Friday, January 13, 2017

"ការ​ប្រើប្រាស់​និង​ជួញដូរ​គ្រឿងញៀន​នៅ​តែ​រីក​រាលដាល​ក្នុង​សង្គម​ខ្មែរ"

នគរបាល​ប្រដាប់​អាវុធ​ខេត្ត​ស្ទឹងត្រែង ចុះ​ឆែកឆេរ​ទីតាំង​ផ្ទះ​ជន​សង្ស័យ​​ជួញដូរ​គ្រឿងញៀន ​ក្នុង​ក្រុង​ស្ទឹងត្រែង កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៣០ ខែ​មិថុនា ឆ្នាំ​២០១៥។ RFA/Men Sothyr




ការ​ប្រើប្រាស់ និង​ការ​ជួញដូរ​គ្រឿងញៀន​នៅ​តែ​រីក​រាលដាល​គ្រប់​ច្រកល្ហក ទោះបីជា​រដ្ឋាភិបាល​ប្ដេជ្ញា​ចាត់​វិធានការ​ក្ដៅ​ដើម្បី​លុបបំបាត់​ក្តី។ ពលរដ្ឋ និង​អ្នក​តាមដាន​បញ្ហា​សង្គម​យល់​ថា ការ​ប្ដេជ្ញា​ចិត្ត​របស់​រដ្ឋាភិបាល​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​តិចតួច​បំផុត ព្រោះ​គ្មាន​ឆន្ទៈ​ពិត​ប្រាកដ។

ថ្វីត្បិតតែ​រដ្ឋាភិបាល ឬ​អ្នកដឹកនាំ​លើៗ ខំ​ប្រឹង​ស្រែក​បំពង​សំឡេង​អំពី​វិធានការ​យ៉ាង​ណា​ក្តី តែ​សង្គម​ស៊ីវិល និង​ប្រជារាស្ត្រ នៅ​តែ​រាយការណ៍​ថា គេ​នាំ​គ្នា​ចែកចាយ ឬ​លក់​ដូរ​គ្រឿង​ញៀន​ដូច​ស្ករ​គ្រាប់​តាម​តូប​លក់​ចាប់ហួយ​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស​ទៅ​ហើយ។ លើស​ពី​នេះ​ទៀត ពលរដ្ឋ​ក៏​រាយការណ៍​ថា អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន​មិន​ត្រឹមតែ​មិន​ហ៊ាន​ចូលរួម​ទប់ស្កាត់​ទេ តែ​ថែម​ទាំង​ជួយ​សម្រួល​ជំនួញ​នេះ​ដោយ​ផ្ទាល់ ឬ​មិន​ផ្ទាល់​ទៀត​ផង។

អ្នកឃ្លាំមើល​បញ្ហា​សង្គម និង​នយោបាយ លោក គឹម សុខ មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការ​ប្ដេជ្ញា​ចិត្ត​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ជា​ថ្មី​នេះ នឹង​ពុំ​ទទួល​បាន​លទ្ធផល​ធំដុំ​ដូច​ការ​ប្ដេជ្ញា​ចិត្ត​លើក​មុនៗ​ដែរ ពោល​គឺ​គ្រាន់​តែ​ចាប់​បាន​អ្នក​ចែកចាយ និង​សេព​គ្រឿងញៀន​កំប៉ិកកំប៉ុក​ប៉ុណ្ណោះ។ ម្យ៉ាង​វិញ​ទៀត លោក​មើល​ឃើញ​ថា យុទ្ធនាការ​របៀប​នេះ គ្រាន់តែ​យក​លទ្ធផល​តិច​តូច​ទៅ​អួតអាង ឬ​ឃោសនា​នយោបាយ៖ «ទំហំ​គ្រឿងញៀន​នៅ​កម្ពុជា វា​ធ្ងន់ធ្ងរ​សម្បើម​ណាស់ ហើយ​វិធានការ​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​បាន​ធ្វើ គ្រាន់​តែ​ជា​ការ​និយាយ​ម្ដង​ហើយ​ម្ដង​ទៀត ហើយ​អត់​ចេញ​ជា​លទ្ធផល​អី ហើយ​លើក​នេះ ខ្ញុំ​យល់​ថា នៅ​តែ​ជា​រឿង​ដដែល​សម្រាប់​យក​ទៅ​ឃោសនា​នយោបាយ។ ខ្នង​នៃ​អ្នក​ចែកចាយ​គ្រឿងញៀន​មិន​មែន​តូចតាច​ទេ ព្រោះ​គេ​ចែកចាយ​លែង​ខ្លាច​ទៅ​ហើយ»។
​ក្រោយ​ពី​អនុវត្ត​ផែនការ​ស្ដីពី​យុទ្ធនាការ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​គ្រឿងញៀន ដែល​បាន​ចាប់​ផ្ដើម​អនុវត្ត​ចាប់​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១ ដល់​ថ្ងៃ​ទី​១០ ខែ​មករា ដើម​ឆ្នាំ​២០១៧ សមត្ថកិច្ច​បង្ក្រាប​បទល្មើស​គ្រឿងញៀន​បាន​ចំនួន ៣៧៩​ករណី ក្នុង​នោះ​មាន​ករណី​ជួញដូរ​ចំនួន ២៤៣​ករណី ហើយ​ឃាត់​ខ្លួន​ជន​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​បទល្មើស​បាន​ជាង ៩២៧​នាក់ (ស្រី ៥៥​នាក់) ក្នុង​នោះ​ជនសង្ស័យ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​ជួញដូរ​ចំនួន ៤៨៩​នាក់ និង​រឹបអូស​បាន​គ្រឿងញៀន​ចំនួន ៨៩៩​ក្រាម។

