Tuesday, November 22, 2016

សង្គម​ស៊ីវិល​នៅ​តែ​ចង់​ឃើញ​អ្នក​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ចំពោះ​ការ​ជាន់​គ្នា​ស្លាប់​លើ​ស្ពាន​កោះ​ពេជ្រ

សង្គម​ស៊ីវិល​នៅ​តែ​ចង់​ឃើញ​អ្នក​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ចំពោះ​ការ​ជាន់​គ្នា​ស្លាប់​លើ​ស្ពាន​កោះ​ពេជ្រ

 ២៣-វិច្ឆិកា-២០១០៖ ប៉ូលិស​ឈរ​មើល​គំនរ​សម្ភារៈ​របស់​ជន​រង​គ្រោះ​ដែល​ស្លាប់​នៅ​លើ​ស្ពាន​ពេជ្រ ក្នុង​ព្រឹត្តិការណ៍​រត់​ជាន់​គ្នា​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២២ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០១០។ Photo: RFA



ថ្ងៃ​ទី​២២ ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០១៦ គឺ​ជា​ខួប ៦​ឆ្នាំ​នៃ​ព្រឹត្តិការណ៍​ជាន់​គ្នា​នៅ​លើ​ស្ពាន​ពេជ្រ​ឆ្លង​ទៅ​កោះ​ពេជ្រ ក្នុង​ថ្ងៃ​ចុង​ក្រោយ​នៃ​ពិធី​បុណ្យ​អុំ​ទូក​កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១០។ ហេតុការណ៍​កាលណោះ បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​មនុស្ស​ជិត ៤០០​នាក់​ជាន់​គ្នា​ស្លាប់។ រហូត​មក​ទល់​ពេល​នេះ សង្គម​ស៊ីវិល​នៅ​តែ​ចង់​ឃើញ​អ្នក​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ចំពោះ​ការ​ស្លាប់​នៅ​លើ​ស្ពាន​កោះ​ពេជ្រ​ពេល​នោះ។

បើ​ទោះ​ជា​សោកនាដកម្ម​នៅ​លើ​ស្ពាន​កោះ​ពេជ្រ បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​មនុស្ស​ជាច្រើន​ស្លាប់​ក្តី រហូត​មក​ទល់​ពេល​នេះ មិន​មាន​អាជ្ញាធរ ឬ​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​ណា​ម្នាក់​ចេញ​មុខ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ចំពោះ​ហេតុការណ៍​ដែល​កើត​ឡើង​នោះ​ទេ គឺ​ឃើញ​តែ​សម្ដែង​ការ​សោកស្ដាយ​នូវ​អ្វី​ដែល​បាន​កើត​ឡើង​ប៉ុណ្ណោះ។

ក្នុង​ខួប ៦​ឆ្នាំ​នៃ​ព្រឹត្តិការណ៍​នេះ សាលា​រាជធានី​ភ្នំពេញ គ្រោង​រៀបចំ​ពិធី​បង្សុកូល​រាប់បាត្រ​ព្រះសង្ឃ ដើម្បី​ឧទ្ទិស​កុសល​ដល់​អ្នក​ដែល​បាន​បាត់បង់​ជីវិត​នៅ​ពេល​នោះ។

អ្នក​នាំ​ពាក្យ​សាលា​រាជធានី​ភ្នំពេញ លោក មាន ចាន់យ៉ាដា ឲ្យ​អាស៊ីសេរី ដឹង​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២១ វិច្ឆិកា ថា សាលា​រាជធានី​ភ្នំពេញ នឹង​និមន្ត​ព្រះសង្ឃ​ចំនួន ៨១​អង្គ​រាប់បាត្រ។ លោក​ថា ក្រៅ​ពី​អាជ្ញាធរ ពលរដ្ឋ​ដែល​ជា​សាច់ញាតិ​ជន​រងគ្រោះ ក៏​នឹង​ចូលរួម​ក្នុង​ពិធី​រាប់បាត្រ​បង្សុកូល​នេះ​ដែរ។ លោក មាន ចាន់យ៉ាដា ក៏​អំពាវនាវ​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ទូទៅ​ចូលរួម​ក្នុង​ពិធី​បុណ្យ​បង្សុកូល​នេះ។


