Monday, January 2, 2017

Veng Sreng scars still haunt unions


Garment factory workers attack the police in a protest demanding an increase in monthly minimum wage at Veng Sreng in 2014. Heng Chivoan



It's been three years, but the emotion is still palpable when Khim Souern talks about the morning of January 3, 2014.

“Our son got killed as if he were a dog, maybe even worse than a dog, because we could not find his body,” the 42-year-old said yesterday.

Souern’s son, Khim Saphath, was one of five garment workers believed to have been shot dead by security forces that day as wage protests paralysed Phnom Penh’s Veng Sreng Boulevard.

But as raw as the emotion still is for Saphath, unionists and labour advocates yesterday said that same trauma had extended to industrial relations as a whole, dampening the potential for any future mass demonstrations like the one at Veng Sreng.

The violent January 3 crackdown was preceded a day earlier by security personnel violently dispersing peaceful protesters from Canadia Industrial Park, leading workers to stage roadblocks and burn tyres on the street.

The next day, military and police forces moved in with live ammunition and cleared the arterial road with brute force – about 10 days after workers had taken to the streets in rejection of a minimum wage hike from $80 to $95, a figure they said was far short of the $160 they had demanded.

At least four people were killed in the ensuing violence. Saphath is only presumed dead, as his body was never located, though one eyewitness told rights group Licadho they saw the teen shot in the chest and taken away by security forces, never to be seen again.

The shootings had a dramatic effect on the psyche of Cambodian workers, said Vorn Pov, president of the Independent Democracy of Informal Economy Association.

“Veng Sreng created a psychological intimidation against the union movement and the workers’ commitment to strike,” he said. Indeed, the momentum and energy that had pushed thousands of workers into the streets was stopped dead in its tracks.

Pov himself was badly beaten on January 2, taken into custody and charged with intentional violence after attempting to ease tensions between workers and security forces outside the Yak Jin garment factory on National Road 4 – a separate site of wage protests.

By that point, the industrial unrest had become conflated with the Cambodia National Rescue Party’s ongoing demonstrations against the 2013 election results, with CNRP leader Sam Rainsy throwing the weight of the opposition behind the workers’ demands for a $160 wage. Indeed, a day after the shootings on Veng Sreng, Daun Penh security guards descended on Freedom Park, violently dispersing a peaceful sit-in by opposition supporters.

Whatever the wisdom of the CNRP’s move to join forces with the union movement, the blame for what followed lays in one place, according to Pov. “The violence was neither instigated by the CNRP or the unions,” he said. “It was the government who chose to open fire on the workers.”

Pov’s sentiments were echoed by Ath Thorn, president of the Cambodian Labour Confederation, who said witnessing the brutal violence firsthand had led to reduced worker participation in consequent protests.

Thorn was one of five union leaders charged almost eight months after the protests for intentional violence, incitement and creating public disorder. The case has never gone to trial.

Labour advocate Moeun Tola also maintained that the shadow of Veng Sreng had a psychological impact on workers, and noted that such could be the case for some time to come.

“I don't think it is about the union leaders [being unwilling to strike] specifically, but actually it is the workers,” he said yesterday. “Those killings on Veng Sreng have affected workers. Unions might find it difficult to convince workers to protest again like that.”

But since the killings, Tola said, unions have also been constrained by other means. “I think it’s not only about Veng Sreng,” he said. “The court cases against union leaders and the Trade Union Law [passed on April 2] are elements that have changed the unions.”

Three years on, Tola said unions who often have little in their playbook beyond “hitting the street” are now in need of a different kind of strategy to address their factory floor concerns.

“They need to restrategise, because when we talk about a struggle, it is not only on the streets,” he said. “They have to also find other ways to pressure manufacturers to meet their demands.”

Unions and families of the deceased will hold a commemoration ceremony today to mark the killings. Similar to last year, City Hall yesterday issued a statement refusing to allow any ceremonies on Veng Sreng itself, adding that it would create “traffic congestion and affect public order.”

Daun Penh guards just ‘trying to help’: gov’t


Daun Penh police officers Eli Meixler



Interior Minister Sar Kheng yesterday defended the notoriously violent security guards employed by Phnom Penh’s Daun Penh district to keep order and crack down on protests, saying they were necessary to help understaffed police.

Wearing black motorcycle helmets and wielding batons, the Daun Penh guards spent much of 2014 enforcing the government’s decree banning gatherings of more than 10 people by attacking anyone who defied it. Speaking at an event at the Sofitel Hotel, Kheng said the guards were necessary during the time of postelection upheaval and did not deserve the criticism often directed at them.

“It was historic in our country, as we never had a gathering of hundreds of thousands of people in Phnom Penh . . . [the opposition] said there was 400,000,” Kheng said, rejecting claims the guards used disproportionate force to stop protests.

“They were outnumbered, because . . . we had only a few police. Therefore, there was a need for the help of the volunteers,” he continued. “The security guards . . . had no intention to do anything more than helping the authorities, including the National Police forces, which were understaffed.”

Whatever their intention, the guards gained a reputation for chasing after activists, civil society members and journalists swinging their batons. In May 2014, one split open the skull of opposition lawmaker Nhay Chamroeun at a protest. Another guard struck the head of journalist Lay Samean, who now works for the Post and was covering the protest.

Both required extended hospitalisation and treatment abroad.

Gov’t stands by their man

Gov’t stands by their man

Immigration officer Chhean Pisith, wearing a neck brace, is pushed through a Banteay Meanchey hospital in a wheelchair on December 22 after alleging he was hit by a car. Photo supplied



Government officials yesterday continued their stalwart defence of immigration official Chhean Pisith, despite the release of CCTV footage that shows Pisith walking without so much as a limp just days after claiming a CNRP official had struck him down with his SUV.

Three videos of surveillance footage leaked to a Facebook page on Friday show Pisith strolling through a Thai guesthouse on December 27 with a female companion. The video, which Pisith is said to have decried as a violation of his privacy, created a new wave of reactions over the weekend from Cambodian netizens, only solidifying widespread doubts over the merits of the case.

Pisith was sent to a Thai hospital after Mang Puthy, a local unionist and CNRP official, allegedly hit Pisith with his car five days earlier as he attempted to intervene in a dispute between the immigration officer and a local motodop.

Puthy was sent to pre-trial detention on a charge of aggravated intentional violence, but in a video of the incident released on social media, the car appears to be completely immobile when Pisith collapses in front of it. He was later photographed in a wheelchair and wearing a neck brace.

Sim Samarth, chief of immigration police at Poipet, said after being hit on December 22, Pisith was discharged on December 24 and was at the guesthouse awaiting documentation from the hospital.

“Why are people on Facebook criticising him because he got better and the hospital allowed him to go back home?” he asked.

Samarth added that officials had medical records to prove the extent of Pisith’s injuries but would not publish them on Facebook and would instead submit them to the Banteay Meanchey Provincial Court as evidence.

The video from the Thai guesthouse was posted on Facebook under an account with the name Ton Sen. Contacted yesterday, the man using the account refused to reveal his name but admitted to posting the videos online.

The man, who sent messages to Post reporters via Facebook, said he had been in touch with the person who shot the videos of the security footage and volunteered to post them after the other person got cold feet.

“Someone gave it to me via Facebook chat. So I have the right to post it on Facebook in public,” he said. “I want the court to know that [Pisith] is a liar.”

He later posted a video of himself alleging that Pisith was performing the charade to get a promotion. “Five-year-old children do acts like this. If he was injured badly, how did he get better so fast?” he asked.

Yesterday, Pheng Vannak, an official at the Interior Ministry, said Pisith had called the videos a breach of his privacy and that he was requesting that Thai police investigate the leak.

Following Puthy’s arrest, both Banteay Menachey prosecutor Sok Keo Bandith and the Interior Ministry released statements saying there were no irregularities in the charges, backing the police’s investigation.

However, opposition spokesman Yim Sovann yesterday said the ministry needed to re-evaluate the case in light of the new videos.

“This does not seem politically motivated. But information on Facebook shows irregularities and they need to give answers to the public,” he said.

