Tebthida: 01/04/17

Wednesday, January 4, 2017

ពលរដ្ឋខេត្តកណ្ដាលនិងខេត្តកំពង់ស្ពឺប្រមាណ៨០នាក់តវ៉ារឿងឈ្មួញទិញដីមិនប្រគល់លុយគ្រប់

ពលរដ្ឋមកពីស្រុកអង្គស្នួល ខេត្តកណ្ដាល និងស្រុកឧដុង្គ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ តវ៉ានៅមុខដីស្រែដែលបានលក់ ឋិតនៅភូមិដុកខ្លាត ឃុំភ្នំតូច ស្រុកឧដុង្គ ដើម្បីឲ្យឈ្មួញប្រគល់លុយថ្លៃដីគ្រប់ចំនួនទៅឲ្យពួកគេ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧។ RFA/Chin Chetha

ពលរដ្ឋនៅស្រុកអង្គស្នួល ខេត្តកណ្ដាល និងស្រុកឧដុង្គ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ព្រមានតវ៉ាប្រឆាំងនឹងឈ្មួញទិញដីជាថ្មីទៀត បន្ទាប់ពីពលរដ្ឋប្រមាណ ៨០នាក់ ប្រមូលផ្ដុំគ្នានៅក្បែរដីរបស់ពួកគេដែលបានព្រមព្រៀងលក់ ប៉ុន្តែឈ្មួញមិនទាន់ឲ្យលុយគ្រប់ កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមករា។ តំណាងភាគីទិញដីសន្យាថា នឹងប្រគល់លុយឲ្យពលរដ្ឋគ្រប់ចំនួននៅថ្ងៃទី៨ ឬ ទី១០ ខែមករា។

មុននឹងក្រុមអ្នកតវ៉ាបំបែកគ្នាទៅផ្ទះរៀងៗខ្លួន កាលពីព្រឹកថ្ងៃដដែល ពួកគេបានបញ្ជាក់ផ្ទាល់មាត់ទៅបងប្អូនរបស់ឈ្មួញទិញដីឈ្មោះ ស៊ុន ប៊ុនឈួន ដែលចេញមុខមកសម្របសម្រួលជាមួយពលរដ្ឋថា តំណាងភាគីទិញដីត្រូវប្រគល់លុយឲ្យពលរដ្ឋគ្រប់ចំនួននៅថ្ងៃទី៨ ឬថ្ងៃទី១០ ខែមករា។ ការបញ្ជាក់ដូច្នេះ ដោយសារតែតំណាងភាគីទិញមិនព្រមធ្វើកិច្ចសន្យាជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ នៃថ្ងៃប្រគល់លុយគ្រប់ចំនួន។

ពលរដ្ឋម្នាក់ក្នុងចំណោមពលរដ្ឋជាច្រើនភូមិដែលឈរតវ៉ានៅតាមបណ្ដោយផ្លូវជាតិលេខ៥១ ឋិតនៅភូមិដុកខ្លាត ឃុំភ្នំតូច លោក ណយ អាង មានប្រសាសន៍ថា ដីទំហំជាង ៣៣ហិកតាររបស់ពលរដ្ឋ ៨៨គ្រួសារ មកពីភូមិជាច្រើន នៃឃុំភ្នំតូច ស្រុកឧដុង្គ និងឃុំទួលព្រេច ស្រុកអង្គស្នួល ត្រូវបានឈ្មួញធ្វើលិខិតទិញលក់ជាមួយពលរដ្ឋតាំងអំឡុងខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៦ ប៉ុន្តែមិនបានឲ្យលុយគ្រប់៖ «ឥឡូវគាត់ចង់បន្តទៀត! យើងនេះខែមួយ អ៊ីចឹងថ្ងៃទី១០ ឲ្យលុយមួយវគ្គ លើកក្រោយចង់បន្ដមួយវគ្គទៀត បើចិត្តខ្ញុំអត់ព្រមទេ តែបើប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ក៏ខ្ញុំអត់ដឹងដែរ តែឲ្យតែមួយដំណាក់កាលហ្នឹងទៀតបានហើយ ព្រោះយើងចាំច្រើនដំណាក់កាលហើយ»។

ក្រុមអ្នកតវ៉ារំលឹកថា ដីស្រែឋិតនៅភូមិដុកខ្លាត ទំហំប្រមាណ ៦០ហិកតារ ធ្លាប់មានជម្លោះជាមួយក្រុមហ៊ុនចិន ជាច្រើនឆ្នាំ ហើយអាជ្ញាធរ និងក្រុមហ៊ុនសម្រេចកាត់ដីទំហំជាង ៣៣ហិកតារទៅឲ្យពលរដ្ឋកាលពីដើមឆ្នាំ២០១៦ ដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះ ហើយពលរដ្ឋក៏លែងមានបញ្ហាអ្វីទៀតជាមួយក្រុមហ៊ុនចិនដែរ។ ប៉ុន្តែអតីតតំណាងពលរដ្ឋ និងជាអ្នកទិញដីឲ្យថៅកែ បែរជាចង់ធ្វើបាបអ្នកភូមិ។
ពលរដ្ឋដែលចេញមុខតវ៉ាម្នាក់ទៀត គឺលោកស្រី ភុន ពៅ ឲ្យដឹងថា អ្នកប្រមូលទិញដីពីពលរដ្ឋឈ្មោះ ស៊ុន ប៊ុនឈួន លែងរវីរវល់នឹងក្រុមអ្នកភូមិទៀត បន្ទាប់ពីបានប្លង់ដីរបស់ពលរដ្ឋដែលកាត់ចេញពីផលប៉ះពាល់ក្រុមហ៊ុនចិន ហើយភាគីពលរដ្ឋបានព្រមព្រៀងលក់ដីនោះឲ្យខ្លួន ដើម្បីលក់បន្តទៅឲ្យថៅកែដែលជាឧកញ៉ាម្នាក់។ ទង្វើនេះធ្វើឲ្យពលរដ្ឋខ្លះសង្ស័យថា ឈ្មួញចង់ស៊ីដាច់លុយពលរដ្ឋ៖ «បងថាថ្ងៃទី១០ តែសូមឲ្យក្រដាសទាំងអស់គ្នាមក ប៉ុណ្ណឹងមកវាចប់ទៅហើយអត់មានអីទៀតទេ។ អ៊ីចឹងធ្វើសំបុត្រឡាក់ឡាំងត្រឹមហ្នឹងហើយណាប្អូន»។

អាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងអតីតតំណាងពលរដ្ឋ និងជាឈ្មួញទិញដីឈ្មោះ ស៊ុន ប៊ុនឈួន ដើម្បីបំភ្លឺតបចំពោះការចោទប្រកាន់នេះបានទេ នៅថ្ងៃទី៣ ខែមករា។ ប៉ុន្តែប្អូនថ្លៃរបស់លោក ស៊ុន ប៊ុនឈួន ឈ្មោះ ផុន នី អះអាងថា ថៅកែទិញដីបានទម្លាក់លុយមកគ្រប់ចំនួនតាមធនាគារមួយ ប៉ុន្តែទាល់តែរង់ចាំរហូតដល់ក្រោយថ្ងៃបុណ្យជាតិ ៧ មករា ទើបអាចបើកបាន ហើយលោកមិនប្រាប់ពីទំហំទឹកប្រាក់ ឬតម្លៃដីទិញពីពលរដ្ឋនោះទេ៖ «គេ (ថៅកែ) ដាក់លុយឲ្យនៅថ្ងៃ២៩ ខែ១២។ ក្រុមហ៊ុនគេហ្នឹងមានបីក្រុមហ៊ុន តែខ្ញុំស្គាល់ច្បាស់ទាំងបីក្រុមហ៊ុនទេណា គេបានសរសេរសែក (មូលប្បទានប័ត្រ) មកឲ្យ តែរយៈពេល ៦ថ្ងៃបានមានលុយ។ អ៊ីចឹង ៦ថ្ងៃ ចំនឹងថ្ងៃបុណ្យ និងថ្ងៃ៧ មករា អ៊ីចឹងទៅណា ឥឡូវខ្ញុំឲ្យបងប្អូនរង់ចាំដល់ថ្ងៃ៧ មករា ហើយប្រគល់លុយឲ្យគាត់»។