អនុប្រធាន​លេខាធិការដ្ឋាន​នៃ​ការ​អនុវត្ត​យុទ្ធនាការ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​គ្រឿងញៀន លោក​ឧត្ដមសេនីយ៍ឯក មាស វីរិទ្ធិ វាយ​តម្លៃ​ថា ការ​បង្ក្រាប​រយៈពេល ១០​ថ្ងៃ​នេះ មាន​ការ​កើន​ឡើង​គួរ​ឲ្យ​កត់សម្គាល់ និង​ជា​សញ្ញា​វិជ្ជមាន​មួយ។ ទន្ទឹម​គ្នា​នេះ សមត្ថកិច្ច​នៅ​តែ​បន្ត​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​អនុវត្ត​ផែនការ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​គ្រឿងញៀន​នេះ​បន្ថែម​ទៀត និង​ជំរុញ​ឱ្យ​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំង​អស់ ដូចជា​អាជ្ញាធរ អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល និង​ប្រជាពលរដ្ឋ​សហការ​គ្នា​ជួយ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​គ្រឿងញៀន​នៅ​កម្ពុជា៖ «ការ​អនុវត្ត​វិធានការ​នេះ សម្ដេច​ក្រឡា​ហោម បាន​បញ្ជាក់​ថា ទាំង​អស់​គ្នា​ស្មើ​ភាព​គ្នា​ចំពោះ​មុខ​ច្បាប់ ហើយ​គ្មាន​ការ​អន្តរាគមន៍​ណា​មួយ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​បទល្មើស​គ្រឿង​ញៀន​ទេ។ សមត្ថកិច្ច​ពាក់ព័ន្ធ​ត្រូវតែ​ដក​ខ្លួន។ ពេល​ខ្លះ​ចាប់​ករណី​តូចៗ ក៏​អាច​ឈាន​ទៅ​រក​អ្នក​ជួញដូរ​ធំៗ​ដែរ»។

កាល​ពី​ឆ្នាំ​ពី​២០១៦ ការ​ចរាចរ និង​ជួញដូរ​គ្រឿងញៀន​មិន​មាន​ការ​ថយ​ចុះ​ទេ។ ជាក់ស្ដែង​អាជ្ញាធរ​ជាតិ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​គ្រឿង​ញៀន បាន​បញ្ជាក់​ក្នុង​ផែនការ​យុទ្ធសាស្ត្រ​របស់​ខ្លួន​ថា ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១៦ សមត្ថកិច្ច​បង្ក្រាប​បាន ៤.១៩១​ករណី (បទល្មើស​ប្រើប្រាស់ ១.១១២​ករណី) ចាប់​ជនសង្ស័យ​សរុប ៩.០៨២​នាក់ (អ្នក​ប្រើប្រាស់​គ្រឿងញៀន ៣.៦១១​នាក់) និង​រឹបអូស​គ្រឿងញៀន​ជាង ១៧៥​គីឡូក្រាម។