អង្គការ​ពន្លក​ខ្មែរ​នៅ​ខេត្ត​ព្រះវិហារ​អំពាវនាវ​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ​ទប់ស្កាត់​ការ​កាប់​រាន​ព្រៃ​ព្រះ​រកា

                                                                                                                                                                  ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​ឃុំ​ប្រមេរុ ស្រុក​ត្បែងមានជ័យ នៃ​ខេត្ត​ព្រះវិហារ ឲ្យ​ដឹង​ថា បច្ចុប្បន្ន​មាន​ជន​ចំណាក​ស្រុក​ជាង ២០០​គ្រួសារ បាន​ចូល​ទៅ​កាប់​រាន​តំបន់​អភិរក្ស​ព្រៃ​ព្រះ​រកា​ជា​បន្តបន្ទាប់ ដើម្បី​យក​ដី​ធ្វើ​ចម្ការ បណ្ដាល​ឲ្យ​ដើម​ឈើ​ធំៗ​ជាច្រើន​ត្រូវ​គេ​កាប់​លក់ ចំណែក​ដើម​ច្បោះ​ជ័រ​របស់​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​ជាច្រើន​ទៀត ក៏​បាត់បង់​ដែរ។

កន្លែង​ដែល​កំពុង​ទទួល​រង​ការ​កាប់​រាន​យក​ដី​នោះ គឺ​នៅ​តំបន់​ប្រខាវ ក្បាល​បែក​ចាន ក្បាល​អូរ​ក្រូច ក្បាល​អូរ​ពោធិ៍ អន្លង់​ចារ និង​អូរ​សោម ជាដើម។

មន្ត្រី​អង្គការ​ពន្លក​ខ្មែរ ដែល​ធ្វើ​ការងារ​ជួយ​ដល់​សហគមន៍​ការពារ​ព្រៃ​ឈើ​នៅ​ខេត្ត​ព្រះវិហារ អំពាវនាវ​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ និង​សមត្ថកិច្ច​ពាក់ព័ន្ធ​នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​នេះ ចាត់​វិធានការ​តឹងរ៉ឹង​ដើម្បី​ការពារ​តំបន់​ព្រៃ​ព្រះ​រកា ដែល​កំពុង​ទទួល​រង​ការ​កាប់​រាន​យក​ដី​ធ្វើ​ចម្ការ​ជា​បន្តបន្ទាប់។

ការ​អំពាវនាវ​នេះ ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ស្រប​ពេល​ដែល​ជន​ចំណាក​ស្រុក​ជាច្រើន​មក​ពី​ខេត្ត​កំពង់ធំ កំពត និង​អ្នក​នៅ​ក្នុង​ស្រុក​ផង នាំ​គ្នា​ចូល​កាប់​រាន​ព្រៃ​នោះ​អស់​ជាច្រើន​ហិកតារ​ទៅ​ហើយ។

មន្ត្រី​ផ្នែក​តស៊ូ​មតិ​របស់​អង្គការ​ពន្លក​ខ្មែរ គឺ​លោក ប៉ិក សោភ័ណ។ លោក​មាន​ប្រសាសន៍​នៅ​រសៀល​ថ្ងៃ​ច័ន្ទ ទី​២ ខែ​មករា ថា បច្ចុប្បន្ន ព្រៃ​ព្រះ​រកា​ជាច្រើន​កន្លែង​ដូចជា​តំបន់​ប្រខាវ ក្បាល​បែក​ចាន ក្បាល​អូរ​ក្រូច ក្បាល​អូរ​ពោធិ៍ អន្លង់​ចារ និង​អូរ​សោម ជាដើម កំពុង​រង​ការ​កាប់​បំផ្លាញ​ពី​ក្រុម​ជន​ចំណាក​ស្រុក​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ។ លោក ប៉ិក សោភ័ណ បញ្ជាក់​ថា សកម្មភាព​កាប់​រាន​ដី​ព្រៃ​ធ្វើ​ចម្ការ​នេះ មិន​ត្រឹម​តែ​កាប់​ឈើ​ធំៗ​យក​ទៅ​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​ខុស​ច្បាប់​ទេ គឺ​វា​ថែម​ទាំង​បំផ្លាញ​ដើម​ច្បោះ​ជ័រ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ ដែល​តែង​ប្រកប​របរ​ចិញ្ចឹម​ជីវិត​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​ផង៖ «ខ្ញុំ​ចង់​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ ហើយ​និង​មន្ត្រី​ដែល​មាន​សមត្ថកិច្ច គឺ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​បង្កើន​ការ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន​ចំពោះ​សកម្មភាព​ទន្ទ្រាន​ដី​ព្រៃ ហើយ​តំបន់​ដែល​គេ​រុក​រាន​នោះ គឺ​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ការពារ​ព្រៃ​ព្រះ​រកា»។

មន្ត្រី​បរិស្ថាន​ខេត្ត​ព្រះវិហារ ដែល​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​លើ​កិច្ច​ការពារ​តំបន់​ព្រៃ​អភិរក្ស​នោះ និយាយ​ថា គេ​ពុំ​ទាន់​បាន​ដឹង​អំពី​សកម្មភាព​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃ​ព្រះ​រកា នៅ​តំបន់​ណា​នៅ​ឡើយ​ទេ។

ប្រធាន​មន្ទីរ​បរិស្ថាន ខេត្ត​ព្រះវិហារ លោក អ៊ា សុខា មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការ​កាប់​រាន​ព្រៃ​ដើម្បី​យក​ដី គឺ​ជា​អំពើ​ខុស​ច្បាប់ ក៏ប៉ុន្តែ​រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ លោក​នៅ​មិន​ទាន់​បាន​ទទួល​របាយការណ៍​ពី​នាយក​គ្រប់គ្រង​តំបន់​ព្រៃ​ព្រះ​រកា ស្ដីពី​សកម្មភាព​កាប់​ព្រៃ ដើម្បី​រុក​រាន​យក​ដី​នោះ​នៅ​ឡើយ៖ «យើង​អត់​ទាន់​បាន​ទទួល​ព័ត៌មាន​ពី​ខាង​ហ្នឹង​ផង ពីព្រោះ​គេ​មាន​នាយក គឺ​មន្ត្រី​ដែល​អនុវត្ត​ត្រូវ​ធ្វើ​របាយការណ៍​មក​មន្ទីរ ប៉ុន្តែ​មិន​ដែល​ឃើញ​រាយការណ៍​ទេ»។

ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា សមាជិក​សហគមន៍​ការពារ​ព្រៃ​ព្រះ​រកា អ្នកស្រី រឿង ខាន់ អះអាង​ថា រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ ជន​ចំណាក​ស្រុក​ដែល​ចូល​ទៅ​កាប់​រាន​យក​ដី​ព្រៃ​ព្រះ​រកា បាន​កើន​ឡើង​ដល់​ទៅ​ជាង ២០០​គ្រួសារ​ហើយ។ អ្នកស្រី រឿង ខាន់ បញ្ជាក់​ថា សហគមន៍​លែង​ហ៊ាន​ចូល​ទៅ​ទប់ស្កាត់​ការ​កាប់​រាន​យក​ដី​ព្រៃ​នោះ​ទៀត​ហើយ ពីព្រោះ​ជន​ចំណាក​ស្រុក​ខ្លះ​ដែល​មក​ពី​ខេត្ត​កំពត មាន​ទាំង​ប្រើ​កាំភ្លើង​ឆ្នុក​បាញ់​គំរាម​សហគមន៍​ទៀត​ផង៖ «ខ្ញុំ​ជា​សហគមន៍​មិន​ជា​ធ្វើ​យ៉ាង​ណា? បើ​ជន​ចំណាក​ស្រុក​មក​ពី​កំពត សុទ្ធតែ​ប្រើ​កាំភ្លើង​ឆ្នុក»។

ព្រៃ​ព្រះ​រកា ដែល​មាន​ទំហំ​ជាង ៩.៦០០​ហិកតារ​នៅ​ចន្លោះ​ព្រំប្រទល់​ស្រុក​ចំនួន​៣ គឺ​ស្រុក​ត្បែងមានជ័យ ស្រុក​ជាំក្សាន្ត និង​ស្រុក​ឆែប របស់​ខេត្ត​ព្រះវិហារ។

អង្គការ​ពន្លក​ខ្មែរ ឲ្យ​ដឹង​ថា សកម្មភាព​កាប់​រាន​ព្រៃ​ព្រះ​រកា ដើម្បី​យក​ដី បាន​កើត​មាន​តាំង​តែ​ពី​អំឡុង​ឆ្នាំ​២០១១ ហើយ​ការ​កាប់​រាន​យក​ដី​ខ្លាំង គឺ​នៅ​ចុង​ឆ្នាំ​២០១៦៕

សហគមន៍​ខេត្ត​ក្រចេះ​ថា​ក្រុមហ៊ុន​សម្បទាន​នៅ​តែ​កាប់​ឈើ​មាន​តម្លៃ​ក្នុង​ព្រៃ​ឡង់

ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​កួយ និង​ជា​សមាជិក​ការពារ​ព្រៃ​ឡង់ ខេត្ត​ក្រចេះ លោក សំ ណូ ផ្តល់​បទសម្ភាសន៍​ដល់​អាស៊ីសេរី​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៥ ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ​២០១៦។ RFA/Men Sothyr


ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​រស់នៅ​ឃុំ​បឹងចារ ស្រុក​សំបូរ ខេត្ត​ក្រចេះ បារម្ភ​ពី​សកម្មភាព​កាប់​ឈើ​មូល​ក្នុង​បរិវេណ​ព្រៃ​ឡង់​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន​សម្បទាន​សេដ្ឋកិច្ច​ឈ្មោះ ក្រុមហ៊ុន ស៊ី បាយអូថេច (Ci-Biotech)។ អ្នក​ភូមិ​ថា សកម្មភាព​កាប់​ឈើ​មាន​តម្លៃ​មាន​មុខ​កាត់​ធំៗ ធ្វើ​ឡើង​ចាប់​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២១ ធ្នូ រហូត​បច្ចុប្បន្ន ពុំ​ទាន់​ឃើញ​មាន​ការ​ទប់ស្កាត់​ពី​អាជ្ញាធរ​រដ្ឋាភិបាល​ឡើយ។

ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​កួយ រស់នៅ​ឃុំ​បឹងចារ ស្រុក​សំបូរ ខេត្ត​ក្រចេះ ឲ្យ​ដឹង​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២ មករា ថា គ្រឿងចក្រ​បី​គ្រឿង​កំពុង​ប្រតិបត្តិការ​ឈូស​ឆាយ​យក​ឈើ​មាន​តម្លៃ​នៅ​តំបន់​ព្រៃ​ឡង់ ឋិត​នៅ​ចំណុច​អូរ​ប្រធំ ស្រោប​នាង និង​ចំណុច​វាល​រន្ទះ ឆ្ងាយ​ពី​ទន្លេ​មេគង្គ​ជិត ២០​គីឡូម៉ែត្រ ហើយ​ឈើ​ទាំងនោះ​ត្រូវ​គេ​ដឹក​អារ​ច្រៀក​នៅ​ដេប៉ូ​អារ​ឈើ​របស់​ក្រុមហ៊ុន ស៊ី បាយអូថេច រួច​មាន​រថយន្ត​យីឌុប​ត្រៀម​ដឹក​ចេញ​ក្រៅ ទំនង​យក​ទៅ​ប្រទេស​វៀតណាម។

ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​កួយ និង​ជា​សមាជិក​សហគមន៍​ការពារ​ព្រៃ​ឡង់​ខេត្ត​ក្រចេះ លោក សំ ណូ អង្កេត​ឃើញ​ថា ក្រុមហ៊ុន ស៊ី បាយអូថេច បាន​ផ្អាក​ប្រតិបត្តិការ​កាប់​ឈើ​មួយ​រយៈ ពោល​គឺ​ចាប់​តាំង​ពី​ខែ​មេសា ឆ្នាំ​២០១៦ រហូត​ដល់​ថ្ងៃ​ទី​២១ ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ​២០១៦ ហើយ​មក​ទល់​ពេល​នេះ សកម្មភាព​កាប់​ឈើ​របស់​ក្រុមហ៊ុន​នេះ ធ្វើ​ឡើង​យ៉ាង​គគ្រឹកគគ្រេង​ឋិត​ក្នុង​តំបន់​ព្រៃ​ឡង់​ខេត្ត​ក្រចេះ និង​ឋិត​ក្នុង​ដែន​ជម្រក​សត្វ​ព្រៃ​នៅ​តំបន់​នោះ។

លោក​មាន​មន្ទិល​ថា កន្លង​ទៅ​រដ្ឋាភិបាល​បាន​ចេញ​អនុក្រឹត្យ​ដាក់​ព្រៃ​ឡង់​ជា​ព្រៃ​អភិរក្ស ដែល​មាន​ក្រសួង​បរិស្ថាន មាន​កាតព្វកិច្ច​មើល​ការ​ខុស​ត្រូវ ក៏ប៉ុន្តែ​ការ​កាប់​បំផ្លាញ​ឈើ​មាន​តម្លៃ​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន​ឯកជន និង​ឈ្មួញ នៅ​តែ​បន្ត​កើត​មាន​ដដែល៖ «ឥឡូវ​គាត់​ធ្វើ​សកម្មភាព គាត់​បិទ​ច្រក​ចេញ​ចូល​ទាំងអស់​មិន​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​ចេញ​ចូល​តំបន់​នោះ​ទេ។ វា​កំពុង​តែ​សម្រុក​យក​ឈើ អត់​មាន​វ៉ៃ​ធ្វើ​ចម្ការ​ទេ គឺ​វ៉ៃ​អូស​យក​ឈើ។ ដេប៉ូ​វា​លេច​ក្បាល​ដេប៉ូ​មិន​ដឹង​ប៉ុន្មាន​ម៉ែត្រ​គូប​ទេ​ច្រើន​ណាស់»។

លោក សំ ណូ ទទូច​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​បញ្ឈប់​សកម្មភាព​កាប់​ឈើ​តាម​តម្លៃ​របស់​ក្រុមហ៊ុន ស៊ី បាយអូថេច ឬ​ស្ថានីយ​ស្ដារ​ព្រៃ​ឈើ​ឡើង​វិញ ដើម្បី​សង្គ្រោះ​ធម្មជាតិ​នៅ​តំបន់​នោះ។ លោក​រំឭក​ថា កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១៥ ដើម​ឈើ​ទាល ឬ​ដើម​ឈើ​ផលិត​ជ័រ​ទឹក​រាប់​ពាន់​ដើម ក្រុមហ៊ុន​កាប់​ដោយ​ម៉ាស៊ីន​ស្វ័យប្រវត្តិ គេ​យក​មក​អារ​ច្រៀក​ជា​សសរ​ផ្ទះ​ក្នុង​រោង​អារ​ឈើ​របស់​ក្រុមហ៊ុន ស៊ី បាយអូថេច ឋិត​នៅ​ឃុំ​កំពង់ចាម៖ «ខ្ញុំ​ចង់​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ឈប់​ផ្តល់​ស្ថានីយ​ស្ដារ​ឡើង​វិញ ស្ដារ​ព្រៃ​ចាស់​ធំៗ ឈើ​ទាល សុក្រំ ស្រឡៅ ដើម​តា​សេក សុទ្ធតែ​ឈើ​លេខ​១ កុំ​ទៅ​កាប់​វា​ទៀត។ ទុក​វា​ទៅ!»។

ឈើ​កកោះ​ត្រូវ​បាន​គេ​កាប់​ឋិត​ក្នុង​តំបន់​ព្រៃ​ឡង់ ខេត្ត​ក្រចេះ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២២ ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ​២០១៦។ RFA/Men Sothyr
អាស៊ីសេរី មិន​អាច​ទាក់ទង​តំណាង​ក្រុមហ៊ុន ស៊ី បាយអូថេច (Ci-Biotech) លោក សុ ម៉េងធា ដើម្បី​សុំ​ការ​បំភ្លឺ​ជុំវិញ​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​នេះ​បាន​ទេ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២ មករា។

មេ​ឃុំ​បឹងចារ លោក ហ៊ុល សឿង មាន​ប្រសាសន៍​ថា អាជ្ញាធរ​ឃុំ​ពុំ​ទាន់​ទទួល​ដំណឹង​នេះ​នៅ​ឡើយ​ទេ។ លោក​បញ្ជាក់​ថា អាជ្ញាធរ​ឃុំ​នឹង​រាយការណ៍​ករណី​នេះ​ទៅ​ថ្នាក់​លើ និង​អន្តរាគមន៍​មន្ត្រី​បរិស្ថាន​ប្រចាំ​ការ​នៅ​តំបន់​នោះ ប្រសិន​បើ​រក​ឃើញ​ថា មាន​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​នៃ​ការ​កាប់​ឈើ​បែប​អនាធិបតេយ្យ​នៅ​តំបន់​នោះ៖ «ខ្ញុំ​ក៏​តេ​ដែរ ដែល​ខ្ញុំ​នឹង​ជួយ​បើ​គាត់​មិន​តេ​ទេ។ គាត់​អាច​ពឹង​មន្ត្រី​អនុរក្ស​មន្ត្រី​អី ហើយ​អាច​ចាត់​ការ​ទៅ​កុំ​ឲ្យ​ពួក​នោះ​ធ្វើ​តាម​អំពើ​ចិត្ត»។

ក្រុមហ៊ុន ស៊ី បាយអូថេច គឺ​ជា​ក្រុមហ៊ុន​តំណាង​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កូរ៉េ​អភិវឌ្ឍន៍ រួម​គ្នា​នឹង​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា វិនិយោគ​ដំណាំ​ឧស្សាហកម្ម​អាកាស្យា ឬ​ស្ថានីយ​ស្ដារ​ព្រៃ​ឈើ​ឡើង​វិញ ដែល​វិនិយោគ​លើ​ផ្ទៃដី​ចំនួន​ជាង ៣​ម៉ឺន​ហិកតារ (៣៤.០០៧​ហិកតារ) កាល​ពី​ខែ​មិថុនា ឆ្នាំ​២០១២ ឋិត​នៅ​ក្នុង​ស្រុក​សំបូរ ខេត្ត​ក្រចេះ និង​មួយ​ផ្នែក​ចូល​ដី​ស្រុក​សៀមបូក ខេត្ត​ស្ទឹងត្រែង។

ស្ថាបនិក​បណ្ដាញ​ព្រះសង្ឃ​ឯករាជ្យ​ដើម្បី​យុត្តិធម៌​សង្គម ព្រះតេជព្រះគុណ ប៊ុត ប៊ុនតិញ សង្កេត​ឃើញ​ថា បច្ចុប្បន្ន​ឈើ​មាន​តម្លៃ​នៅ​សេសសល់​ឋិត​ក្នុង​តំបន់​ព្រៃ​ការពារ​ដោយ​អនុក្រឹត្យ និង​ព្រះរាជ្យក្រឹត្យ ដូចជា​ព្រៃ​ឡង់ និង​ព្រៃ​ព្រះ​រកា ជាដើម ដែល​ឈ្មួញ​កំពុង​សម្រុក​កាប់ ខណៈ​ឈើ​មាន​តម្លៃ​នៅ​តំបន់​ផ្សេងៗ​ត្រូវ​គេ​កាប់​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​ស្ទើរ​ផុត​ពូជ​ទៅ​ហើយ។

