រមទាំងក្រុមអ្នករត់រ៉ឺម៉កម៉ូតូដឹកភ្ញៀវទេសចរ ក៏កំពុងទទួលរងការគាបសង្កត់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចដែរ។ លោក វន់ ពៅ បញ្ជាក់ថា ដោយសារការប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សលើកនេះក្រោមប្រធានបទ «#យុត្តិធម៌២០១៦» (#Justicekh2016) គឺលោកសូមឲ្យអាជ្ញាធរខេត្តសៀមរាប ព្រមទាំងរដ្ឋាភិបាលផ្ដល់នូវភាពយុត្តិធម៌ ព្រមទាំងលុបបំបាត់ចោលចំពោះការរំលោភសិទ្ធិនានា៖ «យើងទាំងអស់គ្នាត្រូវការយុត្តិធម៌ ត្រូវការសេរីភាពនៃការជួបប្រជុំ។ យើងទាំងអស់គ្នាត្រូវការប្រព័ន្ធតុលាការឯករាជ្យ»។

សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយរបស់អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស និងសង្គមស៊ីវិល ឲ្យដឹងថា ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី២ រហូតទៅដល់ថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ខាងមុខ គេរំពឹងថានឹងមានមនុស្សរាប់ពាន់នាក់នៅតាមទីតាំងចំនួន៣៥ ក្នុងខេត្ត-ក្រុងចំនួន១៨ នឹងប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សជាបន្តបន្ទាប់៕

ពលរដ្ឋ៣គ្រួសារនៅខេត្តត្បូងឃ្មុំសុំកិច្ចអន្តរាគមន៍ជួយកូនស្រីពីម៉ាឡេស៊ីមកវិញ

ឪពុកម្ដាយរបស់ពលការិនីនៅភូមិគោកស្រឡៅ ឃុំចុងជាច ស្រុកតំបែរ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ ដែលចាញ់បោកមេខ្យល់ទៅធ្វើការនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី សុំកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីសមាគមអាដហុក (ADHOC) នៅថ្ងៃទី៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦។ RFA/Saut Sokprathna

ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅឃុំចុងជាច ស្រុកតំបែរ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ ៣គ្រួសារ នាំគ្នាមកសុំកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC) ធ្វើយ៉ាងណាជួយនាំកូនស្រីដែលបានទៅធ្វើការនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ត្រឡប់មកស្រុកកំណើតវិញ។ មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក បញ្ជាក់ថា ពួកគេនឹងបញ្ជូនពាក្យបណ្ដឹងពលរដ្ឋដាក់ទៅស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីជួយអន្តរាគមន៍លើបញ្ហានេះ។

ការស្វែងរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីសមាគមអាដហុក នៅពេលនេះ ក្រោយពេលប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះដឹងច្បាស់ថា មេខ្យល់ដែលយកកូនៗរបស់ពួកគាត់ទៅធ្វើការនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី គឺនាំទៅដោយខុសច្បាប់ ព្រមទាំងដឹងថា កូនរបស់ខ្លួនត្រូវបានមេខ្យល់យកទៅលក់បន្តថែមទៀត។

ពលរដ្ឋនៅឃុំចុងជាច មួយរូប លោក លន់ កេន មានប្រសាសន៍ថា កូនស្រីរបស់លោកឈ្មោះ កេន គូ អាយុ ១៨ឆ្នាំ បានសម្រេចចេញទៅធ្វើការនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី តាំងពីខែសីហា ប៉ុន្តែមិនដែលទទួលបានប្រាក់ខែទេ។ បន្ថែមពីនេះ កូនស្រីគាត់ប្រាប់ថា ការហូបចុក និងសម្រាកមិនបានគ្រប់គ្រាន់ឡើយ ហើយមានទាំងការប្រើហិង្សាទៀតផង៖ «ភូមិអីគេអត់មានដឹងឮផង ឲ្យអញធ្វើម៉េចជឿឯង! អត់អីទេបង ឲ្យវាបានទៅសិន ចាំខ្ញុំធ្វើតាមក្រោយក៏បានដែរអាហ្នឹង»។

ពលរដ្ឋដដែលអះអាងថា មូលហេតុសម្រេចចិត្តឲ្យកូនស្រីទៅធ្វើការនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ដោយសារមេខ្យល់ឈ្មោះ វីរៈ ប្រាប់ថាទៅធ្វើការងារស្របច្បាប់តាមក្រុមហ៊ុនត្រឹមត្រូវ និងបានប្រាក់ខែខ្ពស់ ប៉ុន្តែអ្វីៗគឺខុសការគិតទាំងស្រុង។

ស្រដៀងគ្នានេះ អ្នកភូមិមួយរូបទៀត លោកស្រី ជឿន អេង បញ្ជាក់ថា ដោយសារជឿលើមេខ្យល់ និងឃើញអ្នកជិតខាងចេញទៅធ្វើការនៅក្រៅប្រទេសសមប្រកបផង ទើបគ្រួសារលោកស្រីបណ្ដោយឲ្យកូនស្រីរបស់ខ្លួនចាកចេញពីស្រុកកំណើត៖ «សុទ្ធតែប្រាប់ថាបានប្រាក់ខែ ៣៥០ ទៅ ៤០០ដុល្លារ។ ដល់កូនខ្ញុំតេមក ប្រាប់ខ្ញុំថាបានតែមួយខែ ៩០ដុល្លារទេម៉ែអើយ! បាយខ្លួនឯងទេ!»។

ក្មេងស្រីទាំងបីនាក់រួមមានឈ្មោះ ថន ធុល អាយុ ១៨ឆ្នាំ ឈ្មោះ កេន គូ អាយុ ១៨ឆ្នាំ និងម្នាក់ទៀតឈ្មោះ ហាល់ ហាត់ អាយុ ១៧ឆ្នាំ។ ពួកគេត្រូវបានមេខ្យល់នៅឃុំជាប់គ្នានាំយកទៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី កាលពីខែកក្កដា និងខែសីហា។ កាលណោះ មេខ្យល់ឈ្មោះ វីរៈ បាននាំក្មេងស្រីនៅភូមិគោកស្រឡៅ ចំនួន ៩នាក់ ហើយកាលពីខែកន្លងទៅមានស្ត្រីចំនួន ៦នាក់បានវិលត្រឡប់មកស្រុកកំណើតវិញ បន្ទាប់ពីមានកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីសមាគមអាដហុក និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ សហការជាមួយមេខ្យល់រូបនោះ។

អាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងមេខ្យល់ឈ្មោះ វីរៈ បានទេនៅថ្ងៃទី៦ ធ្នូ។

ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ពលរដ្ឋទាំងបីគ្រួសារអះអាងថា ពួកគាត់ធ្លាប់ធ្វើកិច្ចសន្យាជាមួយមេខ្យល់ និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានដោយតម្រូវឲ្យពួកគេនាំកូនរបស់ខ្លួនត្រឡប់មកផ្ទះវិញ ប៉ុន្តែជាច្រើនខែមកហើយ នៅតែបាត់ដំណឹងសូន្យ។