ប្រធាន​មជ្ឈមណ្ឌល​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដើម្បី​អភិវឌ្ឍ និង​សន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង សម្ដែង​ការ​គាំទ្រ​ចំពោះ​ការ​រៀបចំ​ឲ្យ​មាន​ពិធី​បុណ្យ​បង្សុកូល​នេះ​របស់​អាជ្ញាធរ ព្រោះ​លោក​ថា​វា​ជា​ព្រឹត្តិការណ៍​ធំ​មួយ​ដែល​កម្ពុជា គួរ​ចងចាំ។ ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ ទន្ទឹម​នឹង​ការ​ប្រារព្ធ​ពិធី​ចងចាំ​នេះ លោក យង់ គិមអេង ក៏​ចង់​ឃើញ​មាន​អ្នក​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ចំពោះ​ហេតុការណ៍​ដែល​កើត​ឡើង៖ «រឿង​សំខាន់​មួយ​ទៀត​ដែល​យើង​ចង់​ឃើញ​ដែរ ឲ្យ​មាន​ចំណាត់ការ​ច្បាស់លាស់ អ្នក​ណា​ទទួល​ខុស​ត្រូវ អ្នក​ណា​ធ្វេសប្រហែស អ្នក​ណា​ចាត់ការ​រៀបចំ​សន្តិសុខ គួរ​តែ​ធ្វើ​ការ​ពិន័យ ឬ​ដាក់​ទោស​ទណ្ឌ។ យើង​អត់​ទាន់​ឃើញ​មាន តែ​នៅ​ស្រុក​គេ គេ​មាន​ដាក់​ទោស​ទណ្ឌ​ពិន័យ​អ្នក​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ដែល​ធ្វេសប្រហែស​រៀបចំ​មិន​បាន​ស្រួលបួល​ឲ្យ​មាន​ការ​ជាន់​គ្នា»។

គេ​នៅ​ចាំ​បាន​ថា ក្រោយ​ព្រឹត្តិការណ៍​រត់​ជាន់​គ្នា​ស្លាប់​នោះ​កើត​ឡើង លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បាន​ចេញ​មុខ​សម្ដែង​ការ​សោកស្ដាយ។ លោក ហ៊ុន សែន ថែម​ទាំង​សម្រក់​ទឹក​ភ្នែក​សម្ដែង​ការ​អាណិត​ចំពោះ​ជន​បាត់បង់​ជីវិត​ថែម​ទៀត​ផង។ ប៉ុន្តែ​លោក​មិន​បាន​ស្ដីបន្ទោស​មន្ត្រី ឬ​អ្នក​ក្រោម​បង្គាប់​របស់​លោក​ណា​ម្នាក់​ជា​សាធារណៈ ចំពោះ​ហេតុការណ៍​ដែល​បាន​កើត​ឡើង​នោះ​ឡើយ ដោយ​លោក​គ្រាន់​តែ​ចាត់​ទុក​ថា វា​ជា​ហេតុការណ៍​អាក្រក់​ដែល​គ្មាន​អ្នក​ណា​ម្នាក់​ចង់​ឲ្យ​កើត​ឡើង​នោះ​ទេ។