អាជ្ញាធរ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​គ្រឿងញៀន​បាន​ទទួល​ស្គាល់​ថា ការ​ប្រើប្រាស់​គ្រឿងញៀន​មាន​ការ​កើន​ឡើង និង​មាន​ការ​រីក​រាលដាល​គួរ​ឲ្យ​បារម្ភ​ពី​ទីក្រុង​រហូត​ដល់​ជនបទ។ ចំនួន​អ្នក​ញៀន​គ្រឿងញៀន​មាន ១៨.៥៥៤​នាក់ គឺ​កើន​ឡើង ៤.២៤២​នាក់ ដែល​ស្មើ​នឹង ២៩,៦​ភាគរយ ធៀប​នឹង​ពេល​មុន។

ប្រជាពលរដ្ឋ​ម្នាក់​រស់​នៅ​ក្នុង​ឃុំ​គោកត្រប់ ស្រុក​កណ្ដាលស្ទឹង ខេត្ត​កណ្ដាល ឲ្យ​ដឹង​ថា ប្រជាពលរដ្ឋ​តែងតែ​ឮ​ការ​ប្រកាស​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ក្នុង​ការ​បង្ក្រាប​បទល្មើស​គ្រឿងញៀន​ជា​បន្តបន្ទាប់ ប៉ុន្តែ​ពួកគាត់​នៅ​តែ​មិន​ឃើញ​មាន​ការ​អនុវត្ត​ជាក់ស្ដែង​ទ្រង់ទ្រាយ​ធំ​ដូច​ការ​ប្ដេជ្ញា​ចិត្ត​នោះ​ឡើយ។ អ្នកស្រី​ថា អ្នក​ប្រើប្រាស់ និង​អ្នក​ចែកចាយ​គ្រឿងញៀន ហាក់​មិន​ញញើត​នឹង​ប៉ូលិស ឬ​ច្បាប់​ឡើយ៖ «រាល់​ថ្ងៃ​នេះ ក្នុង​ភូមិ​នេះ ប្រហែល​ជា ៨០​ភាគរយ​ទៅ​ហើយ ព្រោះ​មាន​ទាំង​យុវជន មាន​ទាំង​អ្នក​កូន​មួយ កូន​ពីរ។ អសន្តិសុខ​ខ្លាំង​ណាស់! យប់​ឡើង​មិន​បាន​ដេក​ទេ»។

​ពលរដ្ឋ​ខ្លះ​ទៀត​លើក​ឡើង​ថា សូម្បី​តែ​កូន ឬ​សាច់ញាតិ​របស់​អាជ្ញាធរ​នោះ ក៏​ប្រើប្រាស់ និង​ចែក​ចាយ​គ្រឿងញៀន​ដែរ។

អ្នក​ឃ្លាំមើល​បញ្ហា​សង្គម និង​នយោបាយ លោក គឹម សុខ ផ្ដល់​អនុសាសន៍​ថា ដើម្បី​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​គ្រឿងញៀន ឲ្យ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​នោះ គ្មាន​អ្វី​ធំ​ជាង​ពង្រឹង​ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​នោះ​ទេ។ លោក​បញ្ជាក់​ថា រដ្ឋាភិបាល​ត្រូវ​ពង្រឹង​សមត្ថកិច្ច​អនុវត្ត​ច្បាប់​បង្ក្រាប ទាំង​ការ​បណ្ដុះបណ្ដាល​ជំនាញ និង​ស្មារតី និង​លើក​ទឹក​ចិត្ត​សមត្ថកិច្ច​បង្ក្រាប ដោយ​ផ្ដល់​ប្រាក់​បៀវត្សរ៍​សមរម្យ។ លើស​ពី​នេះ ត្រូវ​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​ជាក់ស្ដែង​ចំពោះ​មេ​ឈ្មួញ​តូច​ធំ និង​សមត្ថកិច្ច​ទាំង​ឡាយ​ណា​ដែល​មាន​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ជំនួញ​គ្រឿងញៀន​នេះ។ វិធានការ​ចម្បង​ផ្សេងៗ​ទៀត គឺ​ត្រូវ​បង្កើត​យន្តការ​អប់រំ​សង្គម​នៅ​តាម​សាលារៀន សហគមន៍ ដោយ​ផ្សព្វផ្សាយ​ពន្យល់​អំពី​ផលវិបាក និង​គ្រោះថ្នាក់​នៃ​គ្រឿងញៀន ព្រម​ទាំង​បង្កើត​មជ្ឈមណ្ឌល​កែប្រែ​អប់រំ និង​ផ្ដល់​ជំនាញ​ឲ្យ​អ្នក​ជ្រុល​ខ្លួន​សេព​គ្រឿងញៀន៖ «ការ​ដោះស្រាយ​គ្រឿងញៀន មិន​មែន​ត្រឹមតែ​និយាយ​នោះ​ទេ វា​ត្រូវ​តែ​អនុវត្ត​ច្បាប់​ជាក់ស្ដែង»។