អ្នកភូមិអះអាងថា ប្រសិនបើមេខ្យល់នៅតែមិនអាចនាំកូនស្រីពួកគាត់ត្រឡប់មកស្រុកខ្មែរបាន ពលរដ្ឋនឹងដាក់ពាក្យប្ដឹងមេខ្យល់ទាំងនោះទៅតុលាការតែម្តង។

មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC) ខេត្តត្បូងឃ្មុំ លោក នាង សុវ៉ាត មានប្រសាសន៍ថា ករណីនេះ គឺជាការជួញដូរមនុស្ស ដែលផ្ទុយទៅនឹងច្បាប់។ លោកបន្តថា បន្ទាប់ពីទទួលពាក្យបណ្ដឹងពលរដ្ឋហើយ នឹងបញ្ជូនពាក្យបណ្ដឹងទាំងនោះទៅស្នាក់ការកណ្ដាលសមាគមអាដហុក ដើម្បីអន្តរាគមន៍ទៅស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធបន្តទៀត៖ «បណ្ដឹងនេះឲ្យទៅភ្នំពេញ ដើម្បីចាត់ការជាបន្ទាន់ជាមួយក្រសួងការបរទេស។ កន្លងមក អាដហុក ធ្វើបានប៉ុណ្ណឹង ប៉ុន្តែដើម្បីឲ្យបណ្ដឹងនេះបានលឿន និងមានលក្ខណៈស្របតាមច្បាប់ផង គឺព្រះរាជអាជ្ញាត្រូវចាត់ការមេខ្យល់ដែរ»។

កន្លងទៅ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅតែរងគ្រោះដោយសារការចាញ់បោកមេខ្យល់ ឬចំណាកស្រុកទៅធ្វើការនៅក្រៅប្រទេសដោយប្រថុយប្រថាន។

ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីការអភិវឌ្ឍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង បញ្ជាក់ថា មូលហេតុនាំឲ្យពលរដ្ឋចំណាកស្រុកដោយប្រថុយប្រថាន គឺដោយសារជីវភាពរស់នៅមានការលំបាក ចំណេះដឹង និងការទទួលបានព័ត៌មានមិនគ្រប់គ្រាន់ កង្វះការងារធ្វើ ឬមុខរបរនៅក្នុងស្រុក ព្រមទាំងកត្តាទាក់ទាញពីប្រទេសដែលមានការរីកចម្រើនជាងកម្ពុជា។

លោកយល់ថា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាចំណាកស្រុកដោយប្រថុយប្រថាន ឬទប់ស្កាត់មិនឲ្យមានការជួញដូរកម្លាំងពលកម្មមនុស្ស រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវបង្កើតយន្តការផ្លូវរដ្ឋជាមួយបណ្ដាប្រទេសដែលទទួលយកពលករខ្មែរឲ្យបានប្រសើរ បង្កើតការងារ ឬចំណេះជំនាញក្នុងស្រុកឲ្យបានច្រើន ដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមរបស់កសិករ និងផ្សព្វផ្សាយអំពីយន្តការចំណាកស្រុកប្រកបដោយសុវត្ថិភាពដល់ពលរដ្ឋ ជាដើម៕

លោក ហ៊ុន សែន ប្រកាសប្ដូរទីតាំងទីលានប្រជាធិបតេយ្យទៅជាយក្រុង

កម្លាំងអាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញ ដាក់បារាសបិទផ្លូវក្បែរទីលានប្រជាធិបតេយ្យ រារាំងមិនឲ្យក្រុមអ្នកតវ៉ាចូលទៅខាងក្នុងទីលានប្រជាធិបតេយ្យ កាលពីថ្ងៃទី២៦ មករា ឆ្នាំ២០១៤។ RFA/Sek Bandith

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ប្រកាសថានឹងប្ដូរទីតាំងទីលានប្រជាធិបតេយ្យទៅដាក់នៅជាយក្រុងវិញ ឬនៅមុខស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា ដោយត្រូវយកទីតាំងចាស់សព្វថ្ងៃធ្វើជាកន្លែងពាណិជ្ជកម្ម និងសួនច្បារសាធារណៈ។ សង្គមស៊ីវិលធ្វើការងារផ្នែកការពារសិទ្ធិមនុស្ស យល់ថា ការប្ដូរទីតាំងនេះព្រោះរដ្ឋាភិបាលខ្លាចបាតុកម្ម។

ដោយយល់ថាទីលានប្រជាធិបតេយ្យជាកន្លែងរញ៉េរញ៉ៃនៅពេលមានបាតុកម្មនោះ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន សម្រេចប្ដូរទីតាំងកន្លែងបញ្ចេញមតិ និងទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពមួយនេះចេញពីកណ្ដាលក្រុង។

លោក ហ៊ុន សែន ផ្តល់ជម្រើសពីរ ដើម្បីធ្វើទីលានប្រជាធិបតេយ្យថ្មី។ ទីតាំងទីមួយ លោកថ្លែងឌឺដងថា មុខស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ព្រោះអាមេរិកគាំទ្របាតុកម្ម។ ទីតាំងទីពីរ ប្ដូរទៅផ្លូវជាតិលេខ៥ ម្តុំគីឡូម៉ែត្រលេខ៦៖ «»។

លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងដូចនេះក្នុងពិធីអបអរសាទរទិវាជនពិការកម្ពុជា និងទិវាជនពិការអន្តរជាតិ ថ្ងៃទី៦ ធ្នូ។

ទាក់ទងរឿងនេះដែរ អ្នកនាំពាក្យសាលារាជធានីភ្នំពេញ លោក មាន ចាន់យ៉ាដា ឲ្យអាស៊ីសេរីដឹងថា សាលាក្រុងនឹងដាក់សំណើទៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្នុងពេលឆាប់ៗនេះពីការផ្លាស់ប្ដូរទីតាំងទីលានប្រជាធិបតេយ្យ។ លោកបញ្ជាក់ដែរថា សាលាក្រុងមិនបានស្នើសុំធ្វើទីតាំងទីលានប្រជាធិបតេយ្យថ្មីមុខស្ថានទូតអាមេរិកនោះទេ។

លោកថា ទីតាំងថ្មីស្ថិតនៅសង្កាត់ឫស្សីកែវ ខណ្ឌឫស្សីកែវ សួនគីឡូម៉ែត្រលេខ៦ ទល់ហ្គារ៉ាស់សាំងសូគីម៉ិច (SOKIMEX) ដែលមានផ្ទៃដីជាង ២ម៉ឺនម៉ែត្រការ៉េ។

ប្រធានអង្គការវេទិកាអនាគត និងជាអ្នកឃ្លាំ មើលស្ថានការណ៍នយោបាយ លោក អ៊ូ វីរៈ គាំទ្រគំនិតលោក ហ៊ុន សែន ដែលចង់ឲ្យធ្វើទីលានប្រជាធិបតេយ្យមុខស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ប៉ុន្តែលោកគ្មានជំនឿថា លោក ហ៊ុន សែន ចិត្តសឿងហ៊ានធ្វើទីតាំងដែលអំណោយផលដល់ការជួបជុំនេះទេ។ លោក អ៊ូ វីរៈ យល់ថា ការផ្លាស់ប្ដូរទីតាំងនេះអាចមកពីរដ្ឋាភិបាលរងសម្ពាធពីក្រុមអ្នកវិនិយោគ ព្រោះទីតាំងទីលានប្រជាធិបតេយ្យសព្វថ្ងៃ ហ៊ុមព័ទ្ធដោយអគារពាណិជ្ជកម្មខ្ពស់ៗ៖ «»។