ព្រឹត្តិការណ៍​ជាន់​គ្នា​ស្លាប់​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១០ នោះ គឺ​មាន​លោក កែប ជុតិមា ធ្វើ​ជា​អភិបាល​ក្រុង និង​លោក ទូច ណារ័ត្ន ជា​ស្នងការ​នគរបាល​រាជធានី​ភ្នំពេញ។ ក្រោយ​ព្រឹត្តិការណ៍​នេះ មាន​មតិ​ជាច្រើន​លើក​ឡើង​ថា អាជ្ញាធរ​ក្រុង​ភ្នំពេញ​ដែល​ជា​អ្នក​រៀបចំ​ចាត់ចែង​ពិធី​បុណ្យ និង​ជា​អ្នក​ធានា​នូវ​សុខ​សុវត្ថិភាព​ពលរដ្ឋ គួរ​ចេញ​មុខ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ចំពោះ​សោកនាដកម្ម​ដែល​បាន​កើត​ឡើង ដូចជា​ត្រូវ​ក្លាហាន​ប្រកាស​ចុះ​ចេញ​ពី​តំណែង​ដូច​នៅ​បរទេស ឬ​រដ្ឋាភិបាល​ត្រូវ​ដាក់​ពិន័យ​រដ្ឋបាល​ចំពោះ​ការ​ធ្វេសប្រហែស​របស់​មន្ត្រី​ថ្នាក់​ក្រោម​របស់​ខ្លួន ជាដើម។

លោក យង់ គិមអេង យល់​ឃើញ​ថា ចំពោះ​ការ​ស្លាប់​នៅ​ស្ពាន​កោះ​ពេជ្រ វា​គួរ​តែ​មាន​ការ​ស៊ើប​អង្កេត​ឲ្យ​ច្បាស់លាស់ រួច​ផ្តល់​របាយការណ៍​ជាក់លាក់​ដល់​ក្រុម​គ្រួសារ​របស់​ជន​រងគ្រោះ និង​ពលរដ្ឋ​ទូទៅ ព្រោះ​លោក​ថា ការ​ធ្វេសប្រហែស​របស់​សមត្ថកិច្ច សមត្ថកិច្ច​ក៏​ត្រូវ​មាន​ទោស​ដែរ៖ «ជា​ការ​ពិត​ណាស់ ការ​ផ្តល់​សំណង​ជូន​គាត់ គឺ​រដ្ឋ ប៉ុន្តែ​កន្លង​មក​យើង​ឃើញ​មាន​ការ​ផ្តល់​សំណង​មួយ​ចំនួន ហើយ​ដល់​ក្រុម​គ្រួសារ​សព ប៉ុន្តែ​សំខាន់​មួយ​ទៀត​គឺ​សំណង​ជា​យុត្តិធម៌​នៃ​ការ​ជាន់​គ្នា​ស្លាប់ ហើយ​មាន​ការ​ស៊ើប​អង្កេត​ឲ្យ​បាន​ច្បាស់លាស់​ឲ្យ​មាន​ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ចំពោះ​រឿង​ហ្នឹង យើង​អត់​មាន»។

ប្រហែល​ជា​ដោយសារ​មាន​មេ​រៀន​មិន​ល្អ​ធ្លាប់​កើត​មាន ទើប​គេ​ឃើញ​ថា​ក្នុង​ពិធី​បុណ្យ​អុំ​ទូក​នៅ​ឆ្នាំ​នេះ អាជ្ញាធរ​ហាក់​រៀបចំ​រក្សា​សុវត្ថិភាព​ជូន​ពលរដ្ឋ​បាន​ប្រសើរ​ជាង​មុន។ ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ ក្នុង​អំឡុង​ពេល ៣​ថ្ងៃ​នៃ​ពិធី​បុណ្យ​អុំ​ទូក​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៣ ដល់​ថ្ងៃ​ទី​១៥ វិច្ឆិកា កន្លង​ទៅ អាជ្ញាធរ​ក្រុង​ភ្នំពេញ​មិន​បាន​តុបតែង​កន្លែង​ស្តូប​គោរព​វិញ្ញាណក្ខន្ធ​ជន​រងគ្រោះ​នៅ​ក្បែរ​ស្ពាន​កោះ​ពេជ្រ​ថ្មី ឲ្យ​ជា​កន្លែង​ជា​ទី​កត់​សម្គាល់​របស់​ពលរដ្ឋ​ចូលរួម​ឡើយ។

