Sunday, November 20, 2016

សហជីព​កម្មករ​ជួប​ពិភាក្សា​អំពី​លទ្ធភាព​ធ្វើ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ដាក់​ទៅ​អង្គការ​អន្តរជាតិ

សហជីព​កម្មករ​ជួប​ពិភាក្សា​អំពី​លទ្ធភាព​ធ្វើ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ដាក់​ទៅ​អង្គការ​អន្តរជាតិ

តំណាង​សហជីព​កម្មករ​មូលដ្ឋាន និង​តំណាង​សហភាព​សហព័ន្ធ​សហជីព​ជួប​ពិភាក្សា​អំពី​លទ្ធភាព​ធ្វើ​ពាក្យ​បណ្ដឹង ដាក់​ទៅ​អង្គការ​អន្តរជាតិ នៅ​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​២០ ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០១៦។ RFA/Leng Maly

តំណាង​សហជីព​កម្មករ​មូលដ្ឋាន និង​តំណាង​សហភាព​សហព័ន្ធ​សហជីព​ប្រមាណ ៩០​នាក់ ជួប​គ្នា​ពិភាក្សា​អំពី​លទ្ធភាព​ធ្វើ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ដាក់​ទៅ​អង្គការ​អន្តរជាតិ​នៅ​ទីក្រុង​ហ្សឺណែវ ប្រទេស​ស្វីស។ ការ​ជួបជុំ​គ្នា​នេះ គឺ​ក្នុង​វេទិកា​ផ្សព្វផ្សាយ​ច្បាប់​ការងារ​មួយ​នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ នៅ​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​២០ វិច្ឆិកា។

នៅ​ឯ​វេទិកា​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ពេញ​ថា "ការ​យល់​ដឹង​របស់​សហជីព​កម្មករ​អំពី​ច្បាប់​ការងារ និង​អនុសញ្ញា​អន្តរជាតិ​ស្ដីពី​ការងារ" ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​២០ វិច្ឆិកា គឺ​ជា​ការ​ពិនិត្យ​លើ​យន្តការ​ច្បាប់​ការងារ​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ ដើម្បី​រៀបចំ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ស្ដីពី​សិទ្ធិ​ការងារ​ទៅ​អង្គការ​អន្តរជាតិ​នៅ​ទីក្រុង​ហ្សឺណែវ ប្រទេស​ស្វីស។

អនុប្រធាន​សហភាព​ការងារ​កម្ពុជា លោក ឯក សុភក្ដី ថ្លែង​ថា មូលហេតុ​ដែល​នាំ​ឲ្យ​មាន​ការ​ពិភាក្សា​អំពី​បញ្ហា​នេះ ក៏​ព្រោះ​តែ​ខាង​សហជីព​យល់​ឃើញ​ថា សិទ្ធិ​ក្នុង​ការ​បង្កើត​សហជីព​របស់​កម្មករ​និយោជិត​ត្រូវ​បាន​បំបិទ ក្រោយ​ពី​រដ្ឋាភិបាល​បាន​អនុវត្ត​ច្បាប់​សហជីព ដែល​រដ្ឋសភា​បាន​អនុម័ត​រយៈពេល ៦​ខែ​កន្លង​ទៅ៖ «»។

ច្បាប់​ស្ដីពី​សហជីព ត្រូវ​បាន​រដ្ឋសភា​អនុម័ត​ដ៏​ចម្រូងចម្រាស​កាល​ពី​ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០១៦។ ភាគី​សហជីព​កម្មករ មិន​ពេញ​ចិត្ត​ច្បាប់​នេះ​ទាំង​ស្រុង​ទេ ដោយ​គេ​ចាត់​ទុក​ថា ច្បាប់​នេះ​បិទ​សិទ្ធិ​ពួក​គេ។

មន្ត្រី​ជំនាញ​ផ្នែក​បទដ្ឋាន​ការងារ​អន្តរជាតិ និង​ច្បាប់​ការងារ​នៃ​អង្គការ​អន្តរជាតិ​ខាង​ការងារ (ILO) លោក អាឡាំង ប៉ិលស៍ (Alain Pelce) មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការ​ធ្វើ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​ទៅ​អង្គការ​អន្តរជាតិ​ខាង​ការងារ គឺ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​រដ្ឋ​ជា​ភាគី ដែល​មិន​អនុវត្ត​តាម​អនុសញ្ញា​អន្តជាតិ​ស្ដីពី​ការងារ។ ជា​ទូទៅ គឺ​ការ​រំលោភ​ធ្ងន់ធ្ងរ​លើ​អនុសញ្ញា​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​មាន​កាតព្វកិច្ច​ត្រូវ​អនុវត្ត​តាម។

លោក​ឲ្យ​ដឹង​ថា យន្តការ​នៃ​ការ​ធ្វើ​ពាក្យ​បណ្ដឹង គឺ​អាច​ធ្វើ​បាន ដោយ​រដ្ឋ​ភាគី​ផ្ដល់​សច្ចាប័ន​ដល់​អនុសញ្ញា និង​គណៈប្រតិភូ​ដែល​ចូលរួម​មហា​សន្និបាត​របស់​គណៈកម្មាធិការ​ជំនាញ​ស្ដីពី​ការ​អនុវត្ត​អនុសញ្ញា និង​អនុសាសន៍​អង្គការ​អន្តរជាតិ​ខាង​ការងារ៖ «»។

លោក​បញ្ជាក់​បន្ថែម​ថា ទោះ​បី​ជា​រដ្ឋាភិបាល​មិន​បាន​ផ្ដល់​សច្ចាប័ន​លើ​អនុសញ្ញា​លេខ​១៤៤ ក្ដី ក៏​រដ្ឋ​មាន​កាតព្វកិច្ច​ត្រូវ​គោរព​តាម​គោលការណ៍​ពិគ្រោះ​យោបល់​ជាមួយ​ភាគី​និយោជក និង​តំណាង​អង្គការ​កម្មករ ពេល​ធ្វើ​របាយការណ៍​រាល់ ៣​ឆ្នាំ​ម្ដង​ដាក់​ជូន​គណៈកម្មាធិការ​ជំនាញ​ស្ដីពី​ការ​អនុវត្ត​អនុសញ្ញា និង​អនុសាសន៍​របស់​អង្គការ​អន្តរជាតិ​ខាង​ការងារ ជាពិសេស​របាយការណ៍​អំពី​ការ​អនុវត្ត​អនុសញ្ញា​លេខ​៨៧ ស្ដីពី​សេរីភាព​បង្កើត​សមាគម និង​ការ​ការពារ​សិទ្ធិ​បង្កើត​សមាគម ហើយ​និង​អនុសញ្ញា​ស្ដីពី​ការ​អនុវត្ត​គោលការណ៍​នៃ​សិទ្ធិ​បង្កើត​សមាគម និង​សិទ្ធិ​នៃ​ការ​ចរចា​សមូហភាព។

ទោះ​បី​ជា​យ៉ាង​ណា​ក្ដី ក្រុម​សហជីព​នៅ​មិន​ទាន់​កំណត់​ច្បាស់​នៅ​ឡើយ​ទេ​ថា នឹង​ត្រូវ​បញ្ចប់​ការ​ធ្វើ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​របស់​ខ្លួន​នៅ​ពេល​ណា ហើយ​នឹង​ដាក់​ជូន​គណៈកម្មាធិការ​ជំនាញ​ស្ដីពី​ការ​អនុវត្ត​អនុសញ្ញា និង​អនុសាសន៍​របស់​អង្គការ​អន្តរជាតិ​ខាង​ការងារ​នៅ​ពេល​ណា​ដែរ។

អាស៊ីសេរី មិន​អាច​ទាក់ទង​មន្ត្រី​នាំ​ពាក្យ​នៃ​ក្រសួង​ការងារ និង​បណ្ដុះបណ្ដាល​វិជ្ជាជីវៈ គឺ​លោក ហេង សួរ ដើម្បី​បញ្ជាក់​លើ​បញ្ហា​ទាំងនេះ​បាន​ទេ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២០ វិច្ឆិកា។

មន្ត្រី​ជំនាញ​ផ្នែក​បទដ្ឋាន​ការងារ​អន្តរជាតិ និង​ច្បាប់​ការងារ​នៃ​អង្គការ​អន្តរជាតិ​ខាង​ការងារ លោក អាឡាំង ប៉ិលស៍ (Alain Pelce) ឲ្យ​ដឹង​ថា គណៈកម្មាធិការ​ជំនាញ​ស្ដីពី​ការ​អនុវត្ត​អនុសញ្ញា និង​អនុសាសន៍​របស់​អង្គការ​អន្តរជាតិ​ខាង​ការងារ តែង​ធ្វើ​សន្និបាត​ពិនិត្យ​របាយការណ៍​របស់​ប្រទេស​នីមួយៗ​រៀង​រាល់​ចុង​ខែ​វិច្ឆិកា និង​ដើម​ខែ​ធ្នូ។ ឆ្នាំ​នេះ សន្និបាត​នឹង​ចាប់​ផ្ដើម​នៅ​សប្ដាហ៍​ក្រោយ៕

ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​ខេត្ត​រតនគិរី​អំពាវនាវ​ឲ្យ​សមត្ថកិច្ច​ជួយ​បង្ក្រាប​បទល្មើស​ព្រៃ​ឈើ

ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​ខេត្ត​រតនគិរី​អំពាវនាវ​ឲ្យ​សមត្ថកិច្ច​ជួយ​បង្ក្រាប​បទល្មើស​ព្រៃ​ឈើ

ប៉ូលិស​ស្រុក​អូរយ៉ាដាវ ចុះ​រឹប​អូស​ឈើ​ដែល​កាប់​ពី​ព្រៃ​ការពារ​សហគមន៍​ភូមិ​ឡែ ឃុំ​លំជ័រ ស្រុក​អូរយ៉ាដាវ ខេត្ត​រតនគិរី នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៧ ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០១៦។ RFA/Ratha Visal


សហគមន៍​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​គ្រឹង ភូមិ​តឺន ឃុំ​តឺន ស្រុក​កូនមុំ ខេត្ត​រតនគិរី អះអាង​ថា ព្រៃ​ឈើ​ក្នុង​តំបន់​ព្រៃ​សហគមន៍ និង​តំបន់​គម្រប​ព្រៃ​ឈើ​អភិរក្ស​ដោយ​ខណ្ឌ​រដ្ឋបាល​ព្រៃ​ឈើ ត្រូវ​បាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ជនជាតិ​ចាម កាប់​រាន​យក​ដី និង​កាប់​យក​ឈើ​មាន​តម្លៃ​លក់​ទៅ​ទីផ្សារ។

តំណាង​សហគមន៍​ការពារ​ព្រៃ​ឈើ​ឃុំ​តឺន អំពាវនាវ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៩ ខែ​វិច្ឆិកា សុំ​ឲ្យ​ក្រុម​សមត្ថកិច្ច​ពាក់ព័ន្ធ ប្រញាប់​ចុះ​បង្ក្រាប​បទល្មើស​ព្រៃ​ឈើ​ដែល​កំពុង​កើត​មាន​កាន់​តែ​ច្រើន​នៅ​ក្នុង​ព្រៃ​អភិរក្ស។

សេចក្តី​រាយការណ៍​របស់​សហគមន៍​ភូមិ​តឺន ចាប់​ពី​ដើម​ឆ្នាំ​២០១៦ រហូត​មក ជនជាតិ​ចាម ដែល​ចូល​មក​រស់នៅ​ក្នុង​ភូមិ គឺ​ជា​អ្នក​ចូល​ព្រៃ​កាប់​រាន​ព្រៃ​ធ្វើ​ចម្ការ និង​កាប់​ឈើ​មាន​តម្លៃ​បែប​អនាធិបតេយ្យ។

ប្រធាន​សហគមន៍​ភូមិ​តឺន លោក ប៊ុន ស្រួច បញ្ជាក់​ថា ព្រៃ​សហគមន៍ និង​គម្រប​ព្រៃ​ស្រោង​នៅ​ចំណុច​ភ្នំ​កាចាង ត្រូវ​ជនជាតិ​ចាម ចូល​កាប់​រាន​ជា​ថ្មី មិន​ថា​ពេល​យប់ ឬ​ថ្ងៃ​នោះ​ទេ។ លោក​ថា ជនជាតិ​ចាម​ខ្លះ​កាប់​រាន​ព្រៃ​យក​ដី​ធ្វើ​ចម្ការ ខ្លះ​ទៀត​កាប់​យក​ឈើ​ប្រណិត និង​ឈើ​ប្រភេទ​លេខ​១ ដឹក​ជញ្ជូន​ដោយ​ម៉ូតូ​ច្រើន​ជើង​ក្នុង​មួយ​ថ្ងៃៗ នាំ​ចេញ​ទៅ​លក់​ឲ្យ​ឈ្មួញ​ក្នុង​ក្រុង​បានលុង។ លោក​ថា ជនជាតិ​ចាម ទាំងនោះ មិន​បាន​គោរព​តាម​បទបញ្ជា និង​លក្ខន្តិកៈ​សហគមន៍​ដែល​អភិរក្ស​ព្រៃ​ឈើ​នោះ​ទេ៖ «ជួយ​ចុះ​ផ្ទាល់​មើល​ស្រាវជ្រាវ​ជាក់ស្តែង​មើល បើ​យើង​ថា​រៀប​រាប់​មិន​អស់​ទេ​រាល់​យប់​រាល់​ថ្ងៃ ឈើ​ខ្ទេចខ្ទី​អស់​ហើយ កាប់​ក្នុង​ព្រៃ»។

ព្រៃ​សហគមន៍​ឃុំ​តឺន មាន​ទំហំ​ជាង ៤​ពាន់​ហិកតារ មាន​ទីតាំង​នៅ​ជាប់​នឹង​គម្រប​ព្រៃ​ស្រោង​គ្រប់គ្រង​ដោយ​ខណ្ឌ​រដ្ឋបាល​ព្រៃ​ឈើ។ កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១២ សហគមន៍​បាន​រក​ឃើញ​ជនជាតិ​ចាម ដូច​គ្នា​ជួល​កម្មករ​កាប់​ឆ្ការ​ព្រៃ និង​កាប់​យក​ឈើ​មាន​តម្លៃ​ពី​ក្នុង​ព្រៃ ទើប​សហគមន៍​សុំ​កម្លាំង​រដ្ឋបាល​ព្រៃ​ឈើ​បង្ក្រាប​បាន​ស្ងប់ស្ងាត់​មួយ​រយៈ។