ដោយឡែកអ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រចាំកម្ពុជា លោក ជេ រ៉ាម៉េន (Jay Raman) ប្រាប់អាស៊ីសេរី តាមសារអេឡិចត្រូនិក ឬអ៊ីមែល (E-mail) ថា ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក បានដឹងពីអ្វីដែលលោក ហ៊ុន សែន លើកឡើងហើយ ប៉ុន្តែលោកថា ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក មិនមានការឆ្លើយតបផ្លូវការចំពោះបញ្ហានេះនោះទេ។

ទីលានប្រជាធិបតេយ្យដែលមានទីតាំងនៅក្បែរវត្តភ្នំ ខាងលិចស្ពាននាគ លាតសន្ធឹងលើផ្ទៃដីដែលមានទំហំទទឹង ៥៥ម៉ែត្រ និងបណ្ដោយ ១៩៨ម៉ែត្រ។ ទីលាននេះត្រូវបានប្រកាសឲ្យប្រើប្រាស់កាលពីឆ្នាំ២០១០ ដោយអតីតអភិបាលក្រុង លោក កែប ជុតិមា។

អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC) លោក សំ ច័ន្ទគា ឲ្យអាស៊ីសេរីដឹងថា ការផ្លាស់ប្ដូរទីតាំងទីលានប្រជាធិបតេយ្យចេញក្រៅក្រុង គ្មានន័យអ្វីចំពោះអ្នកទាមទារតវ៉ាឡើយ ព្រោះគ្មានមន្ត្រី និងក្រសួងស្ថាប័នចាប់អារម្មណ៍។ លោកយល់ថា ការលើកទីលានប្រជាធិបតេយ្យទៅឆ្ងាយដូចនេះ គឺរឹតតែធ្វើឲ្យមានបញ្ហាស្មុគស្មាញ និងបង្កការកកស្ទះចរាចរណ៍ថែមទៀត ដោយហេតុថា បើពលរដ្ឋទាមទារនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យថ្មីមិនបានជោគជ័យ ពួកគេនឹងដង្ហែក្បួនមកទាមទារនៅក្នុងក្រុង ដូចជានៅមុខរដ្ឋសភា ឬនៅមុខផ្ទះនាយករដ្ឋមន្ត្រី៖ «»។

អ្នកលក់រថយន្តនៅក្បែរទីលានប្រជាធិបតេយ្យ លោក កែម ស៊ុយ យល់ថា ការសម្រេចផ្លាស់ប្ដូរទីតាំងនេះ ជាសិទ្ធិ និងការសម្រេចចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាល៖ «»។

មាត្រា២៨ នៃច្បាប់ស្ដីពីបាតុកម្មដោយសន្តិវិធី ដែលប្រកាសឲ្យអនុវត្តកាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៩ បានចែងថា អាជ្ញាធររាជធានី និងខេត្តនីមួយៗ ត្រូវបង្កើតកន្លែងបញ្ចេញមតិជាសាធារណៈ។ ប៉ុន្តែទោះច្បាប់នេះត្រូវបានរដ្ឋសភាអនុម័តរហូតមកដល់ពេលនេះ ក្រៅពីរាជធានីភ្នំពេញ បណ្ដាខេត្តផ្សេងៗទៀតមិនទាន់ឃើញបង្កើតទីលានប្រជាធិបតេយ្យនៅឡើយទេ។

ទាក់ទងរឿងនេះដែរ ប្រធានអង្គការវេទិកាអនាគត លោក អ៊ូ វីរៈ យល់ថា រដ្ឋសភាគួរកោះហៅមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលមកបំភ្លឺពីការដែលមិនអាចអនុវត្តច្បាប់នេះបាន៕

សកម្មជនបន្តធ្វើយុទ្ធនាការពណ៌ខ្មៅរហូតទាល់តែដោះលែងមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស

សកម្មជនធ្វើយុទ្ធនាការថ្ងៃចន្ទពណ៌ខ្មៅប្រគេនចង្ហាន់ព្រះសង្ឃនៅតំបន់បឹងកក់ពីម្សិលមិញ។ រូបថត លីកាដូ

ភ្នំពេញៈ តំណាងសហគមន៍បឹងកក់បានច្រានចោលព័ត៌មានក្នុងស្រុកដែលចុះផ្សាយថាពួកគេបញ្ឈប់ធ្វើយុទ្ធនាការទាមទារឱ្យដោះលែងមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស មន្ត្រី គជប និងតំណាងសហគមន៍របស់ខ្លួនដោយពួកគេប្រកាសថានឹងនៅតែប្រកាន់ជំហរបន្តធ្វើយុទ្ធនាការនេះជារៀងរាល់ថ្ងៃចន្ទរហូតទាល់តែមានការដោះលែងអ្នកទាំងនោះខណៈសង្គមស៊ីវិលបង្ហាញភាពវិជ្ជមានបន្ទាប់ពីព្រះមហាក្សត្របានព្រះរាជទានលើកលែងទោសលោក កឹម សុខា ប្រធានស្តីទីបក្សសង្គ្រោះជាតិ។

ការបដិសេធនេះបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីសារព័ត៌មានក្នុងស្រុកមួយបានចុះផ្សាយថា «យុទ្ធនាការអាវខ្មៅដែលធ្វើឡើងជារៀងរាល់ថ្ងៃចន្ទដើម្បីទាមទារដោះលែងអ្នកជាប់ពន្ធនាគារលែងមានទៀតហើយនៅព្រឹកថ្ងៃចន្ទ ទី ៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៦ ហើយនៅថ្ងៃចន្ទនាពេលខាងមុខទៀតក៏នឹងលែងមានវត្តមានទៀតដែរ»។