គេ​ពុំ​ឃើញ​មាន​ដាក់​កម្រង​ផ្កា ហើយ​នៅ​ពេល​យប់​វិញ ក៏​អាជ្ញាធរ​ពុំ​មាន​ដាក់​ភ្លើង​បំភ្លឺ​ឲ្យ​គេ​បាន​ឃើញ​ស្តូប​ច្បាស់​ឡើយ ហើយ​ក៏​មិន​មាន​សរសេរ​ជា​អក្សរ​ធំៗ​ដើម្បី​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​បាន​ដឹង​នោះ​ដែរ។ ប្រការ​នេះ ត្រូវ​បាន​គេ​យល់​ថា រដ្ឋាភិបាល​ហាក់​មាន​ចេតនា​មិន​ចង់​ឲ្យ​អ្នក​ចូលរួម​ពិធី​បុណ្យ​អុំ​ទូក​ចងចាំ​អំពី​ព្រឹត្តិការណ៍​ជាន់​គ្នា​នៅ​ឆ្នាំ​២០១០។

ពលរដ្ឋ​ឈ្មោះ ទេស ចាន់ថុន ដែល​បាន​មក​ភ្នំពេញ​ដើម្បី​រើស​សម្បក​ដប និង​កំប៉ុង​ក្នុង​អំឡុង​ពេល ៣​ថ្ងៃ​នៃ​ពិធី​បុណ្យ​អុំ​ទូក ហើយ​ដែល​គ្រួសារ​លោក​បាន​យក​ទី​ស្តូប​គោរព​បូជា​ជន​រងគ្រោះ​ធ្វើ​ជា​ទី​ស្នាក់​អាស្រ័យ​នៅ​ពេល​យប់​នោះ និយាយ​ថា ក្នុង​រយៈពេល ៣​ថ្ងៃ​នៃ​ពិធី​បុណ្យ​អុំ​ទូក លោក​ពុំ​ឃើញ​មាន​មនុស្ស​ចូល​អុជ​ធូប ឬ​ដាក់​ផ្កា​គោរព​បូជា​នៅ​កន្លែង​ស្តូប​នោះ​ទេ។ លោក ទេស ចាន់ថុន យល់​ថា ប្រហែល​ជា​ពលរដ្ឋ​ខ្លះ​មិន​ដឹង​ថា ស្តូប​នោះ​ធ្វើ​សម្រាប់​អ្វី​ផង។ បុរស​រូប​នេះ​ថា​អាជ្ញាធរ​គួរ​ដាក់​ភ្លើង​បំភ្លឺ ឬ​កម្រង​ផ្កា ដើម្បី​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​ងាយ​កត់​សម្គាល់៖ «ខ្លះ​គេ​ឆ្ងល់​ដែរ គួរ​តែ​ដាក់​ភ្លើង​ឲ្យ​គ្នា​មួយ​សម្រាប់​ឲ្យ​ភ្លឺ មិន​គួរ​វា​ងងឹត​អ៊ីចឹង។ វា​អត់​សម ព្រោះ​យើង​ដាក់​ភ្លើង គឺ​សម្គាល់​ពី​មុន​មក​មាន​អ្នក​ស្លាប់​អ៊ីចឹង ព្រោះ​យើង​អត់​ភ្លើង​ចឹង អ្នក​អត់​ដឹង គេ​មក​អត់​ដឹង​ទេ»។