ក្រុមអ្នកតវ៉ា ថាឈ្មួញទិញដីឈ្មោះ ស៊ុន ប៊ុនឈួន និងបក្សពួក បានកក់លុយថ្លៃដីពីរលើករួចមកហើយ ដោយលុយកក់ទាំងពីរលើកក្នុងមួយគ្រួសារទទួលបានចន្លោះពី ៥០០ដុល្លារ ទៅជាង ១ពាន់ដុល្លារ ទៅតាមតម្លៃដីដែលពលរដ្ឋលក់ថ្លៃ ឬថោក គឺក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ តម្លៃចន្លោះពីពីរដុល្លារ ទៅ ១០ដុល្លារ។ រយៈពេលជាងបួនខែមកនេះ ឈ្មួញបានសុំពន្យារពេលមិនតិចជាង ៤ដងទេ ប៉ុន្តែមិនបានប្រគល់លុយគ្រប់ចំនួនទៅតាមកាលកំណត់ ទើបនៅថ្ងៃទី៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧ ដែលជាថ្ងៃសន្យាប្រគល់លុយគ្រប់ចំនួនចុងក្រោយ បែរជាអត់ទៅវិញ ទើបពលរដ្ឋផ្ទុះការតវ៉ានេះឡើង៕

សាលាក្រុងទុកពេល១ខែឲ្យអ្នកបុរីកីឡាសម្រេចចិត្តមុននឹងត្រូវបណ្ដេញចេញ

អ្នកបុរីកីឡា ដែលមិនទាន់ទទួលយកសំណងដើម្បីចាកចេញ លើកបង្ហាញលិខិតដែលអាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញ អញ្ជើញពួកគាត់ឲ្យទៅជួបដើម្បីដោះស្រាយ នៅថ្ងៃទី៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧។ RFA/Brach Chev

អ្នកបុរីកីឡា ដែលមិនទាន់ទទួលបានសំណងអះអាងថា អាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញ ផ្ដល់ជម្រើស២ សម្រាប់ពួកគាត់ ទី១ ទទួលយកលុយ ៣ពាន់ដុល្លារដើម្បីចាកចេញ ឬត្រូវទៅរស់នៅភូមិអណ្ដូង ជាយរាជធានីភ្នំពេញ។ សាលារាជធានីទុកពេល ១ខែឲ្យពលរដ្ឋសម្រេចចិត្ត បើមិនដូច្នេះទេ អាជ្ញាធរនឹងបណ្ដេញពួកគេចេញ។

ពលរដ្ឋឲ្យដឹងដូច្នេះ ក្រោយពីជួបប្រជុំជាមួយអភិបាលរង និងជាអ្នកនាំពាក្យសាលារាជធានីភ្នំពេញ លោក មាន ចាន់យ៉ាដា ជាមួយអ្នកបុរីកីឡា ១៥គ្រួសារដែលមិនទាន់ទទួលបានសំណង កាលពីរសៀលថ្ងៃទី៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧។

ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋទាំង ១៥គ្រួសារ មិនព្រមទទួលយកដំណោះស្រាយទាំង២ ខាងលើនេះទេ ហើយនៅរក្សាជំហរទាមទាររស់នៅក្នុងអគារនៅបុរីកីឡា ឬយកសំណង ៤ម៉ឺនដុល្លារ ជាថ្នូរនឹងការចាកចេញ។

ជនជាតិដើមភាគតិច៤ភូមិទៀតនឹងត្រូវទទួលចុះបញ្ជីដីសហគមន៍ជាកម្មសិទ្ធិសមូហភាព

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ លោក ជា សុផារ៉ា ជួបសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចនៅខេត្តរតនគិរី ក្នុងពេលក្រុមការងារអន្តរក្រសួងចុះពិនិត្យបញ្ហាដីធ្លីនៅស្រុកអូរជុំ ស្រុកតាវែង កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦។ RFA/Ratha Visal

សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចចំនួន៤ ភូមិបន្ថែមទៀតនៅខេត្តរតនគិរី នឹងត្រូវបានទទួលចុះបញ្ជីដីសហគមន៍ជាកម្មសិទ្ធិសមូហភាព និងមួយសហគមន៍ទទួលបានសិទ្ធិបង្កើតសហគមន៍អភិរក្សព្រៃឈើ។ ការចុះបញ្ជីនេះ គឺជាផ្នែកសំខាន់ជួយឲ្យសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចចៀសផុតពីការបាត់បង់ដី និងធនធានធម្មជាតិដែលនៅសេសសល់នៅពេលបច្ចុប្បន្ន។

ដីធ្លីជាង ៣ពាន់ហិកតារនៅតំបន់ជនជាតិដើមភាគតិចគ្រឹង ឃុំពយ ស្រុកអូរជុំ និងត្រូវបានចុះបញ្ជីជាកម្មសិទ្ធិសមូហភាពសហគមន៍ ចំណែកដីព្រៃជាង ២ពាន់ហិកតារទៀត នៅភូមិទុន ឃុំតាវែងក្រោម ស្រុកតាវែង ខេត្តរតនគិរី នឹងត្រូវទទួលស្គាល់ចុះបញ្ជីជាព្រៃការពាររបស់សហគមន៍នៅពេលខាងមុខនេះ។

តំណាងសហគមន៍ភូមិទន់ លោក ធី ត្រេន កត់សំគាល់ថា ធនធានធម្មជាតិនៅភូមិទន់ ច្រើនឆ្នាំកន្លងទៅ រងការបំផ្លាញបន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុនសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចមួយចំនួនទទួលបានសិទ្ធិវិនិយោគដីដើម្បីដាំដំណាំកសិឧស្សាហកម្ម។ លោកថា សហគមន៍ត្រូវការអភិរក្សព្រៃឈើនៅសេសសល់ក្នុងតំបន់ដើម្បីរក្សាផលអនុផលព្រៃឈើ ជាពិសេសដើមសំរងព្រៃទុកជាប្រយោជន៍កូនចៅជំនាន់ក្រោយ៖ «ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថា ដីធ្លីព្រៃឈើអាចនៅគង់វង្សមិនអាចបាត់បង់ មុនឆ្នាំ២០១២ សហគមន៍ព្រួយបារម្ភណាស់ ពីព្រោះមានក្រុមហ៊ុនគេឈូសឆាយមានគេកាប់រានឈូសឆាយព្រៃឈើ»។

កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូ ក្រុមការងាររបស់អន្តរក្រសួងមានក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ក្រសួងបរិស្ថាន ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ និងក្រសួងកសិកម្ម បានចុះត្រួតពិនិត្យបញ្ហាដីធ្លីសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចនៅឃុំពយ ស្រុកអូរជុំ ចំនួន ៤សហគមន៍ និងឃុំតាវែងក្រោម ស្រុកតាវែង មួយសហគមន៍។

សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចនៅស្រុកអូរជុំ និងស្រុកតាវែង ខេត្តរតនគិរី ជួបជាមួយក្រុមការងារអន្តរក្រសួងចុះពិនិត្យបញ្ហាដីធ្លី នៅខេត្តរតនគិរី កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦។ RFA/Ratha Visal

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ លោក ជា សុផារ៉ា ថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលលើកទឹកចិត្តឲ្យសហគមន៍ទាំង៥នេះ រៀបចំឯកសារពាក់ព័ន្ធចុះបញ្ជីដី និងព្រៃការពារឲ្យបានឆាប់ដើម្បីមន្ទីរជំនាញពាក់ព័ន្ធចុះបញ្ជីទទួលស្គាល់ផ្លូវការលើការចុះបញ្ជីដីសហគមន៍ជាកម្មសិទ្ធិសមូហភាព និងចេញវិញ្ញាបនបត្របង្កើតតំបន់ព្រៃការពារសហគមន៍។

ថ្លែងនៅចំពោះមុខប្រជាពលរដ្ឋទាំង ៥សហគមន៍ លោក ជា សុផារ៉ា រំលឹកឲ្យអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងស្ថាប័នជំនាញយកចិត្តទុកដាក់ជំរុញការងារចុះបញ្ជីគ្រប់គ្រងដី និងព្រៃឈើសហគមន៍ឲ្យបានឆាប់ដើម្បីទុកជាប្រយោជន៍ជនជាតិដើមភាគតិច៖ «ពេលសម្ដេចតេជោអញ្ជើញមកដល់ខេត្តរតនគិរី មានសំណូមពរ អ៊ីចឹងសម្ដេចបានបញ្ហាឲ្យយើងខ្ញុំ និងឯកឧត្ដមក្រសួងពាក់ព័ន្ធពិនិត្យមើលស្ថានភាពនេះ និងកាត់ដីនេះជូនប្រជាពលរដ្ឋសហគមន៍»។

នៅខេត្តរតនគិរី សហគមន៍ដែលបានចុះបញ្ជីកំណត់អត្តសញ្ញាណនៅក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ និងចុះបញ្ជីជានីតិបុគ្គលនៅក្រសួងមហាផ្ទៃ រួចហើយ មានចំនួន ៥៤សហគមន៍ ក្នុងនោះដែរ សហគមន៍ចំនួន២៦ បានស្នើសុំចុះបញ្ជីដីជាកម្មសិទ្ធិសមូហភាព។

គណៈកម្មការគ្រប់គ្រងដីរដ្ឋនៃអាជ្ញាធរខេត្តរតនគិរី កាលពីឆ្នាំ២០១៥ និង២០១៦ បានស្នើសុំធ្វើអនុបយោគដីសហគមន៍ភូមិតាង៉ាច សហគមន៍ភូមិកងកុយ សហគមន៍ភូមិកាន់ឈឺង សហគមន៍ភូមិក្រេះ ក្នុងឃុំពយ ស្រុកអូរជុំ ជាដីឯកជនរបស់រដ្ឋដើម្បីរាជរដ្ឋាភិបាលចេញអនុក្រឹត្យធ្វើប្រទានកម្មដីសមូហភាពជូនសហគមន៍។

ទាក់ទិនបញ្ហាដីធ្លីនេះដែរ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម លោក វេង សាខុន បញ្ជាក់ដែរថា ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធបានត្រៀមរួចហើយនឹងរៀបចំកាត់ចេញដីព្រៃបម្រុងទុកសម្រាប់សហគមន៍អភិរក្ស ក៏ប៉ុន្តែសហគមន៍ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ថែរក្សាព្រៃឈើ និងធនធានធម្មជាតិក្នុងព្រៃដើម្បីរក្សានិរន្តរភាព ធនធានធម្មជាតិទៅថ្ងៃអនាគត។

លោកសង្ឃឹមថា សហគមន៍នឹងរួមគ្នាការពារព្រៃឈើបានប្រសើរ ខណៈមន្ទីរជំនាញសម្រេចកាត់ដីព្រៃប្រគល់ជូនសហគមន៍អភិរក្ស៖ «សង្ឃឹមជឿជាក់ថា បងប្អូនយើងទាំងអស់គ្នានឹងថែរក្សាព្រៃឈើសំរង ក៏ដូចព្រៃឈើទាំងអស់ក្នុងព្រៃសហគមន៍ដើម្បីផលប្រយោជន៍បងប្អូនទាំងអស់។ អ្វីៗនឹងល្អប្រសើរ ថានេះជាទ្រព្យសម្បត្តិរបស់បងប្អូន សង្ឃឹមថាមិនទៅលួចកាប់ទៀតទេ»។

សហគមន៍ចំនួន៥ ដែលនឹងទទួលបានការចុះបញ្ជីដីជាកម្មសិទ្ធិសមូហភាពនៅពេលខាងមុខនេះ រួមមានសហគមន៍ភូមិតាង៉ាច សហគមន៍ភូមិកងកុយ សហគមន៍ភូមិកាន់ឈឺង សហគមន៍ភូមិក្រេះ ក្នុងឃុំពយ ស្រុកអូរជុំ និងសហគមន៍ភូមិទុន ក្នុងឃុំតាវែងក្រោម ស្រុកតាវែង។

មេឃុំពយ លោក ថង ញើត កត់សំគាល់ដែរថា កន្លងទៅនេះ គ្រាដែលដីធ្លីសហគមន៍ចុះបញ្ជីជាកម្មសិទ្ធិឯកជន អ្នកភូមិខ្វះការយល់ដឹងអ្នកខ្លះបានលក់ដីរបស់ខ្លួនទៅឲ្យឈ្មួញ ឬពលរដ្ឋចំណាកស្រុកក្នុងតម្លៃថោក ឬត្រូវគេរឹបអូសដីដោយសារជំពាក់ប្រាក់ឈ្មួញ។ លោកថា ការចុះបញ្ជីដីសហគមន៍ជាកម្មសិទ្ធិសមូហភាពអាចទប់ស្កាត់ការបាត់បង់ដីសហគមន៍ និងរក្សាបាននូវវប្បធម៌ប្រពៃណីសហគមន៍បានប្រសើរឡើងវិញ៖ «យើងគ្រប់គ្រងជាលក្ខណៈឯកជនមានអ្នកហ៊ានលក់ហ៊ានដូរ បើសិនយើងគ្រប់គ្រងជាសមូហភាព មានគណៈកម្មការសហគមន៍គ្រប់គ្រង មានអ្នកខ្លាចញញើតខ្លះការងារលក់ដូរ»។

របាយការណ៍របស់មន្ទីររៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ខេត្តរតនគិរី រហូតមកទល់នឹងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦ សហគមន៍ចំនួន៥ បានទទួលវិញ្ញាបនបត្រសម្គាល់កម្មសិទ្ធិសមូហភាពលើផ្ទៃដីជាង ៥ពាន់ហិកតារ និងសហគមន៍ចំនួន៤ ទៀត កំពុងស្នើសុំធ្វើអនុបយោគលើផ្ទៃដីជាង ៣.៣០០ហិកតារ៕

ពលរដ្ឋខែត្រស្ទឹងត្រែងរិះគន់អាជ្ញាធរថាខ្វះបច្ចេកទេសក្នុងការពន្លត់អគ្គីភ័យ

ពលរដ្ឋរស់នៅក្រុងស្ទឹងត្រែង រិះគន់ការអន្តរាគមន៍សង្គ្រោះអគ្គីភ័យរបស់ស្នងការដ្ឋាននគរបាលខែត្រ និងអាជ្ញាធរខែត្រស្ទឹងត្រែង ថាមានលក្ខណៈយឺតយ៉ាវ និងមានបញ្ហាផ្នែករថយន្ត ជាពិសេសបច្ចេកទេសពន្លត់ក៏ហាក់នៅមានកម្រិតដែរ។ ការរិះគន់នេះ ធ្វើឡើងក្រោយពីអគ្គីភ័យបានឆេះផ្ទះពលរដ្ឋនៅក្រុងស្ទឹងត្រែង ចំនួន ១ខ្នងជាថ្មីទៀតកាលពីយប់ថ្ងៃទី២ មករា។

តើមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលបានឆ្លើយតបយ៉ាងណាចំពោះការរិះគន់នេះ?