តំណាងអ្នកបឹងកក់ដែលលេចធ្លោក្នុងការដឹកនាំធ្វើយុទ្ធនាការអាវខ្មៅអ្នកស្រី បូវ សោភា បានបញ្ជាក់ថាសកម្មជនដីធ្លីនឹងបន្តធ្វើយុទ្ធនាការរហូតមានការដោះលែងអ្នកទាំងនោះ។ អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «ពួកខ្ញុំបានប្រកាសគោលជំហរតាំងពីដើមមកថាយុទ្ធនាការថ្ងៃចន្ទពណ៌ខ្មៅអត់បញ្ឈប់ទេគឺនៅបន្តរហូតមានការដោះលែងសង្គមស៊ីវិលជាពិសេសដោះលែងអ្នកស្រី ទេព វន្នី ទើបយុទ្ធនាការនេះបាត់បង់ទៅ»។ «ឧទាហរណ៍ថាគេដោះលែងគាត់ទាំង ៦ នាក់ក្នុងសប្តាហ៍ហ្នឹងគឺពួកខ្ញុំនឹងឈប់ធ្វើយុទ្ធនាការនេះតែម្តងហើយសប្តាហ៍ក្រោយៗគឺលែងមានហើយ»។
កាលពីព្រឹកម្សិលមិញសកម្មជនដីធ្លីប្រមាណ ៥០ នាក់បានធ្វើយុទ្ធនាការថ្ងៃចន្ទពណ៌ខ្មៅនៅសហគមន៍បឹងកក់ដោយមាននិមន្តព្រះសង្ឃចូលរួមផងដែរ។ អ្នកស្រី បូវ សោភា ថ្លែងថា៖ «យើងបាននិមន្តព្រះសង្ឃ ៧ អង្គ ១ អង្គតំណាងឱ្យអ្នកស្រី ទេព វន្នី ៥ អង្គទៀតតំណាងឱ្យមន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងមន្ត្រី គជប និង ១ អង្គទៀតតំណាងឱ្យអ្នកទោសមនសិការជាតិដើម្បីបួងសួងសូមឲ្យប្រព័ន្ធតុលាការបន្ទន់ចិត្តដោះលែងអ្នកទាំងនោះ»។

យ៉ាងណាក៏ដោយអ្នកស្រីបង្ហាញសេចក្តីសង្ឃឹមថាមន្ត្រីទាំងនោះ និងអ្នកស្រី ទេព វន្នី នឹងត្រូវដោះលែងនៅពេលខាងមុខខណៈប្រធានស្តីពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក កឹម សុខា ដែលជាដើមចមនៃបញ្ហានេះត្រូវបានព្រះមហាក្សត្រព្រះរាជទានលើកលែងទោសនាពេលថ្មីៗនេះ។

នាយកប្រតិបត្តិមជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័នភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្សហៅកាត់សង់ត្រាល់លោក មឿន តុលា យល់ថារដ្ឋាភិបាលគួរដោះលែងមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស និងអ្នកស្រី ទេព វន្នី ដើម្បីឱ្យស្ថានការណ៍នយោបាយកាន់តែប្រសើរជាងនេះ។ លោកថា៖ «យើងមើលឃើញថាករណីនេះជាល្បែងនយោបាយ អ៊ីចឹងអ្នកទាំងនោះគ្រាន់តែជាឈ្នាន់មិនមែនជាអ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើសទេចឹងពួកគាត់គួរតែត្រូវបានដោះលែង ឬទម្លាក់ការចោទប្រកាន់តែម្តង»។ ទាក់ទងនឹងយុទ្ធនាការអាវខ្មៅវិញលោកតុលាថ្លែងថា៖ «ដរាបណាពួកគាត់មិនត្រូវបានដោះលែងគឺថ្ងៃចន្ទពណ៌ខ្មៅនៅតែបន្តតាមលទ្ធភាពដែលអាចធ្វើទៅបាន។ គោលបំណងច្បាស់ណាស់ឱ្យតែមានការដោះលែងយើងឈប់ភ្លាម»។

នាយកប្រតិបត្តិអង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតហៅកាត់ខុមហ្វ្រែលលោក គល់ បញ្ញា ថ្លែងថាតុលាការគួរទម្លាក់ការចោទប្រកាន់ដោយសារពុំមានទឡ្ហីករណ៍គ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ដាក់ទោសមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សទេខណៈលោកនឹងបន្តយុទ្ធសាស្ត្រជំរុញទៅរដ្ឋាភិបាលឱ្យដោះលែងអ្នកទាំងនោះ។ លោកថា៖ «សព្វថ្ងៃយើងធ្វើយុទ្ធនាការតាមវិទ្យុផ្សព្វផ្សាយឱ្យពលរដ្ឋបានដឹងអំពីការចាប់ខ្លួនមន្ត្រីអង្គការសិទ្ធិមនុស្សមិនត្រឹមត្រូវដោយអយុត្តិធម៌ហើយបានចូលរួមជាមួយដៃគូពាក់ព័ន្ធក្នុងការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ហើយយើងរកវិធីសាស្ត្រថ្មីទៀតដើម្បីជំរុញឱ្យមានការដោះលែងព្រោះស្ថានការណ៍វិវឌ្ឍទៅមុខដោយមានការលើកលែងទោសលោក កឹម សុខា»។

យុទ្ធនាការថ្ងៃចន្ទពណ៌ខ្មៅបានចាប់ផ្តើមធ្វើឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃចន្ទទី ៩ ឧសភាគឺមួយសប្តាហ៍បន្ទាប់ពីមន្ត្រីអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកចំនួន ៤ រូប និងអគ្គលេខាធិការរង គជប មួយរូបត្រូវបានចាប់ឃុំខ្លួនទាំង «អយុត្តិធម៌»៕

ពលរដ្ឋ ៨ ខេត្តមកដាក់ញត្តិទាមទារឲ្យឆាប់ដោះស្រាយវិវាទដីធ្លី

ប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះដោយសារបញ្ហាការរំលោភដីធ្លី និងប្រជាកសិករប្រមាណ ៣០០នាក់ តំណាងឲ្យ ២២៥៩ គ្រួសារ មកពីខេត្តចំនួន៨ ពេលស្វែងរកអន្តរាគមន៍រឿងវិវាទដីធ្លី និងកសិផលគ្មានទីផ្សារ កាលពីម្សិលមិញ។ ហេង ជីវ័ន

ភ្នំពេញៈ ប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះដោយសារបញ្ហាការរំលោភដីធ្លី និងប្រជាកសិករប្រមាណ ៣០០ នាក់តំណាងឱ្យ ២ ២៥៩ គ្រួសារ មកពីខេត្តចំនួន ៨ ស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធ ជំរុញទៅអាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមជាតិឱ្យដោះស្រាយបញ្ហាវិវាទដីធ្លីឱ្យបានឆាប់ ខណៈកសិករក៏ស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាល ស្វែងរកទីផ្សារសម្រាប់លក់ផលិតផលកសិកម្មឱ្យបានតម្លៃសមរម្យ។

នៅវេលាម៉ោង ៩ ព្រឹក ម្សិលមិញ ប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះទាំងនោះ បានដើរដាក់ញត្តិទៅក្រសួងពាក់ព័ន្ធរួមមានក្រសួងដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ និងរដ្ឋសភាដើម្បីឲ្យស្ថាប័នជាតិទាំងនេះជួយអន្តរាគមន៍។

ប្រជាពលរដ្ឋទាំងនេះមកពីខេត្ត ស្វាយរៀង ព្រៃវែង កណ្តាល តាកែវ ព្រះវិហារ ព្រះសីហនុ ត្បូងឃ្មុំ និងខេត្តកំពត។

ក្នុងញត្តិរួមមួយរបស់ពួកគេបានទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាល និងរដ្ឋសភា ត្រូវដោះស្រាយបញ្ហាកសិកម្មនិងដីធ្លីជូនប្រជាពលរដ្ឋដែលកំពុងជួបបញ្ហាប្រឈម ការរឹបអូសដីធ្លីពីឈ្មួញអាជ្ញាធរ និងអ្នកមានអំណាច និងរងការបំពានពីក្រុមហ៊ុនមួយចំនួន។