មន្ត្រី​ឃ្លាំ​មើល​បញ្ហា​ព្រៃ​ឈើ​សមាគម​អាដហុក (ADHOC) ខេត្ត​រតនគិរី លោក ឆាយ ធី បញ្ជាក់​ថា សហគមន៍​បាន​ផ្តល់​ព័ត៌មាន និង​សុំ​ឲ្យ​សមាគម​ជួយ​អន្តរាគមន៍​ទៅ​មន្ត្រី​ជំនាញ ជួយ​បង្ក្រាប​ករណី​នេះ។ លោក​ថា អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន និង​មន្ត្រី​ជំនាញ​ពាក់ព័ន្ធ ត្រូវ​ចាត់​វិធានការ​ចុះ​ពិនិត្យ​សេចក្តី​រាយការណ៍​របស់​សហគមន៍ ដើម្បី​ចាត់​វិធានការ​បង្ក្រាប ប្រសិន​បើ​មាន​បទល្មើស​ព្រៃ​ឈើ​នោះ​មែន៖ «គាត់​ពុំ​មាន​លទ្ធភាព​ទប់ស្កាត់​ទេ ដោយសារ​មាន​កម្លាំង​ពី​ខាង​ក្រៅ មាន​ឈ្មួញ​ជា​បង្អែក​ក្រោយ​ខ្នង ហើយ​សមត្ថកិច្ច​នៅ​ទីនោះ​មិន​បាន​ទប់ស្កាត់​បាន​ល្អ ហើយ​សហគមន៍​គាត់​អស់​សង្ឃឹម»។

ឆ្លើយតប​សេចក្តី​រាយការណ៍​នេះ មេ​ឃុំ​តឺន លោក តឺន ឡាំឃុន បដិសេធ​ថា​មិន​មាន​បទល្មើស​ព្រៃ​ឈើ​ថ្មី​កើត​មាន​ដូច​សេចក្តី​រាយការណ៍​នោះ​ទេ។ លោក​ទទួល​ស្គាល់​ថា ជនជាតិ​ចាម មួយ​ចំនួន​តូច​បាន​ចូល​ព្រៃ​ប្រមូល​ឈើ​ចាស់ៗ​បន្សល់​ចោល​ក្នុង​ព្រៃ​ធ្វើ​ជា​របរ​ចិញ្ចឹម​ជីវិត៖ «ម្នាក់​ពីរ​នាក់​ខ្ញុំ​ឃើញ​មែន។ យើង​មិន​អាច​ថា​គាត់​កាប់​ឈើ​ថ្មី​ក្នុង​ព្រៃ គេ​ដើរ​រើស​អ៊ីចឹង។ ធ្វើ​ម៉េច​ខ្ញុំ​ឃាត់​ដែរ គេ​នៅ​តែ​ចចេស»។

អាស៊ីសេរី មិន​អាច​ទាក់ទង​នាយ​ខណ្ឌ​រដ្ឋបាល​ព្រៃ​ឈើ​ខេត្ត​រតនគិរី សុំ​បញ្ជាក់​ករណី​នេះ​បាន​ទេ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៩ ខែ​វិច្ឆិកា។

ចំណែក​ប្រធាន​មន្ទីរ​កសិកម្ម​ខេត្ត​រតនគិរី លោក សយ សូណា បញ្ជាក់​ដែរ​ថា លោក​មិន​ទាន់​ទទួល​បាន​ព័ត៌មាន​នេះ​នៅ​ឡើយ៖ «សួរ​ឲ្យ​ច្បាស់​មើល! យ៉ាង​ម៉េច​យើង​ត្រូវ​តែ​ទប់ស្កាត់​ដែរ ឲ្យ​តែ​មាន​រឿង​កាប់»។

ចាប់​ពី​ដើម​ឆ្នាំ​២០១៦ រហូត​មក បទល្មើស​ព្រៃ​ឈើ​ដែល​ធ្លាប់​មាន​តាម​បណ្ដា​ក្រុមហ៊ុន​សម្បទាន​នៅ​ខេត្ត​រតនគិរី បាន​ស្ងប់ស្ងាត់ ក៏ប៉ុន្តែ​សហគមន៍​អភិរក្ស​ព្រៃ​ឈើ​មួយ​ចំនួន បាន​រក​ឃើញ​បទល្មើស​ព្រៃ​ឈើ​ថ្មី​កើន​ឡើង​ក្នុង​ព្រៃ​សហគមន៍​ការពារ។ ជន​ប្រព្រឹត្តិ​ល្មើស​មួយ​ចំនួន​ជា​សមាជិក​ក្នុង​សហគមន៍ និង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ក្រៅ​សហគមន៍ បាន​លួច​កាប់​ឈើ​លក់​ទៅ​ឲ្យ​ឈ្មួញ​នាំ​ចេញ​ទៅ​ទីផ្សារ៕

សង្គម​ស៊ីវិល​ថា​ក្រុមហ៊ុន​មួយ​ចំនួន​នៅ​ខេត្ត​កោះកុង​មិន​ទាន់​ផ្អាក​សកម្មភាព​បូម​ខ្សាច់

សង្គម​ស៊ីវិល​ថា​ក្រុមហ៊ុន​មួយ​ចំនួន​នៅ​ខេត្ត​កោះកុង​មិន​ទាន់​ផ្អាក​សកម្មភាព​បូម​ខ្សាច់

គ្រឿងចក្រ​កាយ​ខ្សាច់​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ទទួល​បាន​អាជ្ញាប័ណ្ណ​ពី​រដ្ឋាភិបាល នៅ​ស្រុក​ស្រែអំបិល ខេត្ត​កោះកុង កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១ ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០១៦។ RFA/Den Ayuthyea

អ្នក​ឃ្លាំ​មើល​ការងារ​អភិវឌ្ឍន៍​សង្គម បាន​ចោទ​ថា សកម្មភាព​របស់​ក្រុមហ៊ុន​បូម​ខ្សាច់​សមុទ្រ​នៅ​ខេត្ត​កោះកុង បាន​បន្ត​ធ្វើ​សកម្មភាព​បូម​ខ្សាច់ និង​នាំ​ចេញ​ទៅ​កាន់​ក្រៅ​ប្រទេស​មិន​ទាន់​ផ្អាក​សកម្មភាព​ទេ ទោះ​បី​ថ្មីៗ​នេះ មន្ត្រី​ជំនាញ​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល បាន​ប្រកាស​ផ្អាក​មិន​ឲ្យ​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​ជា​បណ្ដោះអាសន្ន​បែប​ណា​ក្តី។

អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល និង​សកម្មជន​ការពារ​ធនធាន​ធម្មជាតិ​មួយ​ចំនួន​ប្រចាំ​ខេត្ត​កោះកុង បាន​អះអាង​ថា អាជីវកម្ម​បូម​ខ្សាច់ និង​នាំ​ខ្សាច់​ចេញ​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស​របស់​ក្រុមហ៊ុន​មួយ​ចំនួន នៅ​តែ​បន្ត​កើត​មាន​រាល់​ថ្ងៃ​នេះ។ ពួក​គេ​ស្នើ​ដល់​លោក​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល ពិសេស​ប្រមុខ​ដឹកនាំ​រាជ​រដ្ឋាភិបាល ឲ្យ​ពិចារណា​ឡើង​វិញ​ទៅ​លើ​ការ​ផ្តល់​អាជ្ញាប័ណ្ណ​ជូន​ដល់​ក្រុមហ៊ុន​បូម​ខ្សាច់​សមុទ្រ ដែល​កំពុង​ធ្វើ​សកម្មភាព​នៅ​ខេត្ត​កោះកុង ឬ​ឈាន​ដល់​លុប​ចោល​អាជ្ញាប័ណ្ណ ឬ​ច្បាប់​អនុញ្ញាត​ពី​ក្រុមហ៊ុន​បូម​ខ្សាច់​ទាំងនោះ ហើយ​ងាក​មក​អភិរក្ស​ធនធាន​ធម្មជាតិ មាន​ខ្សាច់​សមុទ្រ ព្រៃ​កោងកាង និង​ត្រី​សមុទ្រ​ឲ្យ​សម្បូរ​បែប​ដូច​ដើម​វិញ​នា​ថ្ងៃ​អនាគត។

អ្នក​សម្របសម្រួល​អង្គការ​លីកាដូ (LICADHO) ខេត្ត​កោះកុង លោក អ៊ិន គង់ជិត ផ្តល់​សម្ភាស​ឲ្យ​អាស៊ីសេរី នៅ​ថ្ងៃ​សៅរ៍ ទី​១៩ ខែ​វិច្ឆិកា ថា រាល់​ថ្ងៃ​នេះ​សកម្មភាព​ក្រុមហ៊ុន​បូម​ខ្សាច់​នៅ​តាម​តំបន់ ឬ​ស្រុក​មួយ​ចំនួន​នា​មូលដ្ឋាន​នេះ បាន​បន្ត​ធ្វើ​អាជីវកម្ម និង​នាំ​ចេញ​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស​មិន​ទាន់​ផ្អាក​សកម្មភាព​ទេ។ អ្នក​ឃ្លាំ​មើល​សង្គម​រូប​នេះ​បាន​អះអាង​ថា សព្វថ្ងៃ​នេះ យ៉ាង​ហោច​ណាស់​មាន​ក្រុមហ៊ុន​បូម​ខ្សាច់​ចំនួន ៣​ក្រុមហ៊ុន បាន​បន្ត​ធ្វើ​សកម្មភាព​បូម​ខ្សាច់ មិន​ញញើត ឬ​មិន​ខ្វល់​ទៅ​លើ​ចំណាត់​ការ​ផ្សេងៗ​របស់​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល ឬ​មន្ត្រី​ជំនាញ បាន​ដាក់​ឲ្យ​អនុវត្ត​នោះ​ទេ។

លោក អ៊ិន គង់ជិត កត់​សម្គាល់​ថា រាល់​ថ្ងៃ​នេះ គេ​ឃើញ​មាន​សកម្មភាព​របស់​សាឡង់​បូម​ខ្សាច់​ក្រុមហ៊ុន​មួយ​ចំនួន បាន​បន្ត​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​ជា​ធម្មតា ហើយ​សកម្មភាព​ដឹក​ខ្សាច់​ចេញ​ពី​ទីតាំង​មួយ​ទៅ​កាន់​ទីតាំង​ផ្សេង ឬ​ចេញ​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស ក៏​នៅ​តែ​បន្ត​កើត​មាន​ដែរ៖ «កន្លង​មក​សកម្មភាព​បូម​ខ្សាច់​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ដែល​មិន​មាន​លទ្ធផល​នៃ​ការ​វាយ​តម្លៃ​ពី​ផល​ប៉ះពាល់​បរិស្ថាន​នៅ​ខេត្ត​កោះកុង នេះ គឺ​បាន​បំផ្លាញ​ដល់​ព្រៃ​កោងកាង ប៉ះពាល់​ដល់​ការ​រក​ធ្វើ​របរ​នេសាទ​របស់​ប្រជា​សហគមន៍​នេសាទ​នៅ​តាម​តំបន់​នានា ដែល​មាន​សកម្មភាព​បូម​ខ្សាច់​របស់​ក្រុមហ៊ុន​មួយ​ចំនួន ហើយ​នាំ​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​នៅ​តាម​សហគមន៍​ទាំងនោះ​បាត់​ចំណូល​ចិញ្ចឹម​ជីវិត​ពី​ការ​ធ្វើ​របរ​នេសាទ​សមុទ្រ»។

ផ្ដើម​ពី​បញ្ហា​នេះ លោក អ៊ិន គង់ជិត អ្នក​សម្របសម្រួល​អង្គការ​លីកាដូ ខេត្ត​កោះកុង បាន​ទទូច​ដល់​លោក ស៊ុយ សែម រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល ពិសេស​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជួយ​ពិចារណា​ឈាន​ដល់​លុប​ចោល​អាជ្ញាប័ណ្ណ​ដែល​ក្រសួង​រ៉ែ បាន​ផ្តល់​ជូន​ក្រុមហ៊ុន​កន្លង​មក ហើយ​ងាក​មក​គ្រប់គ្រង​ចំណូល​ដែល​ទទួល​បាន​ពី​ខ្សាច់​សមុទ្រ និង​ថែ​រក្សា​អភិរក្ស​ខ្សាច់​សមុទ្រ​ឲ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ​ឡើង​វិញ។

ស្រដៀង​គ្នា​ដែរ អ្នក​សម្របសម្រួល​សមាគម​អាដហុក (ADHOC) ខេត្ត​កោះកុង លោក ញៀប សំអឿន ក៏​បាន​កត់​សម្គាល់​ថា សកម្មភាព​របស់​សាឡង់​បូម​ខ្សាច់​មួយ​ចំនួន ពិត​ជា​បន្ត​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​រាល់​ថ្ងៃ​ពិត​មែន។ លោក​អះអាង​ថា យ៉ាង​ហោច​ណាស់​មាន​ក្រុមហ៊ុន​បូម​ខ្សាច់​ចំនួន ៣​ក្រុមហ៊ុន បាន​បន្ត​បូម​ខ្សាច់​ចេញ​ពី​តាម​ដៃ​សមុទ្រ​មួយ​ចំនួន​នា​ខេត្ត​កោះកុង មាន​នៅ​ស្រុក​ស្រែអំបិល ស្រុក​បុទុមសាគរ និង​ស្រុក​កោះកុង ជាដើម។

លោក ញៀប សំអឿន រិះគន់​ថា បទបញ្ជា ឬ​លិខិត​អន្តរាគមន៍​នានា​របស់​មន្ត្រី​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល ដែល​តម្រូវ​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​បូម​ខ្សាច់​មួយ​ចំនួន ត្រូវ​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​ឲ្យ​មាន​បច្ចេកទេស ដោយ​សិក្សា​ពី​ផល​ប៉ះពាល់​អំពី​បរិស្ថាន និង​ការ​រស់នៅ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​តាម​សហគមន៍​នីមួយៗ​ជាដើម នា​ពេល​កន្លង​មក មិន​ត្រូវ​បាន​ក្រុមហ៊ុន​អនុវត្ត​តាម​នោះ​ទេ ហើយ​ក្រសួង​រ៉ែ ក៏​គ្មាន​ចំណាត់​ការ​តាម​ផ្លូវ​ច្បាប់​ទៅ​លើ​ក្រុមហ៊ុន​ល្មើស​ទាំងនោះ​ដែរ។