ព្រះតេជព្រះគុណ​មើល​ឃើញ​ថា រដ្ឋាភិបាល និង​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល ហាក់​ដូចជា​អសមត្ថភាព​ក្នុង​ការ​ការពារ​ព្រៃ​អភិរក្ស។ ព្រះតេជព្រះគុណ​យល់​ថា រដ្ឋាភិបាល​បាន​ប្រើប្រាស់​ធនធាន​របស់​រដ្ឋ​ដើម្បី​ការពារ​ព្រៃ​ឈើ គឺ​ពុំ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​នោះ​ទេ ដរាប​ណា​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​នៅ​តែ​តាំង​ខ្លួន​ជា​ទេវតា​បម្រើ​មនុស្ស និង​ជិះ​យន្តហោះ​ចង្អុល​បង្ហាញ​ពី​លើ​អាកាស​អភិរក្ស​ព្រៃ៖ «អាត្មា​មើល​ឃើញ​រដ្ឋាភិបាល​ធ្វើ​ការ​កាន់​តែ​យូរ កាន់​តែ​ល្ងង់ និង​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​បច្ចុប្បន្ន។ ទី​១ ដើម្បី​បោះ​បង្គោល​ផែនទី​ការពារ​ព្រៃ​ពិត​ប្រាកដ យើង​ជិះ​យន្តហោះ​មើល។ យើង​មើល​លើ​អាកាស​មក​ក្រោម ហើយ​យើង​តាំង​ខ្លួន​ជា​ទេវតា។ ធ្វើ​ខ្លួន​ជា​ទេវតា​ការពារ​ព្រៃ​ទៅ​អត់​រួច​ទេ​ចម្រើន​ពរ»។

ព្រៃ​ឡង់​ឋិត​ក្នុង​ចន្លោះ​ខេត្ត​ចំនួន​បួន ដូចជា​ខេត្ត​ក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង ព្រះវិហារ និង​ខេត្ត​កំពង់ធំ ត្រូវ​រដ្ឋាភិបាល​ប្រកាស​បង្កើត​ជា​ដែន​ជម្រក​សត្វ​ព្រៃ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៩ ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០១៦ មាន​ផ្ទៃដី​ជាង ៤៣​ម៉ឺន​ហិកតារ (៤៣១.៦៨៣​ហិកតារ) ដែល​ឋិត​ក្រោម​ការ​គ្រប់គ្រង​របស់​ក្រសួង​បរិស្ថាន។ ខ្លឹមសារ​អនុក្រឹត្យ​នោះ​បញ្ជាក់​ថា ក្រសួង​បរិស្ថាន មាន​កាតព្វកិច្ច​ធានា​កិច្ច​គាំពារ​បរិស្ថាន ការ​អភិរក្ស​ជីវចម្រុះ និង​កិច្ច​ការពារ​ធម្មជាតិ​ក្នុង​តំបន់​ព្រៃ​ឡង់ និង​ត្រូវ​សហការ​ជាមួយ​ក្រសួង​រៀបចំ​ដែនដី និង​ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ៕

ស្ថានទូត​ថៃ​បដិសេធ​ព័ត៌មាន​ដែល​ថា​អាហារ​កំប៉ុង​ថៃ​មាន​ផ្ទុក​មេរោគ​អេដស៍

                                                                                                                                                                 ស្ថានទូត​ថៃ បដិសេធ​ចំពោះ​ព័ត៌មាន​លើ​ហ្វេសប៊ុក (facebook) ដែល​ថា​អាហារ​ផ្លែ​ឈើ​កំប៉ុង​ផលិត​នៅ​ប្រទេស​ថៃ មាន​ផ្ទុក​មេរោគ​អេដស៍។ អ្នក​ជំនាញ​ខាង​ជំងឺ​អេដស៍​នៃ​ក្រសួង​សុខាភិបាល​កម្ពុជា អះអាង​ថា អាហារ​កំប៉ុង​ទាំងនេះ​មិន​មែន​ជា​មធ្យោបាយ​ដែល​អាច​ឆ្លង​កើត​ទេ។

អនុប្រធាន​អាជ្ញាធរ​ជាតិ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​ជំងឺ​អេដស៍ នៃ​ក្រសួង​សុខាភិបាល​កម្ពុជា លោក​វេជ្ជបណ្ឌិត ទា ផល្លា អំពាវនាវ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១ មករា ថា កុំ​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​ព្រួយ​បារម្ភ​អំពី​ការ​ឆ្លង​មេរោគ អេច្ឆ.អាយ.វី អេដស៍ (HIV) តាម​រយៈ​អាហារ​ផ្លែ​ឈើ​កំប៉ុង ដែល​ផលិត​នៅ​ប្រទេស​ថៃ នោះ៖ «តាម​មូលដ្ឋាន​វិទ្យាសាស្ត្រ​ហ្នឹង គឺ​យើង​យល់​ឃើញ​ថា មិន​មាន​ការ​ភ័យ​ខ្លាច​នឹង​ការ​ចម្លង​តាម​ម្ហូប​អាហារ​ជា​កំប៉ុង​ជា​អី​អ៊ីចឹង​កើត​ទេ។ កុំ​ឲ្យ​មាន​ការ​ភ័ន្ត​ច្រឡំ​អី​ពី​រឿង​ហ្នឹង​បាទ»។

ការ​អំពាវនាវ​របស់​លោក​វេជ្ជបណ្ឌិត គឺ​ដោយសារ​នៅ​ក្នុង​រយៈពេល​ប៉ុន្មាន​ថ្ងៃ​នេះ មាន​អ្នក​លេង​ហ្វេសប៊ុក​ខ្លះ​បង្ហាញ​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​របស់​ខ្លួន អំពី​ការ​ឆ្លង​មេរោគ​អេដស៍​តាម​រយៈ​ការ​ទទួល​ទាន​ម្ហូប​អាហារ​កំប៉ុង​មួយ​ចំនួន ដែល​ផលិត​ដោយ​រោងចក្រ​នៅ​ប្រទេស​ថៃ។ បញ្ហា​នេះ កើត​មាន​ពេល​ដែល​មាន​ព័ត៌មាន​គេ​បង្ហោះ​នៅ​លើ​ទំព័រ​ហ្វេសប៊ុក ដោយ​សរសេរ​ថា ឲ្យ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន និង​ឈប់​ទទួល​ទាន​ទឹក​ផ្លែ​ឈើ​កំប៉ុង​របស់​ថៃ ដូចជា ទឹក​គូលែន ទឹក​សាវម៉ាវ ទឹក​ផ្លែ​មៀន និង​បង្អែម​ផ្លែ​ស្វាយ។

ទាក់ទង​នឹង​ព័ត៌មាន​ចម្លង​មេរោគ​អេដស៍​បែប​នេះ ត្រូវ​បាន​លោក​វេជ្ជបណ្ឌិត ទា ផល្លា ពន្យល់​ថា មេរោគ​អេដស៍​មិន​រស់នៅ​ក្នុង​ម្ហូប​អាហារ​កំប៉ុង​ទាំងនោះ​បាន​យូរ​ទេ៖ «ខ្ញុំ​គ្រាន់​តែ​បញ្ជាក់​ថា តាម​ធម្មតា មេរោគ​អេដស៍​ហ្នឹង គឺ​រស់នៅ​លើ​កោសិកា​របស់​មនុស្ស។ និយាយ​រួម​ទៅ គឺ​ជាប់​លើ​ខ្លួន​មនុស្ស ហើយ​បើ​មិន​អ៊ីចឹង​ទេ គឺ​ត្រូវ​មាន​កោសិកា​របស់​មនុស្ស ឬ​ក៏​វា​អណ្ដែត​នៅ​ក្នុង​សីតុណ្ហភាព ឬ​ក៏​នៅ​ក្នុង​បរិស្ថាន​ដូច​នៅ​ក្នុង​បរិស្ថាន​របស់​មនុស្ស អា​ហ្នឹង​អាច​ទៅ​រួច។ ដល់​ពេល​ផុត​មួយ​រយៈ​ហ្នឹង​ទៅ គឺ​កោសិកា​របស់​មនុស្ស​ហ្នឹង​វា​ស្លាប់​ផុត​ទៅ អា​មេរោគ​ហ្នឹង​ក៏​វា​ស្លាប់​ទៅ​ដែរ។ ដូច្នេះ​វា​មិន​អាច​នៅ​ក្នុង​ដូច​យើង​ធ្លាប់​លេច​ឮ​ថា មេរោគ​អេដស៍​មាន​នៅ​ក្នុង​ស្រោម​អនាម័យ​អី ទៅ​មិន​រួច​ទេ ព្រោះ​អី​កោសិកា​របស់​មនុស្ស​ហ្នឹង ចេញ​ពី​ទឹក​ក្នុង​ខ្លួន​ហ្នឹង​មួយ​ភ្លែត​ហ្នឹង​ទៅ ក៏​ស្លាប់​បាត់​ទៅ​ហើយ ហើយ​នៅ​ក្នុង​កំប៉ុង​ចំណី​អាហារ​ហ្នឹង ក៏​វា​មិន​អាច​នៅ​រស់​បាន​ដែរ។ អា​ហ្នឹង​គឺ​វា​មិន​មែន​ជា​កោសិកា​របស់​មនុស្ស»។