ញត្តិនេះបានស្នើរដ្ឋសភាបញ្ឈប់ធ្វើគោលនយោបាយ ឬច្បាប់ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់សិទ្ធិសេរីភាព និងការរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ពួកគេក៏បានដាក់ញត្តិផ្សេងៗគ្នា ដោយអ្នកមានបញ្ហាដីធ្លី បានស្នើទៅក្រសួងដែនដី សូមឲ្យជួយអន្តរាគមន៍ដល់អាជ្ញាធរខេត្ត ស្រុក មន្ទីរធ្វើការចុះវាស់វែង និងដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីជូនពលរដ្ឋរស់នៅតាមសហគមន៍ អន្តរាគមន៍ទៅកាន់តុលាការ និងអាជ្ញាធរឲ្យបញ្ឈប់ការគំរាមកំហែងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងការចោទប្រកាន់ដល់សកម្មជនដីធ្លី។

ប្រជាពលរដ្ឋមកពីតាមខេត្តចំនួន ៨ ទៅដាក់ញត្តិនៅក្រសួងដែនដីកាលពីម្សិលមិញ។ ហេង ជីវ័ន

ទាក់ទងនឹងកសិករវិញ ពួកគេបានស្នើក្រសួងកសិកម្មរុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ស្នើទៅរដ្ឋាភិបាល និងសភាជាតិ ធ្វើការរៀបចំថវិកាជាតិក្នុងមួយឆ្នាំ ៤០០ លានដុល្លារ ដើម្បីជួយទិញផលិតផលកសិកម្មរបស់កសិករត្រូវស្វែងរកទីផ្សារ បញ្ឈប់ការនាំចូលអង្ករ និងម្ហូបអាហារដែលផ្ទុកសារធាតុគីមីពីប្រទេសជិតខាង។

តំណាងសម្ព័នកសិករ CCFC និងជាអ្នកសម្របសម្រួលការដាក់ញត្តិនេះ លោក ញ៉ិល ភាព ថ្លែងថា ប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះ បានដាក់ញត្តិមកក្រសួងដែនដីច្រើនលើករួចមកហើយ តែមិនទាន់មានដំណោះស្រាយសមរម្យណាមួយឡើយ។

លោកថា៖ «យើងយកញត្តិមកក្រសួងរាប់ភ្លេចតែអត់មានដំណោះស្រាយមួយណា ដែលធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ សហគមន៍ទទួលយកបានទេ ហើយឥឡូវថ្មីៗនេះ ឃើញមានឧកញ៉ាមួយចំនួនប្រើទាហាន កងកម្លាំងទៅរុះរើ បណ្តេញប្លន់ដីធ្លីប្រជាពលរដ្ឋ»។

តំណាងសហគមន៍មកពីខេត្តព្រះសីហនុ លោក ស៊ុន សុផាត ថ្លែងថា កន្លងមកអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបានទៅវាស់វែងដីពិតមែន តែមិនឃើញមានដំណោះស្រាយឡើយ។

លោកថា៖ «ចឹង ខ្ញុំសូមស្នើឱ្យអាជ្ញាធរជាពិសេសក្រសួងដែនដី ជួយជំរុញទៅថ្នាក់ស្រុក ខេត្តដើម្បីធ្វើការវាស់វែងឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព និងចេញសលាកប័ត្រជូនពលរដ្ឋ»។

សមាជិកក្រុមការងារទទួលពាក្យបណ្តឹងនៃក្រសួងដែនដី លោក ឡាយ ផល្លឹម ថ្លែងថា កន្លងមកក្រសួងបានបញ្ជូនមន្ត្រីជំនាញទៅធ្វើការដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីជូនពលរដ្ឋរងគ្រោះ បន្ទាប់ពីទទួលបានញត្តិនានា ខណៈលោកស្នើឱ្យពលរដ្ឋរង់ចាំដំណោះស្រាយដោយអត់ធ្មត់។

លោកថា៖ «ក្រសួងបានដាក់ក្រុមការងារចុះទៅធ្វើរួចហើយ ប៉ុន្តែមិនមែនធ្វើមួយថ្ងៃហើយណា តែពលរដ្ឋចេះតែបារម្ភព្រោះគាត់មានទំនាស់ តែក្រសួងនៅតែខិតខំបន្តចុះដោះស្រាយបន្ថែមទៀត ហើយបន្ទាប់ពីក្រុមការងារចុះស្រង់របាយការណ៍អស់ហើយ នឹងមានលទ្ធផលតែមិនអាចកំណត់ពេលវេលាបានទេ»។

ប្រជាកសិករដែលកំពុងជួបបញ្ហាកសិផលធ្លាក់ថ្លៃលោក ហ៊ុល ឌួក មកពីខេត្ត ព្រៃវែង ថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំសំណូមពរដល់រដ្ឋាភិបាល កុំនាំចូលបន្លែ អង្ករ ស្រូវ ព្រោះកសិករធ្វើកសិផលបាន តែលក់មិនចេញ ហើយលក់បានតម្លៃថោកទៀតដោយសារការនាំចូលផលិតផលបរទេស»។

អគ្គលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួង កសិកម្មលោក ឡោ រស្មី ដែលបានទទួលញត្តិ បានថ្លែងថា ក្រសួងនឹងពិនិត្យមើលតាមផ្លូវច្បាប់ហើយចាត់វិធានការតាមក្រោយ។

លោកថា៖«យើងនឹងពិនិត្យមើលឱ្យបានសមស្របតាមនីតិវិធី ហើយសូមបងប្អូនខិតខំធ្វើកសិផល ក្នុងករណីជួបបញ្ហាស្រូវធ្លាក់ថ្លៃ គឺយើងមានមន្ទីរមូលដ្ឋានសម្រាប់ដោះស្រាយ។ អ៊ីចឹងបើមានឈ្មួញកណ្តាលដើរអុកឡុកតម្លៃសូមរាយការណ៍ដល់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានដើម្បីជួយរកដំណោះស្រាយ»។

យ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រជាពលរដ្ឋទាំងនេះបានព្រមានធ្វើបាតុកម្មទ្រង់ទ្រាយធំ និងហែញត្តិទៅខុទ្ទកាល័យលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន សែនក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ ប្រសិននៅតែមិនមានដំណោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លី និងផលិតផលកសិកម្មគ្មានទីផ្សារលក់៕

អាជ្ញាធរខេត្តប៉ៃលិនរងការចោទថាបណ្ដោយឲ្យឈ្មួញកាយភ្នំយកដីធ្វើកម្មសិទ្ធិ

តំបន់ដែលគេកាយភ្នំយកដីនៅភ្នំសារាវ៉ាន់ ឃុំស្ទឹងកាច់ ស្រុកសាលាក្រៅ ខេត្តប៉ៃលិន កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៦។ RFA/Hum Chamroeun