ចំណែក​កញ្ញា សុង ថារី ដែល​កំពុង​អង្គុយ​លើ​ខឿន​ស្តូប​នៅ​រាត្រី​ថ្ងៃ​ទី​៣ នៃ​ពិធី​បុណ្យ​អុំ​ទូក​នៅ​ពេល​សួរ​ថា តើ​កន្លែង​កញ្ញា​កំពុង​អង្គុយ​នោះ​ជា​កន្លែង​អ្វី? កញ្ញា សុង ថារី ថា​នាង​មិន​ដឹង​នោះ​ទេ។ តែ​កញ្ញា​ថា វា​ជា​កន្លែង​ព្រហ្ម​មុខ​បួន​កសាង​ឡើង​សម្រាប់​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​សែន​សុំ​សេចក្តី​សុខ​សប្បាយ​ទៅ​វិញ៖ «ខ្ញុំ​គិត​ថា​គួរ​តែ​ដាក់​ភ្លើង​ដែរ សរសេរ​ជា​អក្សរ​ដាក់»។

ខុស​ពី​ពលរដ្ឋ​ដែល​ចង់​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ​តុបតែង​ស្តូប​ជន​រងគ្រោះ​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ពិធី​បុណ្យ​អុំ​ទូក អ្នក​នាំ​ពាក្យ​សាលា​រាជធានី​ភ្នំពេញ លោក មាន ចាន់យ៉ាដា មាន​ប្រសាសន៍​ថា ពិធី​បុណ្យ​អុំ​ទូក គឺ​ជា​ពេល​ដែល​ពលរដ្ឋ​នាំ​គ្នា​ដើរ​កម្សាន្ត​សប្បាយ។ ម្យ៉ាង​លោក​ថា ពិធី​រម្លឹក​វិញ្ញាណក្ខន្ធ​ថ្ងៃ​ទី​២២ វិច្ឆិកា អាជ្ញាធរ​ក៏​នៅ​តែ​ប្រារព្ធ​ជា​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ ដូច្នេះ​គេ​មិន​គួរ​ធ្វើ​ឲ្យ​វា​ឡូកឡំ​ចូល​គ្នា​នោះ​ទេ៖ «យើង​ចង់​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​មាន​កម្មវិធី​សប្បាយ​ក្នុង​ពិធី​បុណ្យ​អុំ​ទូក ហើយ​ទន្ទឹម​នឹង​ការ​គោរព​វិញ្ញាណក្ខន្ធ យើង​ក៏​មិន​បាន​បំភ្លេច​ដែរ។ នៅ​ពេល​យើង​ធ្វើ គឺ​យើង​ធ្វើ​មិន​ច្របូកច្របល់​ឲ្យ​ចូល​គ្នា​ឲ្យ​មាន​ការ​យល់​ច្រឡំ​លើ​រឿង​ហ្នឹង»។

ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា ផ្ទុយ​ពី​ការ​លើក​ឡើង​របស់​មន្ត្រី​សាលា​ក្រុង លោក យង់ គិមអេង ប្រធាន​មជ្ឈមណ្ឌល​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដើម្បី​អភិវឌ្ឍ និង​សន្តិភាព យល់​ថា​ការ​រៀបចំ​តុបតែង​ស្តូប​ដើម្បី​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​ងាយ​កត់​សម្គាល់​នៅ​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​បុណ្យ​អុំ​ទូក ជា​រឿង​ល្អ​ទៅ​វិញ​ទេ។ លោក​ថា វា​ជា​ការ​ពញ្ញាក់​អារម្មណ៍​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​បង្កើន​ការ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន។ លោក​ថា ការ​បង្ក​លក្ខណៈ​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​សប្បាយ​ជា​រឿង​មួយ ប៉ុន្តែ​ការ​ដាស់​ស្មារតី​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​បង្កើន​ការ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន​តាម​រយៈ​ការ​ដក​ពិសោធ​ពី​មេ​រៀន​ចាស់ និង​ចងចាំ​អ្នក​ដែល​បាន​ស្លាប់​ពី​មុន ក៏​ជា​រឿង​មិន​គួរ​មើល​រំលង​ដែរ៕

No comments:

Post a Comment