ក្នុង​រយៈពេល​ពីរ​បី​ថ្ងៃ​ចុង​ក្រោយ​នេះ ព័ត៌មាន​ដែល​គេ​ចែកចាយ​តាម​ហ្វេសប៊ុក សរសេរ​ទៀត​ថា រដ្ឋាភិបាល​ថៃ បាន​បញ្ជាក់​ថា មាន​អ្នក​ផ្ទុក​មេរោគ​អេដស៍​ដាក់​ឈាម​របស់​គេ​ចូល​ទៅ​ក្នុង​កំប៉ុង​ទឹក​ផ្លែ​ឈើ​ទាំងនេះ។ ប៉ុន្តែ​ស្ថានទូត​ថៃ ប្រចាំ​នៅ​ភ្នំពេញ កាល​ពី​ល្ងាច​ថ្ងៃ​ទី​៣១ ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ​២០១៦ បាន​ចេញ​សេចក្ដី​ប្រកាស​បដិសេធ​ចំពោះ​ព័ត៌មាន​នេះ ដោយ​អះអាង​ថា ជា​ព័ត៌មាន​មិន​ពិត។ ឯកអគ្គរាជទូត​ថៃ បាន​ឃើញ​ព័ត៌មាន​បំផ្លើស​នេះ​នៅ​ប្រទេស​ប្រ៊ុយណេ ម៉ាឡេស៊ី ឥណ្ឌូនេស៊ី និង​ហ្វីលីពីន ម្ដង​ហើយ កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១៣ និង​ឆ្នាំ​២០១៤។ ស្ថានទូត​ថៃ ហៅ​ការ​បង្ហោះ​ព័ត៌មាន​នេះ​ជា​ការ​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​ជន​ខិលខូច ដើម្បី​បង្ខូច​ក្រុមហ៊ុន​ដែល​ផលិត និង​នាំ​ចេញ​ផលិតផល​ថៃ។

រហូត​មក​ដល់​ថ្ងៃ​ទី​១ មករា នេះ អាស៊ីសេរី មិន​ទាន់​ឃើញ​ព័ត៌មាន​ពី​នាយកដ្ឋាន​ត្រួត​ពិនិត្យ​ចំណី​អាហារ​កាំកុងត្រូល​នៃ​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម ឆ្លើយតប​យ៉ាង​ណា​នៅ​ឡើយ​ទេ ទាក់ទង​នឹង​បញ្ហា​នេះ៕

បទ​វិភាគ៖ ការ​ពិនិត្យ​មើល​ទិដ្ឋភាព​ច្បាប់​ក្នុង​ទំនាស់​ដីធ្លី​រ៉ាំរ៉ៃ​នៅ​សហគមន៍​បុរីកីឡា

កង​កម្លាំង​សមត្ថកិច្ច​ខណ្ឌ​៧មករា រាជធានី​ភ្នំពេញ ចូល​រឹប​អូស​សម្ភារៈ​របស់​អ្នក​សហគមន៍​បុរីកីឡា​ដែល​ត្រៀម​ធ្វើ​យុទ្ធនាការ​ថ្ងៃ​ច័ន្ទ​ពណ៌​ខ្មៅ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៥ ខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ​២០១៦។ RFA/San Sel



ជម្លោះ​ដីធ្លី​រវាង​ប្រជាពលរដ្ឋ​សហគមន៍​បុរីកីឡា កណ្ដាល​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន ផាន អ៊ីមិច (Phan Imex) មាន​រយៈ​កាល ៥​ឆ្នាំ​គត់ គិត​មក​ដល់​ថ្ងៃ​ទី​៣ ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០១៧ នេះ។ អ្នក​ភូមិ​បុរីកីឡា​ជាច្រើន​គ្រួសារ​ដែល​មិន​ព្រម​ចាកចេញ និង​មួយ​ចំនួន​ទៀត​កំពុង​រស់នៅ​ភ្នំ​បាត ថា​នឹង​មក​តវ៉ា​នៅ​បុរីកីឡា​នៅ​ថ្ងៃ​អង្គារ ទី​៣ ស្អែក​នេះ យល់​ថា ពួក​គាត់​មាន​សិទ្ធិ​ស្រប​ច្បាប់ ដើម្បី​ទទួល​បាន​អគារ ២​ខ្នង​សាងសង់​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន ផាន អ៊ីមិច តាម​កិច្ចសន្យា។ ចំណែក​ប្រធាន​ក្រុមហ៊ុន ផាន អ៊ីមិច អ្នកស្រី ស៊ុយ សុផាន និង​អតីត​អភិបាល​ក្រុង​ភ្នំពេញ លោក កែប ជុតិមា ដែល​ជួយ​ពី​ក្រោយ​ខ្នង​ឲ្យ​បំពាន​កិច្ចសន្យា​នោះ ចោទ​ពលរដ្ឋ​បុរីកីឡា​វិញ​ថា​ជា​អ្នក​ខុស​ច្បាប់។

តើ​ភាគី​ក្រុមហ៊ុន ផាន អ៊ីមិច ឬ​ភាគី​ពលរដ្ឋ​ជា​អ្នក​បំពាន​ច្បាប់​ក្នុង​វិវាទ​ដីធ្លី​សហគមន៍​បុរីកីឡា?

បក្ស​ប្រឆាំង​នឹង​កោះ​ហៅ​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​ឆ្លើយ​បំភ្លឺ​បន្ថែម​ពី​ការ​នាំ​ខ្សាច់​ចេញ​ទៅ​បរទេស

                                                                                                                                                               ពាណិជ្ជកម្ម​ខ្សាច់​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស នៅ​តែ​ជា​បញ្ហា​ចម្រូងចម្រាស​រវាង​គណបក្ស​ប្រឆាំង អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល និង​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា បន្ទាប់​ពី​ទិន្នន័យ​នាំ​ខ្សាច់​ចេញ​ទៅ​បរទេស​របស់​កម្ពុជា មាន​ចំនួន​តិច​ជាង​តួលេខ​ប្រទេស​ដែល​ទិញ​ពី​កម្ពុជា ឬ​ពេល​ខ្លះ កម្ពុជា មិន​មាន​តួលេខ​តែ​ម្តង។ គណបក្ស​ប្រឆាំង​បញ្ជាក់​ថា នឹង​បន្ត​តាមដាន​កិច្ច​ការងារ​នេះ និង​កោះ​ហៅ​មន្ត្រី​តំណាង​ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ​របស់​រដ្ឋាភិបាល ឲ្យ​មក​បកស្រាយ​បន្ថែម។

ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ លោក សម រង្ស៊ី ថ្លែង​ប្រាប់​អាស៊ីសេរី នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២ មករា ថា តំណាង​រាស្ត្រ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ នឹង​បន្ត​កោះ​ហៅ​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​ឲ្យ​មក​ឆ្លើយ​បំភ្លឺ​នៅ​រដ្ឋសភា ជុំវិញ​ការ​នាំ​ខ្សាច់​ចេញ​ទៅ​បរទេស ដែល​មាន​ទឹកប្រាក់​រាប់​លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក។

ការ​លើក​ឡើង​របស់​មេ​ដឹកនាំ​បក្ស​ប្រឆាំង​នេះ គឺ​បន្ទាប់​ពី​ទិន្នន័យ​ពាណិជ្ជកម្ម​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ និង​ភ្នាក់ងារ​គយ​របស់​ប្រទេស​ឥណ្ឌា បង្ហាញ​ថា ឥណ្ឌា ទិញ​ខ្សាច់​ពី​កម្ពុជា រាប់​ម៉ឺន​តោន​ក្នុង​រយៈពេល ៣​ឆ្នាំ តែ​ទិន្នន័យ​របស់​គយ​កម្ពុជា បញ្ជាក់​ថា មិន​មាន​ការ​នាំ​ចេញ​ទៅ​ឥណ្ឌា នោះ​ទេ។

លោក សម រង្ស៊ី ចាត់​ទុក​ថា នេះ​គឺ​ជា​ភស្តុតាង​ថ្មី​មួយ​ទៀត​ដែល​បង្ហាញ​ពី​អំពើ​ពុក​រលួយ​ដ៏​ធំ​របស់​រដ្ឋាភិបាល ទាក់ទង​នឹង​ការ​ទាញ​យក​ផល​ពី​ធនធាន​ធម្មជាតិ៖ «យើង​ត្រូវ​តែ​បន្ត​សួរ​នាំ​ទៅ​រដ្ឋាភិបាល​ឲ្យ​មក​ឆ្លើយ​បំភ្លឺ​ចំពោះ​សំណួរ មិន​មែន​តែ​សំណួរ​របស់​តំណាង​រាស្ត្រ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ ទេ តែ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ទាំងមូល។ ចង់​ដឹង​ចង់​យល់​ពី​ហេតុផល និង​ល្បិចកល​នៃ​រដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន សព្វថ្ងៃ។ តែ​បើ​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន មិន​ព្រម​មក​ឆ្លើយ​បំភ្លឺ​សំណួរ​ទាំងនោះ បង្ហាញ​ថា​អ្នក​ទាំងអស់​នោះ គឺ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ពេញ​ទី គឺ​ជា​ជន​ឧក្រិដ្ឋ​បំផ្លិចបំផ្លាញ​ជាតិ»។