មន្ត្រីក្រុមប្រឹក្សាខេត្តប៉ៃលិន មកពីគណបក្សប្រឆាំង រិះគន់អាជ្ញាធរខេត្តនេះថា បណ្ដោយឲ្យអ្នកមានលុយ និងមានអំណាចនៅក្បែរព្រំដែនប្រទេសថៃ ក្នុងស្រុកសាលាក្រៅ កាយភ្នំយកដីធ្វើជាកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់ខ្លួន។ ប៉ុន្តែប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តប៉ៃលិន បញ្ជាក់ថា មូលហេតុដែលអាជ្ញាធរមិនអាចទប់ស្កាត់បាន ដោយសារដីនោះជាកម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់របស់បុគ្គលទៅហើយ។

មន្ត្រីក្រុមប្រឹក្សាខេត្តប៉ៃលិន មកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លើកឡើងថា ប្រសិនបើអាជ្ញាធរមិនបញ្ឈប់អ្នកមានលុយ និងមានអំណាចរំលោភយកដីភ្នំទេ គឺមិនយូរឡើយ នឹងរលាយអស់ភ្នំ ហើយក្លាយទៅជារបស់កម្មសិទ្ធិឯកជនជាពុំខាន។

ក្រុមប្រឹក្សាខេត្តប៉ៃលិន មកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក ទូ ឌីណា មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី៦ ធ្នូ ថា មន្ត្រីទាហានមានអំណាចម្នាក់ឈ្មោះ ហៀង ហុង នៅក្នុងខេត្តនេះយកគ្រឿងចក្រកាយភ្នំសារាវ៉ាន់ នៅតំបន់អភិវឌ្ឍន៍ផ្សារព្រំ នៃឃុំស្ទឹងកាច់ ស្រុកសាលាក្រៅ យកដីធ្វើជាកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់ខ្លួន។ លោកអះអាងថា រហូតមកទល់ពេលនេះ ពុំទាន់មានអាជ្ញាធរណាទប់ស្កាត់បាននៅឡើយ៖ «យើងឆ្ងល់ណាស់ ហេតុអីភ្នំគេអាចធ្វើប្លង់រឹងយកដីបាន តែចំពោះពលរដ្ឋក្រីក្រ ខ្លះគ្រាន់តែធ្វើតាមជំរេភ្នំកាប់ឈើមួយដើមពីរដើមមានទោស ចំណែកអ្នកដែលមានអំណាចមានលុយយកភ្នំទាំងមូល ធ្វើអត់មានទោស»។

អាស៊ីសេរី ពុំអាចទាក់ទងលោក ហៀង ហុង ដែលរងការចោទប្រកាន់ ដើម្បីឆ្លើយតបជុំវិញបញ្ហានេះបានទេនៅថ្ងៃទី៦ ធ្នូ។

ប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តប៉ៃលិន លោក គឹម សុខា អះអាងថា អាជ្ញាធរក៏មានវិធានការទប់ស្កាត់បញ្ហានេះដែរ ក៏ប៉ុន្តែមិនអាចដំណើរការទៅបាន ដោយសារដីភ្នំដែលកាយនោះ គឺជាដីឯកជនដែលមានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់។ លោកបន្ថែមថា ករណីនេះ គឺជាកំហុសរបស់អាជ្ញាធរមុនៗដែលបានចេញប័ណ្ណស្របច្បាប់ទៅឲ្យម្ចាស់ដី៖ «យើងធ្លាប់ធ្វើការដកហូតកូនសោពីអ្នកបើកគ្រឿងឈូសដីពីរបីដងហើយ។ នៅក្នុង ខ្ញុំបានកំណត់ដូចជាផ្លូវព្រំប្រទល់ នៅកន្លែងនោះមាន ២ភ្នំ ដោយភ្នំមួយតូច ខ្ញុំធ្វើបានប្រហែល ៦០ភាគរយ ចំណែកភ្នំមួយទៀតយើងមិនទាន់បានធ្វើ ដោយសារខ្ញុំបានបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅតុលាការ ហើយព្រះរាជអាជ្ញាមិនទាន់ឲ្យខ្ញុំធ្វើផ្លូវឆ្លងកាត់នៅទីនោះ»។

ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្ដី មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC) ខេត្តបាត់ដំបង លោក យិន ម៉េងលី មានប្រសាសន៍ថា បើទោះជាដីភ្នំនោះមានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិហើយក៏ដោយ គឺអាជ្ញាធរនៅតែអាចរំលាយប័ណ្ណនោះបាន។ លោកអះអាងថា ដីភ្នំមិនអាចជនណាម្នាក់ធ្វើប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ យកដីធ្វើជារបស់ផ្ទាល់ខ្លួនបាននោះទេ។ លោក យិន ម៉េងលី សង្កត់ធ្ងន់ថា អាជ្ញាធរត្រូវតែបញ្ឈប់ករណីនេះជាបន្ទាន់ ពីព្រោះបើមិនទប់ស្កាត់ នឹងធ្វើឲ្យហិនហោចសម្បត្តិធម្មជាតិរបស់រដ្ឋ៖ «លើកលែងតែតំបន់មួយចំនួនទេ ដែលត្រូវមានអនុក្រឹត្យរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកំណត់ឲ្យមានការលើកលែង អាចធ្វើប្លង់បាន ដូចជាភ្នំមួយចំនួននៅខេត្តព្រះសីហនុ ចំពោះនៅខេត្តប៉ៃលិន ដូចជាមិនមានភ្នំណាមួយដែលធ្វើការលើកលែងនោះទេ»។

ក្រុមប្រឹក្សាខេត្តប៉ៃលិន មកពីបក្សប្រឆាំង លោក ទូ ឌីណា អះអាងទៀតថា កន្លងទៅ លោកធ្លាប់ស្នើទៅមន្ទីរបរិស្ថាន និងអាជ្ញាធរខេត្តមួយនេះ ដើម្បីឲ្យពិនិត្យមើលប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិអ្នកកាន់កាប់ដីភ្នំនោះឡើយវិញដែរ ក៏ប៉ុន្តែគ្មានដំណោះស្រាយ។ លោក ទូ ឌីណា បន្ថែមថា នៅភ្នំក្បែរព្រំដែនថៃ មួយនេះ បច្ចុប្បន្នមានអ្នកមានលុយ និងអំណាចប្រហែល ៦នាក់ កំពុងដណ្ដើមគ្នាកាយភ្នំយកដី ហើយរហូតមកទល់ពេលនេះ អស់ដីទំហំប្រមាណជាង ១០ហិកតារ៕

សង្គមស៊ីវិលអំពាវនាវឲ្យបង្ហាញតម្លាភាពនៃថវិកាមូលនិធិរបស់ ធី សុវណ្ណថា Sovantha gifts raise eyebrows

Thy Sovantha arrives at the Phnom Penh court in April. Yesterday, the social media star’s announcement of $3 million in donations to students prompted calls for transparency. Pha Lina

Social media star Thy Sovantha’s announcement that she has received $3 million from international donors to fund a series of university scholarships yesterday prompted calls from civil society leaders for transparency about the source of the money.

The claim of receiving $3 million, which is meant to fund 1,000 students, was made on the former opposition activist’s Facebook page on Sunday, and comes a week after leaked messages purported to show Prime Minister Hun Sen pledging Sovantha $1 million. Sovantha, who earlier this year turned on the opposition in favour of the ruling CPP, did not respond to requests for comment yesterday about the source of her funds, and her recent postings about the money only referred to unspecified “international donors”.