ពលរដ្ឋរស់នៅក្រុងស្ទឹងត្រែង ខែត្រស្ទឹងត្រែង អំពាវនាវសុំឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាលរកមធ្យោបាយគ្រប់គ្រងគ្រោះអគ្គីភ័យ និងបង្កើនផែនការគ្រប់គ្រងថវិកាសង្គ្រោះអគ្គីភ័យឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព ដែលធានាថាការផ្តល់សេវាពន្លត់អគ្គីភ័យរបស់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល អាចជឿទុកចិត្តបាន។

ការអំពាវនាវនេះ ធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី៣ មករា ខណៈការអន្តរាគមន៍ពន្លត់អគ្គីភ័យរបស់អាជ្ញាធរនៅខែត្រស្ទឹងត្រែង នៅតែមានភាពយឺតយ៉ាវដដែលៗ មិនអាចពន្លត់អគ្គីភ័យឆេះផ្ទះពលរដ្ឋមួយខ្នងទាន់ពេល។

ពលរដ្ឋរស់នៅក្រុងស្ទឹងត្រែង លោក ខន ខេមរា មើលឃើញថា ការអន្តរាគមន៍ពន្លត់អគ្គីភ័យរបស់អាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលនៅខែត្រស្ទឹងត្រែង ហាក់ពុំមានប្រសិទ្ធភាពទេ ការអន្តរាគមន៍ពន្លត់នៅមានភាពចន្លោះប្រហោងច្រើន ដូចជាខ្វះការត្រៀមលក្ខណៈពន្លត់ ទុយោទឹកមានបញ្ហា និងយឺតយ៉ាវ។ លោកថា កាលពីយប់ថ្ងៃទី២ មករា ភ្លើងបានឆេះផ្ទះពលរដ្ឋមួយខ្នងនៅក្រុងស្ទឹងត្រែង ប្រហែលជិតកន្លះម៉ោង ទើបរថយន្តពន្លត់អគ្គីភ័យរបស់ស្នងការខែត្រមកពន្លត់ ហើយសកម្មភាពពន្លត់នោះ ក៏មានបញ្ហាទុយោបាញ់ទឹកស្ទះមួយសន្ទុះធំ បង្កឲ្យភ្លើងកាន់តែរីកធំឡើងលំបាកពន្លត់៖ «សេវាកម្មពន្លត់ភ្លើងអីហ្នឹងដូចមិនរហ័សរហួនតែម្តងនិយាយរួមទៅ។ ម្យ៉ាងទៀតរដូវខ្យល់ចឹងគួរតែត្រៀមលក្ខណៈប្រចាំការជាប់រហូតចឹង។ ឆេះចឹងកន្លះម៉ោងបានមកដល់។ ឆេះចង់អស់ហើយបានមក»។

ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតរស់នៅក្រុងស្ទឹងត្រែង គឺលោក តែន ថន ដែលត្រូវអគ្គីភ័យឆេះតូបរបស់គាត់ចំនួន ៣តូប កាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០១៦ បានត្អូញត្អែរចំពោះសេវាកម្មពន្លត់អគ្គីភ័យរបស់ស្នងការដ្ឋានខែត្រស្ទឹងត្រែង ថាការពន្លត់ខ្វះបច្ចេកទេស ឡានទឹកអត់មានជណ្ដើរ ពុំមានទុយោបាញ់ទឹកវែង ហើយការបាញ់ទឹកពីចម្ងាយក៏មិនចំគោលដៅ។ លោករំឭកថា ព្រឹត្តិការណ៍ឆេះផ្សារស្ទឹងត្រែង កន្លងទៅ ភ្លើងផ្ដើមមានទំហំតូចទេ តែមន្ត្រីជំនាញហាក់យឺតយ៉ាវក្នុងការពន្លត់ បណ្ដាលឲ្យភ្លើងរីករាលដាលធំឡើងឆេះគ្មានសល់។

លោកថា គ្រាដែលឆេះផ្សារឃើញមានឡានទឹកចំនួនពីរគ្រឿងរបស់ស្នងការដ្ឋានខែត្រស្ទឹងត្រែង ហើយក្នុងចំណោមពីរគ្រឿងនោះមានតែមួយគ្រឿងប៉ុណ្ណោះដែលប្រើការបាន។ បញ្ហានេះលោកយល់ថា ជាការធ្វេសប្រហែសរបស់នគរបាលផ្នែកអគ្គីភ័យ៖ «ថ្ងៃឆេះហ្នឹងខ្ញុំឃើញជាក់ស្តែង គឺឡានទឹកពីរគ្រឿងបានតែមួយគ្រឿងទេ ដែលប្រើការបាន។ បើតាមបច្ចេកទេសឡានអគ្គីភ័យខុសស្តង់ដារហើយ ពីព្រោះថាឡានទី១ អត់មានជណ្ដើរ ទី២ ទុយោវែងក៏អត់មានដែរ។ ការបាញ់ក្បាលម៉ាស៊ីនពីចម្ងាយ គឺមិនល្អទេ មិនចំគោលដៅទេ»។
លោក តែន ថន បន្ថែមថា ចំណុចខ្វះខាតទាំងនេះ គឺជាមូលដ្ឋានសំខាន់ដែលអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលគួរតែលើកជារបៀបវារៈកែតម្រូវឡើងវិញ ក៏ប៉ុន្តែការអន្តរាគមន៍សង្គ្រោះនៅតែមានការខ្វះចន្លោះដដែលៗ។

មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក (ADHOC) ខែត្រស្ទឹងត្រែង លោក ហូ សំអុល មើលឃើញថា អាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលហាក់ដូចជាធ្វេសប្រហែសក្នុងការគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយជាយថាហេតុ បង្កឡើងដោយអគ្គីភ័យ។ លោកកត់សម្គាល់ថា កន្លងទៅ ពលរដ្ឋដែលជួបបាតុភាពនេះពុំឃើញមានមន្ត្រីជំនាញធ្វើការពន្លត់ទាន់ពេលនោះទេ បានត្រឹមតែបាញ់ទប់មិនឲ្យឆេះរាលដាលប៉ុណ្ណោះ។

លោកថា រដ្ឋាភិបាលគួររកគន្លឹះកែលំអចំណុចខ្វះខាតទាំងនេះ ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាព និងទ្រព្យរបស់ពលរដ្ឋ៖ «បច្ចេកទេសជួយសង្គ្រោះរបស់គាត់នៅមានកម្រិត ដូចជាមិនដែលឃើញមានការហាត់សមអីទេ ដូចជាប្រយោលៗទៅ ដល់ពេលកើតឡើងធ្វើឲ្យមានការរាំងស្ទះ ឬមានការយឺតយ៉ាវ»។

កាលពីឆ្នាំ២០១០ អគ្គីភ័យបានឆេះផ្ទះពលរដ្ឋនៅខាងត្បូងផ្សារខែត្រស្ទឹងត្រែង អស់ជាង ១០ខ្នង ហើយកាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០១៦ អគ្គីភ័យបានឆេះផ្សារខែត្រស្ទឹងត្រែង ទាំងស្រុងអស់តូបលក់ដូររបស់អាជីវករជាង ១ពាន់តូប និងខូចខាតសម្ភារៈគិតជាប្រាក់រាប់លានដុល្លារ។

អាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ខៀវ សុភ័គ ដើម្បីសុំការបញ្ជាក់បញ្ហានេះបានទេនៅថ្ងៃទី៣ មករា។

ស្នងការខែត្រស្ទឹងត្រែង លោក ម៉ៅ តារា បដិសេធថា រថយន្តពន្លត់អគ្គីភ័យរបស់មន្ត្រីជំនាញពុំមានស្ទះទុយោទឹកនោះទេ ហើយការបាញ់ទឹក មន្ត្រីជំនាញមានបច្ចេកទេសពន្លត់ច្បាស់លាស់។ លោកថាពលរដ្ឋអាចនឹងមិនបានយល់ពីបច្ចេកទេសបាញ់ទឹករបស់មន្ត្រីជំនាញ ហើយការបាញ់ទឹកសំខាន់ គឺបាញ់ដើម្បីការពារកុំឲ្យឆេះរាលដាល។ លោកថា នគរបាលផ្នែកពន្លត់អគ្គីភ័យមានជំនាញត្រឹមត្រូវឆ្លងកាត់ការហ្វឹកហាត់ច្បាស់លាស់។ លោកសម្ដែងសុទិដ្ឋិនិយមថា ប្រតិបត្តិការពន្លត់អគ្គីភ័យរបស់នគរបាលកាលពីយប់ថ្ងៃទី២ មករា ធ្វើឡើងដោយជោគជ័យ និងបានពន្លត់ភ្លើងមិនឲ្យឆេះរាលដាល ខណៈមានផ្ទះពលរដ្ឋច្រើនខ្នងនៅជាប់នឹងផ្ទះដែលឆេះនោះ៖ «យប់មិញយើងបានជោគជ័យក្នុងការពារ ពិនិត្យជាក់ស្តែងផ្ទះជាប់ៗគ្នាប្រហែលជា ១ម៉ែត្រទៅ ២ម៉ែត្រពីផ្ទះឆេះហ្នឹង។ យប់មិញហ្នឹងគឺយើងភ័យមែនទែន។ យើងត្រៀមរថយន្តតាមបណ្ដាស្រុកជិតៗមានស្រុកសេសាន អី យើងត្រៀម តែដោយសារមន្ត្រីជំនាញយើងគាត់មានបទពិសោធន៍ក្នុងការបាញ់ទប់ស្កាត់»។

រថយន្តពន្លត់អគ្គីភ័យរបស់ស្នងការដ្ឋានខែត្រស្ទឹងត្រែង មាន ៦គ្រឿង ក្នុងនោះនគរបាលបានត្រៀមសង្គ្រោះនៅក្រុងស្ទឹងត្រែង មាន ៣គ្រឿង ហើយ ៣គ្រឿងទៀតនៅស្រុកសៀមបូក ស្រុកសេសាន និងស្រុកសៀមប៉ាង។

អ្នកនាំពាក្យសាលាខែត្រស្ទឹងត្រែង លោក ម៉ែន គុង បញ្ជាក់យ៉ាងខ្លីថា ក្តីបារម្ភរបស់ពលរដ្ឋជុំវិញបាតុភាពនេះ អាជ្ញាធរខែត្រស្វាគមន៍ទទួលយកដើម្បីជាមូលដ្ឋានពង្រឹងការពារបន្ថែមទៀត។ លោកថា អាជ្ញាធរខែត្រនឹងអនុវត្តគោលការណ៍ដែលបានកំណត់ ទាក់ទិនវិធានការគ្រប់គ្រងគ្រោះអគ្គីភ័យផ្អែកតាមការណែនាំរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ឬរដ្ឋាភិបាល៖ «អាជ្ញាធរខែត្រនឹងអនុវត្តតាមគោលការណ៍ដែលបានកំណត់រួចហើយ ទាក់ទិនទៅនឹងការងារគ្រប់គ្រងគ្រោះអគ្គីភ័យទាំងអស់នេះ ដោយមានការណែនាំពីក្រសួងមហាផ្ទៃ ក៏ដូចជារដ្ឋាភិបាល»។

ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា លោក សន ជ័យ មើលឃើញថា បេសកកម្មជួយអន្តរាគមន៍ពន្លត់អគ្គីភ័យរបស់រដ្ឋាភិបាលហាក់នៅមិនទាន់មានលក្ខណៈគ្រប់គ្រាន់នៅឡើយ ខណៈស្ថានភាពគ្រោះអគ្គីភ័យកើតឡើងដដែល ក៏ប៉ុន្តែដំណោះស្រាយក៏ហាក់នៅដដែលដែរ មានន័យថា ពុំមានការរីកចម្រើននោះទេ។ លោកថា ដើម្បីអន្តរាគមន៍ជួយពលរដ្ឋរងគ្រោះជាយថាហេតុនោះ អាជ្ញាធរត្រូវតែមានវិធានការបង្កើនរថយន្តពន្លត់អគ្គីភ័យនៅតាមបណ្ដាខែត្រនានា ជាពិសេសខែត្រនៅតំបន់ដាច់ស្រយាល ហើយទីតាំងផ្គត់ផ្គង់ទឹកក្នុងការពន្លត់អគ្គីភ័យត្រូវតែដំណើរការរហូត៖ «រថយន្តពន្លត់អគ្គីភ័យចាំបាច់ត្រូវតែមានរថយន្តពន្លត់ សម្ភារ មធ្យោបាយគ្រប់គ្រាន់ទាំងធនធានមនុស្សបច្ចេកទេស និងការប្រើប្រាស់ទឹក ជាដើម។ វាគួរតែមានចំនួនប្រើការបាន ព្រោះកន្លងមកយើងឃើញតែខ្វះខាត ហើយបេសកកម្មជួយពលរដ្ឋមើលទៅហាក់ដូចជាមិនមានលក្ខណៈគ្រប់គ្រាន់»។

លោក សន ជ័យ យល់ថា រដ្ឋាភិបាលអនុវត្តច្បាប់ស្ដីពីការបង្ការ និងពន្លត់អគ្គីភ័យគួរតែមានផែនការដឹកនាំ និងរចនាសម្ព័ន្ធត្រឹមត្រូវ ជាពិសេសត្រូវមានកញ្ចប់ថវិកាទ្រទ្រង់បេសកកម្មគួរឲ្យទុកចិត្ត ដែលធានាថាការអនុវត្តច្បាប់នេះមានប្រសិទ្ធភាព។ បាតុភាពអគ្គីភ័យនៅខែត្រស្ទឹងត្រែង កាលពីឆ្នាំ២០១៦ កើតមាន ២ករណី ក្នុងនោះឆេះផ្សារថ្មខែត្រស្ទឹងត្រែង អស់ជាង ១ពាន់តូប និងឆេះផ្ទះពលរដ្ឋមួយខ្នងកាលពីយប់ថ្ងៃទី២ មករា៕

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថានថាលែងមានបញ្ហាកើតចេញពីសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចទៀតហើយ

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន លោក សាយ សំអាល់ ផ្ដល់បទសម្ភាសន៍បន្ទាប់ពីចូលបំភ្លឺនៅរដ្ឋសភា ថ្ងៃទី៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧។ RFA/Morm Moniroth