ប្រធាន​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ដែល​ត្រូវ​បាន​រដ្ឋាភិបាល​ហាម​មិន​ឲ្យ​ចូល​ស្រុក​រូប​នេះ អំពាវនាវ​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ទាំងអស់​រួម​គ្នា​តាមដាន​អំពី​អាជីវកម្ម​ខ្សាច់ និង​ធ្វើ​សកម្មភាព​រួម​គ្នា​ដើម្បី​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​នឹង​ការ​បំផ្លាញ​ធនធាន​ធម្មជាតិ៖ «ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​តាម​តំបន់​គ្រប់​ខេត្ត-ក្រុង​នីមួយៗ ដែល​យើង​ឃើញ ឬ​សង្ស័យ​ថា​មាន​សកម្មភាព​បូម​ខ្សាច់ មាន​សកម្មភាព​បំផ្លិចបំផ្លាញ​ជាតិ​តាម​ទិដ្ឋភាព​ណា​ក៏ដោយ គឺ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ត្រូវ​តែ​ចូលរួម​តាមដាន ប្តឹងផ្តល់ ហើយ​ទៅ​សួរ​នាំ​អ្នក​ដឹកនាំ​គ្រប់​ជាន់​ថ្នាក់​ទាំងអស់ ថា​ហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​ទង្វើ​បែប​ហ្នឹង? ហើយ​បើ​មាន​ទង្វើ​បែប​ហ្នឹង ត្រូវ​បញ្ឈប់​ភ្លាម​ជា​បន្ទាន់ ហើយ​ចាប់​អ្នក​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​យក​ទៅ​ផ្ដន្ទាទោស​ភ្លាម»។

ទិន្នន័យ​ពាណិជ្ជកម្ម​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ (UN Comtrade) បង្ហាញ​ថា រយៈពេល ៣​ឆ្នាំ​ពី​ឆ្នាំ​២០១៣ ដល់​ឆ្នាំ​២០១៥ ឥណ្ឌា នាំ​ចូល​ខ្សាច់​ពី​កម្ពុជា ជាង ១៨​ម៉ឺន​តោន (១៨៨.៨៨៤​តោន) គិត​ជា​ទឹកប្រាក់​ជាង ៤​លាន ៥​សែន​ដុល្លារ (៤.៥៣៤.២២៤​ដុល្លារ) ប៉ុន្តែ​មិន​ឃើញ​មាន​បរិមាណ​ដែល​កម្ពុជា នាំ​ខ្សាច់​ចេញ​ទៅ​ប្រទេស​ឥណ្ឌា នោះ​ឡើយ។

ចំណែក​ទិន្នន័យ​ពី​ភ្នាក់ងារ​គយ​ឥណ្ឌា ដែល​សកម្មជន​បរិស្ថាន​ទទួល​បាន​វិញ បង្ហាញ​ថា ឥណ្ឌា ទិញ​ខ្សាច់​ពី​កម្ពុជា ជាង ១០​ម៉ឺន​តោន (១០៨.៦៥៨​តោន) គិត​ជា​ទឹកប្រាក់​ជិត ៣​លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក (២,៦​លាន​ដុល្លារ) ក្នុង​រយៈពេល ៣​ឆ្នាំ ចាប់​ពី​ឆ្នាំ​២០១៣ ដល់​ឆ្នាំ​២០១៥។ ប៉ុន្តែ​ទិន្នន័យ​របស់​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម ដែល​ដកស្រង់​ពី​អគ្គនាយកដ្ឋាន​គយ និង​រដ្ឋាករ​របស់​កម្ពុជា វិញ បង្ហាញ​ថា ក្នុង​រយៈពេល​ដូច​គ្នា​នេះ កម្ពុជា នាំ​ខ្សាច់​ទៅ​ប្រទេស​ចំនួន ៥ ប៉ុណ្ណោះ គឺ​សិង្ហបុរី ថៃ វៀតណាម កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង និង​កោះ​តៃវ៉ាន់ សរុប​ចំនួន ៤៥​ម៉ឺន​តោន ដែល​គិត​ជា​ទឹកប្រាក់​មាន​ចំនួន ២​លាន ៥​សែន​ដុល្លារ​អាមេរិក។

អាស៊ីសេរី មិន​អាច​ទាក់ទង​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម និង​អគ្គនាយកដ្ឋាន​គយ និង​រដ្ឋាករ​កម្ពុជា បាន​ទេ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២ មករា ដើម្បី​ឆ្លើយ​បំភ្លឺ​ជុំវិញ​បញ្ហា​នេះ។

ចំណែក​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល លោក ម៉េង សក្តិធារ៉ា វិញ បាន​បញ្ជាក់​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១ មករា ថា រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា មិន​ដែល​នាំ​ខ្សាច់​ចេញ​ទៅ​លក់​នៅ​ប្រទេស​ឥណ្ឌា នោះ​ទេ។ លោក​ថា ខ្សាច់​ជា​ទំនិញ​ដុំ​ដែល​មិន​សូវ​មាន​តម្លៃ​នោះ​ទេ ដូចនេះ​ការ​នាំ​ចេញ មាន​តែ​នៅ​ប្រទេស​ជិត​ខាង​កម្ពុជា ដូចជា សិង្ហបុរី ថៃ និង​វៀតណាម ប៉ុណ្ណោះ។ លោក​បន្ត​ថា បើ​សិន​ជា​មាន​ការ​កោះ​ហៅ​ពី​រដ្ឋសភា ប្រតិភូ​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល នឹង​ទៅ​ឆ្លើយ​បំភ្លឺ​ជា​ថ្មី​ទៀត៖ «ប្រសិន​បើ​មិន​អស់​ចិត្ត រដ្ឋសភា លោក​មាន​សិទ្ធិ​នឹង​ធ្វើ​ការ​ស្នើ​មក​ខាង​រដ្ឋាភិបាល ដើម្បី​មក​បំភ្លឺ ហើយ​បើ​រដ្ឋាភិបាល​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ទៅ​បំភ្លឺ នោះ​ក្រសួង​នឹង​ទៅ​បំភ្លឺ»។

ទោះ​បី​ជា​យ៉ាង​ណា លោក ម៉េង សក្តិធារ៉ា បញ្ជាក់​ទៀត​ថា ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល ទទួល​ខុស​ត្រូវ​តែ​ទៅ​លើ​ការ​ផ្តល់​អាជ្ញាប័ណ្ណ​បូម​ខ្សាច់ និង​ប្រមូល​ពន្ធ​លើ​សួយសារ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ ចំណែក​ឯ​ការ​លក់​ដូរ​ខ្សាច់​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស មិន​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ដែន​សមត្ថកិច្ច​របស់​ក្រសួង​នោះ​ឡើយ។

ជុំវិញ​រឿង​នេះ ស្ថាបនិក​អង្គការ​មាតា​ធម្មជាតិ ជនជាតិ​អេស្ប៉ាញ លោក អាឡិចហាន់ដ្រូ ហ្គន់ហ្សាឡេស ដេវិតសឹន (Alexandro Gonzales Davidson) បញ្ជាក់​ថា ភាព​ខុស​គ្នា​នេះ​កើត​ចេញ​ពី​ការ​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​ពុក​រលួយ ហេតុ​នេះ​ហើយ​បាន​ជា​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ហាក់​ដូចជា​លាក់លៀម​ព័ត៌មាន​ទាក់ទង​នឹង​អាជីវកម្ម​មួយ​នេះ៖ «យើង​ឃើញ​ថា មូលហេតុ​គឺ​មាន​ពីរ។ ទី​១ គឺ​រដ្ឋាភិបាល ជាពិសេស​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល និង​ក្រសួង​ផ្សេងៗ អត់​មាន​សមត្ថភាព​ទាល់​តែ​សោះ​ដើម្បី​គ្រប់គ្រង​វិស័យ​នេះ (ការ​នាំ​ចេញ​ខ្សាច់​ចេញ​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស)។ ទី​២ គឺ​ដោយសារ​អ្នក​ដែល​មាន​អំណាច អ្នក​ដែល​មាន​តួនាទី​សំខាន់ៗ​ក្នុង​ជួរ​រដ្ឋាភិបាល គឺ​យក​លុយ​គេច​ពន្ធ​ហ្នឹង​ដាក់​ក្នុង​ហោប៉ៅ។ អ៊ីចឹង​គេ​មិន​បង្ហាញ​ពី​ឯកសារ គេ​មិន​បង្ហាញ​ពី​តួលេខ​ពិត​ប្រាកដ​ហ្នឹង ដោយសារ​តែ​លុយ​ហ្នឹង​គេ​ដាក់​ក្នុង​ហោប៉ៅ​គេ​អស់​ហើយ​ហ្នឹង។ អ៊ីចឹង​បាន​ជា​គេ​មិន​បើក​ចំហ គេ​មិន​មាន​តម្លាភាព​ជាមួយ​យើង​សោះ​រឿង​ហ្នឹង»។