​អ្នក​ឃ្លាំមើល​បញ្ហា​សង្គម​លើក​ឡើង​ថា បញ្ហា​គ្រឿងញៀន​នេះ ផ្ដល់​ផល​ប៉ះពាល់​ធ្ងន់ធ្ងរ​ណាស់​ដល់​ខ្លួន​ឯង​ផង គ្រួសារ​ផង និង​សង្គម​ជាតិ​ផង។ កាលណា​សង្គម​ខ្មែរ​ត្រូវ​បាន​គ្រឿងញៀន​លុកលុយ​គ្រប់​ច្រកល្ហក​ហើយ​នោះ វា​នឹង​សម្លាប់​ស្មារតី​យុវជន​ខ្មែរ និង​ព្រលឹង​ជាតិ​ខ្មែរ​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​សង្គម​មួយ​នេះ​មិន​អាច​អភិវឌ្ឍ​ខ្លួន​ទៅ​មុខ​បាន​នោះ​ទេ។

ច្បាប់​ស្ដីពី​ការ​ត្រួត​ពិនិត្យ​គ្រឿងញៀន​ត្រង់​មាត្រា ៤៥ ចែង​ថា ជន​ណា​ដែល​ប្រើប្រាស់​ដោយ​ខុស​ច្បាប់​នូវ​សារធាតុ​ញៀន​តាម​គ្រប់​រូបភាព ត្រូវ​ផ្ដន្ទាទោស​ដាក់​ពន្ធ​ធនាគារ​ពី ១​ខែ ទៅ ៦​ខែ និង​ពិន័យ​ជា​ប្រាក់​ពី ១​សែន ដល់ ១​លាន​រៀល។ ក្នុង​ករណី​មិន​រាងចាល ត្រូវ​ផ្ដន្ទាទោស​ដាក់​ពន្ធនាគារ​ពី ៦​ខែ ដល់ ១​ឆ្នាំ និង​ពិន័យ​ជា​ប្រាក់​ពី ១ ទៅ ២​លាន​រៀល។

ចំពោះ​ការ​រក្សាទុក ដឹក​ជញ្ជូន ឬ​ជួញដូរ​ដោយ​ខុស​ច្បាប់​នូវ​សារធាតុ​ញៀន ជនល្មើស​នឹង​ត្រូវ​បាន​ផ្ដន្ទាទោស​ដាក់​ពន្ធនាគារ​ពី ២ ទៅ ៥​ឆ្នាំ និង​អាច​ត្រូវ​ពិន័យ​ជា​ប្រាក់​ពី ៤​លាន​រៀល ទៅ ១០​លាន​រៀល។ បើសិនជា​បទល្មើស​មាន​លក្ខណៈ​ធ្ងន់ធ្ងរ អ្នក​ប្រព្រឹត្ត​អាច​នឹង​ត្រូវ​ផ្ដន្ទាទោស​ដាក់​ពន្ធ​ធនាគារ​ពី ៥ ដល់ ២០​ឆ្នាំ និង​ពិន័យ​ជា​ប្រាក់​ពី ១០​លាន​រៀល ដល់ ៤០​លាន​រៀល អាស្រ័យ​ទៅ​តាម​ស្ថាន​ទម្ងន់​ទោស៕

No comments:

Post a Comment