ជាង​នេះ​ទៀត លោក ញៀប សំអឿន ក៏​បាន​ចោទ​លោក ស៊ុយ សែម រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល ថា​គ្មាន​លទ្ធភាព ឬ​អសមត្ថភាព​ក្នុង​ការ​ចុះ​អនុវត្ត​ច្បាប់​ឲ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ​ទៅ​លើ​ម្ចាស់​ក្រុមហ៊ុន​បូម​ខ្សាច់​ទាំងឡាយ​ណា ដែល​មិន​ព្រម​អនុវត្ត​បច្ចេកទេស​បូម​ខ្សាច់​ឲ្យ​ស្រប​តាម​សេចក្តី​ណែនាំ​របស់​ក្រសួង​រ៉ែ បាន​ដាក់​ចេញ​នោះ​ទេ។

កប៉ាល់​ដឹក​ខ្សាច់​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ទទួល​បាន​អាជ្ញាប័ណ្ណ​ពី​រដ្ឋាភិបាល នៅ​ស្រុក​ស្រែអំបិល ខេត្ត​កោះកុង កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១ ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០១៦។ RFA/Den Ayuthyea

អ្នក​ឃ្លាំ​មើល​ការ​អភិវឌ្ឍ​សង្គម​រូប​នេះ ក៏​ស្នើ​ឲ្យ​ប្រមុខ​ដឹកនាំ ពិចារណា​ទៅ​លើ​ការ​ចេញ​អាជ្ញាប័ណ្ណ​របស់​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល ឬ​ឈាន​ដល់​លុប​ចោល​ច្បាប់​អនុញ្ញាត​ពី​ក្រុមហ៊ុន​បូម​ខ្សាច់​ដែល​បាន​ធ្វើ​សកម្មភាព​បំផ្លាញ​ដល់​បរិស្ថាន និង​ធនធាន​ធម្មជាតិ ព្រៃ​កោងកាង ខ្សាច់​សមុទ្រ និង​ត្រី​សមុទ្រ​គ្រប់​ប្រភេទ​ជា​ថ្មី​ឡើង​វិញ៖ «យើង​ឃើញ​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល បាន​ចេញ​លិខិត​អន្តរាគមន៍​ទៅ​ក្រុមហ៊ុន​បូម​ខ្សាច់ ឲ្យ​ផ្អាក​សកម្មភាព​បូម​ជា​បណ្ដោះអាសន្ន​រួច​ហើយ ប៉ុន្តែ​យើង​ឃើញ​ក្រុមហ៊ុន​បូម​ខ្សាច់​ទាំងនោះ នៅ​តែ​បន្ត​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​ដដែល ដោយ​មិន​ស្តាប់​តាម​ការ​ណែនាំ​របស់​ក្រសួង​រ៉ែ នោះ​ទេ។ យើង​ជា​សង្គម​ស៊ីវិល នៅ​តែ​មាន​ចម្ងល់​ទៅ​លើ​ចំណាត់​ការ​របស់​ក្រសួង​រ៉ែ ដែល​បង្ហាញ​ពី​ភាព​កំសាក​ក្នុង​ការ​ទប់ស្កាត់​សកម្មភាព​បូម​ខ្សាច់​របស់​ក្រុមហ៊ុន​បូម​ខ្សាច់​នានា ដែល​បន្ត​ធ្វើ​សកម្មភាព នាំ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​បរិស្ថាន ខ្សាច់​សមុទ្រ និង​ពូជ​ត្រី​គ្រប់​ប្រភេទ​នៅ​តាម​តំបន់​នានា​ក្នុង​ខេត្ត​កោះកុង»។

អ្នក​សម្របសម្រួល​សមាគម​អាដហុក ខេត្ត​កោះកុង លោក ញៀប សំអឿន បាន​រិះគន់​ថា កន្លង​មក​ចំណាត់​ការ ឬ​សេចក្តី​សម្រេច​ផ្សេងៗ​របស់​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល ទាក់ទង​នឹង​ក្រុមហ៊ុន​បូម​ខ្សាច់ ឬ​ការ​នាំ​ចេញ​ខ្សាច់​សមុទ្រ​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស នៅ​តែ​មិន​ទាន់​មាន​ការ​បំភ្លឺ​ជា​លាយលក្ខណ៍​អក្សរ ឬ​ចេញ​មុខ​បំភ្លឺ​ជា​សាធារណៈ​ឲ្យ​មាន​តម្លាភាព​នៅ​ឡើយ​ទេ។

ទន្ទឹម​គ្នា​នេះ ទាំង​ក្រុម​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល និង​សកម្មជន​ការពារ​ធនធាន​ធម្មជាតិ​មួយ​ចំនួន បាន​ស្នើ​ឲ្យ​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល ពិសេស​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ឲ្យ​ពិចារណា​ផ្អាក​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​នាំ​ចេញ​ខ្សាច់​សមុទ្រ​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស ដើម្បី​ឈាន​ទៅ​រក​ការ​គ្រប់គ្រង​ធនធាន​ខ្សាច់​ឲ្យ​មាន​និរន្តរភាព ពិសេស​ការ​គ្រប់គ្រង​ប្រាក់​ចំណូល​ពី​អាជីវកម្ម​នេះ​ឲ្យ​មាន​តម្លាភាព​ត្រឹមត្រូវ។

ទាក់ទិន​បញ្ហា​នេះ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១១ ខែ​វិច្ឆិកា ក្រុម​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​មួយ​ចំនួន បាន​ទាមទារ​ឲ្យ​លោក ស៊ុយ សែម រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល ឲ្យ​ពិចារណា​ផ្អាក​ការ​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​នាំ​ចេញ​ខ្សាច់​សមុទ្រ​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស​ជា​បណ្ដោះអាសន្ន។ ក្នុង​នោះ​ក៏​ទាមទារ​ឲ្យ​មន្ត្រី​ជំនាញ​ស្ថាប័ន​នេះ ស្រាយ​បំភ្លឺ​ចំពោះ​ចម្ងល់​ទាំងឡាយ​របស់​សង្គម​ស៊ីវិល ជុំវិញ​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​នៃ​ការ​ផ្តល់​អាជ្ញាប័ណ្ណ​ជូន​ក្រុមហ៊ុន​នានា ឲ្យ​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​នាំ​ខ្សាច់​ចេញ​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស និង​ការ​គ្រប់គ្រង​ប្រាក់​ចំណូល។

សំណើ​របស់​ក្រុម​សង្គម​ស៊ីវិល​ដែល​ស្នើ​ឲ្យ​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​ក្រសួង​រ៉ែ បំភ្លឺ​ទៅ​លើ​ការ​នាំ​ខ្សាច់​ចេញ​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស ធ្វើ​ឡើង​នៅ​អគ្គនាយកដ្ឋាន​ប្រេងកាត​នៃ​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល នៅ​ក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​នាំ​ចេញ​ខ្សាច់​ទៅ​បរទេស​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១១ ខែ​វិច្ឆិកា។

កិច្ច​ប្រជុំ​បិទ​ទ្វារ​រវាង​មន្ត្រី​ជំនាញ​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល និង​សង្គម​ស៊ីវិល​កាលណោះ បាន​ចំណាយ​ពេល​ជាង ៤​ម៉ោង ដោយ​មិន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ក្រុម​អ្នក​កាសែត​ចូលរួម​ស្តាប់ ឬ​យក​ព័ត៌មាន​នោះ​ទេ។

ក្រោយ​កិច្ច​ប្រជុំ លោក សន ជ័យ ប្រធាន​អង្គការ​សម្ព័ន្ធ​គណនេយ្យ​ភាព​សង្គម​កម្ពុជា បាន​ផ្តល់​សម្ភាស​ឲ្យ​អ្នក​កាសែត​ថា មន្ត្រី​ជំនាញ​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល មិន​ទាន់​បកស្រាយ​ឲ្យ​ចំ​បញ្ហា​ដែល​សង្គម​ស៊ីវិល​ទាមទារ​ឲ្យ​បំភ្លឺ​ទៅ​លើ​មន្ទិល​សង្ស័យ ករណី​ប្រទេស​កម្ពុជា បាត់​លុយ​ជាង ៧៥០​លាន​ដុល្លារ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ពី​ការ​នាំ​ចេញ​ខ្សាច់​ទៅ​លក់​នៅ​ប្រទេស​សិង្ហបុរី នោះ​ទេ។

យ៉ាង​នេះ​ក្តី ក្រុម​សង្គម​ស៊ីវិល​ជាង ១០​ស្ថាប័ន ដែល​ចូលរួម​កិច្ច​ប្រជុំ​នោះ បាន​ជំរុញ​ឲ្យ​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល ឲ្យ​ផ្អាក​សកម្មភាព​របស់​ក្រុមហ៊ុន​បូម​ខ្សាច់​នាំ​ចេញ​ខ្សាច់​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស​ជា​បណ្ដោះអាសន្ន ដើម្បី​ទុក​ពេល​ឲ្យ​ក្រសួង​បំភ្លឺ​ទៅ​លើ​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​នៃ​ការ​នាំ​ចេញ​ខ្សាច់​ចេញ​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស ជូន​សាធារណជន​ឲ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ​ជា​មុន​សិន។

បញ្ហា​នេះ អាស៊ីសេរី មិន​ទាន់​អាច​ទាក់ទង​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល លោក ឌិត ទីណា ដើម្បី​ស្នើ​ការ​បំភ្លឺ​ទៅ​លើ​សកម្មភាព​របស់​ក្រុមហ៊ុន​បូម​ខ្សាច់ ដែល​សង្គម​ស៊ីវិល​ខេត្ត​កោះកុង អះអាង​ថា​បាន​បន្ត​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​រាល់​ថ្ងៃ​បាន​ទេ​តាម​ទូរស័ព្ទ នៅ​ថ្ងៃ​សៅរ៍ ទី​១៩ ខែ​វិច្ឆិកា។

យ៉ាង​នេះ​ក្តី សមាជិក​អង្គការ​មាតា​ធម្មជាតិ លោក សាន់ ម៉ាឡា បាន​អះអាង​ប្រាប់​អាស៊ីសេរី តាម​ទូរស័ព្ទ​ថា គិត​ត្រឹម​ថ្ងៃ​ទី​១៩ ខែ​វិច្ឆិកា គេ​សង្កេត​ឃើញ​ក្រុមហ៊ុន​សាឡង់​បូម​ខ្សាច់​ខ្លះ​ដែល​ទទួល​បាន​អាជ្ញាប័ណ្ណ​ពី​រដ្ឋាភិបាល បាន​ផ្អាក​សកម្មភាព​បូម​ខ្សាច់​ជា​បណ្ដោះអាសន្ន​នៅ​ពេល​ថ្ងៃ ប៉ុន្តែ​ក្រុមហ៊ុន​មួយ​ចំនួន​បាន​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​បូម​ខ្សាច់​នៅ​ពេល​យប់​ជ្រៅ​ជំនួស​វិញ។

សកម្មជន​ការពារ​ធនធាន​ធម្មជាតិ​រូប​នេះ នៅ​តែ​ព្រួយ​បារម្ភ​អំពី​ការ​បាត់បង់​ធនធាន​ខ្សាច់​សមុទ្រ ព្រៃ​កោងកាង និង​ពូជ​ត្រី​សមុទ្រ​គ្រប់​ប្រភេទ​ដែល​រង​ផល​ប៉ះពាល់​ពី​ការ​ផ្តល់​អាជ្ញាប័ណ្ណ​ជូន​ក្រុមហ៊ុន​បូម​ខ្សាច់​របស់​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល ហើយ​ដែល​ក្រុមហ៊ុន​ទាំងនោះ​មិន​បាន​សិក្សា​ពី​ផល​ប៉ះពាល់​បរិស្ថាន​ឲ្យ​មាន​បច្ចេកទេស​ត្រឹមត្រូវ​ជា​មុន ដូច​បាន​ធ្វើ​សកម្មភាព​បូម​ខ្សាច់​អនាធិបតេយ្យ​រាល់​ថ្ងៃ​នេះ៖ «ថ្មីៗ​នេះ​ដូច​យើង​បាន​ដឹង​ហើយ​ថា វា​មាន​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​ច្រើន​ទាក់ទង​នឹង​អាជីវកម្ម​បូម​ខ្សាច់​នៅ​កម្ពុជា និង​ការ​នាំ​ចេញ​ខ្សាច់​ទៅ​កាន់​ក្រៅ​ប្រទេស។ ហើយ​បញ្ហា​នេះ ខាង​ក្រសួង​រ៉ែ ក៏​ចង់​មាន​ពេល​ធ្វើ​ការ​សិក្សា​ស្វែងយល់ និង​ស្រាវជ្រាវ​បន្ថែម​ទាក់ទង​នឹង​ការ​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​ខ្សាច់​នៅ​កម្ពុជា ហើយ​ក៏​បាន​តម្រូវ​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​បូម​ខ្សាច់​ទាំងអស់​ផ្អាក​សកម្មភាព​បូម​ខ្សាច់​ជា​បណ្ដោះអាសន្ន ដើម្បី​ទុក​ពេល​ឲ្យ​មន្ត្រី​ជំនាញ​ក្រសួង​មាន​ពេល​ស្រាវជ្រាវ​ទៅ​លើ​ព័ត៌មាន​ពី​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​នៃ​ការ​បាត់​ចំណូល​ពី​ការ​នាំ​ខ្សាច់​ចេញ​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស មុន​នឹង​ផ្តល់​អាជ្ញាប័ណ្ណ​ឲ្យ​បូម​ខ្សាច់ និង​ការ​នាំ​ខ្សាច់​ចេញ​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស​ជា​បន្ត​ទៀត​នា​ថ្ងៃ​ខាង​មុខ»។

ទោះ​ជា​បែប​ណា​ក្តី អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល លោក ឌិត ទីណា បាន​ឲ្យ​ដឹង​ក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១១ ខែ​វិច្ឆិកា ថា ក្រសួង​នឹង​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​បន្ថែម​ជុំវិញ​អាជីវកម្ម​នាំ​ចេញ​ខ្សាច់​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស​ឲ្យ​បាន​ស៊ី​ជម្រៅ។ ជាង​នេះ​ទៀត ក្រសួង​ក៏​បាន​ស្នើសុំ​កិច្ច​សហការ​ពី​ក្រុម​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល ឲ្យ​ជួយ​ផ្ដល់​ទិន្នន័យ និង​ព័ត៌មាន​ពី​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​ខ្សាច់​នីមួយៗ​នៅ​តាម​តំបន់ ដែល​ក្រសួង​បាន​ផ្តល់​អាជ្ញាប័ណ្ណ​កន្លង​មក។