“We need some transparency about where she got the money from,” said Koul Panha, director of elections monitor Comfrel, who said Sovantha and her NGO could be in violation of the laws otherwise.

“According to the NGO Law, they need to report information about this amount of money . . . and sometimes, if the money is from public funds, I think that can be questioned a lot from the Ministry of Finance.”

henry said...
And here is Om Yentieng

Transparency International Cambodia director Preap Kol said in an email that it would be highly irregular for international donors to hand out such a large amount to a new organisation founded by a 22-year-old, as is the case with Sovantha’s Youthful Social Affairs NGO.

“Based on my nearly 20 year[s] of experience in the NGO sector, any credible international donor would only fund a new organization after proper assessment and scrutiny of the potential grantee,” Kol said.

“Even if they decide to provide funding, they would not give as much [of] amount at once or for the first time,” he said. He added that any “credible organisation” would disclose the identities of its major donors.

Sovantha, who has this past year transformed from the biggest pro-opposition social media activist in the country to one of the opposition’s most aggressive critics, also took to Facebook with a post yesterday threatening deputy opposition leader Kem Sokha.

She said if Sokha did not pen a public apology to her over allegedly defamatory remarks he made about her in the leaked phone calls that ultimately helped spark the legal case against him earlier this year, she would file a complaint accusing him of sex trafficking. (In a separate set of leaks – this one purporting to show conversations between Sovantha and Hun Sen’s son – the social media starlet appears to discuss with Hun Manith, a military intelligence official, how best to discredit and destroy the opposition.)

CNRP officials did not respond to requests for comment, but legal expert Sok Sam Oeun said trafficking is a criminal offence and only a prosecutor can decide to lodge such a complaint.

“She can only initiate and give evidence to the prosecutor,” Sam Oeun said, asking why Sovantha would ever consider not filing a complaint if she was aware that such a crime had in fact occurred.

“I don’t know whether she has some evidence or not; or why she knows? Maybe she was an accomplice because she knows this from the inside.”

សង្គមស៊ីវិលអំពាវនាវឲ្យបង្ហាញតម្លាភាពនៃថវិកាមូលនិធិរបស់ ធី សុវណ្ណថា

Jack Davies ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ Tue, 6 December 2016

ភ្នំពេញៈ ការប្រកាសរបស់តារាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម កញ្ញា ធី សុវណ្ណថា ថាខ្លួនបានទទួលថវិកា ៣ លានដុល្លារពីបណ្តាញមូលនិធិអន្តរជាតិ ដើម្បីឧបត្ថម្ភលើការផ្តល់អាហារូបករណ៍សិក្សាជាបន្តបន្ទាប់នៅឧត្តមសិក្សាបានជំរុញឲ្យមានការអំពាវនាវពីសំណាក់ក្រុមថ្នាក់ដឹកនាំអង្គការសង្គមស៊ីវិលឲ្យបង្ហាញពីតម្លាភាពនៃប្រភពថវិកានេះ។

សេចក្តីប្រកាសអះអាងពីការទទួលបានមូលនិធិ ៣ លាន ដុល្លារ ដែលនឹងត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីផ្តល់អាហារូបករណ៍ទៅដល់និស្សិតចំនួន ១ ពាន់នាក់ ត្រូវបានបង្ហោះនៅទំព័រ Facebook របស់អតីតសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំងរូបនេះ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ សប្តាហ៍មុន ពោលគឺមួយសប្តាហ៍បន្ទាប់ពីការបែកធ្លាយសារសន្ទនាដែលបង្ហាញពីការសន្យាផ្តល់ប្រាក់ចំនួន ១ លានដុល្លារ របស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ទៅឲ្យរូបនាង។

កញ្ញា ធី សុវណ្ណថា ដែលកាលពីដើមឆ្នាំនេះបានប្រឆាំងនឹងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មិនបានឆ្លើយតបនឹងសំណើរសុំការអត្ថាធិប្បាយពីប្រភពនៃថវិកាមូលនិធិរបស់ខ្លួននោះឡើយ ហើយសេចក្តីបង្ហោះស្តីពីថវិកានេះគ្រាន់តែបានឲ្យដឹងថា «គម្រោងនេះត្រូវបានគាំទ្រដោយ បណ្តាញមូលនិធិអន្តរជាតិ» ដែលមិនត្រូវបានបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់នោះឡើយ។

លោក កុល បញ្ញា ជានាយករបស់ គណៈកម្មាធិការ ដើម្បីការបោះឆ្នោត ដោយសេរី និងយុត្តិធម៍ នៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថា ខុមហ្វ្រែល (Comfrel) បានលើកឡើងថា៖ «យើងត្រូវការតម្លាភាពខ្លះពីប្រភពដែលធី សុវណ្ណថា បានទទួលប្រាក់»។

លោកបន្តថា៖ «យោងទៅតាមច្បាប់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល (NGOs) អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលត្រូវរាយការណ៍ព័ត៌មានស្តីពីចំនួនទឹកប្រាក់... ហើយពេលខ្លះ ប្រសិនជាថវិកាត្រូវបានទទួលពីមូលនិធិសាធារណៈ ខ្ញុំយល់ថាថវិកានោះអាចនឹងត្រូវបានចោទសួរច្រើនពីក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ»។

នាយកអង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិកម្ពុជា លោក ព្រាប កុល បានអង្គការយុវជនកិច្ចការសង្គមបានឲ្យដឹងតាមរយៈអ៊ីម៊ែលមួយថា មិនប្រក្រតីនោះឡើយដែលម្ចាស់ជំនួយអន្តរជាតិផ្តល់ថវិការច្រើនបែបនេះទៅអង្គការថ្មីមួយដែលបង្កើតឡើងដោយយុវតីវ័យ ២២ ឆ្នាំ ដូចករណី អង្គការយុវជនកិច្ចការសង្គម របស់កញ្ញា ធី សុវណ្ណថា រូបនេះ។

លោក ព្រាប កុល បន្តថា៖ «ផ្អែកតាមបទពិសោធន៍ជិត ២០ ឆ្នាំ ក្នុងវិស័យអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ម្ចាស់ជំនួយអន្តរជាតិដែលគួរឲ្យជឿទុកចិត្តបាន នឹងផ្តល់ថវិកាឧបត្ថម្ភទៅឲ្យអង្គការថ្មីមួយ លុះត្រាតែមានការវាយតម្លៃ និង ការពិនិត្យបញ្ជាក់ ត្រឹមត្រូវទៅលើអង្គការដែលស្នើសុំជំនួយនោះរួចហើយតែប៉ុណ្ណោះ»។

លោកបន្ថែមថា៖ «បើទោះបីជាម្ចាស់ជំនួយទាំងនោះសម្រេចផ្តល់ថវិកាមូលនិធិ ពួកគេក៏នឹងមិនផ្តល់ម្តង ឬនៅលើកដំបូងច្រើនបែបនេះដែរ»។