ក្នុងមួយឆ្នាំៗគេសង្កេតឃើញថា ប្រជាពលរដ្ឋតែងតែតវ៉ាមិនឈប់ឈរឡើយ ក្នុងចំណោមនោះ ការតវ៉ាដែលផ្ដើមចេញពីជម្លោះដីធ្លីតាមរយៈគោលនយោបាយសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច បានលេចធ្លោជាងគេក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ បើទោះជាបែបណា រដ្ឋមន្ត្រីនៃក្រសួងបរិស្ថាន ដែលគណបក្សកាន់អំណាចអះអាងថា ជាឈាមថ្មី សន្យាថា បញ្ហាដែលផ្ដើមចេញពីការផ្ដល់សម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចនេះ លែងកើតមានតទៅទៀតហើយចាប់ពីពេលនេះ។

ប្រតិកម្មនឹងការអះអាងដូចនេះរបស់លោក សាយ សំអាល់ អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលផ្នែកដីធ្លី នៅតែរកឃើញថា ជម្លោះដីធ្លីក្រោមរូបភាពនៃសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចនេះ នៅមិនទាន់បានដោះស្រាយបញ្ចប់នៅឡើយទេ ហើយជាពិសេស បញ្ហានេះកាន់តែជាបន្ទុកបន្ថែមទៀតនៅតាមសហគមន៍ដែលមានការអភិវឌ្ឍ ក្រោមគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលនៃការផ្តល់សម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចនេះ។

ការរិះគន់របស់មន្ត្រីសម្របសម្រួលគម្រោងកំណែទម្រង់ដីធ្លីរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា នៅពេលនេះ ធ្វើឡើងភ្លាមៗក្រោយពីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន អះអាងថា បញ្ហាដែលបង្កឡើងដោយការផ្ដល់សម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចនេះ លែងមានទៀតហើយ ឬមានដែរ ប៉ុន្តែនៅសេសសល់ដ៏តិចតួចប៉ុណ្ណោះ។

ថ្លែងប្រាប់អ្នកកាសែតនៅក្រោយចូលឆ្លើយបំភ្លឺនៅចំពោះមុខគណៈកម្មការទី៣ នៃរដ្ឋសភា កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៤ មករា លោក សាយ សំអាល់ បញ្ជាក់ថា រឿងចម្រូងចម្រាសដែលបង្កឡើងពីការផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចនេះ លែងមានតទៅទៀតហើយ។ លោកបន្តថា អាចនៅមានបញ្ហាខ្លះដែរ ប៉ុន្តែអ្វីដែលនៅសេសសល់នោះ វាលែងជាការគំរាមកំហែង ឬពុំមែនជាអម្រែក និងលែងជាសម្ពាធតទៅទៀតហើយ។ លោកបន្តថា «យើងបានបង្កើតគណៈកម្មការត្រួតពិនិត្យដីសម្បទាន គឺយើងបានសម្អាតអស់ហើយ។ ឥឡូវនេះការងារសំខាន់ គឺការងារផលិតកម្ម និងការងារដាំដុះអីហ្នឹង។ មាននៅសេសសល់តិចតួច ដែលយើងត្រូវធ្វើការបន្តរាល់ថ្ងៃហ្នឹង ប៉ុន្តែជារួម យើងបានដោះអស់ហើយ»។

ផ្ទុយពីការលើកឡើងនេះ អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលផ្នែកដីធ្លីយល់ឃើញថា បញ្ហាដែលបង្កឡើងពីការផ្ដល់សម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចនេះ នៅតែជាចំណោទដែលមិនទាន់អាចដោះស្រាយចេញនៅឡើយស្ទើរទូទាំងប្រទេស។

ទាក់ទិនរឿងនេះ មន្ត្រីសម្របសម្រួលគម្រោងកំណែទម្រង់ដីធ្លីរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក វណ្ណ សុផាត រិះគន់ថា ការអះអាងដូចនេះរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន នៅមិនទាន់អាចឆ្លុះបញ្ចាំងពីទិដ្ឋភាពជាក់ស្ដែងនៃជម្លោះដីធ្លី បង្កឡើងពីការផ្ដល់សម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចឲ្យក្រុមហ៊ុនវិនិយោគនោះនៅឡើយទេ។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរូបនេះបន្តថា ទីតាំងមួយចំនួននៅតាមបណ្ដាខេត្តដែលរដ្ឋាភិបាលបានផ្ដល់ដីរួចហើយឲ្យក្រុមហ៊ុនវិនិយោគនោះ បានផ្ដល់ការឈឺចាប់មិនចប់នោះឡើយរហូតមកដល់ពេលនេះ។ ដោយឡែកអ្វីដែលជាការអះអាងថាបានដោះស្រាយបញ្ចប់ហើយនោះ គឺគ្រាន់តែរូបភាពនយោបាយប៉ុណ្ណោះ។ លោកបន្តថា «រឿងដោះស្រាយដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចហ្នឹង តាមខ្ញុំធ្វើការកន្លងមកនេះមើលឃើញថា គឺឥតមានដោះស្រាយបញ្ចប់ទេ ជាពិសេសដូចជានៅតាមសហគមន៍ព្រះវិហារ មណ្ឌលគិរី រតនគិរី និងនៅស្ទឹងត្រែង ដែលខ្ញុំធ្វើការកន្លងមក ដូចជានៅកោះកុង ជាដើម។ ខ្ញុំឃើញថាឥតមានឃើញដោះស្រាយអីផងរាល់ថ្ងៃនេះ»។

កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៦ លោក ហ៊ុន សែន ដើម្បីបញ្ចៀសពីជំងឺមហារីកដែលព្យាបាលមិនជាព្រោះតែជម្លោះដីធ្លីនេះ បានចេញសេចក្ដីសម្រេចមួយ ដោយដកហូតដីជិត ១លានហិកតារមកគ្រប់គ្រងវិញ ក្នុងចំណោមដីជាង ២លានហិកតារដែលរដ្ឋាភិបាលបានផ្ដល់ឲ្យក្រុមហ៊ុនវិនិយោគ ក្រោមគោលនយោបាយសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច។

មិនយូរប៉ុន្មាន ក្រោយពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីសម្រេចបែបនេះ ទើបនៅដើមខែមីនា ឆ្នាំ២០១៦ រដ្ឋាភិបាលសម្រេចនិរាករណ៍ដីដែលបានផ្ដល់រួចហើយ ដោយបន្សល់ទុកដីប្រមាណ ១លាន ៩ម៉ឺនហិកតារប៉ុណ្ណោះឲ្យក្រុមហ៊ុនបន្តវិនិយោគ។ ក្រៅពីនេះ រដ្ឋាភិបាលបានចេញសម្រេចមួយជាន់ទៀត ដោយបន្ថយឆ្នាំនៃការវិនិយោគពី ៩០ឆ្នាំមកនៅត្រឹម ៥០ឆ្នាំវិញ។

លោក ប៉ុល ហំម ប្រធានគណៈកម្មការទី៣ នៃរដ្ឋសភាមកពីខាងគណបក្សប្រឆាំង ដែលកោះហៅរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន មកឆ្លើយបំភ្លឺផ្ទាល់មាត់ ទទួលស្គាល់ថា គណៈកម្មការរបស់រដ្ឋសភាពិតជាពុំមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ជុំវិញរឿងសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចនេះទេ។ យ៉ាងណា លោកយល់ថា អ្វីដែលលោក សាយ សំអាល់ បកស្រាយនេះអាចទទួលយកបានខ្លះ។ លោកបន្តថា «បញ្ហាដីសម្បទាននេះនិយាយឲ្យមែនទែនទៅ យើងមិនមានលទ្ធភាពអីនឹងទៅស្រាវជ្រាវឲ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយទេ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលឯកឧត្ដមរដ្ឋមន្ត្រីលោកមានប្រសាសន៍នេះ គឺមានលក្ខណៈសមរម្យច្រើន»។