ទិន្នន័យ​ពាណិជ្ជកម្ម​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ បង្ហាញ​ថា រយៈពេល ៨​ឆ្នាំ ចាប់​ពី​ឆ្នាំ​២០០៧ ដល់​ឆ្នាំ​២០១៥ ប្រទេស​កម្ពុជា បាន​នាំ​ចេញ​ខ្សាច់​ទៅ​ប្រទេស​សិង្ហបុរី ជិត ៣​លាន​តោន (២.៧៧៤.៦១៣​តោន) គិត​ជា​ទឹក​ប្រាក់​ជាង ៥​លាន​ដុល្លារ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក (៥.៥៥៧.៣៦៩​ដុល្លារ) ប៉ុន្តែ​បើ​ពិនិត្យ​មើល​ទិន្នន័យ​ដែល​ប្រទេស​សិង្ហបុរី នាំ​ចូល​ខ្សាច់​ពី​កម្ពុជា វិញ មាន​រហូត​ទៅ​ជាង ៧៣​លាន​តោន ដែល​គិត​ជា​ទឹក​ប្រាក់​ប្រមាណ ៧៥០​លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក (៧៥២.៧៦១.៩៧៨​ដុល្លារ) ឯណោះ។

ផ្ដើម​ពី​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​នេះ ក្រុម​សង្គម​ស៊ីវិល​ដែល​បាន​ចូលរួម​កិច្ច​ប្រជុំ​ជាមួយ​មន្ត្រី​ជំនាញ​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល កាល​ពី​សប្ដាហ៍​មុន នៅ​តែ​ទទូច​ស្នើ​ឲ្យ​លោក ស៊ុយ សែម រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​រ៉ែ និង​ថាមពល បកស្រាយ​ឲ្យ​ច្បាស់​ពាក់ព័ន្ធ​ភាព​ខុស​គ្នា​នៃ​ទិន្នន័យ​ដ៏​ចម្រូងចម្រាស​ពី​ការ​នាំ​ចេញ​ខ្សាច់​ទៅ​ក្រៅ​ប្រទេស​ឲ្យ​បាន​ច្បាស់លាស់៕

អ្នក​សារព័ត៌មាន​អាជីព​និង​ពលរដ្ឋ​អ្នក​សារព័ត៌មាន​នៅ​តែ​អះអាង​ថា​ត្រូវ​គេ​គំរាម​កំហែង

អ្នក​សារព័ត៌មាន​អាជីព​និង​ពលរដ្ឋ​អ្នក​សារព័ត៌មាន​នៅ​តែ​អះអាង​ថា​ត្រូវ​គេ​គំរាម​កំហែង

វេទិកា​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​ស្ដីពី «ការ​ផ្សារភ្ជាប់​ទំនាក់ទំនង​រវាង​អ្នក​សារព័ត៌មាន​វិជ្ជាជីវៈ ពលរដ្ឋ​អ្នក​សារព័ត៌មាន និង​និស្សិត​សារព័ត៌មាន» នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២០ ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០១៦។ Photo: RFA

ក្រុម​អ្នក​សារព័ត៌មាន​អាជីព និង​ពលរដ្ឋ​អ្នក​សារព័ត៌មាន​មួយ​ចំនួន​អះអាង​ថា ពួក​គេ​នៅ​តែ​ប្រឈម​ការ​គំរាម​កំហែង នៅ​ពេល​ពួក​គេ​ចង់​រាយការណ៍​ព័ត៌មាន​ពិត ហើយ​ជា​ព័ត៌មាន​ដែល​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​អំពី​ទិដ្ឋភាព​ជាក់ស្ដែង​នៅ​ក្នុង​សង្គម។ ការ​អះអាង​នេះ បាន​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ក្នុង​វេទិកា​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​ស្ដីពី «ការ​ផ្សារភ្ជាប់​ទំនាក់ទំនង​រវាង​អ្នក​សារព័ត៌មាន​វិជ្ជាជីវៈ ពលរដ្ឋ​អ្នក​សារព័ត៌មាន និង​និស្សិត​សារព័ត៌មាន»។

ក្រុម​អ្នក​សារព័ត៌មាន​អាជីព និង​ពលរដ្ឋ​អ្នក​សារព័ត៌មាន​លើក​ឡើង​ថា ការ​គំរាម​កំហែង​ភាគច្រើន កើត​ឡើង​ដោយសារ​ពួក​គេ​ចង់​ផ្ដល់​ព័ត៌មាន​ពិត​ជុំវិញ​ជម្លោះ​រវាង​អ្នក​ក្រ​ជាមួយ​អ្នក​មាន​អំណាច និង​អ្នក​មាន​ទ្រព្យ។ ពួក​គេ​បន្ត​ថា ជួនកាល​ពលរដ្ឋ​ខ្លះ​មិន​ហ៊ាន​ផ្ដល់​ព័ត៌មាន​ពិត​ទាំងនោះ​ទៅ​ឲ្យ​អ្នក​សារព័ត៌មាន ដើម្បី​ចុះ​ផ្សាយ​បន្ត​ឡើយ។

ទីប្រឹក្សា​សមាគម​ប្រជាធិបតេយ្យ​ឯករាជ្យ​សេដ្ឋកិច្ច​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ ធ្វើ​ការ​ទាក់ទង​ស្ត្រី​ឆ្នើម​នៅ​កម្ពុជា និង​បញ្ហា​អាជីវករ​លក់​ដូរ​នៅ​តាម​ដង​ផ្លូវ ដែល​បាន​ចូលរួម​វេទិកា​ស្ដីពី «ការ​ផ្សារភ្ជាប់​ទំនាក់ទំនង​រវាង​អ្នក​សារព័ត៌មាន​វិជ្ជាជីវៈ ពលរដ្ឋ​អ្នក​សារព័ត៌មាន និង​និស្សិត​ព័ត៌មាន» លោកស្រី និល ស្រីល័ក្ខណ។ លោកស្រី​មាន​ប្រសាសន៍​ថា រយៈពេល​កន្លង​មក លោកស្រី​ធ្លាប់​អាជ្ញាធរ​គំរាម​មិន​ឲ្យ​យក​ព័ត៌មាន ហើយ​ក៏​ធ្លាប់​អាជ្ញាធរ​ដកហូត​ឧបករណ៍ ដូចជា​ទូរស័ព្ទ​ដៃ និង​ម៉ាស៊ីន​ថត​ជាដើម។

លោកស្រី​បញ្ជាក់​ថា បញ្ហា​ទាំងនេះ​កើត​ឡើង​ជា​ញឹកញាប់ នៅ​ពេល​ចុះ​ទៅ​យក​ព័ត៌មាន​ស្ដីពី​អាជ្ញាធរ​ខ្លះ​ដែល​បាន​វាយ​ដំ​អាជីវករ​លក់​ដូរ​តាម​ដង​ផ្លូវ​មួយ​ចំនួន ដែល​ពួក​គេ​តាំង​លក់​ចំ​មុខ​ផ្ទះ​អ្នក​មាន​អំណាច។ លើស​ពី​នេះ​ទៅ​ទៀត លោកស្រី​បន្ត​ថា ពលរដ្ឋ និង​អាជីវករ​ខ្លះ​ដែល​ត្រូវ​បាន​គេ​រំលោភ​បំពាន​សិទ្ធិ មិន​ហ៊ាន​ផ្ដល់​ព័ត៌មាន​ឡើយ និង​សុខ​ចិត្ត​លាក់​បាំង​ព័ត៌មាន​នោះ​ទៅ​វិញ។ ជួនកាល ពួក​គេ​សុខ​ចិត្ត​បង់​លុយ​ទៅ​ឲ្យ​ភាគី​ម្ខាង​ទៀត​ដែល​ជា​អ្នក​មាន និង​មាន​អំណាច ដើម្បី​បញ្ចប់​ជម្លោះ​កុំ​ឲ្យ​វែង​ឆ្ងាយ ហើយ​មិន​ចង់​ប្ដឹងផ្ដល់​គ្នា​ឡើង​តុលាការ ព្រោះ​ពួក​គាត់​អះអាង​ថា ការ​ឡើង​តុលាការ​ត្រូវ​ចំណាយ​លុយ​កាក់​ច្រើន សូកប៉ាន់​តុលាការ ហើយ​ពុំ​សង្ឃឹម​ទទួល​បាន​យុត្តិធម៌​ពី​ភាគី​អ្នក​មាន​អំណាច​នោះ​ទេ៖ «ទី​មួយ យើង​ជួប​ប្រទះ​នឹង​បញ្ហា​ដែល​ប្រឈម​មុខ​តែ​ម្ដង គឺ​ព័ត៌មាន​ដូច​ដែល​ខ្ញុំ​និយាយ​អ៊ីចឹង គឺ​ប៉ះពាល់​ដល់​អ្នក​មាន​អំណាច គឺ​គាត់ (ពលរដ្ឋ​រងគ្រោះ) អត់​ផ្ដល់​ឲ្យ​យើង។ គេ (អាជ្ញាធរ) មិន​ឲ្យ​យើង​ផ្សាយ​ចេញ ហើយ​គេ​គំរាម​យើង​ទៀត។ គេ​គំរាម​ថា អ្នក​ឯង​ដាក់​រទេះ​លក់​មុខ​ផ្ទះ​គេ ប៉ះពាល់​ផ្ទះ​គេ។ កន្លែង​សម្រាប់​ដាក់​ឡាន អ៊ីចឹង​វ៉ៃ​អត់​ខុស​ទេ»។

វេទិកា​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​ស្ដីពី «ការ​ផ្សារភ្ជាប់​ទំនាក់ទំនង​រវាង​អ្នក​សារព័ត៌មាន​វិជ្ជាជីវៈ ពលរដ្ឋ​អ្នក​សារព័ត៌មាន និង​និស្សិត​សារព័ត៌មាន» ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ក្នុង​សណ្ឋាគារ​សាន់វ៉េ (Sunway) រាជធានី​ភ្នំពេញ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២០ វិច្ឆិកា គឺ​ជា​ការ​ផ្ដួចផ្ដើម​ដោយ​មជ្ឈមណ្ឌល​កម្ពុជា ដើម្បី​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ឯករាជ្យ (CCIM)។ កម្មវិធី​នេះ គឺ​មាន​អ្នក​ចូលរួម​ជា​អ្នក​សារព័ត៌មាន​អាជីព ពលរដ្ឋ​អ្នក​សារព័ត៌មាន និង​និស្សិត​ព័ត៌មាន​ប្រមាណ ១០០​នាក់ និង​មាន​វាគ្មិន​ចំនួន​បី​នាក់​ជា​អ្នក​ព័ត៌មាន​ជើង​ចាស់ ព្រម​ទាំង​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ព័ត៌មាន លោក ខៀវ កាញារីទ្ធ ផង។

ពលរដ្ឋ​រស់នៅ​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ ដែល​បាន​ចូលរួម​កម្មវិធី​នេះ លោក សូ សុធី។ លោក​សង្កេត​ឃើញ​ថា អ្នក​ព័ត៌មាន​វិជ្ជាជីវៈ​មួយ​ចំនួន​ត្រូវ​បាន​គេ​គំរាម​កំហែង​ដល់​អាយុ​ជីវិត និង​ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ ព្រោះ​ការ​ផ្ដល់​ព័ត៌មាន​ពិត បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​អ្នក​មាន​អំណាច និង​អ្នក​មាន​ទ្រព្យ​ធន៖ «គាត់ (អ្នក​សារព័ត៌មាន) អាច​មាន​បញ្ហា​ទី​មួយ គឺ​គាត់​អាច​ទទួល​បាន​ការ​ប្ដឹង​ពី​បុគ្គល​ដែល​គាត់​ផ្សាយ​ហ្នឹង។ ហើយ​ទី​ពីរ ដូច​ដែល​យើង​ដឹង​ហើយ​ថា ពួក​គាត់​ត្រូវ​បាន​គុំកួន និង​រហូត​ឈាន​ដល់​អំពើ​ហិង្សា ដែល​យើង​ឃើញ​អ្នក​សារព័ត៌មាន​មួយ​ចំនួន គាត់​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ទុក្ខបុកម្នេញ​ទាក់ទង​រាងកាយ​រហូត​ដល់​ស្លាប់​ក៏​មាន​ដែរ»។

ទោះ​បី​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ លោក​អំពាវនាវ​ឲ្យ​អ្នក​សារព័ត៌មាន​មួយ​ចំនួន​ទៀត ក៏​ត្រូវ​ប្រកាន់​ភ្ជាប់​វិជ្ជាជីវៈ​ជា​អ្នក​សារព័ត៌មាន​បន្ត​ទៀត ក្នុង​ការ​ផ្សាយ​ព័ត៌មាន​ពិត និង​មិន​លម្អៀង ព្រោះ​ផ្សាយ​ព័ត៌មាន​លម្អៀង និង​គាំទ្រ​ភាគី​ម្ខាង អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​មាន​ការ​យល់​ច្រឡំ​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក។

ពាក់ព័ន្ធ​បញ្ហា​ផ្ដល់​ព័ត៌មាន​នេះ អតីត​កម្មការិនី​រោងចក្រ និង​បច្ចុប្បន្ន​ជា​មន្ត្រី​សហព័ន្ធ​សហជីព​វាយនភណ្ឌ​នៃ​ឧស្សាហកម្ម​កាត់​ដេរ​កម្ពុជា លោកស្រី ឆេង ដាណូ។ លោកស្រី​បញ្ជាក់​ថា នៅ​ក្នុង​វិស័យ​កាត់​ដេរ​រយៈពេល​កន្លង​ទៅ បញ្ហា​ប្រឈម​នានា​របស់​កម្មករ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ថៅកែ​រោងចក្រ​ធ្វើ​បាប និង​រំលោភ​បំពាន​សិទ្ធិ​ការងារ ដូចជា​ការ​ផ្ដាច់​កិច្ចសន្យា​ការងារ​មិន​សម​ហេតុផល ក៏​ត្រូវ​ថៅកែ​រោងចក្រ​គំរាម​កំហែង​កម្មករ មិន​ត្រូវ​ផ្ដល់​ព័ត៌មាន​នោះ​ចេញ​មក​ខាង​ក្រៅ​ផង​ដែរ ហើយ​បើ​សិន​ហ៊ាន នឹង​ត្រូវ​ប្រឈម​នឹង​ការ​បណ្ដេញ​ចេញ​ពី​ការងារ​ភ្លាម៖ «និយាយ​រួម​នៅ​ក្នុង​រោងចក្រ បើ​សិន​ជា​មាន​បញ្ហា​អី គឺ​គេ (ម្ចាស់​រោងចក្រ) ព្យាយាម​មិន​ឲ្យ​យើង​បញ្ចេញ​ព័ត៌មាន ដូចជា​មាន​បញ្ហា​កម្មករ​ឈ្លោះ​គ្នា​ជាមួយ​ចិន អ៊ីចឹង គឺ​ព្យាយាម​មិន​ឲ្យ​យើង​បញ្ចេញ​ព័ត៌មាន ព្រោះ​ខ្លាច​វា​ជា​ការ​អាប់ឱន​ដល់​រោងចក្រ​គេ»។

រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ព័ត៌មាន លោក ខៀវ កាញារីទ្ធ លើក​ឡើង​ថា អ្នក​សារព័ត៌មាន​ខ្លះ​ដែល​ធ្លាប់​ត្រូវ​បាន​អាជ្ញាធរ​វាយ​ដំ​ឲ្យ​របួស​នៅ​ពេល​មាន​បាតុកម្ម​តវ៉ា​កន្លង​មក ដោយសារ​ពួក​គេ​មិន​ទាន់​ចេះ​យក​ព័ត៌មាន ហើយ​បើ​សិន​ជា​ចេះ​យក​ព័ត៌មាន​វិញ ក៏​មិន​ជួប​បញ្ហា​នេះ​ដែរ៖ «បើ​យើង​រៀន​កាសែត​ដំបូង​បំផុត គឺ​អ្នក​កាសែត​ឈរ​នៅ​ខាង​អាជ្ញាធរ ដើម្បី​កុំ​ឲ្យ​មាន​រឿង (អាជ្ញាធរ​វាយ)»។

នាយក​ផ្នែក​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​នៃ​មជ្ឈមណ្ឌល​កម្ពុជា ដើម្បី​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ឯករាជ្យ (CCIM) លោក ណុប វី។ លោក​អះអាង​ថា បច្ចុប្បន្ន អ្នក​សារព័ត៌មាន​វិជ្ជាជីវៈ និង​ពលរដ្ឋ​ដែល​ផ្ដល់​ព័ត៌មាន​ពិត នៅ​តែ​ប្រឈម​ការ​គំរាម​កំហែង​ពី​ភាគី​ម្ខាង​ទៀត ដែល​គេ​យល់​ថា​ព័ត៌មាន​នោះ​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​មុខ​មាត់ និង​ស្ថាប័ន​របស់​ពួក​គេ៖ «ពាក្យ​ពិត​រែង​ស្លែង វា​ប៉ះពាល់​ដល់​អ្នក​ដទៃ ព្រោះ​ដូច​យើង​អ្នក​សារព័ត៌មាន​អ៊ីចឹង កាលណា​យើង​សរសេរ លុះត្រា​តែ​រឿង​ហ្នឹង​វា​ជា​រឿង​មាន​តម្លៃ​ជា​ព័ត៌មាន អ៊ីចឹង​រឿង​ហ្នឹង​មាន​តម្លៃ​ជា​ព័ត៌មាន វា​មាន​ផល​ប៉ះពាល់​ធំ​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ។ ហើយ​ផល​ប៉ះពាល់​ធំ ដូចជា​ឧទាហរណ៍​ក្រុមហ៊ុន​វិនិយោគ មក​ដល់​ប៉ះពាល់​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ។ យើង (អ្នក​សារព័ត៌មាន) ត្រូវ​សរសេរ កាលណា​យើង​សរសេរ​ប៉ះពាល់​ដល់​ភាគី​ម្ខាង​ទៀត ទោះ​បី​យើង​ឈរ​លើ​គោល​ជំហរ​វិជ្ជាជីវៈ​មែន ប៉ុន្តែ​តិច ឬ​ច្រើន គឺ​មាន​ផល​ប៉ះពាល់ ដូចជា​របាយការណ៍​ធំៗ​គេ​ចេញ​មក ប៉ះ​ដល់​មន្ត្រី​អ្នក​កាន់​អំណាច​អ៊ីចឹង​ទៅ គឺ​យើង​ចាំបាច់​ត្រូវ​តែ​សរសេរ​ហើយ ព្រោះ​យើង​ឈរ​លើ​គោលការណ៍​វិជ្ជាជីវៈ ប៉ុន្តែ​យើង​សរសេរ​ទៅ​ប៉ះពាល់​ដល់​មន្ត្រី​ធំៗ»។

ប៉ុន្តែ​លោក​ទទួល​ស្គាល់​ថា បច្ចុប្បន្ន អ្នក​សារព័ត៌មាន​វិជ្ជាជីវៈ មិន​សូវ​ប្រឈម​នឹង​ការ​គំរាម​កំហែង​ដូច​មុន​ឡើយ។ ថ្វីត្បិតតែ​យ៉ាង​ណា​ក្ដី លោក​អំពាវនាវ​ឲ្យ​អ្នក​សារព័ត៌មាន​ទាំងអស់ ក៏​ត្រូវ​តែ​ពង្រឹង​វិជ្ជាជីវៈ​សារព័ត៌មាន​បន្ថែម​ទៀត ហើយ​មិន​ត្រូវ​ផ្សាយ​ព័ត៌មាន​ដែល​លម្អៀង និង​គាំទ្រ​តែ​ភាគី​ម្ខាង ព្រោះ​ការ​ផ្សាយ​ព័ត៌មាន​ចេញ​ពី​ប្រភព​មួយ អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​សង្គម​កាន់​តែ​ប្រេះឆា​គ្នា។

វេទិកា​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​ស្ដីពី «ការ​ផ្សារភ្ជាប់​ទំនាក់ទំនង​រវាង​អ្នក​សារព័ត៌មាន​វិជ្ជាជីវៈ ពលរដ្ឋ​អ្នក​សារព័ត៌មាន និង​និស្សិត​សារព័ត៌មាន» ត្រូវ​បាន​រៀបចំ​ចំនួន​បី​លើក​រួច​មក​ហើយ។ កម្មវិធី​នេះ​ធ្វើ​ឡើង​ក្នុង​គោល​បំណង​ដើម្បី​ផ្ដល់​ឱកាស​ឲ្យ​អ្នក​សារព័ត៌មាន​អាជីព អ្នក​សារព័ត៌មាន​ពលរដ្ឋ និង​និស្សិត​កំពុង​សិក្សា​ផ្នែក​ព័ត៌មាន បាន​ជួប​ប្រជុំ​គ្នា​ដើម្បី​ឲ្យ​ពួក​គេ​ស្វែងយល់​ពី​គ្នា រួច​ហើយ​ចងក្រង​ជា​បណ្ដាញ​តែ​មួយ​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​ការងារ​ជាមួយ​គ្នា​នា​ពេល​ខាង​មុខ៕

មន្ត្រី​រដ្ឋបាល​ព្រៃ​ឈើ​ចាប់​ខ្លួន​ទាហាន​៣​នាក់​និង​ពលរដ្ឋ​២​នាក់​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ដឹក​ឈើ​គ្រញូង

មន្ត្រី​រដ្ឋបាល​ព្រៃ​ឈើ​ចាប់​ខ្លួន​ទាហាន​៣​នាក់​និង​ពលរដ្ឋ​២​នាក់​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ដឹក​ឈើ​គ្រញូង

នាយ​ផ្នែក​រដ្ឋបាល​ព្រៃ​ឈើ នៅ​ខេត្ត​សៀមរាប លោក ម៉ុង ប៊ុនលីម ដក​យក​ឈើ​គ្រញូង​ដែល​គេ​លួច​ដឹក​ក្នុង​ស៊ីទែន​ហ្គាស៍​មក​ពិនិត្យ​មើល​ជាក់ស្ដែង​ក្នុង​ពេល​ចាប់​ខ្លួន​មនុស្ស ៥​នាក់ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២០ ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០១៦។ RFA/Hang Savyouth

មន្ត្រី​ផ្នែក​រដ្ឋបាល​ព្រៃ​ឈើ​បន្ទាយស្រី បាន​ចាប់​ខ្លួន​មនុស្ស ៥​នាក់​ជា​បន្តបន្ទាប់​តាំង​តែ​ពី​យប់​ថ្ងៃ​ទី​១៩ រហូត​ដល់​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​២០ ខែ​វិច្ឆិកា ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​ដឹក​ជញ្ជូន​ឈើ​គ្រញូង​យក​ទៅ​ជួញដូរ​ខុស​ច្បាប់។

ការ​ចាប់​ខ្លួន បាន​ធ្វើ​ឡើង​ក្រោយ​ពី​កម្លាំង​ចម្រុះ មាន​មេ​ព្រៃ កង​រាជ​អាវុធហត្ថ និង​ទាហាន បាន​ស្ទាក់​ចាប់​បាន​រថយន្ត​ធំ ១​គ្រឿង​កម្ពស់​ជាង ២​ម៉ែត្រ និង​បណ្ដោយ​ប្រមាណ ៥​ម៉ែត្រ បាន​បន្លំ​ធ្វើ​ជា​ដឹក​ហ្គាស៍ ប៉ុន្តែ​លួច​ដាក់​ឈើ​គ្រញូង​ខាង​ក្នុង​ពេញ ហើយ​ដឹក​ចេញ​ពី​ព្រំដែន​ថៃ តាម​ផ្លូវ​ហៃវេយ៍ (Highway) លេខ​៦៧ ឆ្លង​កាត់​តាម​ខេត្ត​សៀមរាប។

នាយ​ខណ្ឌ​រដ្ឋបាល​ព្រៃ​ឈើ​ខេត្ត​សៀមរាប គឺ​លោក ទា គឹមសុទ្ធ។ លោក​មាន​ប្រសាសន៍​នៅ​រសៀល​ថ្ងៃ​អាទិត្យ ទី​២០ ខែ​វិច្ឆិកា ថា ឈើ​គ្រញូង​ទាំងនោះ​ត្រូវ​ពួក​ឈ្មួញ​ប្រមូល​មក​ពី​តំបន់​ជាប់​ព្រំដែន​ថៃ ហើយ​ដឹក​ទៅ​ជួញដូរ​នៅ​ប្រទេស​វៀតណាម។ លោក ទា គឹមសុទ្ធ បញ្ជាក់​ថា តាម​ការ​សាកសួរ ឈើ​គ្រញូង​នោះ​មាន​ចំនួន​ប្រហែល​ជាង ៩​តោន ហើយ​ម្ចាស់​របស់​វា​អាច​ជា​ជនជាតិ​វៀតណាម៖ «សមាសភាព​រក​ស៊ី​ចេញ​មក​ពី​ប្រភព​ចម្ការ​ស្វាយ ជើង​ភ្នំ​អន្លង់វែង។ ម្ចាស់​ឈ្មោះ អាញ់ ហា ហ្នឹង​គឺ​គេ​ស្គាល់​ថា​បង​ហា ជា​ជនជាតិ​វៀតណាម»។

កាល​ពី​ល្ងាច​ថ្ងៃ​ទី​១៩ ខែ​វិច្ឆិកា សមត្ថកិច្ច​បាន​ចាប់​ខ្លួន​បុរស ២​នាក់​ដែល​ជា​អ្នក​បើក​ឡាន​ធំ​ដឹក​ឈើ​គ្រញូង​នោះ ហើយ​នៅ​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​២០ ខែ​វិច្ឆិកា ក៏​មាន​បុរស ៣​នាក់​ផ្សេង​ទៀត​បាន​ចេញ​មុខ​រត់ការ​ឲ្យ​ដោះលែង ដោយ​ហ៊ាន​ឲ្យ​លុយ​ទៅ​សមត្ថកិច្ច​ចំនួន ១០​ម៉ឺន​ដុល្លារ​អាមេរិក។ ដោយសារ​មាន​អ្នក​រត់ការ​ដោះលែង​នេះ មន្ត្រី​រដ្ឋបាល​ព្រៃ​ឈើ​បាន​ល្បួង​ចាប់​ខ្លួន​អ្នក​ទាំង ៣​នាក់​ទៀត។ ជន​ទាំង​បី​ដែល​សមត្ថកិច្ច​ចាប់​ខ្លួន​ចុង​ក្រោយ ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​ជួញដូរ​ឈើ​គ្រញូង​នោះ គឺ​ជា​មន្ត្រី​យោធា​នៃ​កងពល​តូច​អន្តរាគមន៍​លេខ​៤ ចំណុះ​ឲ្យ​កងពល​ធំ​អន្តរាគមន៍​លេខ​២៕

ពលរដ្ឋ​ស្រុក​តំបែរ​ប្រកាន់​ជំហរ​បន្ត​ដាំ​ដំណាំ​លើ​ដី​មាន​ទំនាស់​រហូត​មាន​ដំណោះស្រាយ

ពលរដ្ឋ​ស្រុក​តំបែរ​ប្រកាន់​ជំហរ​បន្ត​ដាំ​ដំណាំ​លើ​ដី​មាន​ទំនាស់​រហូត​មាន​ដំណោះស្រាយ

ឡាន​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ចិន ហាមីនីវេន អ៊ិនវេសមេន (Hamenivent Investment) ត្រូវ​បាន​អ្នក​ភូមិ​ឃាត់​នៅ​ភូមិ​ស្រែប្រាំង ឃុំ​ត្រពាំងព្រីង ស្រុក​តំបែរ ខេត្ត​ត្បូងឃ្មុំ ដោយសារ​បើកបរ​កិន​លើ​ដំណាំ​អ្នក​ភូមិ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៧ ខែ​មីនា ឆ្នាំ​២០១៦។  Photo provided