លោកបញ្ជាក់ទៀតថា «អង្គការដែលគួរឲ្យទុកចិត្តបាន» នឹងបង្ហាញពីអត្តសញ្ញាណនៃម្ចាស់ជំនួយធំៗ របស់ខ្លួន។

កញ្ញា ធី សុវណ្ណថា ដែលក្នុងជាងមួយឆ្នាំកន្លងទៅនេះ បានប្រែក្លាយខ្លួនពីសកម្មជនប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមដែលគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងធំជាងគេបំផុតនៅកម្ពុជា មកជាអ្នករិះគន់គណបក្សប្រឆាំងដ៏សាហាវបំផុត ក៏បានធ្វើការគំរាមប្តឹងប្រធានស្តីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា តាមរយៈ Facebook កាលពីម្សិលមិញផងដែរ។

កញ្ញា ធី សុវណ្ណថា បានសរសេរថា នាងនឹងបន្តដាក់ ពាក្យប្តឹងលោក កឹម សុខា ប្រសិនជាលោក មិនធ្វើការសុំអភ័យទោសនាងជាសាធារណៈ ចំពោះពាក្យសម្តីនិយាយពីនាងរបស់លោក កឹម សុខា ដែលនាងចាត់ទុកថា ជាការបរិហារកេរ្តិ៍ នៅក្នុងខ្សែអាត៌សម្លេងសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទបែកធ្លាយ ដែលបានបង្ករាលដាល បង្កើតជារឿងក្តីប្រឆាំងនឹងលោកនៅដើមឆ្នាំនេះ។

កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ក៏មានការបែកធ្លាយស្រដៀងគ្នានេះដែរ ដោយមានសារសន្ទនាមួយបង្ហាញពីការពិភាក្សាគ្នារវាងកញ្ញា ធី សុវណ្ណថា ជាមួយនឹងលោក ហ៊ុន មានិត ជាប្រធានអង្គភាពចារកម្មនៃក្រសួងការពារជាតិ អំពីមធ្យោបាយបង្ខូចឈ្មោះ និងបំផ្លាញគណបក្សប្រឆាំង។

ក្រុមមន្រ្តីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមិនបានឆ្លើយតបនឹងសំណើរសុំសេចក្តីអធិប្បាយនោះឡើយ ក៏ប៉ុន្តែ អ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់ លោក សុខ សំអឿន បានឲ្យដឹងថា បទជួញដូរមនុស្ស ដែលលោក កឹម សុខា ត្រូវបានប្តឹង គឺជាបទឧក្រិដ្ឋ ហើយមានតែព្រះរាជអាជ្ញាមួយរូបតែប៉ុណ្ណោះដែលអាចសម្រេចប្តឹងចោទ ប្រកាន់បាន។

លោក សុខ សំអឿន ថ្លែងថា៖ «ធី សុវណ្ណថា គ្រាន់តែអាចផ្តួចផ្តើម និងផ្តល់ភស្តុតាងទៅឲ្យ ព្រះរាជអាជ្ញា»។

លោកបានចោទជាសំណួរថា ហេតុអ្វីបានជា កញ្ញា ធី សុវណ្ណថា មិនដាក់ពាក្យបណ្តឹងភ្លាមៗ ប្រសិនជានាងដឹងថា បទឧក្រិដ្ឋនេះបានកើតឡើង។

លោកបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំមិនដឹងថា តើ ធី សុវណ្ណថា មានភស្តុតាងដែលឬអត់នោះទេ។ បើមិនអញ្ចឹងទេ ហេតុអ្វីបាន ជានាងបានដឹងពីវា។ ប្រហែលជានាងអាចជាជនរួមគំនិត ព្រោះនាងបានដឹងផ្ទៃក្នុងនៃរឿងនេះ»៕ TN

Freedom Park to Be Moved, Says Hun Sen

Freedom Park in the middle of the city had been designated as a place for people to gather and speak, but now there will be a new venue. KT/Mai Vireak

Prime Minister Hun Sen will not allow Freedom Park to stay at its current location and says it will be moved to a new location along National Road 5 in Russey Keo district, drawing the dismay of civil society and others who use the park.

Mr. Hun Sen said yesterday at a ceremony for the 18th Cambodian Disabled People’s Day that Freedom Park – a venue created for public gatherings to ensure freedom of expression and assembly – cannot be kept in the center of the capital anymore because it creates disorder at its current location.

“Samdech Krala Hoam [Deputy Prime Minister Sar Kheng] is requesting Mr. Pa Socheatvong, the city governor, to find a new place for Freedom Park which is possible along the National Road at Kilometer 6. We made a garden and a place for disabled people to perform as well,” he said.

“So we make it at this location, and if no one likes the change, we can put it in front of the US embassy, because the US likes to support protests. This is our right as the authority.”

City Hall spokesman Met Meas Pheakdey told Khmer Times yesterday that the Phnom Penh municipality planned to write a letter to the government through the Interior Ministry to request the change and City Hall would organize the project if approved.

He said the park would move to the new place near Kilometer 6 in front of a Sokimex warehouse, not far from the old location.

“City Hall has not yet determined the date for opening Freedom Park’s new location because we have to submit a request to the Interior Ministry in advance. We will prepare if it’s approved, but we have not considered the opening at this time,” said Mr. Meas Pheakdey. He added that the size of the new Freedom Park is larger than the old location and City Hall considers it to be better, with more space and less impact on people in the surrounding area.

Mr. Meas Pheakdey said although the location of park will change, the principles on which Freedom Park was created would still stand.

He said he supported Mr. Hun Sen’s decision because it considered the interests of citizens as well as the residents who live near Freedom Park.

However, civil society officials expressed concern over Freedom Park’s change in location, saying it would take more time to travel there and would create other problems.

Am Sam Ath, a senior coordinator at rights group Licadho, said the park should remain at the same location to allow people easy access to both the park and the government institutions where they would likely be submitting petitions.

“If Freedom Park is moved to a far place, it will cause long journeys, traffic jams and other problems that have a serious impact. It should be located near institutions that people want to protest at or submit their petition,” he said.

He added that if the place for freedom of expression was far, people’s concerns would not be heard and their problems would not be solved.
Mr. Sam Ath acknowledged it was the government’s decision, but said civil society and citizens wanted Freedom Park to remain in the same place.

Acting director of the Cambodian Independent Teachers’ Association Ouk Chhayavy, who brings teachers from the provinces together at Freedom Park in October every year to celebrate Teachers’ Day, also expressed dissatisfaction.

“The prime minister decided to change this place because he wants to develop it into something or sell or exchange this location to wealthy people to do something,” she said.

“Changing to a far location is to make it difficult for people, teachers and workers who come to express or demand their rights through protest.”

Ms. Chhayavy added that the change was up to the premier, but said that as a citizen, she was unsatisfied with the decision without clear policy behind it.

“We do not applaud the wrong decision by Mr. Hun Sen. Please consider first before doing something that could affect citizens,” she said.

Freedom Park, located in Daun Penh district, opened on November 4, 2010, with 1,200 square meters of space for people or organizations to gather for protests or strikes. Activities at the park were temporarily suspended in early January 2014, but it reopened in August that year.

Tebthida