របាយការណ៍របស់អង្គការក្រុមការងារពិសេសសិទ្ធិលំនៅឋាន រកឃើញថា ប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ ៧០ម៉ឺននាក់នៅទូទាំងប្រទេស កំពុងរងគ្រោះដោយការបណ្ដេញចេញក្នុងជម្លោះដីធ្លីនេះ។ វិវាទដីធ្លីជារួម សង្គមស៊ីវិលមើលឃើញថា គឺបង្កឡើងពីក្រុមហ៊ុនពីរដែលនាំមុខគេ គឺក្រុមហ៊ុនវៀតណាម និងក្រុមហ៊ុនចិន។

លោក សៀ ភារម្យ នាយកលេខាធិការដ្ឋាននៃក្រុមការងារពិសេសសិទ្ធិលំនៅឋាន ធ្លាប់អះអាងថា ជម្លោះដីធ្លីនេះមិនថមថយនោះទេ ហើយនិន្នាការនេះនឹងនៅតែជាការគំរាមកំហែងនៅឡើយ ដរាបណាអ្នកវិនិយោគដែលមកពីប្រទេសកុម្មុយនិស្តទាំងនេះ មិនគោរពសិទ្ធិមនុស្សជាមូលដ្ឋាននោះ៕

ប្រធានាធិបតីសិង្ហបុរីនឹងបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជារយៈពេល៤ថ្ងៃចាប់ពីថ្ងៃទី៨មករា

ប្រធានាធិបតីប្រទេសសិង្ហបុរី លោក តូនី តាន់ កេងយាំ (Tony Tan Keng Yam) (កណ្ដាល) លើកដៃស្វាគមន៍ទៅសិស្សសាលាបឋមសិក្សា នៅទីក្រុងតូក្យូ (Tokyo) ប្រទេសជប៉ុន កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៦។ Photo AFP

ប្រធានាធិបតីប្រទេសសិង្ហបុរី លោក តូនី តាន់ កេងយាំ (Tony Tan Keng Yam) នឹងដឹកនាំគណៈប្រតិភូមកបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋនៅកម្ពុជា រយៈពេល ៤ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី៨ ដល់ថ្ងៃទី១១ ខែមករា។ ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ គឺតបតាមការអញ្ជើញរបស់ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ សម្ដេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី។

សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេស ផ្សព្វផ្សាយនៅថ្ងៃទី៤ មករា ឲ្យដឹងថា ក្នុងអំឡុងពេលទស្សនកិច្ចនេះ លោក តូនី តាន់ កេងយំា នឹងចូលក្រាបបង្គំគាល់ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ និងសម្ដេចព្រះមហាក្សត្រី នរោត្តម មុនីនាថ សីហនុ។

ក្រៅពីនោះ លោកក៏នឹងជួបពិភាក្សាទ្វេភាគីជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងធ្វើជាអធិបតីក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខាលើឯកសារចំនួនពីរ គឺអនុស្សរណៈស្ដីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យអប់រំ បណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេស និងវិជ្ជាជីវៈរវាងក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈកម្ពុជា និងវិទ្យាស្ថានអប់រំបច្ចេកទេសនៃប្រទេសសិង្ហបុរី និងអនុស្សរណៈរវាងមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែតកម្ពុជា និងមន្ទីរពេទ្យ តាន់ តុក សេង (Tan Tock Seng) របស់សិង្ហបុរី។

លោក តូនី តាន់ កេងយាំ ក៏នឹងទៅទស្សនាគម្រោងរបស់សិង្ហបុរី នៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត និងទៅទស្សនាប្រាសាទអង្គរ នៅខេត្តសៀមរាប ផងដែរ៕

Families protest water restrictions in Poipet

Water shortage in Banteay Meanchey, April 26, 2016 Hong Menea

Nearly 50 families from a village in Banteay Meanchey province’s Poipet town yesterday protested to demand that a private utilities company stop restricting water supply in their area because they didn’t have enough water to drink and irrigate their crops.

Yet Vanteav, 42, claimed that Anco Water Supply – owned by ruling Cambodia People’s Party Senator Kok An – on Friday closed a reservoir in Kon Damrie village, halting water distribution to the villagers.

“We wonder why the company closed the reservoir while we really need it for everyday use, especially for our farms,” he said.

Sam Nang, another villager, said residents are in a dire need for water.

“Do they [the company] not think of the villagers’ needs or what?” he asked.

However, Teng Chhai Ya, a representative of Anco Water Supply, maintained the company had not closed the reservoir, but only limited the water distribution because it wants to preserve water to avoid facing another water shortage later this year.

Last June, the company’s water supply was also cut short because a record drought caused the reservoir’s water levels to fall. In 2014, however, the company was found to only be meeting half of Poipet’s demand for clean water.

Keo Vy, spokesman for the government’s National Committee for Disaster Management, acknowledged that the recent droughts had prompted some efforts to conserve water this year, but added that “for Poipet, we don’t have any problems yet; we have enough water now”.

Opposition questions minister

Illegal timber found in the Prey Lang forest. Supplied

After being questioned for more than two hours at the National Assembly yesterday, Environment Minister Say Samal claimed the number of forest crimes decreased in 2016, but acknowledged that some government officials were involved in some of the crimes.

A recently released report from the University of Copenhagen in Denmark said logging crimes in the protected Prey Lang forest had increased by 14 percent compared with last year.

Mr. Samal was summoned to the third commission of the National Assembly yesterday to answer questions from members of the opposition, led by CNRP official Pol Hom.

Mr. Hom also asked Mr. Samal about garbage management in Phnom Penh and other major cities, land concessions causing deforestation, natural resource conservation areas and forest crimes.

When asked about the continued illegal logging of the country’s forests, Mr. Samal told reporters after the meeting that his ministry is investigating government officials involved in forest crimes and will take legal action against anyone who is caught.

“We have done this for every case, but I cannot tell you because some cases are still under investigation. I can say that we have our targets, but I cannot say more than that,” he said.

Mr. Samal has been criticized in the past for his statements about illegal logging and deforestation. Last June, he claimed all major forest crimes had stopped because of the work of a task force set up by Prime Minister Hun Sen in January 2016.

After six months, few arrests and a number of court cases were slowly making their way through the judiciary, but the task force claimed its job was done.

The government then created another task force last month to deal with forest crimes after Sao Sokha, the commander in chief of the military police and head of the first task force, admitted that deforestation and illegal logging were not only continuing, but increasing.

Mr. Sokha was put in charge of the new task force, which he says is “planning strategies to prevent forestry, wildlife and mining crimes as well as have the offenders arrested.”

The annual Environment Ministry review released late last month says nearly 600 forest crimes were committed in protected areas in 2016 and 700 cases of wildlife, fishing and land crimes were found.

The government sent only 35 of these cases to court.

Hoeun Sopheap, a Prey Lang Community Network (PLCN) representative from Kampong Thom province, said that despite the government designating Prey Lang as a protected area and increasing measures to crack down on forestry crime, illegal logging and timber exports still occurred, especially by traders transporting timber at night.

“Through the report in four provinces, we see no decrease and no increase either, which means that trafficking is the same and timber transport is still happening,” he said.

He added that besides deforestation, the PLCN also found that some local authorities – such as police as well as commune and village chiefs – were involved in logging and conspired with dealers to transport timber out of their areas.

Mr. Sopheap worked with the University of Copenhagen on their report and agreed with their assessment of Prey Lang.

“Deforestation and illegal logging are still serious threats to Prey Lang,” the university wrote in their fifth monitoring report on Prey Lang released in late December.