ប្រជាពលរដ្ឋ​មាន​ជម្លោះ​ដីធ្លី​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ចិន នៅ​ឃុំ​ត្រពាំងព្រីង ស្រុក​តំបែរ ខេត្ត​ត្បូងឃ្មុំ លើក​ឡើង​ថា ពួក​គាត់​នឹង​នាំ​គ្នា​បង្កបង្កើនផល​នៅ​លើ​ដី​ទំនាស់​បន្ត​ទៀត។ បន្ថែម​ពី​នេះ អ្នក​ភូមិ​នឹង​បន្ត​ដាំ​ដំណាំ​ផ្សេងៗ​រហូត​ដល់​អាជ្ញាធរ​សម្រេច​ដោះស្រាយ​វិវាទ​ដីធ្លី​របស់​ពួក​គាត់​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ចិន ឈ្មោះ ហាមិនីវេន អ៊ិនវេសមេន (Hamenivent Investments) ចប់​ជា​ស្ថាពរ។ ការ​លើក​ឡើង​នេះ ក្រោយ​ពេល​អាជ្ញាធរ​ស្រុក​បាន​ប្រាប់​អ្នក​ភូមិ​ទាំងនោះ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៩ វិច្ឆិកា ឲ្យ​បញ្ឈប់​សកម្មភាព​ចូល​ទៅ​បង្កបង្កើនផល​នៅ​លើ​ដី​ទំនាស់​បន្ត​ទៀត ដោយ​រង់ចាំ​ការ​ដោះស្រាយ​ជា​មុន។

ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​ឃុំ​ត្រពាំងព្រីង អះអាង​ថា ការ​ហាមឃាត់​អ្នក​ភូមិ​មិន​ឲ្យ​ចូល​បង្កបង្កើនផល​នៅ​លើ​ដី​ទំនាស់ គឺ​ជា​រឿង​មិន​ត្រឹមត្រូវ​ឡើយ ពីព្រោះ​អាជ្ញាធរ​ចេះ​តែ​ពន្យារ​ពេល​ក្នុង​ការ​ដោះស្រាយ​រហូត ដែល​ជា​ហេតុ​ធ្វើ​ឲ្យ​ពួក​គេ​មិន​មាន​ដី​សម្រាប់​បង្កបង្កើនផល។

ជាង​នេះ​ទៀត អាជ្ញាធរ​តែងតែ​ហាមឃាត់​ភាគី​ពលរដ្ឋ ប៉ុន្តែ​ភាគី​ក្រុមហ៊ុន​ចិន នៅ​តែ​អាច​ចូល​ធ្វើ​សកម្មភាព​ផ្សេងៗ​នៅ​លើ​ដី​ទំនាស់​បាន។

តំណាង​ពលរដ្ឋ​នៅ​ភូមិ​បុស្នោរ ឃុំ​ត្រពាំងព្រីង លោក ចាន់ សុផល មាន​ប្រសាសន៍​ថា អាជ្ញាធរ​ចេះ​តែ​សន្យា​ថា​នឹង​ដោះស្រាយ​វិវាទ​ដីធ្លី​រវាង​ពលរដ្ឋ​ជាច្រើន​សហគមន៍​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ចិន ឈ្មោះ ហាមិនីវេន អ៊ិនវេសមេន (Hamenivent Investments) ប៉ុន្តែ​មិន​មាន​លទ្ធផល​ល្អ​ឡើយ។ យ៉ាង​នេះ​ក្តី លោក​ថា​ប្រជា​សហគមន៍​នឹង​បង្កបង្កើនផល​លើ​ដី​ទំនាស់​ជាង ២០០​ហិកតារ​បន្ត​ទៀត ពីព្រោះ​អ្នក​ភូមិ​ត្រូវ​ការ​ដាំ​ដំណាំ​ផ្សេងៗ​ដើម្បី​ដោះស្រាយ​ជីវភាព​រស់នៅ និង​បាន​ប្រាក់​ខ្លះ​គ្រាន់​សង​បំណុល​គេ​ជាដើម៖ «ហាមឃាត់ៗ​ប្រជាពលរដ្ឋ​មិន​ឲ្យ​ដាំ​ដុះ​លើ​ដី​ហ្នឹង​ដោយ​ថា​រង់ចាំ​ការ​ដោះស្រាយ ហើយ​ប្រជាពលរដ្ឋ​រង់ចាំ​គ្នា​ចេះ​តែ​រង់ចាំ។ បើ​មិន​ឲ្យ​គ្នា​ដាំ​ដុះ​គ្រាន់​ដោះស្រាយ​ជីវភាព​ហ្នឹង តើ​គ្នា​សង្ឃឹម​លើ​អី»។

ដី​មាន​ជម្លោះ​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ចិន នៅ​ភូមិ​បុស្នោរ មាន​ទំហំ​ជាង ២០០​ហិកតារ។ ទំនាស់​នេះ​កើត​ឡើង​កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១១ បន្ទាប់​ពី​ក្រុមហ៊ុន​បាន​សហការ​ជាមួយ​អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន ដើរ​ប្រមូល​ទិញ​ដី​ពី​ប្រជាពលរដ្ឋ ដោយ​គ្រាន់​តែ​ផ្ដិត​មេដៃ​ប្រគល់​ប្រាក់ ស្រប​ពេល​ដី​នោះ​ជា​ប្រភេទ​ដី​ព្រៃ​លិច​ទឹក​របស់​ប្រជា​សហគមន៍ ហើយ​កាលណោះ ពលរដ្ឋ​យល់ព្រម​លក់​ដី​ចំនួន ១៧៥​ហិកតារ​ក្នុង​ចំណោម​ដី​សរុប​ជាង ៤០០​ហិកតារ (៤៤៥​ហិកតារ)។

ទាក់ទង​បញ្ហា​នេះ អភិបាល​ស្រុក​តំបែរ លោក នាថ រ៉ាវុធ មាន​ប្រសាសន៍​ដោយ​ខ្លី​ថា អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​ជា​អ្នក​បញ្ជា​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ​ស្រុក ប្រាប់​ទៅ​ប្រជាពលរដ្ឋ​កុំ​ឲ្យ​ចូល​ទៅ​បង្កបង្កើនផល​នៅ​លើ​ដី​ទំនាស់។ លោក​បញ្ជាក់​ថា អាជ្ញាធរ គឺ​ហាមឃាត់​ភាគី​ទាំង​ពីរ ទាំង​ភាគី​ក្រុមហ៊ុន និង​ប្រជាពលរដ្ឋ មិន​ឲ្យ​ទៅ​កាន់​ដី​ទំនាស់​ឡើយ ដោយ​រង់ចាំ​ការ​ដោះស្រាយ​ជា​មុន។

ទោះ​បី​ជា​យ៉ាង​នេះ​ក្តី មន្ត្រី​សម្របសម្រួល​សមាគម​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អាដហុក (ADHOC) ខេត្ត​ត្បូងឃ្មុំ លោក នាង សុវ៉ាត មាន​ប្រសាសន៍​ថា តាម​ច្បាប់ គឺ​ប្រជាពលរដ្ឋ​មាន​សិទ្ធិ​គ្រប់គ្រង និង​បង្កបង្កើនផល​លើ​ដី​នោះ។ លោក​ថា ចំណាត់​ការ​របស់​អាជ្ញាធរ​កន្លង​ទៅ គឺ​មិន​បាន​ឈរ​នៅ​លើ​គោលការណ៍​ច្បាប់​នោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​ពួក​គេ​ហាក់​លម្អៀង​ទៅ​រក​ភាគី​ក្រុមហ៊ុន​ច្រើន​ជាង​ពលរដ្ឋ៖ «អាជ្ញាធរ​ដែល​ជា​អ្នក​អនុវត្ត​ច្បាប់ គាត់​ធ្វើ​តាម​ច្បាប់​ណា​គាត់ គឺ​គាត់​កំពុង​បំពាន​ច្បាប់។ ចំណែក​ពលរដ្ឋ​ដែល​គាត់​ធ្វើ​តំបន់​នោះ ទី​មួយ​គឺ​គាត់​ជា​អ្នក​ថែរក្សា​នៅ​តំបន់​នោះ»។

កន្លង​ទៅ វិវាទ​ដីធ្លី​ទាំងនេះ ប្រជា​សហគមន៍​បាន​ដាក់​ពាក្យ​ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​ចំពោះ​សកម្មភាព​បំផ្លិចបំផ្លាញ​ព្រៃ​សហគមន៍ និង​ព្រៃ​លិច​ទឹក​របស់​ពួក​គាត់​អស់​រាប់​ពាន់​ហិកតារ ប៉ុន្តែ​នៅ​មិន​ទាន់​មាន​វិធានការ​ឡើយ។

បញ្ហា​នេះ លោក នាង សុវ៉ាត បញ្ជាក់​ថា តុលាការ​ត្រូវ​ចាត់​វិធានការ​ចំពោះ​ជន​ល្មើស និង​ស្វែងរក​អ្នក​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​យក​មក​ផ្ដន្ទាទោស​តាម​ច្បាប់ ដើម្បី​ជា​គំរូ​ល្អ​ក្នុង​ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់ និង​ជៀសវាង​បង្កើត​ឲ្យ​មាន​វប្បធម៌​និទ្ទណ្ឌភាព​នៅ​ក្នុង​សង្គម៕

ពលរដ្ឋ​រស់នៅ​ជិត​ច្រក​តន់ហន់​ជាប់​ព្រំដែន​វៀតណាម​បារម្ភ​ពី​ការ​កើន​ឡើង​អំពើ​ចោរកម្ម

ពលរដ្ឋ​រស់នៅ​ជិត​ច្រក​តន់ហន់​ជាប់​ព្រំដែន​វៀតណាម​បារម្ភ​ពី​ការ​កើន​ឡើង​អំពើ​ចោរកម្ម                                 ច្រក​ទ្វារ​ព្រំដែន​កម្ពុជា នៅ​តំបន់​តន់ហន់ ក្នុង​ឃុំ​ព្រែកក្រឹស ស្រុក​កំពង់ត្រាច ខេត្ត​កំពត។ រូបថត​ថ្ងៃ​ទី​១៤ ឧសភា ឆ្នាំ​២០១៥  RFA/Tha Kityaប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​ឃុំ​ព្រែកក្រឹស ស្រុក​កំពង់ត្រាច ខេត្ត​កំពត ព្រួយ​បារម្ភ​ពី​ការ​កើន​ឡើង​នៃ​អំពើ​ចោរកម្ម​នៅ​ក្នុង​សហគមន៍​ដាច់ស្រយាល​មួយ​នេះ។ ក្តី​កង្វល់​នេះ ស្រប​ពេល​បន​ល្បែង​កំពុង​កើត​ឡើង​យ៉ាង​ព្រោងព្រាត​នៅ​ជាប់​ព្រំដែន​កម្ពុជា-វៀតណាម ស្ថិត​នៅ​ច្រក​តន់ហន់។

សតិបញ្ញាខ្មែរនៅឯណា?

A farmer collects harvested mangoes in Kandal province in 2013. Heng Chivoan


អំពីស្រុកខ្មែរ ក្នងសង្គមខ្មែរខ្ញុំក៏មិនដឹងដែរ ថាតើនឹងនិយាយស្រែកឡូឡា ឬខ្សិបៗដាក់ត្រចៀកអ្នកណា ឱ្យគេស្តាប់
បាន  ហើយដែលគេនឹងនិយាយដាស់តឿនតៗគ្នា ដើម្បីជួយខ្មែរឱ្យយល់ដឹងរឿង(កំប៉ិកកំប៉ុក) ដែលអាចផ្តល់នូវផល
ប្រយោជន៍(ធំដុំ)ក្នុងជីវិតក្រីក្រនៃពួកគេ។ ខ្ញុំចង់និយាយពីកម្រិតសតិបញ្ញាខ្មែរ យោងតាមរូបភាពខាងលើ។ មានតែ
ការមើលឃើញហើយចាប់ផ្តើមសរសេរ ក្រែងមានលាភ បានឮដល់ខ្មែរជាច្រើន ដែលនឹងជួយនិយាយបន្ទរជាបន្ត។

នេះជាកំហុសសម្តេចតេជោហ៊ុនសែនផងដែរ ព្រោះលោកមើលរូបនេះអត់យល់ ក៏អត់ខ្វល់អីបន្តិចសោះ។ ខ្ញុំសុំផ្ញើក្តី
សង្ឃឹមលើលោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតខ្មែរ ប្រចាំសហរដ្ឋអាមេរិក ថានឹងជួយបន្តដំណឹងទៅសម្តេចផងក្រែងបានជួយខ្មែរខ្លះ
ព្រោះថា អារឿង(កំប៉ិកកំប៉ុក)តូចតាចអ៊ីចឹង វាអាចបង្កើតផលកម្រៃធំដុំបាន តាមខ្សែលំហូរនៃជីវិត? ចាំខ្ញុំពន្យល់។

មួយបូកនិងមួយ គុណដប់លាន វានឹងឃើញចេញជាតួលេខចំនួនធំ។ មិនអ៊ីចឹង? ត្រង់ចំណុចហ្នឹងអ្នកណាក៏យល់ថា
វាត្រូវតាមច្បាប់លេខជាប្រាកដ។ ឯរូបខាងលើគឺដូចគ្នាហ្នឹងដែរ ព្រោះថា សតិបញ្ញាអាចជួយរុញច្រាននាវាជីវិតខ្មែរ
ឱ្យមានល្បឿនល្អ ហើយក៏កាន់តែជក់ខ្យល់ថែមទៀត។ អាត្រង់ចំណុចហ្នឹងហើយ ដែលជីវិតខ្មែរចាប់ផ្តើមពីជំហាន
(វិជ្ជមាន)ទី១ ទី២ ទី៣ ជារៀងរហូតទៅវាក៏ចេះតែលឿនទៅៗ ហើយជីវភាពក៏ចាប់ផ្តើមធូរស្រាលហូររលូនទៅមុខ។
ប៉ុន្តែទិដ្ឋភាពនៃរូបខាងលើហ្នឹង មើលទៅឃើញមានទំនាស់តូចមួយ ដែលអាចបំផ្លាញផលប្រយោជន៍ធំបាន។