សកម្មជន​បរិស្ថាន​រូប​នេះ ទាមទារ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​បង្ហាញ​ពី​តម្លាភាព​នៃ​អាជីវកម្ម​ខ្សាច់ ព្រម​ទាំង​ស៊ើប​អង្កេត និង​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ​ឲ្យ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព ដើម្បី​ធានា​ការ​ការពារ​ធនធាន​ធម្មជាតិ​ឲ្យ​បាន​គង់វង្ស។

ទាក់ទង​នឹង​ការ​នាំ​ចេញ​ខ្សាច់​ទៅ​បរទេស​នេះ កាល​ពី​ខែ​កញ្ញា កន្លង​ទៅ ទិន្នន័យ​ពាណិជ្ជកម្ម​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ បាន​បង្ហាញ​ថា រយៈពេល ៨​ឆ្នាំ​ពី​ឆ្នាំ​២០០៧ ដល់​ឆ្នាំ​២០១៥ កម្ពុជា នាំ​ចេញ​ខ្សាច់​ទៅ​ប្រទេស​សិង្ហបុរី ជិត ៣​លាន​តោន (២.៧៧៤.៦១៣​តោន) គិត​ជា​ទឹកប្រាក់​ជាង ៥​លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក (៥.៥៥៧.៣៦៩​ដុល្លារ) ប៉ុន្តែ​បើ​ពិនិត្យ​មើល​ទិន្នន័យ​ដែល​សិង្ហបុរី នាំ​ចូល​ខ្សាច់​ពី​កម្ពុជា វិញ មាន​រហូត​ដល់​ទៅ​ជាង ៧៣​លាន​តោន ដែល​គិត​ជា​ទឹកប្រាក់​ប្រមាណ ៧៥០​លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក (៧៥២.៧៦១.៩៧៨​ដុល្លារ)។

តាម​រយៈ​តួលេខ​នេះ គណបក្ស​ប្រឆាំង និង​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល សង្ស័យ​ថា មាន​ការ​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​ពុក​រលួយ​ដ៏​ធំ​ក្នុង​អាជីវកម្ម​នាំ​ខ្សាច់​ចេញ​ទៅ​បរទេស ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​កម្ពុជា ខាតបង់​ចំណូល​ជាង ៧០០​លាន​ដុល្លារ​ក្នុង​រយៈពេល​ជិត ១០​ឆ្នាំ៕

ករណី​មន្ត្រី​នគរបាល​ត្រូវ​ឡាន​បុក​សន្លប់​​ កាន់តែ​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ចម្ងល់​ខ្លាំង




បន្ទាយមានជ័យៈ មាន​ការ​ភ្ញាក់ផ្អើល និង​មាន​ការ​ចោទ​សួរ​ជាថ្មី​ទៀត ចំពោះ​ករណី​​គ្រោះថ្នាក់​ចរាចរណ៍​​ដ៏​ចម្រូង​ចម្រាស​មួយ​នៅ​ប៉ោយប៉ែត​ខណៈ​ដែល​មាន​វីដេអូឃ្លីប​ចំនួន​ ៣​ ត្រូវ​បាន​គេ​បង្ហោះ​ដោយ​គេ​ឃើញ​ជនរងគ្រោះ​​ដែល​ជា​មន្ត្រី​ប៉ូលិស​នៅ​ក្នុង​គ្រោះថ្នាក់​ចរាចរណ៍​នេះ​កំពុង​ដើរ​យ៉ាង​សង្ហា​ចុះ​ឡើង​ជាមួយ​នារី​ម្នាក់​នៅក្នុង​ផ្ទះ​សំណាក់​មួយ​នៅក្នុង​ប្រទេស​ថៃ​ហាក់បី​ដូចជា​មិន​មាន​របួស​អ្វី​សោះ​នៅ​ពេល​អ្នក​បើក​ឡាន​ដែល​ជា​សកម្មជន​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ដែល​ទទួល​រង​ការ​ចោទប្រកាន់​កំពុង​បន្ត​ជាប់​ឃុំ​នៅ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ។

វីដេអូឃ្លីប​ដែល​បាន​បង្ហាញ​ពី​សកម្មភាព ​លោក ឈាន​ ពិសិដ្ឋ នាយរង​ប៉ុស្តិ៍​​អន្តោប្រវេសន៍​ នគរបាល​ច្រក​ទ្វារ​ព្រំដែន​អន្តរជាតិ​ប៉ោយប៉ែត​ដើរ​ចុះ​ឡើង​យ៉ាង​សង្ហា​ ជាមួយ​នារី​ម្នាក់​ដែល​មើល​ទៅ​មាន​កាយ​សម្បទា​មាំមួន​ហាក់​ដូចជា​​ពុំ​មាន​របួស​អ្វី​ទាល់តែ​សោះ​ក្នុង​​ផ្ទះ​សំណាក់​មួយ​នៅ​ប្រទេស​ថៃ​ បាន​រង​ការ​រិះគន់​​ជាថ្មី​ទៀត​​ជាមួយ​នឹង​ចម្ងល់​ថា​ហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​​នាយ​រង​ប៉ូលិស​​​រូប​នេះ​ឆាប់​​ជា​សះស្បើយ​លឿន​ម្ល៉េះ​ បន្ទាប់ពី​មាន​ការ​អះអាង​ថា​គាត់​​ត្រូវ​រងរបួស​រហូត​ដល់​សន្លប់​ហើយ​ត្រូវ​បាន​បញ្ជូន​ទៅ​សង្គ្រោះ​បន្ទាន់​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ថៃ​ ដោយសារ​រថយន្ត​របស់​លោក ឌិន ពុទ្ធី​ ប្រធាន​​សមាគម​សេដ្ឋកិច្ច​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ​ និង​ជា​សកម្មជន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​បុក​​​​កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​ ២២ ​ខែ​ធ្នូ។​

វីដេអូឃ្លីប​នេះ​ត្រូវ​បាន​​គេ​ថត​នៅ​ក្នុង​ផ្ទះ​សំណាក់​មួយ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ថៃ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី ២៧ ខែ​ធ្នូ គឺ​ ៥ ​ថ្ងៃ​ បន្ទាប់ពី​មាន​សេចក្តី​រាយការណ៍​​ថា​លោក​ពុទ្ធី បាន​បើក​រថយន្ត​បុក​លោក​ ពិសិដ្ឋ ​សន្លប់ ខណៈ​ដែល​បណ្តាញ​សង្គម​ហ្វេសប៊ុក​បាន​ផ្សព្វផ្សាយ​ឃ្លីប​វីដេអូ និង​រូបថត​ដោយ​បង្ហាញ​ និង​​អធិប្បាយ​ថា​លោក​ ពិសិដ្ឋ ​បាន​ធ្វើ​ពុត​ជា​ដួល​សន្លប់​នៅ​​ពី​​មុខ​ឡាន​របស់​លោក​ ពុទ្ធី ដែល​បើក​ក្នុង​ល្បឿន​យឺតៗ​ដើម្បី​ធ្វើការ​ចោទប្រកាន់​លោក​ ពុទ្ធី ដែល​តែងតែ​ចេញ​មុខ​ការពារ​កម្មករ​អូស​រទេះ ​និង​អ្នក​រត់​ម៉ូតូ​ឌុប​ដែល​តែងតែ​ទទួល​រង​ការ​រំលោភ​បំពាន​ពី​សមត្ថកិច្ច​នៅ​ច្រក​ព្រំដែន​ប៉ោយប៉ែត​ព្រម​ទាំង​ធ្លាប់​មាន​ជម្លោះ​ជាមួយ​លោក​ ពិសិដ្ឋ ​ផង​ដែរ។

លោក ស៊ឹម សំអាត​ ប្រធាន​ប៉ុស្តិ៍​នគរបាល​អន្តោប្រវេសន៍​ច្រក​ទ្វារ​អន្តរជាតិ​ប៉ោយប៉ែត ​បាន​​អះអាង​កាលពី​ម្សិលមិញ​ថា​ លោក​ ឈាន​ ពិសិដ្ឋ​ បាន​ធូរ​ស្បើយ​ហើយ​ ខណៈ​ដែល​មន្ទីរពេទ្យ​ថៃ​ អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ចេញ​ពី​មន្ទីរពេទ្យ​ព្រោះ​កន្លង​មក​ប៉ូលិស​មិន​ដែល​អះអាង​ថា ​លោក​​ ពិសិដ្ឋ ត្រូវ​បាក់​ជើង​រហូត​ដើរ​មិន​កើត​ ឬ​ បែក​ក្បាល​នោះ​ទេ​ គឺ​មាន​តែ​ភាគី​​ម្ខាង​អះអាង​ដោយ​ខ្លួនឯង​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​តែ​លោក​ពិត​ជា​មាន​របួស​ ដោយសារ​រថយន្ត​ប៉ះ​មែន​ដោយ​មាន​ឯកសារ​បញ្ជាក់​ពី​មន្ទីរពេទ្យ​ថៃ​ផង​ដែរ។​