Mr. Samal said he had read the report and added that he was frustrated that the university did not try to work with the ministry before releasing it.

After the assembly session, Mr. Hom said the opposition wanted to verify information with Mr. Samal about forest crimes, adding that the Environment Minister’s answers on the topic and on waste management were acceptable, but showed that the government needed to do more to fix problems in both sectors.

“The garbage management problem hasn’t been completely improved,” he said.

“As we see on some streets, there is an unusual amount of garbage and medical waste. There are also many crimes related to forests and natural resources that are still happening.

“However, the third commission does not accuse the government of doing nothing. We have seen effort, but it is not 100 percent improved.”

Mr. Samal agreed that garbage management was still in its infancy and had not improved enough, but said he was committed to working with local authorities to solve the problem.

The government, he said, is setting up a plan to manage garbage collection in stages and plans to farm out the task of monitoring the process to sub-national administrations.

The country’s issues with garbage collection took over the airwaves after last November’s Water Festival, when a video posted to Facebook showed workers sweeping garbage into the Tonle Sap.

CINTRI, the country’s contracted waste management company, and the Public Works Ministry both denied the workers were theirs.

Mr. Samal publicly criticized CINTRI for the video and for the lack of clean streets after the festival, saying the company needed to work harder and expand its capabilities.

But the lack of enforcement in waste management has led many citizens to continue using old methods for waste disposal. Last month, Mr. Samal’s ministry sent out a warning to Phnom Penh City Hall, telling them to stop residents on the outskirts of the city from dumping trash in the river.

But almost a month later, trash was still overflowing in the area and residents told a local media outlet that no one had come to tell them to stop, much less punish them for their actions.

A future in doubt after acid attack

Acid attack victims Kea Samnang (right) and his fiancée Sa Sokha, at the Preah Kossamak Hospital yesterday. Photo supplied

Sa Sokha had dreams of being an Apsara dancer, and her March wedding was all planned out. But the 18-year-old now wonders if that future is possible after a cruel acid attack left half of her face badly burned.

She and her fiancé, Kea Samnang, fell prey to a vindictive attack on Monday, allegedly carried out by Samnang’s former lover, Pach Chansereiroth.

Samnang, who sustained deep burns to his back and chest, winces as he sits up on his hospital bed; he reaches for his smartphone and points to the background image.

It’s a selfie of the young betrothed pair, snapped at a friend’s wedding.

In the picture, Sokha wears a bright red dress and a radiant smile. But today on her hospital bed, she lies flat in “Hello Kitty” pajamas, her face is swathed in white bandages with small gaps for her mouth and eyes.

“It is still painful,” she said, quietly. She hasn’t had anything to eat since the attack on Monday.

“I cannot speak much or it will hurt my mouth.”

Sokha’s desire for a career in traditional dancing, with its emphasis on grace and beauty, has dwindled to only half-hopes.

“I am so scared that my face won’t be the same,” she said.

Out of earshot, her mother, Thhy Satum, weeps and says she is trying to remain strong for her daughter and protect her from keyboard warriors on Facebook who have claimed she was not a victim and somehow deserved the attack.

“Now I am comforting my daughter in order for her not to feel depressed and hopeless,” she said. “The doctor told us she could probably not be the same, as the cheek and face are very difficult to repair. We don’t tell her about this.”

In just two months, Satum, who lives in the provinces while her daughter lives with an aunt in Phnom Penh, was hoping to be celebrating with her daughter on her wedding day – she has already paid for the music, the food, the clothing and the decorations.

“Now I’m not sure if we can do it or not. We will wait and see,” Satum said.

Back in the shared hospital room, Samnang says he made it clear to Chansereiroth that their relationship was over once he became engaged to Sokha in the middle of last year. “I just can’t believe that someone would have such bad intentions to do this to us.”

He explained Chansereiroth had approached him on Monday and, claiming she was feeling unwell, asked for him to give her a lift home on his moto. Once they were driving away, she allegedly doused them in sulfuric acid. “I hope the police will punish her as much as she made us suffer,” Samnang said.

Chansereiroth has been arrested and questioned by police and is expected to be sent to court this morning, Sen Sok district police chief Mok Hong said.

“We accused the suspect of intentional violence with aggravating circumstances,” he said. “We have enough evidence for her crime; we have the victim and witness statements, and her confession.”

The court will ultimately decide on the charges, but Chansereiroth could face up to 10 years in prison.

But the same legislation that has been credited with a steady decrease in acid attacks since it introduced harsher penalties for perpetrators in 2012 has proven little use for victims in other areas.

The Acid Law stipulates that the government shall provide legal support to the victims of attacks involving concentrated acid. “The protection, rehabilitation, and reintegration of victims of Concentrated Acid attack back into society shall be under the competence of Ministry of Social Affairs, Veterans and Youth Rehabilitation,” Article 12 of the law reads.

Yet Social Affairs spokesman Em Chan Makara yesterday admitted no such support had ever been provided. “So far we have never engaged with or done anything to help any acid victim,” he said.

“When we talk about social services, I think our government is referring to the Education Ministry, Labour Ministry and Health Ministry. We don’t have an acid department, and I have never known social affairs to be responsible for acid victim cases.”

Erin Bourgois, who previously worked at the now-defunct Cambodian Acid Survivors Charity, said the group’s monitoring found an apparent lack of government support for the long-term care required for victims to heal.

“Medical and social services are supposed to be provided [free of charge] by the government to acid patients . . . but when we monitored care provided by the [government], survivors reported no support was received,” she said.

That this latest case bore many of the traditional hallmarks of acid attacks – targeting the face to disfigure the victim, attacking over a perceived infidelity – shows, Bourgios said, that “more needs to be done to regulate acid so it does not get in the wrong hands and to bring perpetrators to justice”.

Preah Kossamak Hospital plastic surgeon Say Bonvath said the couple would be in hospital for at least four weeks. “They are emotionally haunted, they are suffering from lack of blood and they are dehydrated,” he said.

The depth of the burn on Samang’s back means skin from his thigh would need to be grafted over the wound, while Sokha’s face will be forever scarred.

Though the pair have received no government assistance or help from NGOs, Sokha’s school community has so far banded together to donate 1 million riel ($247). Vin Lay Chour, acting director at the public Secondary School of Fine Arts, said the teachers and students stood behind Sokha in the wake of the violent attack.

“Our school has a stance to fully support her until she finishes her study if she is not too seriously disabled,” she said. “We fully support her not to give up her career in art if her passion is still strong.”

PM to pay visit to Don Sahong dam

Lower Sesan Dam and Don Sahong Dam meetings Stung Treng Province. Kimberley McCosker

Prime Minister Hun Sen will visit the Don Sahong dam, which he once opposed, during a visit to Laos next week, the Foreign Ministry announced yesterday.

Hun Sen and his Laotian counterpart, Thongloun Sisoulith, will preside over the inauguration of a new border checkpoint between the two nations on January 10, according to a ministry statement.

“After the inauguration ceremony, Samdech Techo Hun Sen will visit the Don Sahong Hydropower Dam,” the statement reads.

Hun Sen, who once opposed the dam’s construction, made an about-face in November amid criticism from environmental NGOs. Tek Vannara, executive director of the NGO Forum, said yesterday that neither government has done enough research on the potential negative impact for millions of people living in the area, and suggested Hun Sen use the visit to learn more. “It would be good if the prime minister met with the local people there to get their perspective on the Don Sahong dam,” he said.

The World Wildlife Fund warns that the dam could consign the Mekong Irrawaddy dolphin to extinction and hurt the livelihoods of downstream Cambodians.

Tebthida