បើគេ(ខ្វះ)ការដឹងយល់ ក្នុងកិច្ចការអ្វីមួយ គេនឹងជួបការលំបាកអ៊ីចេះលំបាកអ៊ីចុះ។ សូម្បីកិច្ចការដែលងាយស្រួល
ក៏វាក្លាយជាពិបាកអស់ហើយ។ ធ្វើអីក៏អត់ចេញ អត់លូតលាស់ទៅមុខនឹងគេ។ ក្រនៅតែក្រ មានតែកម្លាំងកាយ ខំ
ប្រឹងធ្វើការ តែកម្លាំងប្រាជ្ញាវាអត់។ អាត្រង់ចំណុចហ្នឹងហើយដែលទាក់ទាញឱ្យខ្សែជីវិតហូរទៅយឺតៗដូចអូសឫស្សី
បញ្ច្រាស់ចុង។ ជីវិតអត់បញ្ញា គឺវាអ៊ីចឹង។ ជីវិតត្រដាបត្រដួស ខំប្រឹង... ប្រឹងឡើងលៀនគ្រាប់ភ្នែក តែនៅតែក្រ ដើរ
ស៊ីឈ្នួលគេគ្រប់ទិស។ គេបញ្ញាជាង គេធ្វើធំ គេត្រួតត្រាពីលើរើមិនរួច ព្រោះប្រាជ្ញាខ្លួនវាអត់។ បានថាយ៉ាប់មែន។

រូបភាពខាងលើ ខ្មែររាល់គ្នាមើលឃើញស្អីខ្លះដែរ ដែលគួរកែតម្រូវដើម្បីឱ្យផលតូចតាច បានកើតចេញជាផលធំដុំ?
ជារូបភាពជាក់ស្តែង ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីសតិបញ្ញាខ្មែរនៅមានកម្រិតទាប ខ្វះការយល់ដឹងក្នុងកិច្ចការខាងលើនេះ។
ហើយក៏ដូចជាគ្មាននរណាជួយនិយាយពន្យល់នរណា ព្រោះអ្នករាល់គ្នាអត់ប្រាជ្ញា ឬខ្វះចិត្តក្លាហាន។

កង្វះការយល់ដឹងតិចតួចនេះហើយដែលជាទំនាញបញ្ច្រាស់ ទប់លំហូរជីវិតក្រីក្ររបស់ខ្មែរ ឱ្យជាប់ស្អិត ពិបាកហូរ
ទៅមុខឱ្យបានជោគជ័យ ធូរធារក្នុងការរស់នៅ។ អ្នករាល់គ្នាគិតមើលចុះ ថាតើការចាក់ផ្លែស្វាយរបៀបហ្នឹង វាខុស
ឆ្គងយ៉ាងណា ហើយវាបង្កើតផល(អវិជ្ជមាន)តូចៗស្អីខ្លះ ដែលនឹងបំផ្លាញផលវិជ្ជមានធំៗបាននោះ? សូមមើលតាម
ខ្សែលំហូរនៃជីវិតពីមួយជំហានទៅមួយជំហាន ជារហូតតរៀងទៅ នោះអ្នករាល់គ្នានឹងឃើញថាជាការខាតបង់ធំ។
ខ្ញុំសប្បាយចិត្តបន្តិចដែរ ដែលគេថតបានសកម្មភាពជាក់ស្តែង ដើម្បីឱ្យខ្ញុំបានឃើញហើយជួយសរសេរបំភ្លឺ ក្រែង
លោ មានគេស្តាប់ ហើយជីវិតខ្មែរទាំងនគរបានទទួលផលល្អ ធូរស្រាលដោយសារ (ដើមតូចផ្លែច្រើនហើយល្អ)។

ចាក់ស្វាយរបៀបហ្នឹង វាធ្វើឱ្យផ្លែជាច្រើនក្លាយជាជ្រិញទក់ទេញ ទន់ខូចអស់។ នេះហើយជាជីវិតឥតបញ្ញា ធ្វើការ
យ៉ាងនឿយហត់ តែអត់ដឹងខ្យល់។ ដល់អ៊ីចឹងទៅ វាផ្តល់ជាលទ្ធផល(អវិជ្ជមាន) គឺគុណភាពផ្លែឈើល្អៗពីធម្មជាតិ
របស់ខ្លួនត្រូវខូចអន់ថយតម្លៃ ដោយសារស្នាដៃកំព្រើលរបស់ខ្លួន ព្រោះខ្លួនអត់យល់ត្រង់ចំណុចសំខាន់ហ្នឹង។ បើ
យើងយល់ ចេះចាក់បន្ទាបល្អីថ្នមៗកុំឱ្យផ្លែឈើវាជ្រិញខូច យើងស្រួលលក់វាចេញព្រោះអ្នកទិញគេរើសអើង មើល
ឃើញគុណភាពល្អ គេទិញហើយយកទៅលក់បន្ត វានៅតែល្អដដែល លក់វាឆាប់ដាច់ បានលុយកាក់ប្រាក់ចំណូល
ច្រើន។ ដល់អ៊ីចឹងទៅ ដំណើរ(ទិញ-លក់)ហ្នឹង វាចេះតែហូរយ៉ាងរលូនជាបន្តបន្ទាប់។

ប៉ុន្តែបើផលដំណាំយើងអន់ ទំនិញអេរ លក់អីអត់ចេញ អត់សូវមានគេទិញ ជីវិតយើងហ្នឹងក៏តាំងពិបាក កកស្ទះមិន
ស្ទុះទៅមុខបានល្អសោះ។ ខ្សែជីវិតយើងនៅផុងជាប់ក្នុងជំហានដំបូងហ្នឹង ដែលយើងអត់ដឹងអត់យល់ ថាមកពីរឿង
អីហេតុអី។ អត់បញ្ញាគឺមើលអត់យល់ ក៏មិនដឹងហេតុផល ហើយមិនស្គាល់ថាចំណុចណាត្រូវកែដើម្បីលើកស្ទួយ
ខ្សែជីវិតខ្លួន។ ច្បាប់របស់លេខខាងលើ គឺវាត្រូវនឹងចំណុចក្រោយហ្នឹងឯង គឺថា ងាកមកឯណេះឃើញផលអវិជ្ជមាន
ងាកទៅខាងណោះ ក៏ឃើញផលអវិជ្ជមាន... គុណនឹងលេខដប់លាន វាក្លាយជាចំនួនធំនៃដំណើរជីវិតដែលមាន
លំហូរតឹងតែង ជាប់ស្អិត ហូរយឺតៗស្ទើរមិនទៅមុខ។ នេះហើយជាលទ្ធផល(អវិជ្ជមាន)តូចតាច អាចក្លាយជាផល
(អវិជ្ជមាន)ធំ ក្នុងសង្គមក្រីក្ររបស់ខ្មែរ។ ហើយជីវភាពខ្មែរនៅតែតោកយ៉ាកលំបាកយ៉ាប់យ៉ឺនគ្មានពេលកំណត់។

ឈប់ចាក់ផ្លែឈើរបៀបហ្នឹង ដូចជាចាក់ស្រូវហាលថ្ងៃ គឺវាខូចគុណភាពអស់ហើយ លក់ក៏មិនសូវបានថ្លៃនឹងគេ។

និយាយសង្រួម ក្នុងសង្គមខ្មែរ គឺប្រាកដជាខ្វះមនុស្សដែលមានចក្ខុវិស័យវែងឆ្ងាយ ឬក៏មានដែរតែគ្មានមធ្យោបាយ
នឹងអនុវត្តសតិបញ្ញាថ្លាវាងវៃរបស់ខ្លួន ព្រោះមេដឹកនាំខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ទាំងទាបទាំងខ្ពស់ សម្បូរតែគំនិតអាត្មានិយម។
ពួកអស់លោកសក្តិតូចក៏ដូចអ្នកសក្តិធំ រហូតដល់តេជគុណផ្កាយព្រោងព្រាត ពុំមានយោបល់ល្អគ្រប់គ្រាន់, ឬគ្មាន
ចិត្តក្លាហាននឹងនិយាយស្តី, ក៏នៅតែស្ងៀមឈឹង ប្រឹងតែតុបតែងសក្តិជារៀងរាល់ថ្ងៃ ចេញទៅធ្វើការទាំងឥតយល់
កិច្ចការជ្រៅរាក់ ដែលវាបាននិងកំពុងក្លាយជារឿងធម្មតាទៅហើយក្នុងសង្គមខ្មែរ។ ដល់អ៊ីចឹងទៅ ក្រនៅតែក្រ រស់
នៅដោយសារជំនួយបរទេស, សម្រាមស្អេកស្អះ,  គួរឱ្យអៀនខ្មាស់ដល់អត្តសញ្ញាណជាតិរបស់ខ្លួនជាខ្មែរ៕៚  

គណបក្ស​ប្រឆាំង​រំពឹង​ដណ្តើម​បាន​អាសនៈ​មេឃុំ​ចៅ​សង្កាត់​ជាង​៥០​ភាគ​រយ​នៅ​ឆ្នាំ​២០១៧

លោកកឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិFaceboook


គណបក្ស​​សង្រ្គោះ​ជាតិ​​បាន​​ត្រៀម​​ជ្រើស​​រើស​​បេក្ខជន​​ជាង​​៣​​ម៉ឺន​​នាក់​​សម្រាប់​​ការ​​បោះ​​ឆ្នោត​​ក្រុម​ប្រឹក្សា​​ឃុំ​សង្កាត់​​នៅ​​ថ្ងៃ​ទី​៤ ​មិថុនា ​ឆ្នាំ​២០១៧​​​ខាង​​​មុខ​​​នេះ ​​ខណៈ​ដែល​​​គណបក្ស​​​កាន់​​​អំណាច​​​ក៏​​ត្រៀម​​​បោះ​​ឆ្នោត​​​ជ្រើស​​​រើស​​​បេក្ខជន​​​របស់​​​​ខ្លួន​​​នៅ​​ខែ​​មករា​​ខាង​​មុខ​​នេះ​។ ​ជា​​​ការ​​កត់​​សំគាល់ ​ការ​បោះឆ្នោត​​ក្រុម​​ប្រឹក្សា​​ឃុំ​សង្កាត់​​ឆ្នាំ​​២០១៧​​នេះ ​គឺ​​ជា​​ការ​​បោះឆ្នោត​​ដ៏​​សំខាន់​​មួយ ​បន្ទាប់​​ពី​​មាន​របត់​​នយោបាយ​​នៅ​​ក្នុង​​ការ​​បោះឆ្នោត​​ជាតិ​​កាល​​ពី​​ឆ្នាំ​​២​០១៣ ​ដែល​​គណបក្ស​​ប្រឆាំង​​រំពឹង​​ថា ​នឹង​ឈាន​​ទៅ​​គ្រប់​​គ្រង​​ឃុំ​​សង្កាត់​​ជាង​​ពាក់​​កណ្តាល​​នៅ​​ទូ​ទាំង​​ប្រទេស​។ ​

គណបក្ស​ប្រឆាំង​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ការ​ប្រែ​ប្រួល​សម្រាប់​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ជាតិ​កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១៣ រំពឹង​ថា នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ការ​ប្រែ​ប្រួល​ថែម​ទៀត តាម​រយៈ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ឃុំ​សង្កាត់​ឆ្នាំ​២០១៧​ខាងមុខ ដោយ​រំពឹង​ថា នឹង​ដណ្តើម​បាន​អាសនៈ​មេឃុំ​ចៅ​សង្កាត់​ជាង​៥០​ភាគ​រយ​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស។

លោក យឹម សុវណ្ណ អ្នក​នាំ​ពាក្យ​គណបក្ស​សង្រ្គោះ​ជាតិ បាន​ផ្អែក​លើ​លទ្ធផល​នៃ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ជាតិ​កាល​ពី​ខែ​កក្កដា​ឆ្នាំ​២០១៣​ថាគណបក្ស​នេះ​នឹង​ឈ្នះ​បាន​កៅ​អី​មេ​ឃុំ​ចៅ​សង្កាត់​ភាគ​ច្រើន។ ប៉ុន្តែ​លោក សុខ ឥសាន អ្នក​នាំ​ពាក្យ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា បាន​បញ្ជាក់​ដែរ​ថា គណ​បក្ស​កាន់​អំណាច​របស់​លោក​ក៏​នឹង​រក្សា​បាន​ចំនួន​មេឃុំ​ចៅ​សង្កាត់​ដែល​ខ្លួន​កំពុង​គ្រប់​គ្រង​បច្ចុប្បន្ន​ជាង​៧០​ទៅ​៨០​ភាគ​រយ​នេះ​ដែរ។ លោក សុខ ឥសាន បាន​បញ្ជាក់​ថា លទ្ធផលនៃ​ការ​បោះឆ្នោត​ជាតិ នឹង​មិន​មាន​ឥទ្ធិពល​មក​លើ​ការ​បោះឆ្នោត​ថ្នាក់​មូល​ដ្ឋាន​នោះ​ទេ។ ផ្ទុយទៅ​វិញ លទ្ធផល​នៃ​ការ​បោះឆ្នោត​នៅ​ថ្នាក់​មូលដ្ឋាន​ទេ ដែល​មាន​ឥទ្ធិល​ទៅ​លើ​ការ​បោះ​ឆ្នោតថ្នាក់​ជាតិ។

គួរជំរាប​ជូន​ថា នៅ​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​ជ្រើស​រើស​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃុំ​សង្កាត់​អាណត្តិ​ថ្មី​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៤​មិថុនា ឆ្នាំ​២០១៧​ខាង​មុខ ទាំង​គណបក្ស​ប្រឆាំង​នឹង​គណបក្ស​កាន់​អំណាច បាន​ត្រៀម​សម្រិតសម្រាំង​បេក្ខជន​របស់​ខ្លួន​រួច​ហើយ។ សម្រាប់​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ នឹង​ចាប់​ផ្ដើម​ទទួល​ពាក្យបេក្ខជន​ទូទាំង​ប្រទេស ចាប់​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១​ដល់​ថ្ងៃ​ទី​១៥​ខែ​ធ្នូ​ខាង​មុខ ដោយ​ជ្រើស​រើស​បេក្ខជន​ទាំងពេញ​សិទ្ធិ​និង​បំរុង​ជាង​៣​ម៉ឺន​នាក់។ ចំណែក​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​វិញ គ្រោង​នឹង​ប្រមូលឈ្មោះ​បេក្ខជន​របស់​ខ្លួន នៅ​ខែ​មករា​ឆ្នាំ​២០១៧ តាម​រយៈ​មហា​សន្និបាត​ថ្នាក់​មូល​ដ្ឋាន​រយៈពេល​១៥​ទៅ​៣០​ថ្ងៃ នៅ​តាម​សាខា​បក្ស​ឃុំ​សង្កាត់ នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស​ចាប់​ពី​ខែ​មករា​ឆ្នាំ​២០១៧ខាង​មុខ​នេះ​ត​ទៅ។