លោក​ថា៖ «នៅក្នុង​វីដេអូ​គាត់​នៅ​ផ្ទះ​សំណាក់​ប្រទេស​​ថៃ​ដើម្បី​ចាំ​យក​លទ្ធផល​ពី​មន្ទីរពេទ្យ​ព្រោះ​ខាង​មន្ទីរពេទ្យ​បាន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​គាត់​ចេញ​ពី​មន្ទីរពេទ្យ​ហើយ​ ហើយ​គាត់​មិនមែន​របួស​ស្នាក់​នៅ​ពេទ្យ​យូរ​ណា​គឺ​ថ្ងៃ​ហ្នឹង​គាត់​ល្មម​ធូរ​ស្បើយ​ហើយ​ពេទ្យ​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​គាត់​ចេញ​ហើយ​ដែរ»។​

លោក​ថា ​ប៉ូលិស​មាន​របាយការណ៍​ពី​មន្ទីរពេទ្យ​ថៃ​ ៨ ​ទំព័រ​ពី​ការ​ព្យាបាល​លោក​ឈាន​ ពិសិដ្ឋ​ តែ​ប៉ូលិស​មិន​បង្ហាញ​ជា​សាធារណៈ​តាម ​Facebook នោះ​ទេ​ព្រោះ​ទុក​សម្រាប់​ផ្លូវ​ច្បាប់​នៅ​តុលាការ​។

ចំណែកឯ​លោក ផែង ​វណ្ណៈ​ មន្រ្តី​នៅ​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​ជា​តារា​ហ្វេសប៊ុក​ល្បី​ឈ្មោះ​ម្នាក់​ដែល​តែងតែ​បង្ហាញ​ពី​ការ​គាំទ្រ​ចំពោះ​គណបក្ស​កាន់​អំណាច​នោះ​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា​បន្ទាប់ពី​មាន​ការ​ផូស្ត​វីដេអូ​លោក ​ឈាន ពិសិដ្ឋ ​មិន​សុខ​ចិត្ត​នោះ​ទេ​ហើយ​បាន​ដាក់​ពាក្យ​ប្តឹង​ទៅ​ប៉ូលិស​ថៃ​ពីព្រោះ​វា​ធ្វើ​ឲ្យ​​ប៉ះពាល់​​ដល់​​កិត្តិយស​របស់​លោក​។​

លោក​ថា​៖ «បើ​ថ្ងៃ​ដែល​គាត់​នៅ​ផ្ទះ​សំណាក់​ប្រទេស​ថៃ​នោះ​ជា​ថ្ងៃ​ដែល​របាយការណ៍​ប៉ូលិស​ថា​គាត់​នៅ​ពេទ្យ​នោះ​សឹម​រិះគន់​គាត់​តែ​ថ្ងៃ​នោះ​គាត់​ចេញ​ពី​​មន្ទីរពេទ្យ​ហើយ​រឿង​អី​មក​រិះគន់​គាត់​ហើយ​បង្ហោះ​វីដេអូ​ដែល​ប៉ះពាល់​ដល់​សិទ្ធិ​ផ្ទាល់​ខ្លួន​​របស់​​គាត់​។ ឥលូវ​គាត់​កំពុង​ស្នើ​ទៅ​ប៉ូលិស​ថៃ​ឲ្យ​ជួយ​ស៊ើបអង្កេត​អ្នក​យក​វីដេអូ​ និង​ផូស្ត​។ ​ឥលូវ​ប៉ូលិស​ថៃ​កំពុង​ធ្វើការ​រឿង​នេះ​»​។

នៅក្នុង​គណនី ​Facebook ​ឈ្មោះ Ton Sen ដែល​បង្ហោះ​វីដេអូ​​ឃ្លីប​នោះ​បាន​ឆ្លើយ​តាម​សារ​​មក​កាន់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍​កាលពី​ម្សិលមិញ​ថា​មាន​អ្នក​យក​វីដេអូ​នោះ​ផ្ញើ​មក​ក្នុង​គណនី​របស់​លោក​ហើយ​លោក​ក៏​សម្រេច​ផូស្ត​ដើម្បី​ទាមទារ​យុត្តិធម៌​ដល់​លោក​ ឌិន​ ពុទ្ធី​ ដែល​កំពុង​ជាប់​ឃុំ​ក្នុង​ករណី​នេះ​។​ «អ្នក​យក​វីដេអូ​ឲ្យ​ខ្ញុំ​កំពុង​បារម្ភ​ពី​សុវត្ថិភាព​ហើយ​ខ្ញុំ​សម្រេច​ផូស្ត​ព្រោះ​ដើម្បី​បង្ហាញ​ថា​ហេតុ​អ្វី​លោក​ ពិសិដ្ឋ ​ដែល​ថា​របួស​ធ្ងន់​រឿង​គ្រោះថ្នាក់​ចរាចរណ៍​តែ​​បែរ​ជា​ឃើញ​មក​ដើរ​យ៉ាង​រំភើយ​នៅ​ផ្ទះ​សំណាក់​ប្រទេស​ថៃ​ទៅ​វិញ​»​​។

ចំណែកឯ​លោក ឌិន ភារិទ្ធ ប្អូន​​ប្រុស​លោក ឌិន​ ពុទ្ធី​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា​លោក​ក៏​មាន​ការ​ភ្ញាក់ផ្អើល​ផង​ដែរ​ចំពោះ​វីដេអូ​ថ្មី​នេះ​​។​ លោក​​បញ្ជាក់​ថា​៖ «មហាជន​បាន​ឃើញ​ទាំងអស់​គ្នា​គាត់​ដើរ​យ៉ាង​ស្រួល​ហើយ​បង​ខ្ញុំ​វិញ​គាត់​​មិន​បាន​បុក​សោះ​ក៏​ត្រូវ​ជាប់​ឃុំ​គឺ​អយុត្តិធម៌​ណាស់​»​។

ចំណែក​លោក ស៊ុំ ចាន់គា អ្នក​សម្រប​សម្រួល​សមាគម​អាដហុក​ខេត្ត​ប្រចាំ​ខេត្ត​បន្ទាយមានជ័យ​បាន​សរសេរ​ក្នុង Facebook របស់​លោក​ថា​លោក ឈាន ពិសិដ្ឋ ដែល​ត្រូវ​រងគ្រោះ​ដោយ​ឡាន​លោក ពុទ្ធី «កង់​មុខ​ចេះ​ធាក់​ដូច​សេះ​ត្រូវ​ជើង​លោក​បណ្តាល​ឲ្យ​ដួល​ស្ទើរ​តែ​បាក់ក​ដាច់​ចេញ​ពី​ស្មា​នៅ​ថ្ងៃ​ទី ២៧ ខែ ១២ ឆ្នាំ ២០១៦ លោក​បាន​ជា​សះស្បើយ​ហើយ​ក្រោយ​ពី​របួស​រយៈពេល ៥ ថ្ងៃ​ប៉ុណ្ណោះ​ហើយ​មាន​សុខភាព​ល្អ​ទៀត​ផង»។

លោក​សសេរ​ថា៖ «ហួស​ចិត្ត! មិន​ដឹង​ថា​មន្ត្រី​ដែល​លោក​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​ជួយ​លោក ឈាន ពិសិដ្ឋ មិន​ដឹង​ទុក​មុខ​ទុក​មាត់​នឹង​ដោះសារ​ជាមួយ​មេៗ​របស់​គាត់​យ៉ាង​ណា​ទេ​ទាំង​ព្រះរាជអាជ្ញា និង​ទាំង​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​បាន​ចេញ​លិខិត​ស្រដៀង​គ្នា​ទៅ​លើ​ហេតុការណ៍​ថ្ងៃ​ទី ២២ ខែ ១២ ឆ្នាំ ២០១៦ ដែល​បណ្តាល​ឲ្យ​លោក ឈាន ពិសិដ្ឋ ជា​មន្ត្រី​ប៉ូលិស​អន្តោប្រវេសន៍​ច្រក​ទ្វារ​អន្តរជាតិ​រងរបួស​ដោយសារ​តែ​ឡាន​របស់​លោក ពុទ្ធី កង់​ខាង​មុខ​មិន​វិល​ផង​ចេះ​ធាក់​ដូច​សេះ​ត្រូវ​លោក ឈាន ពិសិដ្ឋ ចំ​ជើង​ស្ទើរ​តែ​បាក់​ក​ចេញ​ពី​ស្មា​ហើយ​សន្លប់​បាត់​ស្មារតី​ស្រាប់​តែ​ថ្ងៃ​ទី ២៧ ខែ ១២ ២០១៦ បែរ​ទៅ​ជា​ដើរ​លេង​យ៉ាង​រំភើយ​ស្មាន​នៅ​ទី​នោះ​គ្មាន​ខ្មែរ​ស្រឡាញ់​យុត្តិធម៌។ ដូចនេះ​ការ​ខិតខំ​បកស្រាយ​របស់​ព្រះរាជអាជ្ញា និង​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​ហាក់​លែង​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​នៅ​តែ​មាន​ការ​រិះគន់​ទៅ​លើ​ប្រព័ន្ធ​យុត្តិធម៌​កាន់​តែ​ខ្លាំង​ឡើង»៕