លោក គល់ បញ្ញា នាយក​ប្រតិបត្តិ​អង្គការ​ឃ្លាំ​មើល​ការ​បោះ​ឆ្នោត​នៅ​កម្ពុជា​ហៅ​កាត់​ថា ខុមហ្រ្វែល ដែល​ត្រៀម​ដាក់​អ្នក​សង្កេត​ការ​ឲ្យ​បាន​ជាង​១​ម៉ឺន​នាក់​នៅ​ថ្ងៃ​បោះឆ្នោត​នោះ​បាន​លើក​ឡើង​ថា គេ​មិន​ទាន់​មាន​ការ​សិក្សា​ឬ​ការ​ស្ទង់​មតិ​ណា​មួយ​បញ្ជាក់​ថា តើគ​ណបក្ស​ណា​មួយ​នឹងទទួល​បាន​អាសនៈ​មេឃុំ​ចៅ​សង្កាត់​ច្រើន​ពី​ការ​បោះឆ្នោត​ឃុំ​សង្កាត់​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៤​មិថុនា​ឆ្នាំ​២០១៧នៅ​ឡើយ​ទេ។ ក៏​ប៉ុន្តែ​ថា តាម​ប្រវត្តិ​នៃ​ការ​បោះឆ្នោត​ឃុំ​សង្កាត់​នៅ​កម្ពុជា តាំង​ពី​ឆ្នាំ​១៩៩៨​មក បើ​គណបក្ស​នយោបាយ​ណា​មួយ​ទទួល​បាន​ការ​គាំទ្រ​នៅ​ថ្នាក់​ជាតិ នោះ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ឃុំសង្កាត់ក៏​នឹង​ទទួល​បាន​ការ​គាំទ្រ​ច្រើន​ដែរ។

សូមបញ្ជាក់ថា នៅ​ក្នុង​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ជាតិ​កាល​ពី​ខែ​កក្កដា​ឆ្នាំ​២០១៣​កន្លង​ទៅ គណបក្ស​ប្រជា​ជន​កម្ពុជា បាន​បាត់​បង់​អាសនៈ​រដ្ឋសភា​ដល់​ទៅ​២២​កៅអី ទៅ​ខាង​គណបក្ស​សង្រ្គោះជាតិ ដែល​ជា​គណបក្ស​ប្រឆាំង៕

លោក កឹម សុខា សន្យា​អភិវឌ្ឍ​តំបន់​ព្រំដែន​ឲ្យ​មាន​ភាព​ជឿន​លឿន​នៅ​ពេល​សង្គ្រោះជាតិ​ឈ្នះ​ឆ្នោត

ទាហាន​វៀតណាម​ឈរ​ការពារ​ពេល​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ទៅ​មើល​ព្រំដែន​ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៨ ខែ​មិថុនា ឆ្នាំ​២០១៥។ Facebook


លោក កឹម សុខា ប្រធាន​ស្ដីទី​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​នៅ​ព្រឹក​ថ្ងៃ​អាទិត្យ​នេះ បាន​បង្ហាញ​គោល​​នយោបាយ​ចាស់​ដែល​មាន​ស្រាប់ នោះ​គឺ​ការ​អភិវឌ្ឍ​តំបន់​ព្រំដែន​ឲ្យ​មាន​ភាពជឿន​លឿន​នៅ​ពេល​ដែល​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​ឈ្នះ​ឆ្នោត​ដឹក​នាំ​ប្រទេស។ ការ​សន្យានេះ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​ក្នុង​ឱកាស​លោក​បើក​វេទិកា​សំណេះ​សំណាល​ជាមួយ​យុវជន​គណបក្ស ខេត្ត​កំពត ស្វាយរៀង និង​ព្រៃវែង នៅ​ទី​ស្នាក់​ការ​កណ្ដាល​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ ។

គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​នឹង​ធ្វើ​ការ​អភិវឌ្ឍ​ខេត្ត​នៅ​ជាប់​ព្រំដែន​តាម​រយៈ​ការ​ធ្វើ​ផ្លូវ​ខ្សែ​ក្រវ៉ាត់​ព្រំដែន រៀបចំ​ឲ្យ​មាន​ទីផ្សារ វត្តអារ៉ាម និង បង្កើត​ឲ្យ​ទៅ​ជា​តំបន់​កសិកម្ម​ជាដើម។ សម្រាប់​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​ខេត្ត​ជាប់​ព្រំដែន​នៅ​មិន​ទាន់​មាន​ការ​អភិវឌ្ឍ​ជឿនលឿន​ដូច​វៀត​ណាម​ទេ។ វៀតណាម​មាន​ទាំង​ប្រព័ន្ធ​ធារា​សាស្ត្រ  ការ​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ពីដ្ឋាភិបាល​វៀតណាម​ក្នុង​ការ​ជំរុញ​ទៅ​ពលរដ្ឋ​គេ​ឲ្យ​មក​រស់​ខេត្ត​ជាប់​នៅ​ព្រំដែន និង​ផ្ដល់ដើម​ទុន​ឲ្យ​ប្រកប​មុខ​របប​រក​ស៊ី​ជា​ដើម។ នេះ​ជា​ការ​គូស​បញ្ជាក់​របស់​លោក កឹម សុខា ប្រធាន​ស្ដីទី​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ។

លោក កឹម សុខា បាន​រម្លឹ​កថា លោក​ធ្លាប់​បាន​ជួប​ប្រទះ​ដោយ​ផ្ទាល់​គឺ​ពលរដ្ឋ​នៅ​ខេត្ត​ស្វាយ​រៀង​បាន​ជួរ​ដី​ឲ្យ​វៀតណាម​ដាំ​អំពៅ​ហើយ​ម្ចាស់​ដី​ស៊ី​ឈ្នួល​កាប់​អំពៅ​ឲ្យ​វៀត​ណាម​ទៅ​វិញ។ កត្តា​នេះ​លោក​មើល​ឃើញ​ថា មិន​មាន​ផល​ចំណេញ​ដល់​កសិករ​ខ្មែរ​ទេ។  ដូច្នេះ​ប្រសិន​បើ​រដ្ឋាភិបាល​ដឹក​នាំ​ដោយ​សង្គ្រោះ​ជាតិ​នឹង​ផ្ដល់​អ្នក​បច្ចេកទេស​កសិកម្មណែនាំ​ពលរដ្ឋ​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​កសិកម្ម។ ផ្ដល់​ដើម​ទុន​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​ធ្វើ​កសិកម្ម។ រក​ទី​ផ្សារ​ជូន​កសិករ។  លោក កឹម សុខា ជឿ​ជាក់​ថា មធ្យោបាយ​ទាំង​នេះ​ពលរដ្ឋខ្មែរ​នឹង​នាំ​គ្នា​ទៅ​រស់នៅ​ព្រំដែន។

តែយ៉ាងណាក៏​ដោយ​លោក កឹម សុខា  បាន​ថ្លែង​ការពារ​ថា​ប្រសិន​បើ​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​មិន​បាន​ដឹក​នាំ​រដ្ឋាភិបាល​ក៏​ដោយ​លោក​នឹង​ផ្ដល់​យុទ្ធសាស្ត្រ​ទាំង​ប៉ុន្មានដែល​លោក​បាន​លើក​​​ឡើង​ទៅ​ឲ្យ​គណបក្ស​នយោបាយ​ណា​ដែល​ឈ្នះ​ឆ្នោត​ដឹក​នាំ​រដ្ឋាភិបាល។

សម្រាប់​លោក កឹម សុខា ការ​អភិវឌ្ឍ​ព្រំដែន​របស់​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​មិន​អាច​យកគំរូ​តាម​ការ​ឃោសនា​របស់​លោក ដូណាល់ ត្រាំ ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក​ដែល​ទើប​តែជាប់​ឆ្នោត​នោះ​ទេ។ លោក ដូណាល់ ត្រាំ បាន​ឃោសនា​ពេល​បោះឆ្នោត​ថា លោក​នឹងសង់​ជញ្ចាំង​បិទ​ព្រំដែន​មិន​ឲ្យ​ជន​អន្តោប្រវេសន៍​ឆ្លង​ចូល​ទឹក​ដី​អាមេរិក។

សូមបញ្ជាក់ថា ពាក់ព័ន្ធ​បញ្ហា​ព្រំដែន​នេះ​កន្លង​មក​រដ្ឋាភិបាល​បាន​ចេញ​សារាចរ​ទប់ស្កាត់​មិន​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​រស់​នៅ​ខេត្ត​ជាប់​ព្រំដែន​ជួរ​ដី​ទៅ​ឲ្យ​វៀតណាម​ឬ​ឡាវ​នោះ​ទេ។ អង្គការ​ក្រៅ​រដ្ឋា​ភិបាល​ធ្លាប់​បាន​ឡើង​ថា ភាគ​ច្រើន​ពលរដ្ឋ​នៅ​ខេត្ត​ជាប់​ព្រំដែន​បាន​ជួរ​ដីទៅ​ឲ្យ​វៀត​ណាម។ បន្ទាប់​មក​ពលរដ្ឋ​មួយ​ចំនួន​ទៀត​ធ្វើ​ចំណាក​ស្រុក​ឬ​ក៏​ស៊ី​ឈ្នួល​ឲ្យវៀតណាម៕

Cambodians Assaulted in Thailand

Cambodians Assaulted in Thailand

An injured Cambodian recovering on a hospital bed. Supplied

Monday, 21 November 2016

Six Cambodians were involved in a violent dispute Friday evening with several stick-wielding Thai security guards at Thailand’s Banlem market in Chantaburi province, police said.

According to a video circulated online, between six and seven Thai security guards were seen beating up the Cambodian workers with sticks and even stomping on one victim after they were reportedly drinking and causing a ruckus in front of a store.

Three Cambodians were injured in the altercation, two of whom – Chea Kong, 46, and Reut Saran, 36, – sustained serious injuries. The third victim, Nhean Ret, 29, sustained only minor injuries.

According Seng Vuthy, a police officer from Battambang province’s Kamrieng district, the district neighboring the Thai province where the altercation happened, the six Cambodians were drinking, talking loudly and even threw up outside the store, which resulted in the Cambodian store owner calling the Thai police to disperse them.

The group of Cambodians got into a verbal argument with the Thai security guards before things escalated into a physical fight.

“On that night, three who were injured were sent to the hospital in Sampov Loun district,” he said, referring to a district in Battambang province.

Kamrieng district police chief Kim Punlork, who went to Thailand after the altercation, demanded the Thai authorities compensate the victims and insisted that such incidents are not repeated.

“With the order from His Excellency Commissioner Sar Thet, who also spoke to the Thai authorities, I went directly to Thailand to talk to them and told them not to repeat that kind of violence against Cambodians and told them to respect the dignity and honor of the Cambodian people,” he said.

“The Thai side also gave 6,000 baht [about $170] to the two Cambodian men who were seriously injured and another 4,000 baht to the Cambodian lady who sustained minor injuries and I told them that amount of money was just for medical treatment,” he said, adding that Thai authorities also agreed to give the victims additional compensation beyond covering their medical costs.

Separately, a Cambodian cassava plantation worker was reportedly shot dead by this Thai employer on Friday in Sakeo province after a dispute, according to the province’s Cambodian consul.

“The Cambodian consul in cooperation with the Thai authorities sent the body of Sar Ngi, 32, to Siem Reap province. She went to Thailand’s Sakeo province to work on a cassava plantation,” the official announcement said.

Ms. Ngi’s body was sent back to Cambodia through the Poipet International Checkpoint Saturday night.

According to the announcement, Mr. Ngi was shot on Friday at about 9pm after a dispute with her employer. However, no details were provided about the nature of the dispute.

“The body arrived in Cambodia yesterday [Saturday] night and hers relatives already took it for the funeral,” Banteay Meanchey provincial Adhoc coordinator Soum Chankea said.

Mr. Chankea added that he did not hear of any arrangements for compensation or legal action against the victim’s Thai employer, but added that it was not unusual for such cases not to be pursued by authorities.

“It is very difficult to find justice for Cambodian workers in Thailand. When there is a problem, we rarely hear about the compensation being properly paid for by the Thai boss and the kind of legal action against them,” he said.

Foreign Affairs Ministry spokesperson Chum Sounry could not be reached for comment.

Latest truck crash injures 20 garment workers

Latest truck crash injures 20 garment workers

A truck sits in a field in Kampong Speu province on Saturday after it veered off the road, injuring 20 passengers. Photo supplied

Mon, 21 November 2016

Twenty garment workers were injured in Kampong Speu’s Baset district on Saturday when the truck they were travelling in veered off the road to avoid a motorbike and overturned in a rice paddy.

In what is the latest in a rash of similar accidents, 20 of the 30 garment workers were injured – eight of them seriously – when the vehicle overturned as it carried the workers home, according to a Ministry of Labour statement released yesterday.

“The truck avoided a motorbike and it collapsed into the rice field,” it reads, adding that the driver fled the scene on foot.

Three of the seriously injured were being treated at Phnom Penh’s Calmette Hospital while the remaining 17 were at a clinic in Kampong Speu. All their medical costs will be covered by the National Social Security Fund.

Noun Samol, an official at the Free Trade Union, said traffic accidents involving workers were increasingly common.

“Some workers live far away; that’s why they always take the truck to and from work. It is cheap,” she said. “Some drivers do not obey traffic [rules] and . . . speed.”

Kampot man accused of killing 1-month-old

Kampot man accused of killing 1-month-old

A man sits on the ground outside his Kampot house yesterday after he was arrested for the murder of his granddaughter. Photo supplied

Mon, 21 November 2016

Kampot provincial police arrested a man yesterday for allegedly cutting off the arm of his 1-month-old granddaughter before killing her by burning her alive.

The man, identified as Sok Sorn, 54, was allegedly angry with his daughter for having damaged the family’s reputation by having an affair and a child out of wedlock, according to provincial police official Lork Nhav.

“He is a criminal and he will be punished by the law,” he said.

According to Seng Sokunchan, Kampong Trach district police chief, Sorn had been charged with premeditated murder, and had “told authorities that he planned to kill his own daughter as well because he was very embarrassed”.

Sokunchan said that a few days before the incident, the suspect sharpened his axe and bought gasoline. Yesterday morning, Sorn grabbed the child from her mother – who fled the house – before cutting the girl’s arm off and setting her on fire.

The child’s mother reported the incident to police, who had to break a wall down to enter the barricaded home. Nhav said the suspect threw his axe at policemen entering the building.

“The police threw a smoke grenade and it took three hours for the authorities to retrieve the burnt dead baby while the suspect got a serious arm injury as well,” Nhav said.